760 likes | 1.17k Views
FARKINDA MISINIZ? Meme kanseri farkındalık semineri Kanser değil geç tanı öldürüyor: Sihir 3 parmağınızın ucunda Doç. Dr. Burak KAVLAKOĞLU Özel Kudret International Hospital Genel Cerrahi Departmanı . ERKEN TANI HAYAT KURTARIR . Toplumumuzun % 52 ’sini kadınlarımız oluşturmaktadır
E N D
FARKINDA MISINIZ? Meme kanseri farkındalık semineri Kanser değil geç tanı öldürüyor: Sihir 3 parmağınızın ucunda Doç. Dr. Burak KAVLAKOĞLU Özel Kudret International Hospital Genel Cerrahi Departmanı
Toplumumuzun%52’sini kadınlarımız oluşturmaktadır ve Her 8 kadından birinde hayatlarının bir döneminde meme kanseri görülmektedir;
Hastalık süreci tüm aileyi etkiler! • Bir kadının hastalık sürecinde yaşadıkları, ailedeki tüm bireyleri derinden etkiler. • Hastalıkla tanışan ailenin tüm yaşamı değişir ! • MEME KANSERİ BİREYSEL BİR HASTALIK DEĞİLDİR!!!
Meme kanseri 8 kadında 1, PEKİ NE ZAMAN??? • Hastalıkla yaşamın herhangi bir sürecinde yüzleşebiliriz (20?30?40?50?60?70????)(Ankara Onkoloji Eğ Arş Hast 3. Cerrahi Kliniği verilerine göre en küçük meme kanserli hasta 23 yaşında saptanmıştır) • Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar • Yaşam boyu . . . 8kadından 1 tanesi bu hastalıkla tanışır
Anahtar cümle; Erken evrede yakalanırsa 5 yıllık hayatta kalabilme şansı günümüzde%90 ın üzerindedir.(1960'lı yıllarda %67 idi)
MEME KANSERİNİN OLUŞUMUNU ENGELLEMEK BUGÜNKÜ KOŞULLARDA MÜMKÜN DEĞİLDİR. O zaman yüzleşmeliyiz. • Ama bizler ne yaparız; Çoğu zaman adını bile duymak istemez, reddederiz. • İnsanın bilmediği bir durumla yüzleşmekten korkması çok doğaldır. • Tanı evresiyle....kabullenme evresi arası dikenli bir yoldur...
Peki korkuyu azaltmak için ne yapmalıyız? • Öncelikle memeyi tanımak • Kanser hakkında bilgilenmek • Düzenli takip ile erken tanı şansını yakalamak
Normal meme yapısı • Süt üreten yapılar (lobüller), süt kanalları(duktuslar) ve bunları saran bağ ve yağ dokudan oluşur (stroma) • Damar sistemi, temiz ve kirli kanı taşıyan “arter” ve “ven”lerle birlikte, lenf sıvısını taşıyan “lenfatik damarlar”dan oluşur.
Meme yapılarının oranları ve dağılımları kişiden kişiye değişir. • Her kadının meme yapısı kendine özeldir, başkalarıyla karşılaştırılamaz. • Bu nedenle tüm filmler ve raporlar saklanmalıdır.
*Meme kanserinin nedeni bilinmemektedir. Meme Kanseri nedir ? • Meme kanseri, bir grup meme hücresinden köken alır (ki bu büyük çoğunlukla süt kanalını döşeyen hücrelerdir), *çoğalmaya başlayarak önce kendini oluşturur, *büyüdükçe önce çevre dokuya, daha sonra vücudun diğer bölgelerine yayılır (buna metastaz denir) • Özetle“kanser; hücrelerin kontrolden çıkıp otomatik olarak çoğalmasıdır”
Kanser; lenf damarı ile önce kol altındaki lenf nodüllerine ulaşır ve büyümelerine neden olur, buradan vücudun diğer organlarına yayılır. Bu nedenle, kol altındaki lenf nodüllerinde büyüme olup olmaması tanısal önem taşır
Risk faktörü nedir? • Risk faktörü meme kanserinin görülme olasılığını artıran durumlardır • Risk faktörüne sahip olmak, mutlaka kanser olmak anlamına gelmediği gibi, meme kanseri olan birçok kadın da hiçbir risk faktörü taşımamaktadır • Meme kanseri olan bir kadında risk faktörü olduğunu ortaya koyabilsek bile, kanserin nedeninin bu olduğu ispatlanamamaktadır
Risk faktörleri nelerdir? • Kadınlarda erkeklerden 100 kat fazla • İleri yaş : 40 lı ve 50 li yaşlardaki olgular meme kanserlerinin % 86 sını oluşturmaktadır • Genetik faktörler: BRCA1 ve 2 gen mutasyonları • Aile öyküsü: birinci dereceden kadın akrabalarda (özellikle anne tarafında) meme kanseri olması riski 2-5 kat artırmaktadır • Daha önce karşı memede veya aynı memedekanser nedeniyle tedavi almış olmak • Biyopsi ile kanıtlanmış atipik hiperplazi gibiriskli bir hastalığa sahip olmak
Çocuk doğurmamış veya ilk çocuğunu 30 yaşından sonra doğurmuş olmak • Genital maligniteler • 5 yıldan fazla süreli HRT(hormon replasman tedavisi) kullanımı • Şişmanlık (obezite), yağdan zengin diyet, günlükfiziksel aktivitenin az olması • Alkol ve sigara kullanımı
ÇÖZÜM: ERKEN TANI!!! • Erken tanı hayat kurtarır (evre 1 ve evre 0 kanserlerde hayatta kalma şansı %92 olarak bildirilmektedir) • Kanser taramasını düzenli uygulayan ülkelerde, meme kanserinden ölüm oranları %30- %50 oranlarında azalmıştır • Erken tanı ile, memeyi kaybetmeden tedavi şansı sağlanabilir (erken evre kanser tedavilerinde meme koruyucu cerrahi kullanılabilmektedir) Bu da kaliteli yaşam anlamına gelmektedir
Meme hastalıklarının tanısında tüm disiplinler ekip olarak çalışmalı ve yorumları ile tanıya katkıda bulunmalıdır. • Burada kadına da, doktorlara da görevler düşmektedir.
