470 likes | 688 Views
ZORGINKOOP perspectief van de huisarts. Wouter Hogervorst Paul van Dijk 1 december 2011. OPBOUW PRESENTATIE. Iets over onze achtergrond Basis betoog: onderhandelingservaring en onderzoek: opzet, resultaten, aanbevelingen Uitgangspunt en attitude onderhandeling
E N D
ZORGINKOOPperspectief van de huisarts Wouter Hogervorst Paul van Dijk 1 december 2011
OPBOUW PRESENTATIE • Iets over onze achtergrond • Basis betoog: onderhandelingservaring en onderzoek: opzet, resultaten, aanbevelingen • Uitgangspunt en attitude onderhandeling • Stelsel, markt, verzekeraarstrategie, kansen HA • Zorgproducten, business case, indicatoren onderhandelingsagenda • Tussenstand markthervorming, functionele bekostiging • Casuïstiek: diabetes, depressie, dementie
ACHTERGROND • Paul van Dijk • 1979-1989: huisarts GC Amsterdam ZO • 1990-1991: coördinator 1e-2e lijn EVA, Almere • 1991-heden: Adviserend Geneeskundige ZAO,AGIS • Wouter Hogervorst • 1976-2006: huisarts GC Amsterdam ZO • 2006-2011: Directeur zorg GAZO • 2000-2008: gezamenlijk promotieonderzoek Zorginkoop en kwaliteit.
Onderhandelingservaring • GAZO en AGIS 2004-2011 • Subsidiestelsel naar module: GEZ module • Zorgprogramma’s : • Diabetes: diagis tarief keten DBC • COPD: keten DBC voor behandeldeel • GGZ: depressie, angststoornissen • Dementie keten: multidisciplinair, transmuraal • Populatiegerichte projecten: Consultatie bureau 0-4jr, DWI/GAZO arbeid en gezondheid, Big Move, Sexuele gezondheid, Zichtbare schakel( proactieve WV’s) • Programma Grote Steden: project en inkoop format. • Sharedsavings contract (sturen op gezondheid populatie)
Opzet onderzoek (1) • Toepassing vijf stappenmodel: • Bepaal onderwerp (depressie, LTSA) • Maak lokaal werkprotocol op basis van richtlijn, formuleer doelen en prestaties (indicatoren) • Onderhandel over randvoorwaarden en uitkomsten • Implementeer • Evalueer VAGZ 11-12-2008
Opzet onderzoek (2) • Alle 44 huisartsengroepen in Amsterdam aangeschreven • 19 geselecteerd op inclusie criteria en actief benaderd • Zes participeerden( 2000: HA acties) • 2 depressie protocol, 2 protocol LTSA, 2 controlegroep • Uitvoering gedurende een jaar • Eindmaten: • Klinische resultaten beide onderwerpen • Implementatieproces • Proces tussen huisartsen en zorgverzekeraar VAGZ 11-12-2008
Resultaten proces( 2006) Zorgverzekeraar: • Wist nog nauwelijks “wat” in te kopen • Sluit nog vooral aan bij professioneel aanbod • Begin van “wat hebben verzekerden nodig” • Dilemma aanbodmarkt en verzekeringenmarkt • Huisartsen: • Weinig besef van hoe hun “product” te vermarkten • Nauwelijks onderhandelexpertise • Begin van besef van belang ontwikkeling VAGZ 11-12-2008
Aanbevelingen • Zorgverzekeraars: • Ontwikkel inkoopstrategie • Communiceer daarover • Leg nadruk op inkoop van kwaliteit • Investeer in communicatie naar “polismarkt” • Ontwikkel pro actief indicatoren en feedback informatie • Breng effecten in kaart VAGZ 11-12-2008
Aanbevelingen (2) • Huisartsen: • Investeer in de organisatie: waaronder schaalgrootte • Groot genoeg voor “countervailing power” • Klein genoeg om professioneel commitment en innovatie te waarborgen • Speel in op de mogelijkheid van preferred provider contracten VAGZ 11-12-2008
UITGANGSPUNT Gereguleerde Marktwerking “IS HERE TO STAY” D.w.z.: geen grote stelselwijziging het komende decennium, dit is het stelsel waarbinnen we het moeten doen. Sinds 2006: onoverzichtelijke periode en “work in progress” Bedreigingen of kansen voor de huisarts?
