BAŞARILI BİR TÜBERKÜLOZ KONTROLÜ, HASTALIK İNSİDANSINDA NEDEN BELİRGİN BİR DÜŞÜŞE YOL AÇMIYOR?

1. BAŞARILI BİR TÜBERKÜLOZ KONTROLÜ, HASTALIK İNSİDANSINDA NEDEN BELİRGİN BİR DÜŞÜŞE YOL AÇMIYOR? Şeref Özkara, Seren Arpaz, Sevtap Keskin, Nejat Sezgin Atatürk Göğüs Hastalıkları ve GCEA HastanesiNazilli Verem Savaşı Dispanseri

2. Amaç • Dispanserimiz uzun yıllardır, olgu bulma ve tedavi açısından başarılı bir çalışma yürütmektedir. • Bunun yanında bölgemizde BCG aşısı ve koruyucu tedavi uygulanmaktadır. • Bu uygulamanın tüberküloz insidansına etkisini incelemek amaçlandı.

3. Giriş • Gelişmiş ülkelerde TB insidansındaki düşüş, • kemoterapi öncesi, yılda %4-5 • 1950-1980 arasında, yılda %12-13 • Olgu bulma ve kemoterapi ile yılda yaklaşık %8 K. Styblo. Epidemiology of Tuberculosis, 1991

4. Neden Nazilli VSD Bölgesi? • 27.2.1997 ile 5.6.1997 arasında toplam 11 bölge toplantısı yapıldı. • İlk toplantı 27.02.1997’de İzmir’de yapıldı • Dr. Seren Arpaz’ın verdiği bilgiler • Nazilli’den istenen bilgi mektubu

5. 30 Nisan 1997 tarihli bilgi mektubu • Eczaneden bildirimler, Kaymakamlık onayı ile • Eczanelerle toplantı (%50 katılım) • Eczanelerle 2. toplantı (%100 katılım) • TB reçetelerinin bildirimi • Bildirim yapmayan hekimlerin SğMd’ne bildirilmesi • Devlet hastanesinden bildirim için • Başhekimlikle görüşmeler • Hastanede 2 yıl poliklinik hizmeti (VSD çalışmasına ek) • GH uzmanı ile bildirim protokolü (başhekimlik ile) • VSD’den istenen istirahat raporlarının hastanede yazılması • SSK hastanesinden bildirim için • Protokol (SB-ÇveSGB) uygulaması için görüşmeler • SSK reçetesinin VSD’de yazılması • SSK raporlarının VSD taslağına göre yazılması

6. 30 Nisan 1997 tarihli bilgi mektubu “Göğüs hastalıklarının ayrı bir branş olduğu, verem savaşı dispanserlerinin sadece fakir tbc. hastalarının bakıldığı bir yer olmadığı, dispanserimizin başta tbc. olmak üzere tüm göğüs hastaları için en iyi hizmeti veren güvenilir, gizlilik esasına dayalı çalışan bir kurum olduğu anlayışı bölgemizde yerleşti. İdarecilerle ilişkiler güven, sevgi ve saygı yönünde gelişti. ... Sanıyorum Nazilli içinde duruma hakim olduk.” Eczanelerden 8 bildirim. Devlet Hastanesinden 10 bildirim. İzmir GHH’den düzenli bildirim. Üniversitelerin bildirimi yok!

7. Gözetimli tedavide öncülük • Nazilli VSD, ülkemizde DGT uygulamasına öncülük etmiştir. • Başlangıç Nisan 2000 • İlk sunum: Toraks Derneği 2001 Kongresi • 2001 ve 2002’de yapılan 11 bölge toplantısının büyük kısmında sunum. • Bütün ulusal kongrelerde ve bazı yerel toplantılarda sunumlar.

