Spotkanie w sprawie węzłów na autostradzie A-2 w województwie lubuskim węzły

1. Spotkanie w sprawie węzłów na autostradzie A-2 w województwie lubuskim węzły „ŁAGÓW” , „MYSZĘCIN” Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze 23 sierpnia 2012 r. Oprac. Departament Gospodarki i Infrastruktury

2. Źródło: Autostrada Wielkopolska S.A.

3. Kalendarium realizacji Autostrady A-2 * 1993 r.Rejestracja spółki Autostrada Wielkopolska SA dla wybudowania i eksploatacji pierwszej polskiej autostrady płatnej ze Świecka do Konina; * 1995 r. Udział AW S.A. i wygrana w dwustopniowym międzynarodowym przetargu na budowę i eksploatację autostrady płatnej A2 ze Świecka do Strykowa; * 1997r. Podpisanie Umowy Koncesyjnej i dalsze negocjacje z rządem z uwagi na  konieczność ustalenia warunków finansowych inwestycji; podpisanie następnych 4 aneksów do Umowy Koncesyjnej, stanowiących bazę dla uzgodnień i organizacji finansowania * 1998 r. Wyłączenie z koncesyjnego zakresu finansowania i budowy 13,3 km odcinka obwodnicy Poznania (sfinansowanego z grantu Phare, pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i środków z budżetu Państwa). Ustalenie z rządem, że AWSA zbuduje i będzie eksploatować autostradę A2 od Świecka do Konina (255 km. przedsięwzięcie zostało podzielone na dwa etapy realizacji:- budowa autostrady na odcinku Konin – Nowy Tomyśl (149,4 km) - budowa autostrady na odcinku Nowy Tomyśl – Świecko  (105,6 km); * 2000 r. Podpisanie umów projektowych i finansowych (Zamknięcie Finansowe) stanowiących integralną część Umowy Koncesyjnej zawartej z rządem, określających koszty realizacji Projektu A2 na Odcinku Nowy Tomyśl – Poznań; Ustalenie całkowitego kosztu na poziomie 875 milionów euro (73 % tj. 637,5 mln euro stanowią bezpośrednie koszty budowy i projektowania). Jest to stała cena ryczałtowa za całość tzw. „inwestycji pod klucz” tj. w pełni wyposażonej i przygotowanej do eksploatacji autostrady; Jako koncesjonariusz AWSA nie staje się właścicielem A2, lecz wypełnia warunki Umowy Koncesyjnej przez 40 lat czyli do 2037 r. Grunt pod autostradą przez cały czas pozostaje własnością Skarbu Państwa od czego spółka co roku odprowadza opłatę dzierżawną w wysokości ponad 7 mln zł;. Źródło: Departament Gospodarki i Infrastruktury

4. Kalendarium realizacji Autostrady A-2 c.d. * 2002 r. - Oddanie do eksploatacji I odcinka Konin – Września (47,7 km) - gruntowna modernizacja odcinka * 2003 r. - Przejęcie w utrzymanie obwodnicy Poznania Komorniki – Krzesiny (13,3 km); jest to odcinek bezpłatny dla kierowców nie jadących w tranzycie autostradą A2; * 2003 r. - Oddanie do eksploatacji II odcinka A2 Września – Poznań (37,5 km) * 2004 r. - Oddanie do eksploatacji III odcinka A2 Poznań – Nowy Tomyśl (50,4 km) * 2008 r. - Podpisanie z rządem (MI) tzw. warunków komercyjnych na budowę i eksploatację odcinka autostrady A2 z Nowego Tomyśla do Świecka, które zakładały podpisanie umów finansowych na marzec 2009 r. (późniejsze przesunięcie terminu na koniec czerwca 2009 r.); * 2009 r. - Zgodnie z wymaganiem strony rządowej powołanie spółki celowej Autostrada Wielkopolska II SA (powiązanej z AWSA), w celu budowy i eksploatacji autostrady A2 Świecko – Nowy Tomyśl (105,6km); * 2009 r. - Podpisanie umów projektowych i finansowych dot. budowy i eksploatacji autostrady A2 Nowy Tomyśl – Świecko (Zamknięcie Finansowe); * 2009 r. - Rozpoczęcie budowy A2 do Świecka; * 2011 r.– 01. 12.- otwarcie odcinka autostrady A2 Nowy Tomyśl-Świecko do ruchu; * 2012 r. – 20.05. Wprowadzenie opłat za przejazd „lubuskim” odcinkiem A-2 tj. Nowy Tomyśl-Świecko. • Źródło: AWSA - http://www.autostrada-a2.pl/pl/indexGDDKiA - http://www.gddkia.gov.pl/pl/a/10239/A2