OnderhandelenHarvardnegotiationsrules • (kennis van) wederzijdse belangen • Focus op inhoud en gezamenlijke belangen( overlap, win/win, mogelijkheden lange relatie • Investeer in relatie voor langere periode • 4 elementen: • Basishouding( respect, interesse) • Relatie • Inhoud • procedure
Stelsel en verzekeraars na 2006 • Van aanbod naar vraag • Functionele omschrijvingen en prestaties • Cliëntgebonden regelingen (PGB) • Markt en concurrentie (zowel tussen aanbieders als tussen zorgverzekeraars) • Vrijgeven tarieven in etappes
Zvw: markt+solidariteit • Standaard basispakket voor iedereen gelijk • Acceptatieplicht en zorgplicht verzekeraars • Geen risicoselectie dus risicoverevening • Polis: natura(zorginkoop), restitutie( vr. keuze), collectiviteiten(korting), preferred providers • 50% inkomensafh. premie, 45% nominale premie( prijsconcurrentie) 5% overheid( kind) • Eigen risico en zorgtoeslag
Sturing en bewaking • VWS: Budgettair kader zorg(BKZ) en besluit basispakket • Toezichthouder NZa, Nederlandse Zorgautoriteit als toezichthouder marktfunctioneren( afstemming met Nma) • Bekostiging zorgverleners: tariefbesluiten • Bewaken uitvoering ZVW • Vaststellen condities marktwerking • CvZ: College voor Zorgverzekeringen • Risicoverevening • Zorg voor bijzondere groepen • Advies pakketsamenstelling • IGZ: bewaker Zorgkwaliteit en transparantie: Zichtbare Zorg • Adviesraden • Gezondheidsraad • Raad voor Volksgezondheid:RVZ
Strategieën Zorgverzekeraars 1 • Marktaandeel: prijsconcurrentie polissen, collectiviteiten • Markt vrije prijzen DBC’s B segment en fysiotherapie • Kwaliteit=doelmatigheid: heup/cataract straat • Risico-”regulering” Internet labels, ZEKUR polis UVIT • 2009-2010:begin selectieve inkoop en preferred providers, CZ casus borstkanker, meer sturen op kwaliteit
Strategieën Zorgverzekeraars 2 • Strategieën gericht op gezondheidsrisico management: • Doelgroepen benadering: (“kostenmakers”) • Chroniciteit • Ouderen • Groot stedelijke problemen(etniciteit, armoede, arbeidsloosheid) • Slim omgaan met (ex ante)risicoverevening • Focus op (geïntegreerde) 1e lijn • Kwaliteitssturing: Payfor performance(P4P) • Gebiedsgerichte inkoop( in ontwikkeling)
Gedrag verzekeraars en financieel risico • Mate van risicodragendheid en marktgedrag: • 2008: VZ 55% risicodragend • 2009: 64% ( extramuraal 96%, ZH 47%) • 2010: 70% ( extramuraal 96%, ZH 55%) • Perverse effecten: substitutie 2e>1e lijn minder • Trage afbouw ex post verevening( kleine VZ’s) • Geleidelijke verruiming DBC B segment met vrije prijzen( van 10% naar 70% in 2013)
Effecten sinds 2006 • Overstappers: 18% in 2006 via 3,6% in 2008 naar 6% in 2011 • Aanvankelijk focus op prijsconcurrentie: effect is uitgewerkt in 2008( alle VZs in het rood) • Meer focus op kwaliteit en doelmatigheid (zorginkoop) • Collectivisering stabiliseert
