1 / 50

Conferentie van het Steunpunt SSL 24-25 februari 2011

Zittenblijven. Conferentie van het Steunpunt SSL 24-25 februari 2011. Zittenblijven in het eerste leerjaar: Zinvol of niet? Mieke Goos, Jan Van Damme, Patrick Onghena & Katja Petry Hoe gaan andere onderwijssystemen met zwakke leerlingen om? Alternatieven voor zittenblijven

dotty
Download Presentation

Conferentie van het Steunpunt SSL 24-25 februari 2011

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Zittenblijven Conferentie van het Steunpunt SSL 24-25 februari 2011

  2. Zittenblijven in het eerste leerjaar: Zinvol of niet? • Mieke Goos, Jan Van Damme, Patrick Onghena & Katja Petry • Hoe gaan andere onderwijssystemen met zwakke leerlingen om? Alternatieven voor zittenblijven • Barbara Belfi, Heidi Knipprath, Bieke De Fraine & Mieke Goos • Hoe een alternatieve aanpak voor zittenblijven implementeren? • Anneloes Vandenbroucke & Goedroen Juchtmans

  3. Goos, M., Van Damme, J., Onghena, P., & Petry, K. (2011). First-grade retention: Effects on children's academic and psychosocial growth throughout primary education (SSL-rapport nr. SSL/OD1/2011.33). Leuven: Steunpunt ‘Studie- en Schoolloopbanen‘ (SSL). • Juchtmans, G., Belfi, B., De Fraine, B., Goos, M., Knipprath, H., Vandenbroucke, A., & Verbeeck, B. (2011). Samen tot aan de meet. Alternatieven voor zittenblijven. Antwerpen: Garant.

  4. Zittenblijven in het eerste leerjaar: Zinvol of niet? Mieke Goos, Jan Van Damme, Patrick Onghena & Katja Petry

  5. 1. Inleiding • Probleemstelling • Voor heel wat Vlaamse kinderen verloopt de overgang van K3 naar L1 niet zonder slag of stoot.

  6. 1. Inleiding • Onderzoeksvraag • Is zittenblijven in L1 een effectieve onderwijspraktijk of niet? • Meer specifiek: Wat zijn de effecten op • de groei in vaardigheden wiskunde en technisch lezen • de groei in psychosociale vaardigheden van deze leerlingen doorheen de lagere school?

  7. 2. Methode • Subjecten: representatieve steekproef van het Vlaamse SiBO-project • 3624 leerlingen L1, waarvan er 298 blijven zitten in L1 • 222 klassen • 121 scholen gevolgd tot eind lagere school

  8. 2. Methode • Instrumenten • Wiskundevaardigheden: toetsen wiskunde • jaarlijks afgenomen op het einde van het schooljaar (L1 tot L6) • ontwikkeld voor het SiBO-project door Paul Dudal • items over de verschillende leerdomeinen in wiskunde

  9. 2. Methode • Instrumenten (vervolg) • Vaardigheden in technisch lezen: Drie-Minuten-Toets • jaarlijks afgenomen op het einde van het schooljaar (L1 tot L3) • 3 woordkaarten met woorden van toenemende moeilijkheidsgraad

  10. 2. Methode • Instrumenten (vervolg) • Psychosociale vaardigheden: Leerkrachtvragenlijst • jaarlijks ingevuld door de leerkracht • items op een 6-punten-schaal • 7 subschalen • Sociale vaardigheden • Populariteit in de klas • Agressief gedrag • Hyperactief-afleidbaar gedrag • Asociaal gedrag • Dynamisch-affectieve • attitudes en vaardigheden • Zelfstandigheid in de klas • Schools welbevinden • Zelfvertrouwen

  11. 2. Methode • Instrumenten (vervolg) • Controlevariabelen • toetsen • intelligentiemeting • leerkrachtvragenlijst over de leerling • oudervragenlijst • leerkrachtvragenlijst over de klaspraktijk • directievragenlijst • 68 leerlingkenmerken • 59 klaskenmerken pre zittenblijven in L1 • 42 schoolkenmerken

