KURATORIUM OŚWIATY W POZNANIU

1. KURATORIUM OŚWIATY W POZNANIU Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe obecnie i w przyszłości • 1. Wyniki egzaminacyjne - pochodną systemu kształcenia zawodowego • 2. Zmiany systemu egzaminacyjnego w zakresie egzaminu zawodowego konsekwencją: • zmian w naborze do szkół ponadgimnazjalnych • potrzeb gospodarki i rynku pracy • strategii rozwoju: kraju, regionów, edukacji • nowych podstaw programowych kształcenia ogólnego • uznawalności strategii uczenia się przez całe życie (LLL) • uznawalności Europejskich i Krajowych Ram Kwalifikacji (EQF/NQF) • uznawalności Kompetencji kluczowych, ECVET, EQARF, EUROPASS • mobilności i wzajemnie uznawanych kwalifikacji w UE • zmian w systemie kształcenia

2. Kształcenie w systemie szkolnym – obecnie1 Kształcenie w 208 zawodach określonych w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego – z 26 czerwca 2007 r. i 16 lipca 2008 r. (na poziomie kwalifikacji technika – w 125 zawodach oraz na poziomie kwalifikacji zasadniczej szkoły zawodowej – w 83 zawodach) Rynek pracy Zasadnicza szkoła zawodowa (25+57 zawodów) Liceum profilowane Liceum ogólnokształcące Technikum (90 zawodów) Szkoła policealna (164 zawody) Technikum uzupełniające (48zawodów) Uzupełniające liceum ogólnokształcące Szkolnictwo wyższe 1 Sporządzono na podstawie materiałów Ministerstwa Edukacji Narodowej

3. Status absolwentów na rynku pracy według poziomu wykształcenia1 1 dr hab. Urszula Sztanderska, prof. UW

4. Realizacja kształcenia w szkołach zawodowych1 • PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU • Plan nauczania dla zawodu • Programy nauczania w układzie: Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Przedmiotowym Modułowym • Szczegółowe cele kształcenia • Materiał nauczania • Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu • Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Standard wymagań egzaminacyjnych Ramowy plan nauczania dla szkoły zawodowej Dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie Suplement Europass do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe 1 Sporządzono na podstawie materiałów Ministerstwa Edukacji Narodowej

5. Standardy wymagań egzaminacyjnych • W części I pisemnej podlegają sprawdzeniu wiadomości i umiejętności właściwe dla kwalifikacji w danym zawodzie: • czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisu, instrukcji, rysunków, • szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej i technologicznej; • przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych; • bezpieczne wykonywanie zadania zawodowego zgodnie z przepisami bezpieczeństwa • i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. • W części II pisemnej podlegają sprawdzeniu wiadomości i umiejętności związane z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą • W etapie praktycznym sprawdzanie zdającego w zakresie (szkołą zasadnicza i szkoła policealna kształcąca dla zawodów robotniczych): • planowania czynności związanych z wykonaniem zadania; • organizowania stanowiska pracy; • wykonania zadania egzaminacyjnego z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny • pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami • określonymi w temacie; • prezentowania efektów wykonanego zadania. • W etapie praktycznym sprawdzanie zdającego w zakresie (technikum i szkoła policealna): • opracowania projektu realizacji prac; • wykonania wskazanych prac.

6. W 2004 roku dyplom otrzymało 62% przystępujących do egzaminu absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, w 2008 - 79,8%, a w 2009 - 87 %. • 72% zdających pochodzi z miejscowości do 100 tys. mieszkańców • 80% to zdający do 20 lat • 68% młodociani pracownicy • Ponad 57% populacji zdających reprezentowało zawód kucharza małej gastronomii oraz sprzedawcy (tych w zawodach osiągano najwyższą zdawalność) • Wyższą zdawalność uzyskały kobiety • Zdawalność jest niezależnia od wieku • Wyższą zdawalność uzyskali młodociani pracownicy • Zdawalność jest niezależna od lokalizacji szkoły • Łatwa okazała się II część etapu pisemnego oraz organizowanie i wykonywanie zadania praktycznego podczas etapu praktycznego Sporządzono na podstawie Raportu OKE w Poznaniu z egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w roku 2009