Houdbaarheid stelsel • Goede gezondheid met stip op 1 als waarde (SCP jaarrapporten, 90% heeft Aanvullende verzekering) • Autonome groei GZ 4%/jaar (economie 1-2%/jaar) • Economen/adviseurs: stelsel en solidariteit op deze manier onhoudbaar( Wouter Bos/KPMG) • Scenario’s: • Bezuinigen, lasten naar burgers, afbouw AWBZ via WMO, pakketverkleining • Wegnemen ondoelmatigheid en behoud kwaliteit (sterke 1e lijn, substitutie, taakstelling 2e lijn: groei beperkt tot 2,5%) • Combinaties van deze 2 scenario’s
Kansen/ aanbevelingen GEL/HA • Investeer in organisatie: HOED, Coöperaties, Zorggroepen, Geïntegreerde 1elijns verband • Countervailing power: • Ken uw tegenspeler: vermijd defensief gedrag • Omvang, volume: vanaf 50.000 pat., 20-25 HA • Kwaliteit organisatie: continuïteit, accountability, transparantie • Ontwikkel “ zorgproducten” • Onderhandelingsagenda: level playing field
Soorten “zorgproducten” 1e lijn • Algemene 1e lijns ( medische) zorg (basistakenpakket, Eindtermen beroepsopleid. • Spoedzorg (nota Klink, Uitvoeringsadvies Nza) • Gestructureerde zorgprogramma’s m.n. chroniciteit ( disease management, zorgstandaard, functionele bekostiging) • Populatie gerichte projecten, programma’s o.b.v. Public health benadering.
Criteria voor een zorgproduct • Verbetercapaciteit • Voldoende relevante prevalentie in de doelpopulatie • Is er een Standaard of klinische richtlijn of relevante professionele consensus • Is er een programmatische aanpak mogelijk • Uitvoerbaar in de dagelijkse praktijkvoering • SMART criteria
Business case • Omschrijving van het product • Doelen • Volume c.q. omvang doelpopulatie • Partners in het programma • Te leveren prestaties • Performance/ prestatie indicatoren • Financiële effecten/ besparingen/rendement
( Prestatie) Indicatoren • Structuur indicatoren: randvoorwaarden • Proces indicatoren: voldoende inzicht kwaliteit • Uitkomst indicatoren: statistische problemen in relatie tot bekostiging prestaties • CQ index/ECB : klantervaringen • Landelijke ontwikkelingen • IGZ: Zichtbare zorg( ZiZo) • ZN: basisset prestatie indicatoren GEL
OnderhandelingsagendaHarvardrules • Expliciteer wederzijds belangen • Beoordeel gezamenlijk het zorgproduct • Overeenstemming over de doelen en de verwachte uitkomsten • Overeenstemming over de indicatoren • Randvoorwaarden • Contractvorm
Tussenstand markthervorming • “Stuck in the middle” • Markt werkt: • Kwaliteit in beeld en beter, wachttijden opgeheven • Vrije prijzen( B segment, fysiotherapie) beheerst • Markt werkt niet: • Per saldo kosten explosie door ongebreideld volume in 2elijn • Relatief veel ondoelmatigheid: snotterpoli’s ed. • Veel incidenten in V+V: mislukte fusies, cowboys
Tussenstand markthervorming • Versterking organisatie en prestaties 1e lijn • Substitutie en doelmatigheid 1e lijn in beeld • Populatie gerichte inkoop stagneert • Sharedsaving contract in koelkast • Programma grote steden uitgekleed bij Achmea • Schippers versterkt door met markt: 70% DBC B segment, nwe toetreders(SOS arts) • Kosten (on) beheersbaar? Convenant ZH 2,5% • Algemene rekenkamer: geen hanteerbaar inzicht