  12. 2. Methode • HOE zittenblijvers en normaalvorderende leerlingen vergelijken? • Methode 1: voer een experiment uit • Wat? Laat ouders op het einde van het schooljaar een dobbelsteen gooien: 4, 5 of 6 is overgaan naar het volgende leerjaar, 1, 2 of 3 betekent zittenblijven (‘random assignment’). Vergelijk dan de groepsgemiddelden. • Vergelijkbare groepen • Ethisch onmogelijk! + -

  13. 2. Methode • HOE zittenblijvers en normaalvorderende leerlingen vergelijken? (vervolg) • Methode 2: gebruik longitudinale, observationele data • Wat? Volg de loopbanen van leerlingen: sommige leerlingen blijven zitten en anderen niet. Vergelijk dan de groepsgemiddelden. • Makkelijk, ethisch mogelijk • Niet-vergelijkbare groepen → Om eerlijk te vergelijken moet je vergelijkbare leerlingen selecteren uit beide groepen! Wij hanteren deze strategie + -

  14. 2. Methode • Analyses: 6-staps-procedure • identificatie van‘true’ confounders • leerling-, klas- en schoolkenmerken pre zittenblijven • die samenhangen met zowel de treatment (i.e., blijven zitten in L1) als de outcome (i.e., groei in vaardigheden wiskunde en technisch lezen resp. psychosociale vaardigheden) • prestaties: 55 leerlingkenmerken en 3 klaskenmerken • psychosociaal functioneren: 52 leerlingkenmerken STAP 1

  15. 2. Methode • Analyses: 6-staps-procedure (vervolg) • schatting van de propensity score (PS) van elke leerling op basis van deze confounders • PS = kans om te blijven zitten in L1 gegeven deze geobserveerde covariaten • 3-niveau logistisch regressiemodel (leerlingen – klassen – scholen) STAP 2

  16. 2. Methode Frequentie PS logit

  17. 2. Methode • Analyses: 6-staps-procedure (vervolg) • selectie van leerlingen voor groeicurveanalyses obv 2 criteria • ‘regelmatige’ schoolloopbaan • L1-L2-L3-L4-L5-L6 • L1-L1bis-L2-L3-L4-L5-L6 • niet van school veranderen tijdens het lager onderwijs STAP 3

  18. 2. Methode • Analyses: 6-staps-procedure (vervolg) • PS deciel stratificatie STAP 4 10 (even grote) groepen of strata van vergelijkbare leerlingen x x

  19. 2. Methode • Analyses: 6-staps-procedure (vervolg) • test van de kwaliteit van de PS stratificatie • binnen elk stratum zijn er geen significante verschillen tss zittenblijvers en normaalvorderenden in • PS • tenminste 95% van alle geobserveerde leerling-, klas- en schoolkenmerken → per stratum zijn beide groepen equivalent (binnen steekproeffluctuaties) in termen van risicofactoren voorafgaand aan zittenblijven in L1 STAP 5

  20. 2. Methode ≠ = ≠

  21. 2. Methode • Analyses: 6-staps-procedure (vervolg) • schatting van gemiddelde effecten van zittenblijven in L1 • 3-niveau curvilineaire groeicurvemodellen (metingen – leerlingen – scholen) • met PS strata als covariaten STAP 6

  22. 2. Methode • 2 vergelijkingsstrategieën • Leerjaarvergelijkingen = vergelijking van zittenblijvers met hun jongere leerjaargenoten (vroegere klasgenoten 1 schooljaar vroeger) • Leeftijdsvergelijkingen = vergelijking van zittenblijvers met hun leeftijdsgenoten (vroegere klasgenoten) die in een hoger leerjaar zitten

  23. 2003-2004 (7 jaar) 2004-2005 (8 jaar) 2005-2006 (9 jaar) Cohorte 1 3e leerjaar E Cohorte 2 (niet in SiBO-dataset) Overgaan 2e leerjaar C D H Zittenblijven Overgaan Overgaan Overgaan 1e leerjaar A B F G Zittenblijven Zittenblijven 2. Methode

