210 likes | 408 Views
UNIVERZITET U ZENICI Pedagoški fakultet Odsjek: Matematika i informatika. Seminarski rad iz predmeta Operativni sistemi i računarske mreže. MREŽNI PROTOKOLI. Profesor: doc. dr. Samir Lemeš. Student: Pajić Merhunisa. Sadržaj. Pojam protokola Primjeri protokola OSI referentni model
E N D
UNIVERZITET U ZENICIPedagoški fakultetOdsjek: Matematika i informatika Seminarski rad iz predmeta Operativni sistemi i računarske mreže MREŽNI PROTOKOLI Profesor: doc. dr. Samir Lemeš Student: Pajić Merhunisa
Sadržaj • Pojam protokola • Primjeri protokola • OSI referentni model • Slojevi OSI referentnog modela • Zaključak • Literatura
Pojam protokola • Prenos podataka kroz mrežu se obavlja po protokolima – set utvrđenih pravila koji olakšava komunikaciju. • Protokol predstavlja standard (konvenciju) za ostvarivanje i kontrolu veze i prenosa podataka između dvije krajnje tačke. Mrežni protokol definiše zajednički skup pravila i signala prema kojima se ponašaju računari koji su umreženi. Sl. 1. OSI model
Primjeri protokola • FTP: File Transfer Protocol – dvosmjerni prenos podataka • DNS: Domain Name System – sistem pretvaranja brojčanih mrežnih adresa u verbalne adrese i obrnuto • HTTP: HyperText Transport Protocol - jednosmjerni prenos hiperdatoteka • SMTP: Simple Mail Transport Protocol - protokol za prenos E-mail poruke • NetBIOS: Network Basic Input Output System – omogućava praćenje sesija između klijenta i servera i obezbjeđuje njihov nesmetan i neprekidan rad • ...
OSI referentni model • OSI (Open Systems Interconection) model je apstraktni opis dizajna protokola računarskih mreža, predstavljen u obliku sedam slojeva. Razvijen je 1984. godine od strane Međunarodne organizacije za standarde (International Organization for Standardization (ISO)), koja je predstavljala oko 130 država.Sve današnje mreže su bazirane na OSI standardu, skupu sedam slojeva koji određuju različite etape kroz koje podaci moraju proći od jednog uređaja do drugog u nekoj mreži. • Osim OSI modela, koristi se i TCP/IP model sa 4 sloja.
OSI referentni model i TCP/IP OSI model nikada nije implementiran do kraja. Njegova mana je da on ne sadrži sloj za Internet. Ipak, mrežni profesionalci se često pozivaju na OSI model kao primjer apstraktnog modela višeslojnog protokola. Umjesto njega koristi se TCP/IP model koji je preuzeo mnoge osobine OSI. Sl. 3. OSI model i TCP/IP TCP/IP model je stvar prakse i nastao je obrnuto od OSI modela: prvo su nastali protokoli, a model je samo opis postojećih protokola.
OSI referentni model – 7 slojeva Koncept OSI zasniva se na sedam slojeva i to: • Fizički sloj (Phisical layer) • Podatkovni sloj (Data layer) • Mrežni sloj (Network layer) • Transportni sloj (Transport layer) • Sloj sesije (Session layer) • Prezentacijski sloj (Presentation layer) • Aplikacijski sloj (Application layer) Sl. 4. Sedam slojeva OSI modela
Protokoli aplikacijskog sloja (7) • Aplikacijski sloj je najbliži krajnjem korisniku. On dostavlja mrežne usluge aplikacijama krajnjeg korisnika. • U aplikacijskom sloju se pored korisničkih aplikacija nalaze i pomoćni protokoli koji omogućuju njihovo izvršavanje: protokoli koji osiguravaju sigurnost, DNS koji upravlja dodjelom imena na Internetu i protokol za upravljanje mrežom. • TELNET: Protokol koji omogućuje upravljanje serverom sa daljine; omogucuje da se klijent ponaša kao terminal. Sl. 5. Dio Internet stabla domena
Protokoli prezentacijskog sloja (6) • Prezentacijskisloj (Presentation): omogućuje da su podaci čitljivi na odredištu, brine se o formatu i strukturi podataka i pregovara o sintaksi prijenosa za aplikacijski sloj. • FTP – dvosmjerni prenos datoteka sa servera na klijent i obrnuto • SMTP – protokol za prenos E-mail poruke Sl. 6. FTP: Shematski prikaz
Protokoli sloja sesije (5) • Ovaj sloj je zadužen za uspostavljanje i održavanje sesije između pokrenutih programa na predajnoj i prijemnoj strani. Protokoli sloja sesije imaju funkciju da razmjene podatke o uspostavljanju komunikacije, da održavaju komunikaciju aktivnom, ako je potrebno (u slučaju prekida) da je ponovo uspostave i na kraju da je završe. • Najlakše ga je objasniti kod videa preko Interneta, gdje ne želimo imati ton bez slike, ili sliku bez tona, ili oboje, ali bez sinhronizacije. Za to se brine sloj sesije. Sl. 7. Kada stigne zahtjev da se uspostavi sesija, transportna veza mora bitiuspostavljena!
