Ćwiczenia śródlekcyjne - ważnym elementem profilaktyki wad postawy

1. Zespół przedmiotowy - wychowanie fizyczne Ćwiczenia śródlekcyjne - ważnym elementem profilaktyki wad postawy Sylwia Styperek

2. Aktywność fizyczna wśród dzieci i młodzieży Ruch jest przejawem życia. Aktywność fizyczna jest bardzo ważna dla dzieci, które znajdują się w fazie intensywnego rozwoju. Harmonijny rozwój młodego organizmu i jego zdrowie w dużej mierze zależy od prawidłowej postawy ciała. Naszym zadaniem jest stworzenie pewnych warunków na lekcjach, które pozwolą zrelaksować uczniów, odprężyć nerwowo i psychicznie, ożywić układ wegetatywny oraz zmysłowy (oczy i uszy), pobudzić układ oddechowy i krążenia, a przede wszystkim skorygować postawę ciała. Cel ten można osiągnąć poprzez ćwiczenia śródlekcyjne, które są krótkim zestawem ćwiczeń trwającym od 2 do 4 minut.

3. Ćwiczenia śródlekcyjne • Ćwiczenia te powinny być stosowane na każdej lekcji i stanowić integralną część procesu nauczania i wychowania, mobilizować uczniów do pracy, by podnieść efekty lekcji. • Sygnałem do rozpoczęcia ćwiczeń są zaobserwowane przez nauczyciela objawy zmęczenia i znużenia uczniów: • spadek percepcji, • gwar, • oznaki niepokoju lub apatii. • Odbywają się one w sali lekcyjnej i przy otwartych oknach. • Należy stosować takie ustawienia, szyki i pozycje, by zapewnić ćwiczącym bezpieczeństwo i swobodę ruchu.

4. Ćwiczenia śródlekcyjne • W klasach I – III • ćwiczenia powinny być w formie zabawowo – zadaniowej. • W klasach IV – VI • mogą być w formie ścisłej. • Wszelkie próby wprowadzenia muzyki podczas ćwiczeń zasługują na jak największe poparcie, z uwagi na to, iż jest ona elementem: • ważnym, • atrakcyjnym, • wzbogacającym ćwiczenia, • odprężającym psychicznie,

5. Cel stosowania ćwiczeń śródlekcyjnych Ćwiczenia śródlekcyjne mają więc na celu: • Przeciwdziałanie skutkom zmęczenia nagromadzonego w czasie pracy ucznia w szkole, • Ożywienie funkcji wegetatywnych, zwłaszcza pobudzenie czynności płuc i serca, • Korekcję postawy przez wszechstronne zaangażowanie układu kostno-stawowego i mięśniowego, • Odciążenie analizatora wzrokowego i słuchowego, • Kształtowanie nawyku stosowania aktywnego wypoczynku w trakcie pracy.

6. Tok ćwiczeń śródlekcyjnych • Ćwiczenia śródlekcyjne powinno się prowadzić według określonego toku: • ćwiczenia mięśni szyi • ćwiczenia ramion • ćwiczenia nóg • ćwiczenia tułowia • ćwiczenia oddechowe

7. Tok ćwiczeń śródlekcyjnych Taka kolejnośććwiczeń pozwala na przećwiczenie poszczególnych grup mięśniowych i stawów, szczególnie tych elementów narządów ruchu, które na skutek monotonnej i często niewłaściwej pozycji ucznia podczas pracy szkolnej są narażone na różnego rodzaju deformacje (przykurcze, osłabienia, nadmierne rozciągnięcia itp.), co jest przyczyną powstawania i utrwalania się nieprawidłowej postawy ciała.