5. Informacja dot. Autostrady A-2 (Świecko – Nowy Tomyśl) • 1 grudnia 2011 r. oddano do ruchu koncesyjny odcinek autostrady A2 z Nowego Tomyśla do Świecka. Przedsięwzięcie Autostrady Wielkopolskiej jest pierwszym i największym w Polsce projektem zrealizowanym w systemie PPP. • Całkowita wartość realizacji tej inwestycji wynosi 1,6 mld Euro, w tym koszt budowy wynosi blisko 1,3 mld Euro. Koncesyjna A2 do granicy z Niemcami jest największym projektem infrastrukturalnym w Polsce i jednym z większych w Europie, realizowanym w systemie Partnerstwa Publiczno - Prywatnego. Nowy odcinek A2, został oddany do użytku blisko sześć miesięcy przed ustalonym z rządem terminem. Do 21 maja 2012 roku przejazd 106 kilometrową autostradą był bezpłatny, skrócił się czas przejazdu (z Poznania do Berlina o ok. 2 godziny), poprawiło bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Umożliwi to rozwój gospodarczy kraju i gmin sąsiadujących z inwestycją. • W imieniu strony rządowej działa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, która uczestniczyła w procesie budowy od samego początku. Postęp oraz jakość wykonywanych robót przy budowie lubuskiego odcinka A2 były od początku pod jej stałą obserwacją i kontrolą. Droga stanie się własnością państwa po ponad 25 latach eksploatacji, tj. wiosną 2037. GDDKiA zatwierdzała dokumentację budowlaną, brała udział w comiesięcznych radach budowy i codwutygodniowych naradach technicznych. Kontrowała jakość wykonanych robót i w razie wątpliwości zlecała przeprowadzenie dodatkowych badań. W przypadku uzyskania złych wyników zgłaszała do niezależnego inżyniera prośbę o podjęcie niezbędnych działań. Ponadto rząd przyjął na siebie również obowiązek uzyskania dla inwestycji decyzji lokalizacyjnej oraz środowiskowej, a także przeprowadzenia procesu wykupu gruntów, po których biegnie autostrada.  Zobowiązał się również do podjęcia działań w zakresie ochrony środowiska, określonych w decyzji środowiskowej. A także dodatkowych, nie wynikających z decyzji środowiskowej, kompensacji przyrodniczych, których realizacja była warunkiem zapewnienia części finansowania inwestycji postawionym przez komisję europejską. • Na nowopowstałym odcinku Nowy Tomyśl - Świecko  znajduje się 6 węzłów autostradowych, z czego węzeł Jordanowo jest zamknięty z powodu opoźnień w realizacji budowy drogi ekspresowej nr 3 przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. • Wg informacji ze stycznia br. z Oddziału GDDKiA w Zielonej Górze, węzeł Jordanowo planowany jest do oddania do użytku w czerwcu – grudniu 2013r. Wszystkie szczegółowe informacje na ten temat można uzyskać u inwestora drogi ekspresowej S-3 czyli GDDKiA w Warszawie lub w Oddziale Zielona Góra. (rzecznicy prasowi: mrugasiewicz@gddkia.gov.pl, jakubowska@gddkia.gov.pl.)

