ÜST SOLUNUM YOLU OBSTRÜKSİYONU VE TRAKEOTOMİ

1. ÜST SOLUNUM YOLU OBSTRÜKSİYONU VE TRAKEOTOMİ • Doç.Dr.Ö.Faruk ÜNAL

2. Üst solunum yolu - Burun ve oral kavite - Farinks (nazofarinks, orofarinks, hipofarinks) - Larinks

3. Burun: • Konjenital -koana atrezisi -ensefalosel -nazal atrezi • Enfeksiyon -enfeksiyöz rinit -rinosinüzit -allerjik rinit -granülomatöz lezyonlar

4. Burun: • Tümör -malign (SCC, adeno ca, vs..) -benign (papilloma, glandüler tm.,) • Diğer -travma (nazal fraktür, septal hematom) -nazal polipozis -yabancı cisim

5. Nazofarinks: • Konjenital -Thornwald kisti -ensefalosel • Enfeksiyon -nazofarenjit -adenoidit -granülomatöz lezyonlar

6. Nazofarinks: • Tümöral -nazofarinks ca. -Juvenil nazofaringeal anjiofibrom -lenfoma • Adenoid vejetasyon

7. Oral kavite ve orofarinks: • Konjenital -makroglossi -mikrognati • İnfeksiyon -Ludwig anjini -Peritonsiller abse -Retrofaringeal abse

8. Oral kavite ve orofarinks: • Tümör • Hipertrofik tonsil • Travma -mandibula kırığı -dilve ağız tabanı hematomu -kanama

9. Larinks ve hipofarinks • Konjenital -laringomalazi -larinks atrezisi -laringeal kleft -vokal kord paralizisi -trakeoözofageal fistül -laringeal veb -subglottik stenoz -sakküler kistler (laringosel vs..)

10. Larinks ve hipofarinks • İnfeksiyon -epiglotit -larenjit -laringotrakeobronşit -granülomatöz infeksiyonlar • Tümör -larinks ca -benign tümörler -laringeal papilloma

11. Larinks ve hipofarinks • Travma -hematom -fraktür -vokal kord paralizisi -yanık -edinsel stenoz

13. Trakeotominin tarihçesi m.ö. 2. yy’a dayanır. • 1800’lerde en sık endikasyon larengeal difteriydi. • Enfeksiyon nedeniyle açılan trakeotomiler azalırken konjenital malformasyonlar nedeniyle açılanlar artmıştır.

14. 1966 Karakoçan, Elazığ

15. 1966 Karakoçan, Elazığ

16. Trakeotomi endikasyonları • Üst solunum yolu obstrüksiyonları • Pulmoner bakım • Uzun süreli ventilasyon

17. Üst solunum yolu obstrüksiyonları • Konjenital - kraniyofasiyal anomaliler - konj. larengeal anomaliler - bilateral vokal kord paralizisi - konj. trakea anomalileri - lenfatik anomaliler

18. Üst solunum yolu obstrüksiyonları • Edinsel - travma entübasyon, eksternal travma, koroziv maddeler, yanıklar, yabancı cisim - enfeksiyon krup, trakeit, epiglotit, difteri, derin boyun enfeksiyonu - tümör papillomatozis, hemanjiyoma - obstrüktif uyku apnesi sendromu

19. Pulmoner bakım • Aspirasyon (IX veya X paralizisi, diskoordinasyon) • Larengeal kleft • Trakeo-özofageal fistül • Yetersiz öksürük (hipotoni, CP) • Kronik enfeksiyon

20. Uzun süreli ventilasyon • Respiratuvar distres sendromu • Reaktif havayolu hastalığı • Konj. santral hipoventilasyon send. • Adale zayıflığı • Konj. kalp hastalığı • Toraks travması • Santral solunum yetmezliği (zehirlenme, ilaç vs..)

21. Kontrendikasyon ? • Kesin kontrendikasyon yoktur. • Nadiren boyunda trakeaya ulaşmayı engelleyen vasküler dev kitleler, veya stabil olmayan servikal vertebralar trakeotomiye engel olabilir.

22. teknik • Elektif trakeotominin acil trakeotomiye göre komplikasyonları çok azdır. • Acil trakeotomi mümkünse entübasyonla elektife döndürülmelidir. • Genel anestezi ve ameliyathane koşulları şarttır.

23. teknik • Hastanın omuz altına destek koyarak boyun ekstansiyona getirilir

24. teknik • Uygun traketomi kanülü hazırlanmalıdır. • Kanülün balonu kontrol edilmelidir. • Uygun trakeotomi seti, aspirasyon için sonda ve diğer malzemeler mutlaka hazır olmalıdır.

26. teknik • Orta hatta vertikal insizyon ( krikoid ve manubrium bir parmak üzeri arası) • Horizontal insizyon • Cilt altı yağ dokusu kısmen eksize edilebilir • Orta hatta kalmak çok önemlidir! • Gerekirse tiroid isthmus kesilip bağlanır.

27. teknik • Trakea ortaya konur ve üstte krikoid palpe edilerek halkalar sayılır. • Dördüncü trakea halkasından iki taraflı traksiyon sütürleri geçilir.

28. teknik • 3-4-5. trakeal halkalara orta hatta vertikal kesi yapılır.

29. teknik • İstenirse abzorbe olabilen sütürlerle trakea cilde ağızlaştırılır. • Traksiyon sütürleri boyuna yapıştırılır (daha sonra kazayla çıkma durumunda pasajı ortaya koymak için)

30. teknik • Kanül yerleştirildikten sonra içinden geçen sondayla pasajdan emin olmak gerekir. • Kanül üzerinden kesinlikle el kaldırılmadan ekartörler çıkarılır. • Kanül balonu şişirilir. • Kanül ekstraforlar geçirilerek boyun etrafından dolaştırılıp bağlanır. (Çok sıkı olmamalıdır)

31. teknik • Kanül bakımı çok önemlidir. Sık aspirasyonla tıkanması engellenmeli, 1-2 saatte 15 dak. balonu indirilmelidir. Buhar verilmelidir. • İlk kanül değişimi için 3 gün beklenir. İlk değişimde trakeotomi açılıyor gibi dikkat edilir.

32. teknik • Trakeotomi bakımı aileye çok iyi öğretilmelidir. • Gümüş kanül varsa iç kanül sık sık temizlenmelidir.

33. Trakeotomi komplikasyonları • Değişik serilerde % 2-% 36 arasında bildirilmiştir. • Acil trakeotomide elektif trakeotominin 2-5 katı fazla komplikasyon olur.

34. Trakeotomi komplikasyonları • Erken komplikasyonlar: - kanama - pnömotoraks - pnömomediasten - cilt altı amfizem

35. Trakeotomi komplikasyonları • Geç komplikasyonlar: - suprastomal kollaps - trakea stenozu - suprastomal granulasyon - trakeal granuloma - trakeoözofageal fistül - trakea-innominate fistül - subglottik stenoz

36. Trakeotomi komplikasyonları • Herzaman görülebilecek komplikasyonlar: - istemsiz tüp çıkması - tüp tıkanması - infeksiyon