Functionele bekostigingondermijning huisarts of kans? • Veel boosheid: ondermijning essentie HA vak • Dat is alleen zo als je het laat gebeuren • Zie het als een vorm van versterking 1e lijn • Met een betere betaling gericht op kwaliteit • Politieke aardverschuiving: Klink heeft ontdekt dat hij niet kan bezuinigen zonder sterke geïntegreerde 1e lijn. Schippers zet dit beleid voort maar wel met een korting(sic!) • Huisartsen staan zeer sterk in deze ontwikkeling
CASUISTIEK • Diabetes: het “klassieke” zorgprogramma • Depressie: verschuiving 2e lijn naar 1e lijn GGZ • Dementie: multidisciplinair, transmuraal, geen hoofdaannemer, inkoop door zorgkantoor
Diabetes type 2 • 2005: GAZO 1e contractant van AGIS • NDF zorgstandaard/ NHG standaard • DBC systematiek met hulp van DiHAG: • Standaard bewerkt naar locaal protocol • Taakverdeling : wie doet wat • Met welke noodzakelijke deskundigheden • Beschreven in minuten/per patiënt/per jaar/ disc. • Gewogen voor complexiteit: cultuur, etniciteit, comorbiditeit, compliance. • Overhead: (coördinatie, administr. Werkruimte, ICT)
DIAGIS overeenkomst • Zorg prestatie: aanvankelijk globaal omschreven, in 2008 preciezer omschreven. Afbakening 2e lijn met gearticuleerde verwijsafspraken ( internist, oogarts) • GAZO: hoofdaannemer • Diëtist • Oogarts, opticien • Podotherapeut • Internist consultatie Onderaannemers • In 2010 nieuw contract: keten DBC.
(Prestatie) indicatoren • Intern NHG diabetes indicatorenset: • Klinische sturing: individueel, diabeten als groep • Interne benchmark: t.b.v. kwaliteitsverbetering • Extern met AGIS: • Inzicht in zorgprestatie • 10% bonus in tarief: Pay for Performance
Externe indicatoren set • Alle bekende diabeten in de praktijk( T90.02) • Percentage met programmatische aanpak met HA als hoofdbehandelaar • Percentage met bekende HbA1c • Percentage HbA1c <8 en > 9.5 • Lipidenprofiel bekend • Percentage LDL < 2.5 en gebruik statines • Percentage met beweegadvies of programma • Diabetes CQ index
Evaluatie/Stand van zaken • Hoofdaannemerschap= fundholding systeem • Scherpe prijs bij onderaannemers is mogelijk • 2005: 250 euro, 2008 265 euro, 2010: 365 euro • Functionele bekostiging per 2010:Keten DBC • Administratieve belasting verzekeraar zorgelijk • Interne benchmark sterke prikkel kwaliteit • ICT is essentieel en bottleneck • CQ index: patiënten behoorlijk tevreden met verbeterpunten ( consistentie in de keten)
Depressieve stoornis • Prikkel: AGIS inkoopbeleid 1elijns GGZ • Verhoogd risico op ontwikkelen psychische stoornis • Enkelvoudige generalistische GGZ • Complexe GGZ vragen • Complexe GGZ vragen + slechte maatsch. Participatie • GGZ 1e lijn gericht op eerste 2 groepen: functies • Vraagverheldering, diagnostiek, kortdurende therapie • Programmatische aanpak • Geïndiceerde preventie op gestructureerde wijze
Depressieve stoornis • NHG standaard> stepped care zorgprogramma • Vroegsignalering, diagnostiek, behandeling, follow up, verwijscriteria( primair, secundair) en preventie van depressie • 1e lijn: HA, AMW, ELP, SPV 1e lijn( POH/GGZ) Haptotherapeut, Bedrijfsarts, apotheker • Overeenkomst met 2e lijn GGZ instelling • Doelen: 75-80% (P76, DSM IV 296.2x en 3x) behandeld in 1e lijn.