6. Informacja dotycząca działań podejmowanych przez Zarząd Województwa w celu skomunikowania węzłów „Trzciel” i „Torzym” • Drogi łączące się z autostradą za pośrednictwem węzła Trzciel i Torzym nie są przystosowane do użytku przez samochody ciężarowe. Drogi te nie posiadają odpowiedniej nośności czyli 115 kN. Na autostradzie A2 z Nowego Tomyśla do Świecka obecnie pierwszym węzłem łączącym z drogą przystosowaną do ruchu ciężarowego jest węzeł Rzepin. • Odnośnie skomunikowania autostrady A-2 poprzez węzeł Trzciel z siecią dróg lokalnych, konieczne jest przebudowanie drogi powiatowej nr 1339F na odc. ok. 1,5km i wybudowanie obwodnicy m.Trzciel o długości ok. 2 km do drogi krajowej nr 92 (dawna droga krajowa nr 2). Planowany koszt inwestycji to ok. 10 mln zł we wspólnym przedsięwzięciu (4 strony porozumienia: samorząd województwa, samorząd powiatu, samorząd gminy i GDDKiA) z udziałem środków z LRPO – KRW. • Obecnie, po wielu etapach uzgodnień, gdzie po długich negocjacjach samorząd powiatu międzyrzeckiego zgodził się pełnić rolę wykonawczą ( jest zarządcą przedmiotowej drogi), i gdzie pozostałe strony są skłonne działać , problemem w realizacji może być GDDKiA, która na swój udział (budowę ronda ) nie ma zagwarantowanych środków. Podpisane przez strony zostało porozumienie dotyczące opracowania dokumentacji niezbędnej dla otrzymania dofinansowania z KRW LRPO . Porozumienie to jest konieczne, aby zacząć skutecznie działać. Trzeba wykonać niezbędną dokumentację, m.in. ma ona obejmować zaplanowane rondo na drodze krajowej nr 2. W koszcie dokumentacji, w tym m.in. ronda, GDDKiA nie ma partycypować. Według wcześniejszych ustaleń, GDDKiA miała budować i finansować jego realizację. GDDKiA warunkuje finansowanie od zagwarantowania w budżecie państwa niezbędnych środków na inwestycję. (porozumienie j.w. zostało podpisane w czerwcu br.) Obecnie trwa postępowanie przetargowe mające na celu wyłonienie wykonawcy dokumentacji. • Odnośnie Węzła Torzym, to ZDW Zielona Góra przystąpił do realizacji I etapu i opracowywania projektu II etapu przebudowy drogi wojewódzkiej nr 138 dł. ok.1km na odcinku zlokalizowanym pomiędzy wybudowanym rondem na węźle autostrady A2, a istniejącym odcinkiem drogi krajowej nr 92 (dawna droga krajowa nr 2) w m. Torzym. Dokumentacja przewiduje dostosowanie nośności drogi wojewódzkiej do 115 kN/oś. Inwestycja planowana jest do realizacji z Krajowej Rezerwy Wykonania. Przygotowany jest wniosek do KRW . (Planowana wartość – 1,5 mln zł. Odcinek w krótkim czasie uległ znacznej degradacji w skutek ciężkiego transportu dowożącego materiały na budowaną A2 i ruchu innych pojazdów ciężarowych. Dojazd z południa województwa do węzła, po wzmocnieniu łącznika , nie będzie stanowił problemu. • Ponadto należy dodać, że drugi rok trwają prace projektowe nad koncepcją obejścia Torzymia. W chwili obecnej koncepcja jest na ukończeniu i trwa procedura związana uzyskaniem decyzji środowiskowej zgody na realizację przedsięwzięcia. Projektowane obejście drogowe połączy węzeł na A2 z drogą krajową nr 92 (dawna nr 2) przed Torzymiem od strony wschodniej (długość obwodnicy ok. 1,1 km, szacunkowy koszt budowy ok. 12 mln).

7. Kompetencje organów władzy w zakresie decyzji dotyczących budowy węzłów • Należy podkreślić, że Województwo Lubuskie nie brało udziału w negocjacjach dotyczących terminów realizacji poszczególnych węzłów autostradowych i nie ma wpływu na kolejność ich wykonania. W imieniu Rządu RP stroną Umowy Koncesyjnej jest Minister właściwy ds.transportu, natomiast instytucją odpowiedzialną za jej realizację jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. • Węzły Łagów i Myszęcin od początku były zaplanowane jako przewidziane do realizacji w późniejszych fazach budowy (VII i VIII). Zmiana terminu ich realizacji wymagałaby zmiany w zapisach umowy koncesyjnej – takie stanowisko prezentuje GDDKiA.  

8. Planowanie i organizacja skomunikowania autostrady A-2 z siecią dróg niższych kategorii na terenie województwa lubuskiego • Na nowopowstałym odcinku „lubuskim” autostrady A-2 zostało zaplanowanych przez inwestora (GDDKiA) 7 węzłów , tj. (od zachodniej granicy RP): • Świecko , z Dk 29(wybudowany) • Rzepin, z Dk 92 i Dp F1254 (wybudowany) • Torzym, z Dw 138 (wybudowany) • Łagów , z Dk 92 (zaplanowany do budowy w fazie VII realizacji A-2) • Jordanowo, z S-3 i Dp F1218 • ( w budowie , planowany termin oddania do użytku lipiec - grudzień 2013 r.) • Myszęcin , z Dk 92 (zaplanowany do budowy w fazie VIII realizacji A-2 ) • Trzciel , z Dp F1339 (wybudowany) Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

9. Główne działania podejmowane przez samorząd województwa w celu skomunikowana dróg z węzłami na autostradach (A-2 i A-18) oraz drodze ekspresowej (S-3) Bieżące dostosowywanie Wieloletniego Planu Inwestycyjnego budowy i przebudowy dróg wojewódzkich do potrzeb związanych ze skomunikowaniem dróg niższych kategorii z budowanymi autostradami i drogą ekspresową, z przeznaczaniem środków Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2007-13 na te cele. Przeznaczenie środków z Krajowej Rezerwy Wykonania LRPO na inwestycje związane z dojazdem do autostrad (inwestycje na dw 138 – węzeł „Torzym” na A-2, dp 1339F – węzeł „Trzciel” na A-2, dw 296 węzeł „Iłowa” na A-18). Wystąpienia organów województwa do instytucji rządowych, w których kompetencji leżą decyzje dotyczące budowy i rozbudowy sieci dróg krajowych i autostrad, tj. Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (d. Infrastruktury) oraz Dyrekcji Generalnej Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie i Oddziału w Zielonej Górze oraz Autostrady Wielkopolskiej S.A. (Sejmiku Województwa, Zarządu Województwa i Marszałka Województwa) Koordynacja działań innych instytucji i podmiotów podejmowanych w celu przyspieszenia budowy odcinków dróg (obwodnice miast i droga ekspresowa S-3) oraz węzłów na autostradach i drodze ekspresowej – spotkania, konferencje, stanowiska, wystąpienia. Współpraca w działaniach na rzecz przyspieszenia budowy węzłów „Łagów” i „Myszęcin” na A-2 podejmowanych przez podmioty indywidualne (przedsiębiorcy, właściciele punktów usługowych i stacji obsługi). Źródło: Departament Gospodarki i Infrastruktury

