190 likes | 648 Views
Sisteme Telekomunikacioni Leksion 1. PhD Candidate: Lediona NISHANI. Njohuri te pergjithshme. Evolucioni I sistemit GSM misheron nje perpjekje sinkrone te vendeve te Europes per krijimin e nje rrjeti unik nderkombetar te telekomunikacione. Veshtrim Historik.
E N D
SistemeTelekomunikacioniLeksion 1 PhD Candidate: Lediona NISHANI
Njohuritepergjithshme • Evolucioni I sistemit GSM misheronnjeperpjekjesinkronetevendeveteEuropes per krijimin e njerrjetiuniknderkombetartetelekomunikacione
VeshtrimHistorik • Fillimitelekomunikacionevetelevizshmekaneqeneradiokomunikimetnjedrejtimeshe • Sherbimi I pare lindi ne Misuri 1946 • Te gjithasistemet e meparshmebazohen ne transmetimin analog tezerit duke e moduluar ne frekuence. • AMPS dhe NMT perdorinbrezin 450MHz ndersa TACS ne 900 MHz
Gjeneza e standartit GSM Problemetkryesoreqe paten sistemetcelulareanaloge NMT dhe TACS : • Kerkesa per sherbiminmobilishteshume me e madhe se mundesite e rrjetavedhezgjerimi I tyreishte I veshtire • Sistemet e ndryshemnukishinkompatibel me njeritjetrin • Modernizimi I sistemevemobilkerkonteinvestimetemedha
Rethanatqecuan ne krijimin e GSM ishin: • Kerkesabaze per njesistemteperbashket radio komunikimi • Percaktimi I njebreziunik radio frekuencash U vendosqetevendoseshin 3 breza me 25 MHz rrethfrekuences 900 MHz U krijuanje organ stanartizues per specifikim e njesistemiunikdheky u quajtGrupi Special Mobi(GSM)
Specifikimet e GSM u adaptuan me pas dhe ne frekuencen 1800 MHz me breza 2×75MHz • Ky variant u quajt Digital Cellular System 1800 • Ka per qellimrealizimin e kapacitetevetelarta ne zonat urbane nepermjetrrjetit Personal Communication Network.
Operatoret GSM • Sot GSM eshteoperativ ne me shume se 100 vendetebotes. • Tiparikryesor I sistemiteshte roaming-u I lire internacional • Kjorealizohet duke plotesuarspecifikimetteknikedhe me marreveshje midis operatoreve
Natyranumerike • GSM lindisinjerrjettotalishtnumerik • Bisedatransmetohetngasekuencabinare me debit 16kbit/sek Tiparetkryesoretetransmetimitterrjetit GSM jane: • Brezmesatarfrekuencash, bartesetjanetedistancuara me 200 kHz • Debiti I transmetimiteshte 16kbit/sek • Multipleksimi ne koheeshte I rendit 8 me mundesikalimi ne ate 16 • Mundesi e ndryshimitautomatiktefrekuences (frequency hopping)
Nje element I rendesishemeshtekodimi me gjysemshpejtesi (half rate coding) • Lejondyfishimin e shpejtesise se abonenteve ne tenjejtinnumerkanalesh • Biseda me gjysemshpejtesi (half rate speech) lejonmultipleksime me telarta
GSM (PLMN) Rrjetipubliktokesormobil ka dhemarredhenie me rrjetinfiks : • Rrjeti GSM mbeshtetet ne rrjetinfiks per transferiminnderkombetartethirrjeve • Njepjese e madhe e thirrjevetegjeneruara ne rrjetin GSM perfundojne ne ate fiksdheanasjelltas
MbulimiCelular Problemetqelidhen me radiombulimin: • Perhapja e valeveelektromagnetike • Mosdisponueshmeria e spektrittefrekuencave (numeri I radiokomunikimevetenjokohshmetebarturanganjestacion radio bazeeshte I kufizuar) BTS • Zonagjeografikekuabonentetmundtekomunikojnequhetzona e sherbimitose e mbulimit
Paraqitja e zones se mbulimit • Mbulimi me qeliza I zones se sherbimitkrijonmundesine e njedensitetitelartetetrafikut • Kjokerkonkostodhekompleksitettelarteinfrastrukture
Per shkakte zones se kufizuartetransmetimitteterminaleve mobile infrastruktura e rrjetitkerkonnjenumertemadh radio stacioneshtransmetuesedhemarrese BTS. • Cdo BTS I sherbennje zone tevogelgjeografiketevogel e quajturcelulemosecele • Mungesa e spektrittedisponueshemevitohet duke riperdorurperiodikisht radio burimet. • Paraqitet një numër qelizash, në qëndër të të cilave instalohen stacionet bazë BTS. Siç shihet nga figura, të gjitha qelizat shfrytëzojnë vetëm 4 frekuenca F1, F2, F3 dhe F4, të cilat mund të shtrihen në një territor shumë të gjerë, duke siguruar mosndërhyrje ndërmjet qelizave fqinje
Kapaciteti I sistemit • Shprehet me numerthirrjeshtenjekohsme per km2 per MHz rritet duke zvogeluarmadhesine e qelizes • Reduktimi I qelizavesjelldyprobleme: • Teknikishtnukmundterealizohenqeliza me rreze me tevogel se 1km sidomoskurabonentetlevizin me shpejtesidhesistemi I kontrollitduhettetransferojekomunikimetnganjeqelizetetjetra • Ekonomikishtrrjeti me qelizatevoglaeshte me kosto me telarte • Rrezjamaksimale e qelizavepercaktohetngafaktoret e radioperhapjesdheeshte e rendit 35km
Numri I vendodhjeveteradiostacioneve VR per nje zone tedhene me trafikpercaktohennga: • Faktori I riperdorimittefrekuencave • Numri I kanalevetetrafikutmundtesigurohetngabrezi I disponueshem Te dyfaktoretpercaktojneefektivitetinspektraltesistemit. Sa me I madhtejeteky parameter aq me I vogeleshtenumeriradiostacioneve per njetrafiktedhenedhenjespektertedhene
Radio Transmetimi • Menyra e transmetimitebisedes ne radiokanaldherezistenandajinterferencavedehezhurmave • Kontrolli I fuqise I emetuar
Radio Transmetimi • Ne GSM perdoretmodulimi GMSK (Gaussian Minimum Shift Keying) 270,833 kbit per sek. • Ky tip modulimieshtezgjedhur per territurefektivitetindhe per teulurndikimin e interferencave • Brezi I frekuencave I vene ne dispozicioneshte 890-915 per lidhjnengjitesedhe 935-960 MHz per lidhjenzbritese (uplink -downlink) • Spektrindahet ne frekuencabartesetezhvendosura me 200kHz pragjithsej 2*124 radio bartese