680 likes | 1.22k Views
GÖĞÜS HASTALIKLARINDA AŞIRI TANI (OVERDİAGNOSİS). Dr. Zeki KILIÇASLAN İ.Ü.İstanbul Tıp fakültesi. Göğüs Hastalıkları AD. ÇIKAR ÇAKIŞMASI: VAR! SGK’ mensubuyum. SGK Fonlarından yararlanıyorum. Ben Göğüs BT istedim. Göğüs BT’ de nodül var dediler. Takipteyim.
E N D
GÖĞÜS HASTALIKLARINDA AŞIRI TANI (OVERDİAGNOSİS) Dr. Zeki KILIÇASLAN İ.Ü.İstanbul Tıp fakültesi. Göğüs Hastalıkları AD
ÇIKAR ÇAKIŞMASI: VAR! SGK’ mensubuyum. SGK Fonlarından yararlanıyorum.
Ben Göğüs BT istedim. Göğüs BT’ de nodül var dediler. Takipteyim. Bu arada ben başka bir yerde Boyun USG yaptırmıştım Ultrasonda da nodül bulmuşlardı. Onun için de halen takipteyim. Melek K. T.C:204861947.. Mahalledeki arkadaşlar… ……hastanesinde promosyon var dediler. BT USG Kemik Dansimetresi Mamografi Bunlardan seçtiğiniz birisi ücretsiz imiş
Overdiagnosis «Hastanın» beklenen ömrü içinde bir semptoma veya ölüme neden olmayacak bir «hastalığın» tanısına overdiagnosis (aşırı tanı/gereksiz tanı/fazladan tanı) denir. Overdiagnosis is the diagnosis of "disease" that will never cause symptoms or death during a patient's lifetime.
Overdiagnosis • Overdiagnosis hastalıkların erken formlarının tanısı için yapılan testlerinin yan etkisidir, bu tanı kişileri gereksiz şekilde hasta haline sokar ve belki de kişileri onun için iyi olmayan hatta zararlı olabilen tedavilere maruz bırakır. • Overdiagnosis bir hastalığa doğru tanı konulduğunda oluşur fakat burada tanı gereksiz/anlamsız/ilgisizdir. Çünkü hastalığın tedavisi yoktur veya tedaviye gerek yoktur veya tedavi istenmemektedir.
Medikalizasyon &Aşırı teşhis/tedavi. Medikalizasyon, daha önce tıp alanının dışında kabul edilen sorunların ve yaşam süreç/deneyimlerinin bu alana dahil edilmesi, tıbbi terimlerle tanımlanması ve tıbbi müdahalelere tabi tutulmasına işaret eder (1). “gündelik yaşamın gitgide artan bir şekilde tıbbın egemenliği, etkisi ve denetimi altına girmesidir” (2). • 1. Conrad P. “MedicalizationandSocialControl”AnnualReview of Sociology18:209- • 32. 1992 • 2.Zola, I. K.. Socia-MedicalInquiries. Philadelphia: TempleUniv. Press1983; 295
Medikalizasyon &Aşırı teşhis/tedavi. ABD 1980’lere kadar hekimler (AMA) 1980’ler den sonra Endüstri (1). Medikalizasyonun / pharmaceuticalization, “Toplumsal, davranışsal veya bedensel durumların hekimler ve/veya hastalar tarafından tedavi edilmesi veya tedaviye/müdahaleye ihtiyacı olduğunun kabulü” (2) • Conrad, P. “TheShiftingEngines of Medicalization”Journal of HealthandSocialBehavior, Vol. 46, No. 1 pp. 3-14, 2005 • 2.Abraham, J. “TheSociologicalConcomitants of thePharmaceuticalIndustryandMedications” in Handbook of MedicalSociology, editedby C.E. Bird, P. Conrad, A.M. Fremont, and S. Timmermans. Nashville, TN: VanderbiltUniversityPress. 2010:290
Medikalizasyon &Aşırı teşhis/tedavi. “Teşhis süreçleri şimdilerde hekim ile hasta arasında bir görüşme olmaktan çok, İlaç endüstrisi ile tedavi protokollerini belirleyen komisyonlar arasındaki bir ilişki niteliğinde” (1) Normal nedir ? Önceden normal kabul edilenler şimdi “hafif hasta” olur. (1)JeremyGreene,. Prescribingbynumbers:Drugsandthedefinition of disease, J.Hopkins UniversityPress, 2007
Hipertansiyon 2007 yılına kadar Amerika da MildHypertansiyon tedavi edilmiyordu. 1997 de JoinnationalComimittee tedavi kararı aldı. Diyatolik 85-89 arası da prehipertansiyon olarak adlandırıldı.Tedavi önerildi.
Kanserler farklı hızlarda gelişirler. İlerlemeyen veya çok yavaş İlerleyenlerde erken tanı anlamsız. Hızlı ilerleyenler tanı koyamıyoruz. Sadece yavaş büyüyen grupta tarama anlamlı.