8. Tok ćwiczeń śródlekcyjnych • ćwiczenia mięśni szyi – wolne lub szybkie skłony, skręty i krążenia głowy. Celem ich jest prawidłowe ustawienie głowy i kształtowanie naturalnych krzywizn kręgosłupa. • ćwiczenia ramion – angażują przede wszystkim mięśnie obręczy barkowej, ramion, przedramion i dłoni. Są to: skurcze, wymachy, przemachy, rzuty, wyprosty i krążenia jednorącz i oburącz, wykonywane w różnych kierunkach i tempie. • ćwiczenia tułowia – pobudzają układ krążenia i oddychania, korygują postawę, zwiększają gibkość, elastyczność kręgosłupa. Są to: skłony w przód, w tył, boczne, skręty, skrętoskłony i krążenia.

9. Tok ćwiczeń śródlekcyjnych • ćwiczenia nóg – mają na celu rozruszanie stawów kończyn dolnych. Są to: chody, biegi, podskoki jednonóż i obunóż wykonywane w miejscu i w różnych kierunkach po klasie,zeskoki,przechodzenia pod i nad przeszkodą, kroki taneczne, a także ćwiczenia przeciw płaskiej stopie. • ćwiczenia oddechowe – celem ich jest zwiększenie pojemności życiowej i wentylacji płuc. Należy rozpocząć je od prawidłowego oddechu (wdech nosem, wydech ustami). Śpiew może być uatrakcyjnieniem ćwiczeń oddechowych.

10. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych Klasy I-III 1 zestaw:"GIMNASTYKA”- dzieci maszerują w kole, mówią wiersz i ćwiczą zgodnie ze słowami:"Gimnastyka to podstawa,sport dla zdrowia ważna sprawa,ręce w górę, w przód i w bok,skłon do przodu, przysiad, skok” {wyskok w górę}.

11. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych 2 zestaw:"IDĄ DZIECI....""Idą dzieci polną drogą,po kamyczkach iść nie mogą (idą na palcach),po kamyczkach hop, hop, hop (skaczą),do dołeczka skok (skok do przysiadu kucznego).Kto się znuży ten odpocznie po podróży,nogi w ruch (biegną podnosząc wysoko kolana),kto zwycięży? Zuch! (wyskok w górę)”

12. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych 3 zestaw:Ręce do góry, nóżki prościutkie,tak ładnie ćwiczą dzieci malutkie.Teraz na ramię w dół opuszczamyi kilka razy tak powtarzamy.Teraz się każdy robi malutki,to proszę państwa są krasnoludki.Następnie na jednej nodze stajemy,bo jak bociany chodzić umiemy.W górę, wysoko piłeczki skaczą,takie piłeczki – chyba coś znaczą?Powoli powietrze noskiem wdychamyi delikatnie ustami wypuszczamy.

13. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych 4 zestaw: „Gimnastyka” Andrzej MajewskiGdy chcesz być silny, nie chcesz chorować,Musisz się często gimnastykować.Wstawaj więc wcześnie, otwieraj okno,Nawet gdy drzewa na dworze mokną.Stań w pół rozkroku, zacznij od skłonów –W przód, w tył, na boki. Trzy razy ponów.Wymachy ramion wzmacniają ręce,Tym są sprawniejsze, im ćwiczysz więcej...

14. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych ...Teraz przysiady, potem podskoki,Hop, hop jak zając – w przód, w tył, na boki.Bardzo są ważne tułowia skręty,Podśpiewuj sobie coś dla zachęty.A jeśli będziesz w ćwiczeniach pilny,Jak małpa zwinny, jak tygrys silny,Zostaniesz mistrzem, więc ćwicz wytrwale.

15. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych • Klasy IV – VI 1 zestaw: • Stanie w rozkroku z zeszytem na głowie – skłon głowy w przód i chwyt zeszytu przed sobą. • W postawie zasadniczej – ramiona w bok – przekładanie zeszytu z ręki do ręki nad głową (ręce wyprostowane w stawach łokciowych).

16. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych • W lekkim rozkroku, skręt tułowia w prawo – położenie za sobą zeszytu prawą ręką, skręt wlewo – zabranie zeszytu lewą ręką. • W postawie zasadniczej: zeszyt leży na głowie – powolny przysiad i powrót do postawy. • Ćwiczenia oddechowe: głęboki wdech nosem, wydychając powietrze próba przewrócenia kartek w zeszycie.

17. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych 2 zestaw: • W postawie zasadniczej: rysowanie głową litery, np.: I, O, Z, W. • Siedząc w ławce dotknąć prawą ręką lewej łopatki, lewą ręką prawej łopatki. • W lekkim rozkroku – ramiona w bok – skłony tułowia w lewą i prawą stronę.

18. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych • W postawie zasadniczej: wspięcie na palce – rytmicznepodskoki w miejscu. • Ćwiczenia oddechowe: wspięcie na palcach zjednoczesnym wznosem ramion bokiem wgórę i wdechem przez nos, powrót do postawyzwydechemprzez usta.

19. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych 3 zestaw: • „Wypychanie sufitu”. Wyciąganie głowy w górę,następnie rozluźnianie mięśni szyi. • „Malowanie ścian i sufitu”. Naśladowanie malowania. • „Sufit – podłoga”. Na pierwsze hasło dzieci prostują ramiona w górę w skos, na drugie wykonują przysiad podparty.

20. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych • „Froterowanie podłogi”. Wysunięcie nogi w przód na palce i podskokiem zmiana nogi. • „A...psik”. Ćwiczenia oddechowe. Głęboki wdech i wydech w formie kichnięcia z zasłonięciem ust dłońmi.

21. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych 4 zestaw: • „Koń kiwa głową”. Skłony głowy w przód z lekkim przyciąganiem brody i w tył z wydłużeniem szyi. • „Łapanie much”. Prawa ręka w skos „łapie muchę”, ten sam ruch wykonuje lewa ręka. Podskok i klaśnięcie nad głową– mucha złapana, opuszczenie ramion bokiem w dół. • „Koci grzbiet”. Przysiad podparty – prostowanie kolan z wysokim unoszeniem bioder w górę i powrót do przysiadu podpartego.

22. Przykłady ćwiczeń śródlekcyjnych • „Konik grzebie nóżką”. Postawa – dwukrotny akcent o podłogę palcami lewej nogi w wykrokui powrót do postawy. To samo prawą nogą. • Ćwiczenia oddechowe. Postawa zasadnicza – wspięcie na palce(wdech), opust pięt (wydech).

23. Podsumowanie Powyższe ćwiczenia to tylko nieliczne przykłady, które mają zachęcić nauczycieli do własnej twórczej inwencji. Każdy z nauczycieli potrafi wymyślić fantastyczne ćwiczenia i poprowadzić je metodą zabawową ze swoimi uczniami. Uczniowie klas starszych są przystosowani do ciągłego przebywania w ławkach i zdolni do przyswajania nauki przez ciągłe 45 minut. Owszem - ich możliwości percepcyjne, zdyscyplinowanie i umiejętność skoncentrowania się pozwalają nauczycielowi przeprowadzić lekcję bez jakiejkolwiek "mikropauzy"...

24. Podsumowanie Tylko, czy cel lekcji zostaje zrealizowany? Czy uczniowie zmuszając się do ciągłej koncentracji nie są znużeni? I czy uświadomiłaś sobie, że uczniowie starsi, szczególnie w wieku dojrzewania są również narażeni na pojawienie się lub pogłębienie istniejących już wad kręgosłupa?

25. Coś od siebie... Dziękuję za uwagę ;) Powodzenia Sylwia

26. Literatura • K. Wlaźnik, A. Złotkiewicz – „Ćwiczenia śródlekcyjne i międzylekcyjne w klasach początkowych”. • „Atlas ćwiczeń korekcyjnych”- S. Owczarek, WSiP • „Ćwiczenia oddechowe oraz gry i zabawy w korekcji wad postawy”-B.Kotowska, w „Wychowanie fizyczne i zdrowie” 8/9 - 2001.