10. Korespondencja UMWL w sprawie autostrady A-2 • Biorąc pod uwagą istotny dla rozwoju województwa charakter inwestycji , których inwestorem jest strona rządowa , i w imieniu której działa GDDKiA, Sejmik Województwa i Marszałek Województwa wraz z Zarządem Województwa podejmowali działania wspierające. • Podczas obrad Sejmiku corocznie były wprowadzane tematy realizacji autostrady A-2 wraz z innymi zadaniami inwestycyjnymi na drogach krajowych, podczas których wyjaśnień udzielali przedstawiciele GDDKiA oraz AW S.A. Sejmik Województwa orgnizował także wyjazdowe posiedzenia Komisji Gospodarki i Rozwoju Województwa poświęcone tym tematom. • Samorząd Województwa formalnie uczestniczył w procesie projektowania autostrady tylko w przypadku gdy autostrada przecinała działki należące do województwa lubuskiego (np. przez cieki wodne-Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych lub drogi Zarząd Dróg Wojewódzkich w Zielonej Górze) • W ramach postępowań o wydanie decyzji lokalizacyjnych , środowiskowych, pozwolenia na budowę partnerami GDDKiA oraz AW S.A. były samorządy gmin, które wydawały opinię dotyczącą przebiegu autostrady przez swój teren i uzgadniały przebieg autostrady. • Działania województwa Lubuskiego, poza w.w., wynikały głównie z sygnałów otrzymywanych od przedstawicieli samorządów gmin i przedsiębiorców działających w przedmiotowym terenie. Była to przede wszystkim korespondencja z GDDKiA, Ministerstwem Infrastruktury (obecnie MTBiGM) i AW S.A. tj. wystąpienia Marszałka Województwa, Zarządu Województwa i Sejmiku Województwa. ( 0d 31.08 2007 r. – do chwili obecnej, spis w załączeniu )

11. Wpływ opłat drogowych na natężenie ruchu drogowego na A-2 – Dk 92 • Generalny Pomiar Ruchu drogowego (GPR) wykonywany jest w Polsce na całej sieci dróg państwowych o nawierzchni twardej co 5 lat. Jego wyniki są zgodne z wymogami Komisji Gospodarczej ONZ. Głównym celem GPR jest uzyskanie, na podstawie bezpośrednich pomiarów, podstawowych charakterystyk i parametrów ruchu dla wszystkich odcinków sieci dróg . Wyniki te są najbardziej podstawowym wyznacznikiem informacji o ruchu na sieci drogowej. Na jego podstawie podejmowane są m.in. decyzje dotyczące budowy dróg i ich parametrów. • Ostatni taki pomiar miał miejsce w 2010 r., następny odbędzie się w 2015 r. • Również na sieci dróg wojewódzkich dokonuje się w tym samym terminie pomiar ruchu drogowego. • W 2010 r. ZDW przeprowadził taki pomiar na podstawie „Wytycznych pomiaru ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 r.”opracowanych na zlecenie Departamentu Dróg Publicznych Ministerstwa Infrastruktury. • Na podstawie tych pomiarów i innych obserwacji zidentyfikowano czynniki mające wpływ na ocenę obecnego i prognozę przyszłego ruchu drogowego na drogach A-2 i Dk 92: • * grudzień 2011 r. otwarcie bezpłatnego(terminowo) „lubuskiego” odcinka A-2, • * czerwiec 2012 r. wprowadzenie opłat za przejazd tym odcinkiem • * lipiec-grudzień 2013 r. planowane otwarcie węzła „Jordanowo” na skrzyżowaniu A-2 i S-3 i otwarcie odcinka S-3 Miedzyrzecz-Sulechów, • * lipiec 2014 r. – planowane otwarcie odcinka S-3 Gorzów Wlkp.-Międzyrzecz • * możliwość objęcia wprowadzanym przez MTBiGM systemem poboru opłat viaTOLL także obecnie bezpłatnego odcinka lubuskiego Dk 92 (po 2015 r.).

12. Przykładowy schemat koncepcji węzła „Myszęcin”