8. Bulgular 1996-2006 arasında kayıtlı TB hastaları:yıllık ortalama 98,5 (83-121)

9. Nazilli VSD, 11 yılın hastaları1996-2006 • AC-TB : %74,8 • AD-TB : %25,1 • Yayma (+) / tüm olgular: %42,1 • Yayma (+) / AC-TB : %56,2

12. Tedavi Sonuçları • Tedavi başarı oranı %90’nın üzerindedir. • Tedavide “kür” yapmanın önemini öğrendikten sonra da kür oranı %90’ın altına düşmedi. • Onbir yılda üç hasta tedaviyi terk etmiş, bunlardan birisi 18 ayda tedaviyi tamamlamıştır.

13. %85

14. TÜMÜ KÖY DIŞI • Yıllık ortalama 250 (132-707) 183 (132-288) Koruyucu ted / hasta 2,54 (1,3-6,5) 1,99 (1,3-2,9)

15. Temaslı muayenesi • Yıllık ortalama : 1.225 (528-1.867) • Temaslı muay / hasta sayısı : 12,4 (5,3-20,9)

17. Yıllık düşüş %0,4 (p=0,32)

18. Yıllık düşüş %0,7 (p=0,15)

19. Olgu hızındaki düşüş: Nazilli • Tüm olgular 1996-2006 • Yıllık %0,4 (p=0,32) • Köy hastaları dışında • Yıllık %0,7 (p=0,15)

20. Tartışma Bu çalışmanın yapıldığı dispanser ve bölgesi • Nüfusu nispeten sabit kalmıştır. • Bildirimler düzenli yapılmaktadır. • Bakteriyolojik tetkik rutin uygulanmaktadır. • Tedavi başarı oranı yüksektir. • Temaslı muayenesi düzenli yapılmaktadır. • Koruyucu tedavi yapılma oranı yüksektir. • Hastalara destek vardır.

21. Tartışma Bu çalışmanın yapıldığı dispanser bölgesi: • Sosyal ve ekonomik olarak belirli bir gelişmişlik düzeyindedir.

22. Tartışma Olgu hızının düşüşünün az oluşunun nedeni: • Bildirim ve kayıtlılık artışı Bu unsurun bu bölge için önemli olmadığını düşünüyoruz. Fakat, Dispanserin DGT uygulaması ve sonrasındaki tanınmışlığının artışı, VSD tercihini artırmış olabilir.

23. Tartışma Olgu hızının düşüşünün az oluşunun nedeni: 2. Başka bölge hastasının kayda alınması Bu olasılığı da düşünmüyoruz.

24. Tartışma Olgu hızının düşmesinin az oluşunun nedeni: 3. Mikroepidemiler a. Bir köyde (1.000 nüfuslu) mikroepidemi 2002-2005, 4 yılda 52 hasta ortalama olgu hızı 1.300/100.000 b. Başka mikroepidemiler (?)

25. Sonuç • Gelişmiş ülkeler için Styblo’nun yaptığı değerlendirmenin, bizim koşullarımıza da uyup uymadığı sorusu tartışmalıdır. Bu nedenle, konuya ilişkin bölgemizde yöneylem araştırmalarına ihtiyaç vardır.

32. Estimated incidence Gijs Elzinga, 2006 weighted notification rates from selected countries in each region, scaled to the estimated incidence.

33. TB insidans değişimi 2004 Gijs Elzinga, 2006

34. Hollanda Gijs Elzinga, 2006

35. Mortality 1903 - 1913 3.5%/yr 1920 - 1940 5.7%/yr ARI <world war II 4-5%/yr >world war II 12-13 %/yr The data from the Netherlands Gijs Elzinga, 2006

36. TB insidansında yıllık yüzde düşüşStyblo 1984, 1991 Gijs Elzinga, 2006

37. Vietnam Gijs Elzinga, 2006

38. 2005 1996’dan beri Vietnam hedef bölgededir. 100 Target zone 90 Treatment success (%) 80 Gijs Elzinga, 2006 70 50 60 70 80 90 100 110 120 DOTS detection rate (%)

39. 100,000 nüfusta kayıtlı hasta hızı, 1995-2004 Gijs Elzinga, 2006

40. Teşekkür