380 likes | 1.34k Views
Lënda: Mikroekonomia I. Tema 0 7: Teoria e prodhimit dhe produktit margjinal. www.Ligjerata.info. Çështjet që do të trajtohen:. 1. Funksioni prodhimit në periudha afatshkurtra • Produkti total, mesatar dhe margjinal.
E N D
Lënda: Mikroekonomia I Tema 07:Teoria e prodhimit dhe produktit margjinal www.Ligjerata.info
Çështjet që do të trajtohen: • 1. Funksioni prodhimit në periudha afatshkurtra • • Produkti total, mesatar dhe margjinal • . • . 2. Ligji i të ardhurave zbritëse, të ardhurat e shkallës, koha dhe ndryshimet në teknologji • 3. Funksioni i prodhimit në periudha afatgjata • Izokuantat (vijat baraz-sasi) dhe vetit e tyre • Izokostot (vijat baraz-çmim) • Zgjedhja kosto-minimizuese
Definime: Funksioni i prodhimit transformon nivelin e dhënë të inputeve në një nivel të caktuar të autputeve. Funksioni i prodhimit tregon se cila është sasia maksimale e produktit që mund të realizohet me një sasi të dhënë të inputeve apo cila është sasia minimale e inputeve që duhet të përdorë firma për të prodhuar një sasi të dhënë produkti. Funksioni i prodhimit shpreh lidhjen mes inputeve të përdorura dhe produktit të prodhuar. Kjo lidhje shprehet me ekuacionin:Q=f (L,K)
Shpenzimet Faktoret e prodhimit /Inputet Funksioni i prodhimit Rezultati / Autputi Te hyrat Profiti Skema e funksionit te prodhimit
Ashtu sikurse funksioni i dobisë në teorinë konsumatore që varet nga faktorët ekzogjen (si shija konsumatore) edhe funksioni i prodhimit varet nga kushtet e jashtme teknologjike (progresi teknologjik).
Q=f (L, K) Funksioni i prodhimit në periudha afatshkurta Disa supozime për paraqitjen e modelit të funksionit të prodhimit: • Qëllim i firmës është maksimizimi i fitimit; • Firma përdor dy inpute: punën dhe kapitalin; • (Inputi punë është faktor i ndryshueshëm, ndërsa • kapitali faktor i pandryshueshëm) • Firma vepron në kushtet e konkurrencës së plotë; • Puna supozohet homogjene; • Nuk ndryshon teknologjia e përdorur.
Kurba e produktit total Q Zona I Zona II Zona III L Fig.1. Kurba e produktit total
Produkti marxhinal MP = ΔTP/ΔL (ndryshimi në produktin total / ndryshimi në sasinë e punës)
Produkti mesatar Produkti mesatar:AP = TP/L (produkti total / sasia e punës) max.
Zona III Zona I Zona II Q L Fig. 2. Kurba e produktit mesatar dhe marxhinal
max TP TP bie K Zona I Zona II Zona III Ligji i të ardhurave marxhinale zbritese L max APL K MPL= 0 K L L MPL negative MPL zero Fig. 3. Lidhja mes funksionit të produktit total, mesatar dhe marxhinal
Përmbledhje Kur produkti margjinal është më i madh se produkti mestar, produkti mesatar rritet. Kur produkti margjinal është më i vogël se produkti mestar, produkti mesatar zvogëlohet. Produkti marxhinal është i barabartë me produktin mestar, kur produkti mesatar arrin në maksimum. Kur produkti total shënon rënje, produkti marxhinal është negativ. Sipas ligjit të të ardhurave zbritëse, me shtimin e njëpasnjëshëm të faktorit të ndryshueshëm (faktorit punë), produkti marxhinal dhe mesatar i këtij faktori eventualisht do të bien.
Produkti marxhinal i punës në çdo pikë është i barabartë me pjerrësinë e produktit total në atë pikë. Produkti mesatar i punës në çdo pikë është i barabartë me pjerrësinë e drejtëzës nga origjina në produktin total në atë pikë.