  24. 2003-2004 (7 jaar) 2004-2005 (8 jaar) 2005-2006 (9 jaar) Cohorte 1 3e leerjaar E Cohorte 2 (niet in SiBO-dataset) Overgaan 2e leerjaar C D H Zittenblijven Overgaan Overgaan Overgaan 1e leerjaar A B F G Zittenblijven Zittenblijven 2. Methode LEERJAARVERGELIJKING

  25. 2003-2004 (7 jaar) 2004-2005 (8 jaar) 2005-2006 (9 jaar) Cohorte 1 3e leerjaar E Cohorte 2 (niet in SiBO-dataset) Overgaan 2e leerjaar C D H Zittenblijven Overgaan Overgaan Overgaan 1e leerjaar A B F G Zittenblijven Zittenblijven 2. Methode LEEFTIJDSVERGELIJKING

  26. 2. Methode • 2 vergelijkingsstrategieën (vervolg) • Waarom? ~ 2 verschillende vragen • Hoe ontwikkelen zittenblijvers zich, ten koste van één extra jaar onderwijs, in vergelijking met leerjaargenoten? LEERJAARVERGELIJKING • Hoe zou de ontwikkeling van zittenblijvers eruit hebben gezien, waren ze toch overgegaan naar het tweede leerjaar? LEEFTIJDSVERGELIJKING • Waarom? elke benadering heeft zijn beperkingen

  27. 3. Resultaten • Leerjaarvergelijkingen • Tijdens het bisjaar (KT) • presteren zittenblijvers beter in wiskunde en technisch lezen en functioneren zittenblijvers vergelijkbaar op psychosociaal gebied als hun jongere leerjaargenoten die een vergelijkbare kans hebben om te blijven zitten en toch overgaan • MAAR … doorheen de lagere school (LT) • groeien zittenblijvers trager in wiskunde en technisch lezen (hun achterstand neemt toe met de tijd) en functioneren zittenblijvers - tenminste voor een gedeelte van hun loopbaan in de lagere school - zwakker op psychosociaal vlak • ! Eén uitzondering: populariteit in de klas

  28. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  29. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  30. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  31. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  32. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  33. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  34. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  35. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten

  36. L1 zittenblijvers Leerjaargenoten 3. Resultaten !Uitzondering!

  37. 3. Resultaten • Leeftijdsvergelijkingen • In het algemeen, tijdens het bisjaar (KT) EN doorheen de lagere school (LT) • hadden zittenblijvers beter gepresteerd in wiskunde en technisch lezen en gelijkaardig of zelfs beter gefunctioneerd op psychosociaal vlak, waren ze toch overgegaan naar het tweede leerjaar

  38. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  39. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  40. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  41. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  42. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  43. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  44. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  45. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  46. L1 zittenblijvers Leeftijdsgenoten 3. Resultaten

  47. 4. Discussie • In het algemeen blijkt dat zittenblijven in L1 mogelijk minder gunstige effecten heeft dan doorgaans wordt gedacht… • doorheen de lagere school groeien L1zittenblijvers trager ivm leerjaargenoten met een gelijkaardige kans om te blijven zitten, waardoor ze op het einde van de lagere school minder goed presteren, minder zelfvertrouwen hebben etc. • terwijl ze beter gepresteerd zouden hebben en op psychosociaal vlak gelijkaardig of zelfs beter gefunctioneerd zouden hebben, waren ze toch overgegaan naar het tweede leerjaar

  48. 4. Discussie • Meer onderzoek blijft nodig … • Representativiteit? (normaalvorderenden = selectieve vergelijkingsgroep) • Andere outcomes? • verdere schoolloopbaan • leerlingpercepties prestaties en psychosociaal functioneren • Moderatoren? • Bv. extra ondersteuning op of buiten school • Andere leeftijden? • Bv. K3

  49. 4. Discussie • Gevolgen voor het onderwijsbeleid • Zittenblijven in L1 kost de overheid jaarlijks heel wat geld, terwijl het mogelijk minder positieve effecten heeft dan doorgaans wordt gedacht →Misschien moeten we zittenblijven in L1 als onderwijspraktijk in vraag durven stellen en op zoek gaan naar alternatieven…

  50. Bedankt voor uw aandacht! Suggesties? Bedenkingen? mieke.goos@ped.kuleuven.be www.steunpuntloopbanen.be

More Related