KONFLIK BERSENJATA DI PERBATASAN SABAH-KALIMANTAN TIMUR DALAM ERA KONFRONTASI MALAYSIA-INDONESIA 1963-1966

1. KONFLIK BERSENJATA DI PERBATASAN SABAH-KALIMANTAN TIMUR DALAM ERA KONFRONTASI MALAYSIA-INDONESIA 1963-1966 ABDUL RAHMAN B.MAD ALI@ABANG PA20088430 Penyelia utama : En.Baszleey Bee B.Basrah Bee Penyelia bersama : En.Wan Shawaluddin B.Wan Hassan

2. PENgenalan • Konfrontasi Malaysia-Indonesia 1963-1966 merupakan satu sejarah hitam moden Dunia Melayu. • Sukarno telah menggunakan tindakan ketenteraan terhadap Malaysia dengan melakukan pencerobohan di wilayah Malaysia Timur (Sabah & Sarawak), dan Semenanjung Malaysia. • Situasi yang paling ketara membabitkan kewilayahan melibatkan kawasan sempadan. • Kajian ini cuba untuk memperlihatkan perkara tersebut khususnya, konflik bersenjata yang berlaku di Perbatasan Sabah-Kalimantan Timur dalam era Konfrontasi.

3. PERMASALAHAN KAJIAN • Sepanjang era konfrontasi Malaysia-Indonesia dari Oktober 1963 sehingga Jun 1964 terdapat 61 serangan tentera Indonesia ke atas wilayah Sabah. Serangan ini telah mengakibatkan konflik bersenjata melibatkan tentera Indonesia dengan Angkatan Tentera Malaysia di sempadan. Wujudnya konflik ini menyebabkan konfrontasi secara terbuka berlaku antara Malaysia dan Indonesia. Kesannya menyebabkan hubungan antara kedua-dua buah negara ini agak tegang dan tahap keselamatan di sempadan agak membimbangkan. Melalui penyataan ini menimbulkan beberapa tiga persoalan kajian yang utama iaitu :- • Apakah bentuk konflik bersenjata yang berlaku di sempadan Sabah-Kalimantan Timur ? • Bagaimanakah tahap konflik melibatkan operasi dan pertahanan di sempadan Sabah-Kalimantan Timur ? • Apakah Impak konflik bersenjata terhadap pembangunan ketenteraan negara semasa dan pascakonflik ?

4. Objektif Kajian • Objektif utama dalam kajian ini ialah:- • Mengkajitentangkonflikbersenjata yang berlakudiPerbatasan Sabah-Kalimantan TimursemasaKonfrontasi Malaysia-Indonesia. • Menilaisejauhmanakahtahapkonfliktersebut. • Mengkajitentangimplikasikepadaaspekpembangunanpertahanankhususnyadikawasansempadan.

5. Metodologi • Kajian Perpustakaan melibatkan perpustakaan Universiti Malaysia Sabah, Tun Fuad Stephen, Dewan Bahasa & Pustaka cawangan Sabah, Perpustakaan Negeri Sabah. Kajian Arkib melibatkan Arkib Negeri Sabah, Arkib Negara Cawangan Sabah. Kem 5 Brigade Lokawi, Muzium Tentera, Markas Tentera Sg.Besi, dan Kementerian Pertahanan Malaysia (KEMENTAH). • Temu bual dengan informan yang terlibat. • Pendekatan kualitatif.

6. KEPENTINGAN KAJIAN • Memberikan interpretasi dan persepektif yang berbeza. • Penghargaan kepada Angkatan Tentera Malaysia (ATM) • Memperingati pahit getir masyarakat sempadan yang hidup dalam pascaperang. • Mengetengahkan kawasan Pulau Sebatik, Kalabakan, Bantul & Long Pasia sebagai antara tempat yang bersejarah khususnya semasa era Konfrontasi Malaysia-Indonesia.

