Jak skutecznie zaplanować i zrealizować strategię firmy w przypadku kontroli podatkowej

1. KWIECIEŃ 2006 Jak skutecznie zaplanować i zrealizować strategię firmy w przypadku kontroli podatkowej

2. Braki w zarządzaniu ryzykiem podatkowym – potencjalne sankcje Postępowanie podatkowe Zaległość podatkowa (odsetki, sankcje) Postępowanie karne - skarbowe Odpowiedzialność karna osób (członków zarządu) Braki w nadzorze wewnętrznym Postępowanie na gruncie ustawy o OPZ Kary finansowe i inne

3. Potencjalne ryzyka wynikające z niezgodności z prawem podatkowym • Ryzyko finansowe • Sankcje wynikające z przepisów podatkowych • Ryzyko odpowiedzialności karnej odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe (w tym Członków Zarządu) • Sankcje wynikające z ustawy – Kodeks karny skarbowy • Ryzyko odpowiedzialności karnej dlaspółek • Sankcje wynikające z ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (OPZ) • Nadmierne opodatkowanie – utracone szanse optymalizacji podatków

4. Ryzyko finansowe Sankcje wynikające z przepisów podatkowych • W przypadku wykrycia przez organy podatkowe nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych – konieczność zapłaty zaległej kwoty, wraz z odsetkami karnymi (obecnie 11% rocznie) • Zaniżenie zobowiązania podatkowego w rozliczeniach z tytułu VAT skutkuje nałożeniem dodatkowej sankcji w wysokości 30% kwoty zaniżenia • W przypadku wykrycia nieprawidłowości w zakresie ustalania cen w transakcjach z podmiotami powiązanymi (gdy podatnik nie będzie w stanie przedstawić organom wymaganej prawem dokumentacji cen transferowych) „nieudokumentowany” dochód podlega opodatkowaniu według sankcyjnej 50% stawki CIT

5. Potencjalna odpowiedzialność karna członków zarządu Kodeks karny skarbowy • Nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych mogą skutkować osobistą odpowiedzialnością karną osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe (Członkowie Zarządu, dyrektor finansowy, osoby z działy księgowego) • Kary podstawowe: • Grzywna – wysokość zależy od kwot zaległości podatkowych – max. może osiągnąć wysokość 8.6 mln PLN • Pozbawienie wolności do 10 lat (na podstawie ostatnich zmian w Kodeksie karnym skarbowym) • Kary dodatkowe: • Pozbawienie praw publicznych, przepadek przedmiotów, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska przez okres do 5 lat

6. Ryzyko odpowiedzialności karnej • OPZ umożliwia pociągnięcie spółek do odpowiedzialności za przestępstwa skarbowe (zdefiniowane w KKS) lub za inne czyny zabronione pod groźbą kary popełnione przez osobę skazaną za dane przestępstwo przez sąd • Kara nałożona na spółkę na podstawie OPZ może sięgać 10% przychodu spółki (max.20 mln PLN) • Dodatkowe sankcje - ograniczenia w prowadzeniu określonej działalności przez okres od 1 roku do 5 lat: • zakaz promowania lub reklamowania produktów lub usług • zakaz korzystania z dotacji lub innych form pomocy publicznej lub środków uzyskanych od organizacji międzynarodowych • podanie wyroku do publicznej wiadomości • Przesłanki odpowiedzialności: • przestępstwo skarbowe popełnione przez osobę i potwierdzone m.in.: prawomocnym wyrokiem skazującym, prawomocnym orzeczeniem o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności • korzyść majątkowa lub niemajątkowa podmiotu zbiorowego uzyskana faktycznie lub potencjalnie • popełnienie czynu zabronionego w następstwie: • Braku należytej staranności w wyborze personelu • Braku należytego nadzoru nad tą osobą (ze strony organu lub przedstawiciela podmiotu zbiorowego)

7. Czynnik ludzki Procedury i kontrola wewnętrzna Systemy informatyczne Obszary zarządzania ryzykiem podatkowym TRM oznacza harmonię i płynne współdziałanie między procedurami wewnętrznymi, zarządzaniem czynnikiem ludzkim i funkcjami systemów informatycznych. Celem TRM jest minimalizacja ryzyka podatkowego, optymalizacja obciążeń podatkowych oraz możliwość uniknięcia dodatkowych kosztów finansowych wynikających z błędów w rozliczeniach podatkowych.

8. Co o kontrolach mówią przedsiębiorcy • Kontrole trwają zbyt długo (często limity czasowe nie są przestrzegane), są przedłużane bez wyraźnego powodu • Urzędnicy żądają wielu dokumentów – które często w opinii przedsiębiorców są nieistotne z punktu widzenia zakresu kontroli • Skrajnie formalistyczne podejście – żądania pisemnego potwierdzania zdarzeń – brak zrozumienia dla dynamiki życia gospodarczego • Przedsiębiorcy mają problemy ze zidentyfikowaniem co tak naprawdę analizują urzędnicy – ewentualne zarzuty trzymane w tajemnicy • Urzędnicy zapominają, że przedsiębiorcy – niezależnie od kontroli – prowadzą normalną działalność

9. Procedury zarządzania kontrolą • Wdrożenie procedury postępowania w zakresie kontaktów z władzami skarbowymi (zarówno poza jak i w ramach postępowań) – skutecznym narzędziem zarządzania • Celem zwiększenia efektywności i ograniczeniu ryzyk – coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie tego typu procedur

10. Kontrole, postępowania, sądy, trybunały – co z tego wynika?

11. Aktywny udział w postępowaniu

12. Dlaczego już kontrola jest tak istotna • W toku kontroli gromadzone są dowody mające znaczenie dla dalszego toku postępowania • Z reguły rezultatem kontroli jest decyzja podatkowa