7. W przypadku absolwentów technikum w 2006 roku dyplom otrzymało 61,3 % przystępujących do egzaminu, w 2008 - 50,9%, a w 2009 – 56,2%. 75 zawodów • Zdawalność absolwentów szkół niepublicznych (51%) jest nieznacznie niższa niż absolwentów szkół publicznych (54,7%) • Wyższą zdawalność uzyskały kobiety oraz absolwenci szkół policealnych Sporządzono na podstawie Raportu OKE w Poznaniu z egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w roku 2009

8. Zawody o największej liczbie zdających - 2009 r. Sporządzono na podstawie Raportu OKE w Poznaniu z egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w roku 2009

9. Osiągnięcia egzaminacyjne Etap pisemny dla zdających znacznie łatwiejsza okazała się część II etapu pisemnego, Etap praktyczny Trudne dla wszystkich zdających były elementy związane z obliczeniami, doborem technologii, czytaniem dokumentacji, czytaniem rysunków technicznych i opracowaniem harmonogramów realizacji zadań, schematów blokowych czy też procesów technologicznych. W zawodach z wykonaniem na stanowisku problemem był brak umiejętności praktycznych obsługi zainstalowanego w komputerze programu, mała umiejętność posługiwania się komputerem jako narzędziem pracy. W zadaniach z elementami języka obcego zdający wykazali się słabą znajomością języków, co znacząco wpływało na poziom zdawalności w danym zawodzie. Sporządzono na podstawie Raportu OKE w Poznaniu z egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w roku 2009

10. Czy poziom osiągnięć egzaminacyjnych w zakresie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, szczególnie na poziomie techników jest satysfakcjonujący? Czas na zmianę?

11. Nabór do szkół ponadgimnazjalnych 1. Na stałym poziomie utrzymuje się liczba rozpoczynających naukę w liceum ogólnokształcącym (około 44 % ogółu uczniów klas I). 2. Sukcesywnie spada liczba chętnych do nauki w liceach profilowanych (z 16% w roku 2002/2003 do ok. 3 % w roku 2008/2009). 3. Systematycznie wzrasta odsetek absolwentów gimnazjum podejmujących naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe: • rośnie liczba chętnych do nauki w technikach (rok szkolny 2002/2003 – 22,5 %,rok 2008/2009 – ok. 33 %) • w zasadniczych szkołach zawodowych (odpowiednio z ok.16,3 % do ok. 20 %).

12. Europejskie ramy kwalifikacji nie są tożsame z treściami nauczania

13. Budowanie Krajowych Ram Kwalifikacji1 • Rodzaje Kwalifikacji Zawodowych: • Ponadzawodowe – zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych potrzebnych w życiu zawodowym i pozazawodowym, są one wspólne dla danej branży zawodowej • Ogólnozawodowe – ukierunkowują do wykonywania prac w danym obszarze zawodowym – są one wspólne dla wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w standardzie dla danego zawodu • Podstawowe dla zawodu – umożliwiają wykonywanie typowych zadań zawodowych, charakterystycznych dla danego zawodu • Specjalistyczne - umożliwiają wykonywanie specjalistycznych zadań zawodowych 1Janusz Moss – Krajowe i Europejskie ramy kwalifikacji a kształcenie zawodowe oparte na metodologii MES

14. Krajowe Ramy Kwalifikacji 1Janusz Moss – Krajowe i Europejskie ramy kwalifikacji a kształcenie zawodowe oparte na metodologii MES

15. Umiejętności specyficzne dla poszczególnych zawodów umiejętności wspólne dla grupy zawodów: ICT, komunikowanie umiejętności kluczowe: np. umiejętność uczenia się; rozumienie tekstu; posługiwanie się ICT; języki obce. Korelacje i zadania wspólne z testem maturalnym i gimnazjalnym Kwalifikacje dla grupy zawodów pokrewnych1 1prof. Ireneusz Białecki, UW