EKİP OLABİLMEK ÖNEMLİDİR • Ekip dediğimiz çekirdek topluluk; *Kadın *Genel Cerrah *Radyologdan oluşmaktadır • Hepsi birlikte çalışmalıdır, hepsinin kendine düşen sorumlulukları vardır
*ERKEN TANI İÇİN DÜZENLİ ARALIKLARLA KENDİNİ MUAYENE ALTIN KURALDIR! • Düzenli aylık meme muayenesi memelerinizin normal durumunu ortaya çıkacak değişikliklerle karşılaştırarak kendinize erken tanı koymanızı sağlar
Kendi kendini muayene ne zaman yapılmalı ? • Premenapozal dönemde adetin 5-7. gününden sonra yada adet bitiminde • Menapozdaki kadınlar her ay aynı günde • Gebe kadınlar; her ay aynı günde • Sadece 20 dakika kadar sürer
Görsel muayene Elle muayene
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILIR: Muayene için belden yukarısı soyunuk olarak bir ayna karşısına geçilir. • Kollar iki yanda serbest halde iken,
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILIR: • Kollar baş seviyesi üzerinde iken,
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILIR: • Eller kalçalarda ve hafifçe bastırırken
Yatarak Muayene Ayakta Muayene Meme başının sıkılarak akıntı gelip gelmediğinin araştırılması
Aynaya baktığınızda şu görüntülerden birini görürseniz HEMEN GENEL CERRAHİ UZMANINIZA başvurunuz
Meme başının içeri çökmesi – meme başı akıntısı – memede kitle
Meme başı ve etrafındaki deride egzema benzeri pullanma
**Erken tanı için ikinci şart: Klinik meme muayenesi • Doktorunuz tarafından yapılan meme muayenesidir, kendi yaptığınız meme muayenesine benzer. • 40 yaşın altındaki kadınlara iki yılda bir, 40 yaşın üzerinde yılda bir önerilmektedir.
Kendi kendini her ay muayene etmek, düzenli tarama mammografisinin yerini tutmaz. Mammografi, kanseri elimize gelmeden çok önce tanır!!!
***Erken tanı için 3. şart: Yıllık mammografi kontrolü • Tüm kadınlar, 35 yaşında temel (baseline) alınacak bir mammografi filmi çektirebilir • 35-40 yaş arasında doktorlarınız tarafından belirlenecek aralıklarla kontrol gerekmektedir • 40 yaşın üzerinde tüm kadınlar senelik mammografi çektirmelidir.
Mammografi nedir ?Mammografi kansere en erken evrede tanı koyabilen, yani tanıda en etkin yöntemdir • Memenin X ışını ile elde edilen görüntüsüdür • X ışını yani radyasyonun kanserojen riski; iyi sistemler ve doğru kullanılırsa ihmal edilebilir düzeydedir • Tarama mammografisi; hiçbir şikayeti olmayan kadına yapılan incelemedir
Mammografi • Elle muayenede saptanmayacak kadar küçük kanserlerin tanınmasına yarar • Mammografi iletümörlerin %80-90’ı, klinik olarak yakalanmadan 2 yıl önce görüntülenebilir.
Mammografi nasıl çekilir ? • Üstten ve yandan sıkıştırılarak, her memeye iki adet film çekilir • Filmler çekilirken birkaç saniye sıkıştırma yapılır. Bu zaman zaman hasta için rahatsız edici bir durum olsa da görüntünün netliği için şarttır ve hayat kurtarıcı olabilir
Kompresyon (memenin sıkıştırılması) neden önemlidir? • Doku süperpozisyonlarını azaltır (üç boyutlu bir organı iki boyutlu görüntülüyoruz. Dokular üst üste geldiğinde aralarındaki bir yapıyı gösterebilme şansımız azalır) • Filmlerde daha homojen görünüm sağlar • Saçılan radyasyonu azaltarak film kalitesini arttırır • Meme dokusunun aldığı radyasyon dozunu azaltır