13. Kontrola – rozpoczęcie • Wyznaczenie i przedstawienie kontrolującym osoby/osób upoważnionych do udzielania wyjaśnień • Udostępnienie kontrolującym osobnego pomieszczenia • Przygotowanie dokumentacji dotyczącej danego okresu • Powiadomienie pracowników spoza działu finansowego o kontroli i jej zakresie

14. Obowiązki kontrolowanego • Udzielanie wyjaśnień oraz dostarczanie dokumentacji w zakresie objętym kontrolą: • jest podstawowym obowiązkiem kontrolowanego • stanowi odzwierciedlenie prawa do czynnego udziału stronyw postępowaniu • ma bezpośredni wpływ na rozstrzygnięcie sprawy • zaniechane lub nienależycie wykonywane może spowodować negatywne rozstrzygnięcie i odpowiedzialność karną skarbową

15. Obowiązki kontrolujących • Przestrzeganie podstawowych zasad postępowania: • dążenie do wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy • umożliwienie stronie czynnego udziału w postępowaniu • dążenie do rozstrzygnięcia jak najprostszymi środkami, w jak najkrótszym czasie • budowanie zaufania do organów państwa • działanie w granicach upoważnienia • zachowanie tajemnicy skarbowej

16. Prawa kontrolowanego • Może wyznaczyć pełnomocnika • Może żądać przeprowadzenia dowodu (np. powołania biegłego lub przesłuchania świadka) • Może uczestniczyć w przeprowadzeniu dowodu • Może przeglądać akta sprawy i sporządzać notatki, kopie

17. W trakcie kontroli Aktywny udział w postępowaniu kontrolnymto zwiększenie szans na uzyskanie satysfakcjonującego rozstrzygnięcia na wczesnym etapie

18. Przygotowanie strategii obrony • Należy przygotować linię obrony jeszcze przed zakończeniem kontroli • Inicjatywa dowodowa • przedstawienie dodatkowych dokumentów • przedstawienie ekspertyz • wnoszenie o przesłuchanie świadków • Negocjacje

19. Częste podejście kontrolujących • Nie ujawniają swoich wątpliwości • Zwykle żądają tylko dokumentów • Formalizm • Często słaba znajomość specyfiki działalności gospodarczej podatnika • Różnica w podejściu inspektorów i ich współpracowników • Restrykcyjność

20. Cele kontaktów z kontrolującymi • Udzielanie wyjaśnień i informacji • Wypracowanie dobrych roboczych kontaktów • Zbudowanie wzajemnego zaufania • Monitorowanie przebiegu kontroli • Wpływanie na decyzje i oceny inspektorów • Wykazywanie inicjatywy dowodowej

21. Udzielanie wyjaśnień • Wyłącznie przez osoby upoważnione • Należy dobrze zrozumieć pytanie • Należy być dobrze przygotowanym do wyjaśnienia danej kwestii • Należy dostarczać kontrolującym wyłącznie te informacjei dokumenty, których żądają • Należy udzielać precyzyjnych odpowiedzi • Edukacja kontrolujących (wyjaśniać, a nie tylko informować) • Poprosić o czas na przygotowanie odpowiedzi • Dowiedzieć się jak najwięcej o przedmiocie zainteresowania kontrolujących

22. Poza utarte schematy Sprzedaż towarów w składzie celnym (1 X 2002–30 I 2004) • Zasada: sprzedaż towarów podlega VAT lub PCC • VAT: sprzedaż w składzie celnym nie podlega VAT – skład celny ma charakter eksterytorialny • PCC: brak wyłączenia • Wniosek => PCC

23. Sprzedaż towarów w składzie celnym Stanowisko organów: • „sprzedaż ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT” • „sprzedaż ta będzie podlegała podatkowi PCC.”

24. Sprzedaż towarów w składzie celnym Stanowisko Sądu: • „biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia wywiązania się Polski z zobowiązań międzynarodowych, tej nie wyrażonej w jednoznaczny sposób od dnia 1 października 2002 r. , t.j. od dnia wejścia w życie art. 4b ustawy o VAT do dnia 30 stycznia 2004r., t.j. do dnia wejścia w życie art. 2 pkt 5 u.p.cz.c., normy prawnej ustanawiającej zwolnienie sprzedaży za granicę towarów objętych procedurą składu celnego, należy upatrywać w zaleceniu praktycznym nr 15 załącznika E. 3 do Konwencji z Kioto, wywodząc możliwość jego bezpośredniego zastosowania z art. 91 ust. 1 Konstytucji”

25. Różne oblicza mediacji • Celem postępowania mediacyjnego jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa. • Mediacja jako środek do znalezienia kompromisu • spotkajmy się w pół drogi • Mediacja jako platforma merytorycznej dyskusji • w której uczestniczą trzy strony

26. Skarga konstytucyjna • Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją przepisów, na podstawie których sąd lub organ podatkowy orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.

27. Europejski Trybunał Sprawiedliwości • wykłada prawo Wspólnot i stoi na straży jego przestrzegania przez instytucje unijne oraz przez Państwa Członkowskie

28. Dziękujemy

29. Agnieszka Tałasiewicz Partner Tel.: +48 22 557 7280 Fax: +48 22 557 7001 E-mail: Agnieszka.Talasiewicz@pl.ey.com Tomasz Ciszewski Menedżer Tel.: +48 61 856 2926 Fax: +48 61 856 3000 E-mail: Tomasz.Ciszewski@pl.ey.com