16. Konkretyzacja kwalifikacji (rodzaje i poziomy) Przedsiębiorstwo Zadania zawodowe Zadania dydaktyczne Uczenie się poprzez wykonywanie zadań Potwierdzanie kwalifikacji zawodowych Zmiany w systemie kształcenia1 1Janusz Moss – Krajowe i Europejskie ramy kwalifikacji a kształcenie zawodowe oparte na metodologii MES

17. Zadanie zawodowe = jednostka modułowa Kwalifikacja cząstkowa • Jednostka modułowa programu • Zadanie – samodzielny wycinek • procesu dydaktycznego • Rezultatem jest osiągnięcie kwalifikacji • potrzebnych do wykonania zadania zawodowego • Cele kształcenia są formułowane operacyjnie • w celu oceny , czy uczący się potrafi wykonać • usługę, produkt, podjąć decyzję – • zgodnie z treścią zadania zawodowego • Jednostka modułowa pracy • Zadanie – samoistny wycinek pracy • Rezultatem jest: usługa, produkt, decyzja Kształcenie modułowe Pomiar kształconych umiejętności • Potwierdzanie odrębnie każdej kwalifikacji cząstkowej zestawu kwalifikacji • specyficznych dla danego zawodu • Całoroczne ośrodki egzaminacyjne, w znacznej części funkcjonujące u pracodawców. • Stworzenie banku zadań egzaminacyjnych 1Janusz Moss – Krajowe i Europejskie ramy kwalifikacji a kształcenie zawodowe oparte na metodologii MES

18. Założenia ukierunkowujące myślenie o modelu egzaminu zawodowego1kto będzie zdawał [certyfikował]: • Egzamin obejmować będzie około połowy rocznika absolwentów różnego typu szkół. • Większość zdających [certyfikowanych] będzie miało wykształcenie średnie. • Zdający [certyfikowani] różnymi drogami zdobędą kwalifikacje i umiejętności zawodowe [formalnie, nieformalnie, przez zawodową praktykę]. • Zdający, certyfikujący swoje kwalifikacje i umiejętności zawodowe, to w znacznej części grupa przekwalifikującasię;która chce certyfikatu poświadczającego zmianę kwalifikacji lub w przyszłości przekwalifikuje się [przyszłość:7 razy w toku kariery?] 1prof. Ireneusz Białecki UW

19. Założenia c.d.1co będzie sprawdzał [certyfikował] egzamin zawodowy: • Wiedzę, umiejętności, kwalifikacje potrzebne w pracy – czyli niezbędna jest analiza zadań i czynności podejmowanych w pracy. • Egzamin certyfikujący kwalifikacje i umiejętności zawodowe nie powinien układany być tak, aby sprawdzać programy szkoły zawodowej i jej pracę. Szkoła powinna dopasowywać swój program [podstawy] i pracę do standardów zawodowych, a nie na odwrót. 1prof. Ireneusz Białecki UW

20. Projektowane zmiany w systemie kształcenia • Nowe funkcje szkoły zawodowej, która realizuje kształcenie w formach tradycyjnych, jak i kursowych. • Wprowadzenie trzyletniego cyklu kształcenia we wszystkich zasadniczych szkołach zawodowych, przy czym decyzję o rozkładzie godzin kształcenia ogólnego i zawodowego, zarówno teoretycznego, jak i praktycznego, w całym cyklu nauki właściwym dla zawodu, pozostawia się dyrektorowi szkoły. • Zatrudnianie specjalistów nie nauczycieli w szkołach zawodowych(Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw) • Popularyzacja kursów lub studiów podyplomowych pedagogicznych w szkołach wyższych realizujących kształcenie zawodowe. • Wprowadzenie dla nauczycieli przedmiotów zawodowych okresowych szkoleń z zakresu nowoczesnych metod kształcenia zawodowego oraz nowoczesnych technik i technologii, obejmujących także staże bądź praktyki w przedsiębiorstwach

21. Kalendarium zmian w systemie egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe 1 Sporządzono na podstawie materiałów Ministerstwa Edukacji Narodowej