Podstawy prawne nauczania w szkołach pierwszej pomocy przedlekarskiej.

1. Podstawy prawne nauczania w szkołach pierwszej pomocy przedlekarskiej. Obowiązek udzielania pierwszej pomocy ma swoje uzasadnienie w polskim prawodawstwie i jest określony art. 162 USTAWY • z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88 poz.553) - Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.) • Obowiązek ten nakłada również USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006 r. Nr 191 poz.1410) art. 4.  - Kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych możliwości i umiejętności ma obowiązek niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

2. Podstawy prawne nauczania w szkołach pierwszej pomocy przedlekarskiej. Ustawą określającą zasady organizacji, funkcjonowania i finansowania systemu oraz zasady zapewnienia edukacji w zakresie udzielania pierwszej pomocy jestUSTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006 r. Nr 191 poz.1410) Definiuje ona m. in: - pierwszą pomoc - zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych; - stan nagłego zagrożenia zdrowotnego - stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia;

3. USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006 r. Nr 191 poz.1410) Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym podstawa programowa kształcenia, o której mowa w art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) powinna uwzględniać edukację w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Osobami uprawnionymi do prowadzenia tych zajęć są: - lekarze systemu (posiadający tytuł specjalisty lub specjalizujący się w dziedzinie medycyny ratunkowej), - pielęgniarki systemu (posiadające tytuł specjalisty lub specjalizujące się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii, a także pielęgniarki posiadające ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii oraz legitymujące się co najmniej 3-letnim stażem pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym), - ratownicy medyczni. Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy mogą być realizowane przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie.

4. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 sierpnia 2009 r.w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy(Dz. U. z 2009 r. Nr 139 poz.1132) Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określił, w drodze rozporządzenia, zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, tryb ich nabywania oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego posiadanie przygotowania do prowadzenia zajęć w zakresie udzielania pierwszej pomocy, mając na celu zapewnienie właściwej ich realizacji. Nauczyciel mający prowadzić zajęcia z pierwszej pomocy będzie musiał odbyć kurs kwalifikacyjny i ukończyć go z wynikiem pozytywnym z egzaminu kwalifikacyjnego. Na dowód tego otrzyma zaświadczenie o ukończeniu kursu kwalifikacyjnego, którego wzór definiuje załącznik nr 2 do rozporządzenia.

5. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 sierpnia 2009 r.w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy(Dz. U. z 2009 r. Nr 139 poz.1132) Ramowy program kursu kwalifikacyjnego musi uwzględniać zakres wiedzy i umiejętności określonych przez Ministerstwo Zdrowia w załączniku nr 1 do w/w rozporządzenia. Obejmuje on następujące zagadnienia: • anatomia i fizjologia człowieka • bezpieczeństwo własne na miejscu zdarzenia oraz poszkodowanego • wzywanie pomocy • postępowanie w zadławieniach • postępowanie z poszkodowanym nieprzytomnym • resuscytacja krążeniowo-oddechowa • urazy, tamowanie krwotoków i opatrywanie ran • unieruchamianie złamań • wychłodzenie i przegrzanie • postępowanie przeciwwstrząsowe • stany zagrożenia życia jak drgawki, ból w klatce piersiowej, cukrzyca i inne • ewakuacja poszkodowanego • wsparcie psychiczne • pierwsza pomoc w sytuacjach symulowanych

6. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 sierpnia 2009 r.w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy(Dz. U. z 2009 r. Nr 139 poz.1132) Dokumentem stanowiącym potwierdzenie posiadania wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy będzie zaświadczenie wydawane na zakończenie kursu kwalifikacyjnego. Z uwagi na fakt, iż Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji zmieniają się raz na pięć lat zaświadczenie to będzie ważne przez okres pięciu lat. Zgodnie z przepisami kurs będzie mógł być realizowany przez podmiot wymieniony w przepisach wydanych na podstawie art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)- placówki doskonalenia nauczycieli.

7. Podstawy prawne nauczania w szkołach pierwszej pomocy przedlekarskiej. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17) wprowadza całościowy program edukacji ratowniczej obejmujący wszystkie etapy edukacyjne, którego podstawą jest stopniowe szkolenie. Nauka ratowania siebie i innych w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia traktowana jest na równi z nauką czytania i pisania. W wyższych etapach edukacyjnych szkolenie jest rozszerzane, a zakres tematyki staje się bogatszy i bardziej uszczegółowiony oraz pozwala na powtarzanie oraz doskonalenie umiejętności i nawyków działania ratowniczego przez uczniów.

8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17) Treści edukacji dla bezpieczeństwa uzupełnione o edukację zdrowotną zawarte zostały w podstawie programowej nakazującej uwzględnianie tej tematyki w szkolnych programach nauczania i wychowania na każdym etapie kształcenia. Określone treści programowe, opisujące zasady zachowania się w sytuacjach zagrożenia, pojawią się już w programie realizowanym w przedszkolu. Zgodnie z nową podstawą programową, jednym z celów wychowania przedszkolnego jest wdrożenie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych. Pięciolatek powinien m.in. nabyć umiejętność bezpiecznego poruszania się po drogach i korzystania ze środków transportu oraz wiedzieć jak zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić.

9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17) Nowe umiejętności w tym zakresie dzieci nabędą w szkole podstawowej. Na etapie kształcenia zintegrowanego treści składające się na edukację zdrowotną realizowane będą w kilku różnych obszarach kształcenia (edukacja przyrodnicza, społeczna, wychowanie fizyczne). Uczeń kończący III klasę szkoły podstawowej będzie wiedział, jak reagować w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia oraz do kogo zwrócić się w razie konieczności udzielenia pierwszej pomocy Na drugim etapie edukacyjnym (klasy IV–VI) uczniowie poszerzą opanowaną wcześniej wiedzę, między innymi w ramach zajęć wychowania fizycznego, edukacji przyrodniczej i edukacji społecznej. Kończąc klasę szóstą, uczeń powinien rozumieć konieczność oraz mieć nawyk dbania o zdrowie swoje i innych. Powinien także wiedzieć, do kogo zwrócić się w razie konieczności udzielania pierwszej pomocy. Wcześniej omówione treści programowe są kontynuowane w gimnazjum i szkołach ponadgimnazjalnych, w ramach przedmiotu: edukacja dla bezpieczeństwa.

10. Podstawy prawne nauczania w szkołach pierwszej pomocy przedlekarskiej. Podjęte działania edukacyjne z zakresu pierwszej pomocy mają przyczynić się do skutecznej i praktycznej realizacji Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 - 2015 przyjętego Uchwałą Nr. 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r. w zakresie celu operacyjnego nr 11 - "Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w nagłym zagrożeniu życia".

11. Podstawy prawne nauczania w szkołach pierwszej pomocy przedlekarskiej. Dziękuję za uwagę prezentację przygotowała wizytator WNP Kuratorium Oświaty w Szczecinie Beata Giebas