Amerika’ da Yeni Tiroid CA Tanısı ve Ölümler Thyroid cancer diagnoses have been going up over time. Deaths are staying the same. Are we doing people a favor by diagnosing non-killing cancers? Increasing Incidence of Thyroid Cancer in the United States, 1973-2002 LouiseDavies, MD, MS H. Gilbert Welch, MD, MPH
Aşır teşhis gerçek bir sağlık faydası sağlamadan yaşam hızlarını artırmış gösterir.
Hastaları değerlendirirken tıpta 3 çeşit risk kullanılır. Her biri aynı data ya biraz farklı bakar. Hayat boyu risk ve mutlak risk relatif risk den çok faydalı.
Kadınların büyük çoğunluğu Mamografiden yararlanmaz ! Overdiagnosis in publicly organised mammographyscreening programmes: systematic review of incidenceTrendsKarstenJuhlJørgensen, researcher Peter C Gøtzsche BMJ 2009;339:b2587
Aşır tanı Örnekleri Akciğer kanseri Osteoporoz Prostat kanseri Pulmoneremboli Tiroid kanseri Böbrek Tm Melanom Astım ADHD Meme kanseri Kronik Böbrek Yetersizliği Gestasyonel diyabet Hipertansiyon Yüksel kolesterol
Aşırı Teşhis / İnsidentiloma Incidentalomas Kişinin hekime gidiş nedeni ile İlgili değildir. Sağlık harcamalarının artışının önemli nedenidir. Çoğu doktor ondan nefret eder.Fakat görmezlikten gelemezsiniz.!!
Akciğer kanseri/Aşırı Teşhis Akciğer kanseri taramaları • Hastalığı erken yakalamak ve akciğer kanseri mortalitesini azaltmak • İdeal tarama yaklaşımı; • Akciğer kanseri riski yüksek olanlarda • Erken evrede maliyet etkin yöntemle yakalama • Önemsiz lezyonları etkili olarak dışlama yeteneği olan yöntem • İdeal yöntem yok .
Akciğer kanseri taramaları Reduced Lung-Cancer Mortality with Low-Dose ComputedTomographicScreening The National Lung Screening Trial Research Team* LDCT Mortalite 247/100.000 kişi/yıl PA Mortalite 309/100.000 kişi/yıl Mortalitede azalma: %20 (95% 6.8-26.7) (p:0.004) N Engl J Med. 2011;365(5):395-409
Akciğer kanseri/Aşırı Teşhis Ulusal Akciğer sağlığı taramasında (1) aşırı teşhis’in hesaplanması Akciğer Ca riskli 53 452 kişi . Düşük Doz CT ve PA Grafi karşılaştırılması. 30 paket yıl- 55-74 yaş / 6.4 yıl takip Aşırı teşhis a) PA’ ya göre BT ile bulunan fazla kanser/ BT Taramasında bulunan tüm kanserler b) Akciğer kanserinden bir ölümü önlemek için gereken tarama sayısı Çalışmada LDCT ile 1089 PA ile 969 Akciğer CA saptanmıştı Edward F. PatzJr, MDOverdiagnosisin Low-Dose Computed Tomography ScreeningforLungCancer JAMA Intern Med. 2014;174(2):269-274
Akciğer kanseri/Aşırı Teşhis Aşırı teşhis herhangi bir akciğer kanserinde % 18.5 Aşırı teşhis KHDAK % 22.5 Aşırı Teşhis BAC % 78,9 1 ölümü önlemek için gereken LDCT tarama sayısı ;320 1 Ölümü önlemek için yapılan aşırı tanı 1.38 Taramada LDCT tarafından bulunan kanserlerin % 18.5’ den fazlası zararsızdır. JAMA Intern Med. 2014;174(2):269-274
Akciğer kanseri/Aşırı Teşhis JAMA Intern Med. 2014;174(2):269-274
Akciğer kanseri/Aşırı Teşhis JAMA Intern Med. 2014;174(2):269-274
Akciğer kanseri/Aşırı Teşhis Yüksek riskli hastalarda 5 yıl boyunca yılda bir kez LDCT Aşırı teşhis % 25. Esas olarak yavaş büyüyen veya zararsız kanserler nedeniyle • Estimating Overdiagnosis in Low-Dose Computed Tomography Screening for Lung Cancer: A Cohort Study Ann Intern Med. 2012;157(11):776-784
0 2.5 yıl 8 yıl
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı Anjiografik BT (CTPA) PE tanısını geliştirir , fakat bu duyarlı test aşırı tanı ve aşırı tedaviyi de artırabilir. ABD’ de 2001-2008 arasında CTPA kullanımı 4 kat artarken (0.3- 4.0 /1000), VP Sintigr. % 52 (2.3- 1.1/1000) azalmıştır. Smith-Bindman R,. Use 2010. JAMA 2012;307:2400-9.
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı ABD’ de Ulusal veriler kullanılarak 1993-1998 (CTPA öncesi) ile 1998-2006 (CTPA sonrası) dönemin PE açısından karşılaştırması.. ArchInternMed. May 9, 2011; 171(9): 831–837.
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı ArchInternMed. May 9, 2011; 171(9): 831–837.
