Ministerstwo Sprawiedliwości Przemoc w rodzinie

1. Ministerstwo Sprawiedliwości Przemoc w rodzinie Rola i obowiązki kuratora sądowego w pracach zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej Konferencja „Interdyscyplinarnie przeciw przemocy” Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Ołtarzew, dnia 26 listopada 2012 roku

2. Kuratorska Służba Sądowa • Kuratorzy zawodowi – 5.203 • Kuratorzy społeczni – 31.285 Nadzór sprawuje kurator okręgowy – 45 Zespoły kuratorskiej służby sądowej – 518 • Zespoły wykonujące orzeczenia w sprawach karnych - 191 Kuratorzy dla dorosłych – 3.139 etaty • Zespoły wykonujące orzeczenia w sprawach rodzinnych i nieletnich - 168 Kuratorzy rodzinni – 1.980 - etaty • Zespoły połączone - 159

3. W latach 1999 – 2008 liczba kuratorów zawodowych przedstawiała się następująco:

4. Liczba kuratorów społecznych w latach 2002-2011

5. Liczba skazanych objętych nadzorem służb probacyjnych na 100 tys. mieszkańców (dane na koniec 2009 r.) Wyliczono na podstawie raportu Council of Europe Annual Penal Statistics SPACE II 2009

6. Orzecznictwo w zakresie art. 207 § 1 kk 1. W 2011 roku w Sądach Rejonowych w Polsce osądzono z art. 207 § 1 kk ogółem: 16.077 (16.239)osób. Z tego: 13.588 -skazano (13.569 - 2010); 444 - uniewinniono; 1.241-warunkowo umorzono postępowanie; 799 - umorzono postępowanie; 736 - tymczasowo aresztowano.

7. 2. W 2011 roku w Sądach Rejonowych w Polsce skazano z art. 207 § 1 kk ogółem: 13.588 (13.569-2010, 14.506 - 2009)osób. Z tego wymierzono: 167 -kary grzywny (samoistnych); 615 -kar ograniczenia wolności; 12.806 -kar pozbawienia wolności; - 1.718 - bezwzględnych; - 11.088- z warunkowym zawieszeniem wykonania.

8. Stosunek procentowy rodzajów kar orzekanych w Sądach Rejonowych w Polsce z art. 207 § 1 kk

9. Skazani nieprawomocnie w sądach I instancji – za przestępstwo z art. 207 § 1 kk w latach 1999 – 2011

10. Stosunek procentowy wymiaru kary pozbawienia wolności orzekanej w Sądach Rejonowych w Polsce w 2011 roku z art. 207 § 1 kk

11. Z 11.088 skazanych z art. 207 § 1 kk na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania pod dozór kuratora oddano 7711 osoby - 69,7% (67%-2010, 62%-2009) Szacunkowo w danej chwili pod dozorem kuratorów sądowych przebywa ok.. 25.000-30.000 sprawców przemocy w rodzinie). Wśród osób pokrzywdzonych przestępstwem z art. 207 § 1 kk było 4.407 małoletnich, 14.517 kobiet oraz 2.012 mężczyzn (po raz pierwszy badamy liczbę mężczyzn, dane ich dotyczące mogą być więc niedowartościowane!).

12. Rola kuratora sądowego w pracach grupy roboczej • W sytuacjach, gdy przemoc jest stosowana wobec dziecka (kurator rodzinny) – bezpośredni kontakt z sądem i z sędzią rodzinnym (sąd może zastosować zarządzenia tymczasowe np. ograniczenie władzy rodzicielskiej). • W sytuacjach, gdy sprawca był już karany sądownie (kurator dla dorosłych) – możliwości składania wniosków do sądu, udzielania upomnienia („żółta kartka”).

13. Kurator rodzinny • Notatka do sądu opiekuńczego; • Sąd może zlecić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego; • Sąd może wydać postanowienie na czas trwania postępowania „Zarządzenie tymczasowe” – np. umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej, w placówce opiekuńczo-wychowawczej (pogotowie opiekuńcze, dom małego dziecka, dom dziecka); • Wszczęcie postępowania opiekuńczego w przedmiocie władzy rodzicielskiej.

14. Kurator dla dorosłych • Składa wnioski do sądu: • wniosek o orzeczenie dozoru kuratora (gdy dotąd w okresie próby skazany nie miał takowego); • wniosek o orzeczenie obowiązku probacyjnego np. nakazu powstrzymywania się od kontaktowania, zakazu zbliżania, nakazu opuszczenia lokalu, uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych; • wniosek o zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności; • wniosek o odwołanie warunkowego zwolnienia z zakładu karnego. • Może zastosować upomnienie wobec sprawcy (skutki – obligatoryjne zarządzenie wykonania kary).

