480 likes | 929 Views
انواع استئوپروز. مقدمه. استخوان یک بافت همبند تخصص یافته که همراه غضروف و لیگامانها سیستم اسکلتی بدن را می سازد سه عمل مهم آن مکانیکی: محلی برای اتصال و حمایت عضلات در حرکات محافظتی: نگهدارنده ارگانهای حیاتی و مغز استخوان متابولیک: ذخیره کننده یونهای کلسیم، فسفر، منیزیم و سدیم.
E N D
مقدمه • استخوان یک بافت همبند تخصص یافته که همراه غضروف و لیگامانها سیستم اسکلتی بدن را می سازد سه عمل مهم آن • مکانیکی: محلی برای اتصال و حمایت عضلات در حرکات • محافظتی: نگهدارنده ارگانهای حیاتی ومغز استخوان • متابولیک: ذخیره کننده یونهای کلسیم، فسفر، منیزیم و سدیم
انواع استئوپروز • استئوپروز تیپ1 :مربوط به زنان بعد از یائسکی است • استئوپروز تیپ2 : وابسته به سن است هم در خانمها و هم در آقایان دیده میشود • استئوپروز ثانویه • استئوپروز جوانان • استئوپروز ایدیوپاتیکجوانان
استئوپروز تیپ 2 • اولین بار توسط رگز و ملتون در سال 1986 ارائه شد • وی وضعیت شکستگی را در مهره های کمر و هیپ در زنان بالای 70 سال شرح داد • شکستگی حاشیه مهره ها باعث کیفوز میشود و ابتدا بدون درد است • شکستگی هیپ در مردان 2 برابر زنان است • در استئوپروز تیپ2 باید به ژنتیک و بیمارهای زمینه ای توجه شود
استئوپروز ثانویهعوامل محیطی و بیمارهای زمینه ای منجر به استئوپروز • سیگار کشیدن • مصرف الکل(در متابولسسم ویتامین D اختلال میدهد، فعالیت پاراتیروئید را کم میکند، تاثیر روی گناد) • بی حرکتی • بیماریهای آندوکرین(هیپوگنادیسم، پرولاکتینوما، بی اشتهائی عصبی، کوشینگ، هیپرپارا، دیابت،هیپر تیروئیدی، آکرومگالی و نیز کمبود هورمون رشد) • بعضی بیماریهای عفونی که روی گنادها اثر بگذرانند( اوریون و بروسلوز) • نئوپلاسم ها
افراد لاغر به سبب داشتن توده چربی کمتر، مستعد استئوپروز هستند( تستوسترون در نسج چربی به کمک آنزیم آروماتاز به استرادیول تبدیل میشود ) • بیماریهای دستگاه گوارش • کمبود ویتامین D • مصرف برخی داروها( ضدتشنج ها، وارفارین، هپارین، کورتون، سیتوتوکسیکها، لوتیروکسین و ....) • نارسائی کلیه • هیپر کلسی یوریا( ارتباطی با کلسیم غذا ندارد بلکه IL1 و سیتوکینهای دیگر مترشح از منوسیتهای خون باعث استئو پروز میشوند)
کورتون با چند مکانیسم باعث استئوپروز میشود 1- افزایش فعالیت استئوکلاست و کاهش فعالیت استئوبلاست 2- جلوگیری از ترشح کلسی تونین 3- جذب رودهای کلسیم را کم میکند 4- دفع کلیوی کلسیم را زیاد میکند 5- PTHرا فعال میکند 6- کاهش استروژن و تستوسترون 7- میوپاتی ناشی از استروئید باعث ضعف حرکت و استئوپروز میگردد
. BMP—bone morphogenetic proteinDkk-1—dickkopf-1; GSK3β—glycogen synthase kinase 3β;OPG—osteoprotegerin;PPAR—peroxisomeproliferator-activated receptorRANKL—receptor activator for nuclear factor-κB ligandRunx2—runt-relatedprotein 2
کورتون، لوتیروکسین و هپارین باعث افزایش ترشح PTH میشوند • وارفارین باعث کاهش استئوکلسین میشود • ضد تشنجها در متابولیسم کلسیم و ویتامین D اختلال ایجاد میکنند، فعالیت آنزیمهای میکروزومال کبدی را زیاد که خود باعث افزایش کاتابولسم ویتامین D میگردد • سیتوتوکسیکها بطور مستقیم باعث کاهش سنتز استخوان و بطور غیر مستقیم از طریق کاهش فعالیت گنادها باعث استئوپروز میشوند • بیماریهای روماتیسمی