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı ArchInternMed. May 9, 2011; 171(9): 831–837.
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı PE İnsidansve Mortalite ( CTPA öncesi ve sonrası) ArchInternMed. May 9, 2011; 171(9): 831–837.
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı PE komlikasyonları CTPA öncesi stabil(P=0.24) CTPA sonrası dönemde % 71 artış (3.1 den 5.3’ 3/100.000) P<0.001 PE Komplikasyonları ArchInternMed. May 9, 2011; 171(9): 831–837.
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı Mekanik vantilasyonlu hastalarda % 16 (1) 80 yaş üstü yatan hastaların % 17 (2) Travma Hastalarının % 20 (3) P Emboli şüphesi olamayan otopsilerde % 50-60 (4) Minet C, Crit Care Med 2012;40:3202-8. 2.Ritchie G, Thorax 2007;62:536-40. 3. Schultz DJ, . J Trauma 2004;56:727-31; 731- 4.Robin ED. Ann Intern Med 1977;87:775-81.
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı 1417 olguyu kapsayan randomize çalışma VP ile CTPA karşılaştırılması CTPA VP göre daha fazla tanı koyar. % 14.2 karşılık % 19.2 (P=0.01) Takiplerde ölümde farklılık yok (% 0.3 … % 0.3 ) Anderson DR,. Computed tomographic pulmonary angiography vs ventilation-perfusion lung scanning in patients with suspected pulmonary embolism: a randomized controlled trial. JAMA2007;298:2743-53.
Komplikasyonlar artar % 3.1 2006 % 5.3 Gereksiz Korku ve Anksiyete Maliyet artışı 1998… 25.000 2006….44 000 TOO MUCH MEDICINE When a test is too good: how CT pulmonary angiograms find pulmonary emboli that do not needto be found RendaSoylemezWienerassistantprofessor 1 2, Lisa M Schwartzprofessor 3 4, StevenWoloshin professor 3 4 BMJ 2013;347:f3368 doi: 10.1136/bmj.f3368
PulmonerEmboli’ de Aşırı tanı CTPA kullanımı arttıkça, Pulmoneremboli Aşırı tanı ve aşırı tedavisi artacak gibi görünmektedir. Ölüm de dahil olmak üzere aşırı tedavinin zararları ,tabi ki bizi aşırı tedaviden eksik tanıya götürmemelidir. Stabil hafif P. Emboli’li olgularda tedavi ile tedavisiz gözlemin karşılaştırılması yapılarak bütün P. embolilerde tedavi gerekip gerekmediği konusunda kanıta dayalı bilgi artırılmalıdır. Devem eden çalışma; ClinicalTrials.gov Identifier: NCT01455818). ArchInternMed. May 9, 2011; 171(9): 831–837.
Ne şikayetin var ? Nefes alamıyorum. Alamıyor musun? Veremiyor musun ? Alamıyorum, Nefes sana yetmiyor mu ? Evet yetmiyor, Boğazımdan nefes geçmiyor.Birisi sanki boğazımı sıkıyor. Anacığım derdin var mı ? Olmaz olur mu? Yetimhanede büyüdüm.Bir hayırsız ile evlendim Sonra ben dövdü ben kaçtım.3 kızım vardı….. Birisi tecavüze uğradı evlendi ama eşi onu sa… Diğeri trafik kazası geçirdi, sakat yaşıyor ben ona da bakıyorum... Öbürü… Tamam, Tamam… 44, Kadın Astım diye inhaler alıyor.. FM: Normal. SFT : Normal Hiç hırıltı olmamış.
Astım’ da aşırı tanı Kanada’ da obesler % 8.8 normaller % 4 ABD’ de obesler % 9.2 normaller % 5 astım tanılı.
Astım’ da aşırı tanı İnhaler ilaç kullanan hastalar…. 2271 refere hasta, 1171 ICS kullanıyor. 505(% 30) açık bir indikasyon yok. Bir yıl sonraki değerlendirme; % 11 de ICS indikasyon yok. İlaç kesilmiş. % 15 ICS kullanım indikasyonu belirsiz. Overtreatment with inhaled corticosteroids anddiagnostic problems in primary care patients, anexploratorystudy AEM Lucasa, FWJM Smeenkb, IJ Smeelecand CP vanSchayck Family Practice Advance Access published on 27 February 2008
Astım’ da aşırı tanı Hekim tarafından tanı konulmuş hasta 242 obes (BML>30) 254 Nonobes Belli bir algoritm dahilinde astım tanısı araştırılıyor. CMAJ 2008;179(11):1121-31
Reversibilite B.Prov.test İnhalerted.% 50 azalt Ant.lök. Kes Br.Prov.test Bütün inhalesteroid Ve B2 kes Br.Prov.test Astım değil. CMAJ 2008;179(11):1121-31
Astım’ da aşırı tanı Astım tanısı almış obes ve nonobes kişilerin yaklaşık üçte birinin objektif verilerle astım olmadığı gösterildi.. Obeslerde % 31.8 Non-Obeslerde % 28.7 CMAJ 2008;179(11):1121-31
* * * * * * * * * * *