Zekeriya Aktürk EQuiP Türkiye Delegesi Aile Hekimliğinde Kalite Kursu

1. KALİTE ve İlişkili Kavramlar Zekeriya Aktürk EQuiP Türkiye Delegesi Aile Hekimliğinde Kalite Kursu / 36 Prof. Dr. ; Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD, Erzurum zekeriya.akturk@gmail.com, http://aile.atauni.edu.tr

2. İlacın Tarihçesi M.Ö. 2000: Al,bu kökü ye... M.S. 1000: O kök kötü...Gel,bu duayı oku... M.S. 1850: O dua batıl inanç...Al,bu iksiri iç... M.S. 1940: O iksir yılan yağı...Al,bu hapı yut... M.S. 1985: O hap etkisiz...Gel,bu antibiyotiği al.. M.S. 2000: O antibiyotik artık işe yaramıyor..."Al, bu kökü ye..." / 36

3. Amaç: • Bu dersin sonunda katılımcıların Kalite kavramı ve ilişkili terimler hakkında bilgi sahibi olmaları amaçlanmaktadır. • Hedefler: Katılımcılar bu oturum sonunda; • Kalite kavramını tanımlayabilmeli • Kalite uygulamalarının yararlarını sayabilmeli • Kalite çemberlerini tanımlayabilmeli • Kalite çemberlerinin işleyiş şeklini açıklayabilmeli • Misyon, vizyon, QALY, DALY gibi kavramları açıklayabilmeli / 36

4. KALİTE NEDİR? / 36

5. Kalite • Latince qualis = gerçekte öyle olmak • bir şeyin ya da birinin doğası, niteliği, • bir şeyin iyi ya da kötü olma özelliği, • herhangi bir bakımdan üstünlük, eksiksizlik / 36

6. Kalite • Kullanıma uygunluktur. • (Dr. J.M. Juran) / 36

7. Kalite • Şartlara uygunluktur. • (P.B.Crosby) / 36

8. Kalite • İhtiyaçların karşılanabilme oranıdır. / 36

9. Kalite • İstenen şartlara ilk defada, her defasında ve zamanında uymaktır. / 36

10. Kalite • Müşteri memnuniyetidir. / 36

11. Kalite • Bir ürün veya hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin toplamıdır. • (TS9005) / 36

12. Toplam Kalite Yönetimi Yönetim ve bütün çalışanların katılımı ile müşteri isteklerinin karşılanmasıdır. / 36

13. TARAFLAR Hastalar Yöneticiler KALİTE Çalışanlar / 36

14. Sağlık Hizmeti Kalitesi Sağlık hizmeti sunumu sürecinde kurumu oluşturan birimlerin ortaya koyduğu yarar ve zarar dengelerinin yargısı neticesinde varılan maksimum bir iyileşme beklentisidir. Avedis Donabedian KALİTE,günün bilgileri ışığında verilen bakımın, hastalardan istenen sonuçların alınmasını artırma ve muhtemel istenmeyen sonuçları azaltma derecesidir Amerikan Sağlık Örgütleri Akreditasyon Komitesi / 36

15. İnsan Teknoloji (Özellikle iletişim) Sınırların azalması Yarışma ortamı Daha iyi hizmet Toplam Kalite Yönetimi / 36

16. Esnaf locaları, Ahi teşkilatı • 2. dünya savaşı sonrası • Japon sanayisi • Prof. William Edwards Deming (www.deming.org) • 1954 J.M. Juran (www.juran.com) • Dr. Kaoru Ishikawa • İlk toplantı: 1962 Tokyo • 1985 ABD’de en büyük sanayi şirketlerinin %90’ı • Türkiye: 1969 yılında sağlık ocağı sağlık kurulları / 36

17. Farklı görüşler ORTAK PAYDA / 36

18. Donabedian’a göre • Kaliteyi belirleyen 7 faktör: • Etkinlik (efficient; randımanlı) • Etkililik (effective) • Verimlilik • Optimallik • Kabul edilebilirlik • Meşruluk • Eşitlik (adil) + • Güvenli, • Hasta merkezli ve • Zamanında • hizmet / 36

19. Kalite Döngüsü W. Edwards Deming / 36

20. / 36

21. Kalite Bir Süreçtir / 36

22. Kalite Yaklaşımları Düzeltici Sistem 1 Müşteri istekleri analizi 4 2 Düzeltici faaliyetler Pazarlama ve satış 3 Sürecin kontrolü / 36