Të ardhurat e shkallës • Të ardhurat konstante të shkallës • Të ardhurat rritëse të shkallës • Të ardhurat zbritëse të shkallës
a) Të ardhurat rritëse të shkallës b) Të ardhurat konstante të shkallës Plotësuese: c) Të ardhurat zbritëse të shkallës Fig.4. Të ardhurat e shkallës rritëse, konstante dhe zbritëse
Prodhimi Faktori i prodhimit Ndryshimet në teknologji TP’ TP Fig. 5. Ndryshimet në teknologji
Q=f (L, K) Q=f (L, K) Q=f (L, K) Faktori kohë • Periudha momentale • Periudha afatshkurtër • Periudha afatgjatë
Funksioni i prodhimit në periudha afatgjata Funksioni i prodhimit në periudha afatgjata shpreh lidhjen mes kombinimeve të ndryshme të inputeve dhe madhësisë maksimale të produktit që mund të realizohet me këto kombinime, me një gjendje të dhënë të teknologjisë. Q=f (L , K) Izokuantat (vijat barazsasi) Izokostot (vijat barazçmim)
Izokuantat (vijat barazsasi) Definimi: Një izokunat (vija barazsasi) paraqet të gjitha kombinimet e inputeve (punës dhe kapitalit) që i mundësojnë firmës të prodhojë nivelin e njejtë të sasisë së autputit. K L Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktorë të ndryshueshëm
Izokuantat (vijat barazsasi) Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktorë të ndryshueshëm K L
Izokuantat (vijat barazsasi) Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktorë të ndryshueshëm K L
Izokuantat (vijat barazsasi) Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktorë të ndryshueshëm K L
Të gjitha kombinimet (L,K) përgjatë një izokuante japin autputin e njejtë. Më shumë autput 2 Q=21 Q=15 K 1 Q=10 1 2 L Fig. 7. Izokuantat dhe funksioni i prodhimit
Vetitë e izokuantave • Izokuantat kanë pjerrësi negative • Janë konvekse ndaj origjinës • Shprehin nivele të ndryshme të prodhimit • Sa më larg origjinës që të jenë tregojnë nivele më të larta të prodhimit
Plotesuese: Zona joekonomike Zona ekonomike K L Besanko & Braeutigam / Microeconomics: An Integrated Approach Kapitulli 6, Figure 06-09 Fig. 8. Zona ekonomike dhe joekonomike e prodhimit
Norma marxhinale e zëvendësimit teknik • Norma marxhinale e zëvendësimit (MRST L,K) apo norma teknike e zëvendësimit (TRS) tregon: • Normën në të cilën sasia e kapitalit duhet zvogëluar për çdo rritje të një njësie të punës, duke mbajtur sasinë e autputit konstant dhe anasjelltas. TRS=MPL / MPK Pjerrësia e izokuantës shpreh raportin e dobive marxhinale të punës dhe kapitalit
Izokosto (vijat barazkosto) Definimi: Një izokosto (vija barazçmim) paraqet të gjitha kombinimet e inputeve (punës dhe kapitalit) me kosto më të ulët të inputeve. K C/PK C/PL L Pjerrësia e izokostos mat raportin e çmimeve të punës dhe kapitalit (P L / PK )
K 4 2 2 L 6 Ndryshimi i izokostos me ndryshimin e çmimeve te inputeve C=120$ PL = 20 PK = 30 C=120$ P’L = 60 PK = 30 C=120$ PL = 20 P’K =60 C=120$ PL = 60 P’K =60 a) b) c) d)
Zgjedhja kostominimizuese K Minimizimi kostove MPL / MPK= P L / P K E L Në pikën E pjerrësia e izokuantës është e barabartë pjerresine e izokostos (raporti i dobive marxhinale te inputeve eshtë i barabartë me raportin e çmimeve të inputeve)
Ushtrime • Në bazë të të dhënave në tabelën e mëposhtme të paraqiten grafikisht izokuantat për nivelin e prodhimit 10, 15 dhe 21. K L
Supozojmë se firma planifikon të shpenzon 100$ për të blerë inputet. Çmimi për njësi të punës ashtu edhe të kapitalit është 25$. • Supozojmë se çmimi për njësi të punës ndryshon në 50$, kurse çmimi për njësi të kapitalit mbetet i pandryshuar prej 25$. • Supozojmë se firma planifikon të shpenzon 125 $ për të blerë inputet. Çmimi për njësi të punës ashtu edhe i kapitalit është 25$. • Për secilin rast te gjendet zgjedhja kosto-minimizuese.