15. Nowa podstawa dla sądu do zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności z art. 75 § 1a kk – w razie ponownego stosowania przez skazanego sprawcę przemocy wobec osoby najbliższej; Nowa podstawa do odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia z art. 160 § 2 kkw.

16. Procedura dotycząca izolacji sprawcy od pokrzywdzonego – inicjowana przez kuratora sądowego Szybka procedura dotycząca osadzenia sprawcy przemocy w wyniku naruszenia warunków probacyjnych: wniosek kuratora sądowego o zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności albo o odwołanie warunkowego zwolnienia; zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie skazanego na termin posiedzenia; nowa podstawa do obligatoryjnego zarządzenia albo odwołania w postaci stwierdzenia ponownego używania przemocy wobec osoby najbliższej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą; postanowienie wydane przez sąd podlega wykonaniu z chwilą jego wydania.

17. Porozumienie – MS, KGP, PARPA, dot. telefonu interwencyjno-informacyjnego wobec osób skazanych uprzednio za czyn przemocy w rodzinie; aneks – obowiązuje do 31.12.2017 roku Procedury - współpracy służby kuratorskiej oraz funkcjonariuszy Policji w stosunku do skazanych w związku z popełnieniem czynów karalnych polegających na stosowaniu przemocy lub groźby bezprawnej 801 12 00 02 Policja Kurator sądowy

18. Informacja o zdarzeniu 112 997 801 12 00 02 Policja Kurator zawodowy wniosek Nakaz zatrzymania i doprowadzenia Sąd Zakład karny Posiedzenie natychmiastowa wykonalność

20. Kuratorzy zawodowi na podstawie art. 12d ustawy złożyli 1152 (372 – 2010) wnioski, sąd rozpatrzył 814 wniosków, zostało uwzględnionych 575- 70% (200 – 2010, 53%). Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało dla kuratorów sądowych wzory wniosków w tego typu sprawach (wnioski są do pobrania na stronie internetowej MS: http://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/przemoc-w-rodzinie--diagnoza-zjawiska-i-reakcja-organow-wymiaru-sprawiedliwosci/)

21. Liczba złożonych oraz uwzględnionych wniosków kuratorów zawodowych z art. 12d ustawy w II półroczu 2010 oraz w 2011

23. Nowe podstawy do orzekania programów korekcyjno-edukacyjnych Zmiana w Kodeksie karnym (nowelą do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie – od 1.08.2010 roku) – art. 72 § 1 pkt 6akk – nałożenie obowiązku uczestnictwa skazanego w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnychbez jego zgody (art. 74 § 1 kk); Zmiana w Kodeksie karnym (nowelą do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – od 2.01.2012 roku) – art. 67 § 3 kk) – nałożenie w/w obowiązku przy warunkowym umorzeniu postępowania.

24. Liczba orzeczonych środków probacyjnych w postaci programów korekcyjno-edukacyjnych w latach 2009-2011

25. Wnioski kuratorów sądowych Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało dla kuratorów sądowych wzory wniosków w postępowaniu wykonawczym o nałożenie na skazanego obowiązku uczestnictwa w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych przy: warunkowym umorzeniu postępowania; warunkowym zawieszeniu wykonania kary; warunkowym przedterminowym zwolnieniu.

27. Poszerzenie wiedzy sędziówi prokuratorów nt. podmiotów realizujących programy k-e na terenie właściwości Opracowanie i aktualizacja, przy udziale kuratorów sądowych, list podmiotów realizujących na terenie poszczególnych sądów rejonowych (okręgowych) programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych. Udostępnienie list sędziom, prokuratorom, poprzez przedstawienie w/w list „na biurko”, a także za pośrednictwem stron internetowych.

29. Wybrane działania MS na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało także dla kuratorów sądowych wzór informatora dla pokrzywdzonego przestępstwem przemocy w rodzinie (wnioski są do pobrania na stronie internetowej MS: http://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/przemoc-w-rodzinie--diagnoza-zjawiska-i-reakcja-organow-wymiaru-sprawiedliwosci/lub poprzez kliknięcie na obraz wniosku w prezentacji). Wzory w/w wniosków, jak i informatora, zostały wysłane do wszystkich sądów i kuratorów sądowych z poleceniem ich stosowania.

35. Koniec Prezentację opracował: Michał Lewoc – sędzia Koordynator Zespołu ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Departament Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Ministerstwo Sprawiedliwości Al.. Ujazdowskie 11 00-950 Warszawa telefon: (022) 23-90-675 e-mail: MLewoc@ms.gov.pl