23. Kalite Yaklaşımları Önleyici Sistem 1 Müşteri istekleri analizi 4 2 Pazarlama ve satış Tasarım ve geliştirme 3 Sürecin kontrolü / 36

24. Toplam Kalite Yönetiminin Yararları Çalışanlara ·  Bilgilerini artırma ·  Birlikte çalışmayı öğrenme ·  Etkileşimi öğrenme ·  Moral yüksekliği ·  Özgüven yüksekliği ·  Sistematik çalışma ·  Etkinlikleri planlama ·  Problem çözme tekniklerini öğrenme • ·  Problemleri önleyebilme • ·  Daha başarılı tanı koyma • ·  Daha etkin ve ekonomik ilaç kullanımı • ·  Gizli kalmış yeteneklerin ortaya çıkması • ·  İş tatmininda artma • ·  Yeni beceriler kazanma • ·  İşinde terfi etme imkanı • Liderlik özelliklerinin gelişmesi / 36

25. Toplam Kalite Yönetiminin Yararları İşverene ·   Maddi tasarruf ·   Daha az işten çıkarma ·   Çalışanların işe gelmeme oranlarında azalma ·   Ürünün hızlı ulaştırılması ·   Ürün kalitesinde artma ·   Araç ve gereçlerin etkin kullanımı / 36

26. Toplam Kalite Yönetiminin Yararları Genel ·  Ürün kalitesinde artma ·  İletişimde artma ·  Daha iyi eğitilmiş iş gücü ·  Daha etkili ekip çalışması ·  Güven ortamı oluşması ·  İşe katılım ve motivasyon ·  İş güvenliğinde artma / 36

27. Kalite Çemberleri • Kalite çemberi iş ve iş yeri ile ilgili ürünlerin, hizmetlerin vs. iyileşmesi için çalışan aynı iş yerindeki bir ekiptir. İşçiler Öğrenciler İş yeri Ürün Okul Eğitim / 36

28. Kalite Çemberlerinin Örgütlenme Şekli / 36

29. Amaç • Kurumun gelişmesi • İnsani ilişkilere saygı ve iş tatmini • Çalışanların potansiyellerini ortaya koyma http://www.mftrou.com/kaoru-ishikawa.html / 36

30. Kalite Çemberlerinin İşleyiş Şekli • 7-10 kişi • 1 moderatör • Haftada 1 toplantı • İşle ilgili problemlerin ortaya konması • Çözüm üretilmesi • Çözümlerin yönetime sunulması • Sonuçların değerlendirilmesi / 36

31. Yaşam Kalitesi • Sık kullanılan bir ölçek SF36’dır • Yaşam kalitesini 36 soruyla 8 boyutta değerlendirir: • Fiziksel işlevler • Fiziksel sağlık nedeniyle rol kısıtlılıkları • Duygusal problemler nedeniyle rol kısıtlılıkları • Enerji/bitkinlik • Sosyal işlev • Ağrı • Genel sağlık / 36

32. QALY (Quality Adjusted Life Years) • Yaşamın süresini (kantite) ve • Sağlık hizmetleriyle elde edilen kalitesini dikkate alır • «Yaşam beklentisinin» ve «geriye kalan ömrün kalitesinin» aritmetik bir ürünüdür. • Fiyat-yararlılık hesapları için kullanılabilir (Tedavinin QALY başına ne kadar maliyeti var?) / 36

33. DALY (Disability Adjusted Life Years) DALY=YLL (Years of Life Lost) +YLD (Years Lost due to Disability) YLL = N (number of deaths) x L (standard life expectancy at age of death in years) http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/metrics_daly/en/index.html / 36 http://en.wikipedia.org/wiki/File:All_Causes_world_map_-_DALY_-_WHO2004.svg

34. Ulusal Hastalık Yükü Çalışması / 36 http://www.tusak.saglik.gov.tr/pdf/nbd/raporlar/hastalikyukuTR.pdf

35. Misyon – Vizyon • Her kurumun bir vizyonu ve misyonu olmalıdır • Misyon: Biz kimiz ve ne yaparız? • Vizyon: Kendimizi gelecekte nerede görmek istiyoruz? Gelecekle ilgili vizyonumuz nedir? / 36

36. “I think I have said enough to show how we have progressed and how each one of us is only a link in a chain that began long before us and will continue long after we have gone. Therefore, we must honor our predecessors and delight in thosewho shall follow.” • “Quality is very simple. It is love – love of knowledge, love of man, and love of God.” Avedis Donabedian Spanish Journal of Health Care and Quality, 1999 / 36