130 likes | 333 Views
Leksion VI. Ve çori të punës me stilistikën gjuhësore. Puna me stilistikën gjuhësore në shkollë shtrihet në dy drejtime.
E N D
LeksionVI Veçoritëpunës me stilistikëngjuhësore
Puna me stilistikëngjuhësorenëshkollështrihetnëdydrejtime • Drejtimiiparëpërfshinpunënmbipërvetësimin e stilistikëspraktikeecilananjeh meme atomjetegjuhësoreqëpërbëjnëmënyrënkryesoretëformimittësinonimevestilistike. Kydreltim e ka buriminmëshumë se kudonëorët e leximitletrardheletërsisë, përtëvazhduarmëtej me njohjen e përvetësimin e letërsisëartistike.
2.Drejtimi I dytënënkuptonqënëqendërtëvëmendjesduhettëqëndrojëkuptimipërstiletfunksionaletëgjuhësletrare: sibazëduhettëjetëzotërimi I mjetevedhestrukturavespecifiketëstileve. • Si cështjetërëndësishme do tëdallojmë: • Vendi I stilistikësgjuhësorenëshkollë, • Kushtet e vecantatëpërdorimittëstileve, • Mjetetstilistikedhekuptimi I situataveligjërimore.
Vendiistilistikësgjuhësorenëshkollë, • Zgjidhjae problemitpërvendinqëduhettëzënënjohuritëngastilistikanëshkollëkërkon, nganjëraanë, tënjihetspecifika e stilistikëssishkencëpërgjuhëndhe, ngaanatjetër, tënjihendetyrat e synimetqëka programiigjuhësshqipembipërvetësimine gjuhësamtarenëshkollë. Prograrniigjuhësshqipeka shpjegimetëhollësishmepërkëtëcështje. • Dihetqëgjuhamundtëjetëe folurdhe e shkruar; ështëgjuhëqëmësohetdheqëpërdoret.Nëtëdyjapikëpamjetmësohetrendigjuhësor, sistemigramatikori • gjuhës; mësohetpërdorimiinjësivegjuhësorenëtëfoluretj.
Sot nëshkencatpërgjuhënbëhenstudimenëdydrejtimethemelore, qëpasqyrohenedhenëprogramin e gjuhësshqipe: • Sëpari, rrethnjohurivegjuhësorepërtëmësuarrendingramatikor; • Sëdyti, mbinjohuritëpërtapërdorurgjuhën sic dihet. • Disiplinatqëmësojnëgjuhën, janë: fonetika ,gramatika , leksikologjia, semasiologjia, fjalëformimi • Disiplinaqëmësonpërdorimin e gjuhës, ështëstilistika. Përkëtëarsyestilistikanukmundtëvendosetnënjëradhë me fonetikën, gramatikënetj. thjeshtsipjesë e gjuhësisë. • Këtu ka rëndësitëtrajtojmëcështjen e përvetësimitdhetëpërdorimittëmjetevegjuhësore, qëndihmojnënëzgjidhjen e detyravemësimorenëlëmine përvetësimittëgjuhësamtare.
Kushtet e vecantatëpërdorimittëstileve, • Nxënësiduhettëhyjënëbrendësitëgjuhësdhetëanalizojësituatat e ndërgjegjësimit. • Tënjohëfaktorëtjashtëgjuhësorëtëligjërimit. • Tënjohëkushtetpërcaktuesetëkomunikimitnëstilin e dhënë a tëkërkuar.
Mjetetstilistikedhekuptimiisituataveligjërimore • Nëgjuhënamtarendeshimdisamënyrakomunikimiqëpërcaktohenngadisakushtetëcaktuarasi: • Ku flasim? • Me këflasim? • Ciliështëqëllimi? • Cilaështësituataqëllimore?
Përcaktimiistilevedhemotivimiimjeteveka tëbëjëme atëllojanalize • stilistiketëqëllimshme, nëbazëtëtësëcilësqëndrojnëstrukturat e ligjërimittënxënësvenëstile tëndryshme. Përrealizimine kësajanalizekërkohetqëtëpasurohetanalizatërësoregjuhësore, kuparaqitjae tekstitnëatëstilmotivohet me përdorimine mjeteveshprehësenëteksttëtënjëjtitstil. • Përklasifikiminstilistiktëtekstitështëe domosdoshmetënjihen: • 1- faktorët e brendshëmgjuhësoreëqëpërcaktojnëstilin; • 2- natyrae stileve; gjuhesoreqëorganizojnëligjëriminnëatëstiletj. • Ushtrimetstilistikelidhenkryesishtme analizatstilistike, tëcilatrealizohennëtërësistemine punësme ushtrimet, ndërsamundtëjenëtënivelevetendryshme: leksikor, morfologjik, sintaksordhenënivelin e tekstit. Këtuka njëfushëtëgjerëpunepërmesimine funksionimittëgjuhës, sidheobjektimadhpërstudim.
Ushtrimetstilistikelidhenkryesisht me analizatstilistike, tëcilatrealizohennëtërësistemin e punës me ushtrimet, • ndërsamundtëjenëtënivelevetendryshme: leksikor, morfologjik, sintaksordhenënivelin e tekstit. • Këtu ka njëfushëtëgjerëpunepërmesimin e funksionimittëgjuhës, sidheobjektimadhpërstudim.
~Nëpraktikëne punësme nxënësitmundtëdallojmëkëtollojeanalizashstilistike: • 1. Përcaktimiingjyrimitstilistiktëfjalëvedhetëshprehjeve • 2. Analizëe drejtuarpërnjohjen e dukurivestilistike. • 3. Krahasimiivariantittëpërpunuar me variantin ebardhë • 4. Eksperimentistilistik • 5. Krahasimiitekstevenëkuptiminfunksionalstilistik • 6 . Përcaktimiistilitdhemotivimi I tij
7. Përcaktimiirolitfunksional-stilistiktësistemitëmjeteve gjuhësoredhemënyrat e organizimittëgjuhësnëtekst. • 8. Redaktimi 9. Ndërtimiifjaliveidrejtuarngadetyrastilistike • 10. Përmbledhjenëminiaturë me detyrëstilistike • 11. Etydetstilistike
Diskutim • Dallonidisangatermatkyctëkëtijleksionidheshpjegonirolin e tyrenëprocesin e tëfolurit . • Shkruaninjëese me njërënngacështjet e këtijkapitulli. • Argumentonizgjedhjentuaj.
Detyrë • Vëzhgonitëfolurën e njëfëmijeaponjëtëriu, dhembibazën e njëvëzhgimishkruaninjë material vlerësues. • Sillnitëdhënadheargumente duke u bazuarnëcështjet e studiuaranëkëtëkapitull.