Naar een schone energievoorziening (en de rol van EnergyVille)

1. Naar een schone energievoorziening (en de rol van EnergyVille) Gerrit Jan Schaeffer DirecteurEnergiegroep VITO VITO, EnergyVille, Belgium Gerritjan.schaeffer@vito.be Gerritjan.schaeffer@energyville.be

2. Titel

3. Titel

4. Titel

5. Titel

6. Wat kan bijdrage hernieuwbaar zijn? Titel

7. Hernieuwbaar en transport: elektrificatie, biomassa en synfuels • Vandaag 100 EJ (van 500 EJ) voor transport, waarvan 60% voor personenvervoer. • In 2035 ongeveer 140 EJ (van 740 EJ) • Biofuels: • Gaan niet alles kunnen dekken (duurzaamheidsdruk) • Gaat niet lukken zonder (grote aandeel lange afstandstransport, ter land ter zee en in de lucht) • Kunnen duurzame brandstoffen gemaakt worden via elektriciteit? Combinatie H2 met biomassa of CO2? • Zo groot mogelijk aandeel elektrificatie van vervoer (oplaadbare hybrides en elektrische voertuigen) is op zich al een efficiëntie slag (elektromotor 2 tot 3 x efficiënter) • Dit geeft ruimte om naar hernieuwbare elektriciteitsopties te kijken. Titel

8. Hernieuwbare in warmte en koude: elektrificatie? • In veel landen bestaat een aardgas netwerk • Dit kan efficienter worden gebruikt met gaswarmtepompen en micro-wkk • Dan moeten we wel naar synthetisch duurzaam aardgas overgaan (weer biomassa!) • Alternatief: • switchen naar elektriciteit (warmtepompen) • Gebruik warmte industrie, hernieuwbaar en elektriciteitsproductie: warmte netwerken Titel

9. Eerste schets 100% hernieuwbaar systeem • Meer energie efficiency • Hoe dan ook zal er groei zijn van de vraag in non-OESO landen! • Biomassa veelgevraagd in chemie, transport en gasnetwerken. • Warmte en koude zal een mix zijn van elektriciteit (groeiend aandeel) synthetisch aardgas en warmtenetwerken • Kan productie synthetische brandstoffen gebaseerd worden op hernieuwbare elektriciteitsaanbod? • Dit alles leidt tot sterke groei aandeel elektriciteit Titel

10. Kan electriciteitssector hernieuwbaar worden? Titel

11. Wereld elektriciteitsproductie 20 PWh Titel

12. Titel

13. Welke elektriciteitsbronnen hebben meeste potentieel? • Waterkracht • Groot aandeel, maar verder potentieel is beperkt • Wind • Aan land wordt langzaamaan competitief. Op zee moet nog veel goedkoper worden. Potentieel zeer groot, maar zal ver moeten worden uitgebouwd om alles te gaan dekken. • Biomassa • Momenteel grootste bijdrage in België en veel andere landen. Veel competitie van andere toepassingen. Duurzaamheid moet goed in de gaten worden gehouden. • Geothermie • Mits juiste technologie wordt ontwikkeld, zeer groot potentieel. • Zal nog wel wat tijd kosten om technologie te ontwikkelen en dan substantieel niveau te bereiken. Vanaf 2015-2020 naar rendabiliteit! • Zon • Zeer klein vandaag (< 1 %) • Groeit zeer snel! • Duur, maar kosten gaan razendsnel omlaag • Zeer groot potentieel Titel

14. Voorbeeldzon: zeerhogegroeivoet Verdubbeling elke twee jaar Halvering kosten elke 6 jaar Titel

15. Solar PV’s “Moore’s Law” 2009 Binnen 5 jaar wordt het in vrijwel gans Europa goedkoper om zon-PV op je dak te zetten dan huidige tarieven te betalen! Titel

16. LCOE based on 25 years and 6% discount factor

17. Maar…. • Zondergeavanceerdvraag en aanbodmatching (en anderemaatregelen) gaat het nietwerken • Al met 10% zon in elektriciteitssysteem, somsmeeraanbodzonneelektriciteitdantotalevraag op bepaaldemomenten. • Doelstellingen EU Strategic Energy Technology Plan zijn 12% zon en 20% wind! • Hoe gaan we datoplossen?

18. Welke oplossingen zijn er? • Back up power • aanbod (traditionele oplossing, gasturbines) • vraag (grote variabele industriële processen) • Synthetische brandstoffen/ chemicaliën • Metallurgische processen? (bv. Zink) • Andere? • Elektriciteitsopslag • Grootschalig in het net • Gecombineerd met productie (“ dispatchable” hernieuwbare) • Gecombineerd met vraag (flexibele vraag). • Internationaal SuperGrid • Naar Europese netplanning, regulator en hoogspanningsnetwerkbeheerder • Prosumer-side response (domein EnergyVille) • Consument wordt ook producent (prosumer) • Warmtepompen met warmtebuffer en elektrische auto’s belangrijke bronnen van flexibiliteit. Daarnaast ook slimme wasmachines, koelkasten, vriezers, etc. • Smart Meters en Smart Grids nodig. Titel

19. The Energy Web Titel

20. Smart Cities • Prosument leeft (steeds vaker) in een stedelijke omgeving • Hernieuwbare opwekking gaat daar steeds meer plaatsvinden • Op of bij gebouwen • In openbare ruimte, gecombineerd met andere functies • Stad is knooppunt (“node”) van energie-opwekking, -vraag en –infrastructuren • Slimme stad gaat hier actief mee om en optimaliseert dit • Smart Grids/Cities ook in non-OESO cruciaal

21. EnergyVille, voorbeelden van technologische ontwikkelingsprogramma’s • CAMP (Car As Mobile Power plant) • I-PAB (Intelligent Power from A Box) = smart solar • FACE (Flexibility Analysis and Commercial Exploitation) • FIT (Flexible and Intelligent Thermal systems) • Smart Boiler • Intelligent Heating and Cooling networks • We hebben hier veel mensen voor nodig (momenteel bijvoorbeeld 20 VTE extra nodig binnen Energie Groep VITO…) Titel

22. Conclusie • Schone energievoorziening betekent grotere rol elektriciteit (transport, warmte/koude) • Hernieuwbaar opgewekte elektriciteit is bezig aan onstuitbare opmars • Balancering vraag en aanbod cruciaal om dit mogelijk te maken • Integratie met andere energienetwerken noodzakelijk • De stedelijke omgeving zal een cruciaal knooppunt worden om balancering en integratie netwerken te bereiken. • De stad zal ook zelf een belangrijke generatiefunctie krijgen, via gebouwen en openbare ruimte. • EnergyVille richt zich op technieken voor balancering, opslag, opwekking, flexibele vraag en integratie energienetwerken in stedelijke omgeving Titel