Depressieve stoornis • GAZO offerte als business case bij AGIS • Prevalentie GAZO populatie: 25/1000 (NHG standaard: 10-15/1000) • AMW, ELP, Hapto reguliere tarieven • HA : kortdurende GGZ DBC • SPV: POH GGZ module 20 uur • Geschatte kostenbesparing: 1800 euro per patiënt/ jaar (42% per behandelde patiënt)
Prestatie indicatoren (offerte) • Omvang populatie diagnose depressie • Percentage patiënten met programmatische behandeling • Percentage patiënten verwezen naar 2e lijn • Kortdurende DBC declaratie: 296.2x en 3x • DGV indicatoren antidepressiva: overbehandeling en therapietrouw • CQ index
Stand van zaken • Programma loopt per begin 2011 in 1 centrum • Huisarts betaald voor gestructureerde behand. • Samenwerking met 2elijns partner essentieel • Verwijscriteria en POH/GGZ via detachering • Onderdeel van 3 pilots: Almere, SAG en GAZO • Doel: inkoopbeleid van 1elijns GGZ versterken • Trimbos instituut werkt aan Zorgstandaard • Ontwikkeling stagneert door bezuinigingen en (forse)kortingen op 2elijns GGZ
Dementie keten • Dementie is “hot” • Landelijk Dementie Programma: LDP • Veel actoren: transmurale samenwerking • Geen vanzelfsprekende hoofdaannemer • Grossomodo: 2 modellen( Geriant en Stida) • In Amsterdam 7 Stida ketens • Financiering Innovatiefonds AWBZ en Gemeente.
Amsterdam ZO LDP aanpak • 14 probleemvelden • Cliëntenpanels( 35 cliëntsystemen) • Enquête onder professionals • 4 knelpunten: 3 cliënten en 1 professionals • Projectgroep bestaande uit alle actoren en AlzheimerNedafdeling Amsterdam • Werkgroep per knelpunt( vroegsignalering, diagnostiek, regie/casemanagement, vervoer) • Projectleiding via ZIZO( eigenaar keten)
Ketenonderdelen • Vroegsignalering • Ziekte diagnostiek • Zorgdiagnostiek: case management • Zorgplan: begeleiding, behandeling • Crisisinterventie • Meldpunt en coördinatie • Expertteams • Database.
Structurele ketenelementen • Meldpunt voor aanmelding incidente casus en bij ontregeling en aanmelding vroegsignalering • Experteams: • Diagnostiek: consultatie complexe gevallen, monitoring kwaliteit keten, Database prevalentie • Case management: ondersteuning ontwikkeling functie CM en consultatie. • Database( EPD in ontw.): bijgehouden door coördinator meldpunt • Projectleiding.
Prestatie indicatoren(Deloitte) • Structuur van de samenwerking omschreven • Percentage diagnose t.o.v. verwachte prevalentie • Mantelzorg op de hoogte van keten • Monitoring cliëntervaringen • Perc. Patiënten met casemanager/ case load • Perc. Patiënten met zorgplan • Diagnostiek protocol • Centraal meldpunt • Crisisopvang: criteria en gebruik
Dementie keten offerte ZO • Keten DBC methode zeer ingewikkeld. Er wordt gewerkt aan een omvattende business case. • Second best: • Beschrijf die delen die regulier gefinancierd zijn • Offerte niet of niet regulier gefinancierde delen: • Case management • Ketenelementen: overlegtijd HA, meldpunt, expertgroepen, database, projectleiding • Offerte bij AGIS Zorgkantoor AWBZ productie • Geschat rendement: minder ontregeling, minder crisisopname, minder delier, uitstel VPH opname
Stand van zakenfinanciering 2009,2010 en 2011 • Case management desk. Nivo 5. Verpleegkundige • Onafhankelijke positie essentieel( in ZO: ZIZO) • Case load: 50 cliënten per Fte per jaar • Op dit moment 4,0 Fte( 4 personen) 195 cliënten actief in zorg bij case management, 500 in de database • Prevalentie ZO: 944( 255 verblijf, 689 thuis) • In ZO een pilot met specifiek AOV in 5e perceel. (getrainde chauffeurs) • 2 klantenpanels via AlzheimerNed afd. A’dam: tevredenheid groeit.
TREFWOORDEN: zorginkoop onderhandelen Harvard rules financiering zorgverzekeraars PP