30 درصد کسانیکه بیش از 6 ماه کورتون مصرف میکنند دچار پوکی بخصوص در ستون مهره ها و دنده ها ومکانهای دیگرمیشوند • در سال اول 3 تا 5 درصد و وسپس نیم تا یک درصد سالیانه توده استخوان کم میشود • 30 درصد بیماران دچار شکستگی میشوند بخصوص در ستون مهره ها • بسته به دز کورتون ریسک شکستگی 2 تا 5 برابر میشود و این شکستگی معمولا در ماه سوم مصرف کورتون رخ میدهد • در کسانیکه بیش از 1 گرم کورتون مصرف کرده اند ریسک شکستگی بیش از15 ماه بعد از قطع دارو عادی میشود
هرچند که کورتون باعث کم شدن دانسیته استخوان میشود ولی ریسک شکستگی به تنهائی با کم شدن دانسیته توجیه نمیشود بعلاوه کیفیت استخوان در شکستگی بسیار مهم است • در یک مطالعه روی بیماران با مصرف مزمن کورتون بعد از یک پیگیری 1 ساله، شکستگی مهره ها علیرغم دانسیته بالاتر از گروه کنترل بیشتر بود
پوکی استخوان ناشی از گلوکوکورتیکوییدها اغلب با شکستگی های ستون فقرات، دنده ها و لگن دیه میشود • این عارضه در سه ماه اول پس از شروع درمان طولانی مدت کورتون و قبل از هر گونه کاهش قابل تشخیص بر توده استخوان ایجاد میشود . • این به وضوح نشان می دهد که تغییرات پاتولوژیک به غیر از کاهش BMD علت افزایش شکنندگی در این وضعیت است.
اثرات زیان آورگلوکوکورتیکوئید روی استخوان از اثرات مستقیم بر استئوبلاست ، osteocytes ، و استئوکلاست ها ناشی میشود. • این بر خلاف ایده های قبلی است که عوارض جانبی ناشی ازگلوکوکورتیکوئیدها را بر استخوان ثانوی به اثرآن روی کلسیم و تولید PTH و یا استروئیدها گناد می دانستند است. • در واقع، کورتون بیش از حد به طور مستقیم باعث سرکوب تولیداستئوبلاست میشود و به شدت و به سرعت باعث تحریک آپوپتوز استئوبلاست و استئوسیت میگردد. • و بر عکس باعث افزایش طول عمر استئوکلاست ها میگردد
مکانیسم های فرعی کم اهمیت ترکورتون 1- جذب رودهای کلسیم را کم میکند 2- دفع کلیوی کلسیم را زیاد میکند 3- PTH را فعال میکند 4- جلوگیری از ترشح کلسی تونین 5 -کاهش استروژن و تستوسترون 6- میوپاتی ناشی از استروئید باعث ضعف حرکت و استئوپروز میگردد
ارزیابی آزمایشگاهی برای استئوپروز ثانویه • بسته به علت ثانوی ازمایشات ارسال شود • بعلاوه ca-p-TSH-PTH-25(OH)D • در سن بالای 50 سال serum and urine protein electrophoresis • در مردان سطح سرمی LH و تستوسترون هم چک شود
استئوپروز جوانان • پذیرش ذهنی استئوپروز جوانان مشکل است زیرا آنها در حال رشد و تکامل هستند و هنوز به peak bone mass نرسیده اند • بنابر این تفسیر دانستومتری بسیار مشکل است
علل کاهش توده استخوانی در جوانان • کاهش مقادیر و تغییر زمان ترشح هورمونهای جنسی استروئیدی • کاهش دریافت کالری، کلسیم و ویتامینD • ورزش شدید باعث کمبود هورمونهای جنسی میشود • برخورد با عواملی که اختلال معدنی شدن استخوان میدهند مثل داروها و پرتودرمانی • ترشح کم یا زیاد هورمون رشد، تیروئید و آدرنال • بیماریهای سیستمیک جدی • بیمارهای ذاتی استخوان