7. SKOP & BATASAN KAJIAN • Skop kajian ialah “Sejarah Ketenteraan” • Fokus kajian adalah konflik bersenjata di Perbatasan Sabah-Kalimantan Timur Dalam Era Konfrontasi • Batasan kajian di antara tahun 1963 -1966.

8. LOKASI KAJIAN • Lokasi kajian lebih tertumpu di Sempadan Sabah-Kalimantan Timur. • Melibatkan beberapa tempat di antaranya: 1 Pulau Sebatik 2Kalabakan 3Bantul 4 Long Pasia

9. 2 4 3 1

10. SOROTAN LITERATUR BUKU Harold James & Denis Sheil-Small.1972.The Undeclared War:The Story Of The Indonesian Confrontation 1962-1966 J.A.C. Mackie.1974.“ Confrantation”.The Indonesia-Malaysia Disember 1963-1966. London:Oxford University Press. Hyde Dounglas.1965.Confrontation A Background Book In East.Pennslvania : Dufour Editions Chester Springs. Will Fowler.2006.Britain’s Secret War The Indonesian Confrontation 1962-66. Osprey Publishing. Syed Othman Syed Omar.1999.Tentera Malaysia Dalam Era Konfrontasi. Bangi. Universiti Kebangsaan Malaysia. Syed Othman Syed Omar.2005.Pahlawan Tanah Air Penerima Pingat Keberanian British. Kuala Lumpur: Jabatan Hal Ehwal Veteran ATM, Kementerian Pertahanan. Ulf Sundhaussen.1982.Politik Militer Indonesia 1945-1967:Menuju Dewi Fungsi ABRI.Oxford Universiti Press. Nik Anuar Nik Mahmud.2000.Konfrontasi Malaysia-Indonesia.Bangi. Universiti Kebangsaan Malaysia. Kunaseelan a/l Muniandy.1996.Hubungan Malaysia-Indonesia 1957-1970. Kuala Lumpur:Dewan Bahasa Dan Pustaka.

11. Dato Abdullah Ahmad.1987.Tengku Abdul Rahman Dan Dasar Luar Malaysia. Berita Publishing Sdn.Bhd. Tunku Abdul Rahman Putra Al Haj 1980. Pandang Balik, Heinemann Educational Boooks. (ASIA) Ltd. Singapura. J.D.Legge.1972. Sukarno A Political Biografy.London:Penguin. M.C. Ricklefs.2008. Sejarah Indonesia Modern 1200-2004.Jakarta.PT Seramabi Ilmu Semesta. Dahm,Berhard.1988. Sejarah Indonesia Abad Kedua Puluh.Kuala Lumpur:Dewan Bahasa dan Pustaka. Jurnal Justus M.Van Der Kroef.1963. Indonesia, Malaya, And The North Borneo Crisis. Asian Survey,3(4) 173-181. Donald Hindley.1964.Indonesia Confrontation With Malaysia. Asian Survey,4(6), 904-913. John O.Sutter.1966.Two Faces of Konfrontas: “Crush Malaysia” And The Gestapu. Asian Survey, 6(10), 523-546 Raffi Gregorian.1991.CLARET Operations and Confrontation,1964-1966.Conflict Quarterly, 11(1), 46-72.

12. Struktur tesis Bab 1 : Pendahuluan Bab 2 : Terminologi 2.1 : Sempadan 2.2 : Sempadan Sabah-Kalimantan Timur 2.3 : Konflik Bersenjata 2.4 : Konflik Bersenjata Di Sempadan Sabah-Kalimantan Timur

13. Bab 3 : Latar Belakang Konfrontasi Malaysia-Indonesia 1963-1966 3.1 : Di Sabah Bab 4 : Konflik Di Sempadan 4.1 : Pulau Sebatik 4.2 : Kalabakan 4.3 : Bantul 4.4 : Long Pasia Bab 5 : Pascakonflik/Implikasi Bab 6 : Kesimpulan

14. Sekian Terima Kasih