Protokoli transportnog sloja (4) • Osnovni zadatak transportnog sloja je obezbjeđivanje pouzdanog prenosa podataka za sloj aplikacija, bez obzira na fizičke mreže kroz koje se vrši prenos. • TCP: Set protokola za obezbjeđenje transporta podataka, otkrivanje i korekciju grešaka. Dijeli podatke u pakete, dodjeljuje im adrese i prosljeđuje ih na odredište. Sl. 8. TCP i trostruko rukovanje
Protokoli mrežnog sloja (3) • Odgovorni su za kontrolu protoka podataka, osim otkrivanja i korekcije grešaka. • IP: Internet protokol • primjeri povezivanja: LAN-LAN, LAN-WAN, WAN-WAN, LAN-WAN-LAN Sl.9. Internet Protocol
Router • prosljeđuje pakete između različitih mreža unutar 3. OSI sloja • uređaj mrežnog sloja koji uzima dolazeće pakete s jedne linije i prosljeđuje ih na drugu • te linije mogu pripadati mrežama sa različitim protokolima • provjerava adrese paketa i ne vidi adrese okvira prenosnog sloja Sl.10. Router
Protokoli sloja podataka (2) • Definiše strategiju dijeljenja pristupa fizičkom mediju. • Interfejs između fizičkog medija koji se koristi za prenos podataka i aplikacija(softvera) koji te podatke koristi • PPP: Point to Point Protocol – protokol za daljinski pristup računarskoj mreži putem telefonskih i DSL linija Sl. 12. PPP i PPTP - je naprednija verzija PPP protokola. Koristi se za produljenje sigurne veze na Internet.
Fizički sloj (1) • Fizički je sloj zadužen za prijenos podataka, bit po bit, preko fizičkog medija. • Physical layer definiše fizičke i električne komponente mreže. Princip se zasniva na prenosu 0 (nula) i 1 (jedinica) preko komunikacionog kanala ( bakarna žica, optičke staklene niti, koaksijalni kablovi,...) Sl 13. UTP (Unshielded Twisted Pair) i STP (Shielded Twisted Pair)
Zaključak • Na osnovu svega navedenog zaključujemoda postojimnogoprotokola iakovam se oni činekaonepotrebni,to nije tako. Određeni protokoli imaju različite prednosti u određenim okruženijima. Niti jedan standardni protokol neće najbolje raditi u raznim okruženjima. Npr. NetWare radi dobro kod malih računarskih mreža dok je gotovo neupotrebljiv kod velikih mreža, APPC (Advanced Program-to-Program Communications) radi dobro kod peer-to-peer mrežnih okruženja, a TCP/IP radi najbolje kod internet mreže i heterogenih mreža.
Literatura • http://bs.wikipedia.org/wiki/Mre%C5%BEni_protokol • http://www.informatika.buzdo.com/s430.htm • http://tfotovic.tripod.com/ni_protokoli.htm • http://bs.scribd.com/doc/22660616/Mreze-Seminarski • http://www.sveznadar.info/20-WINTipsTricks/100-MrezaUvod/12-Protokol-OSI-TCPIP.html • http://cisco-ccna.blog.hr/2009/07/index.html • http://www.phy.pmf.unizg.hr/~dandroic/nastava/mr/neki_protokoli_mreznog_sloja.pdf • http://sistemac.carnet.hr/node/352 • https://www.google.ba/search?q=mre%C5%BEni+protokoli+slike&hl=en&prmd=imvns&source=lnms&tbm=isch&ei=pdvDT5uhM8K6-AbUoOyiCg&sa=X&oi=mode_link&ct=mode&cd=2&ved=0CEUQ_AUoAQ&biw=1241&bih=606