Leczenie chorób alergicznych

1. Leczenie chorób alergicznych Joanna Makowska

2. Astma oskrzelowa-definicja Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, w której uczestniczy wiele komórek i substancji przez nie uwalnianych. Przewlekłe zapalenie jest przyczyną nadreaktywności oskrzeli, prowadzącej do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie nad ranem. Epizodom tym towarzyszy rozlana obturacja oskrzeli o zmiennym nasileniu, często ustępująca samoistnie lub pod wpływem leczenia.

3. Klasyfikacja ciężkości astmyAstma sporadyczna • Objawy rzadziej niż 1 x w tygodniu • Zaostrzenia krótkotrwałe • Objawy nocne nie częściej niż 2 x w miesiącu • FEV1>80% lub PEF>80% wartości należnej lub wartości maksymalnej dla chorego • zmienność FEV1 lub PEF < 20%

4. Klasyfikacja ciężkości astmyAstma przewlekła lekka • Objawy częściej niż 1 x w tygodniu ale rzadziej niż 1 x dziennie • Zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność • Objawy mocne częściej niż 2 x w miesiącu • FEV1>80%, PEF >80% • Zmienność PEF20-30%

5. Klasyfikacja ciężkości astmyAstma przewlekła umiarkowana • Objawy występują codziennie • Zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność • Objawy nocne częściej niż 1 x w tygodniu • Konieczność inhalacji B2 mimetyku krótkodziałającego codziennie • FEV1 60-80% lub PEF 60-80% • Zmienność Pef i FEV1>30%

6. Klasyfikacja ciężkości astmyAstma przewlekła ciężka • Objawy występują codziennie • Częste zaostrzenia • Częste objawy nocne • Ograniczenie aktywności fizycznej • FEV1 <60%, lub PEF<60% • Zmienność PEF i FEv1>30%

7. Cele leczenia • Zmniejszenie nasilenia objawów • Zmniejszenie częstości zaostrzeń • Zmniejszenie zapotrzebowania na β2 mimetyki • Umożliwienie normalnej aktywności fizycznej • Normalizacja wartości wentylacyjnych FEV1 i PEF

8. Leki stosowane w astmie LEKI KONTROLUJĄCE CHOROBĘ LEKI STOSOWANE DORAŹNIE

9. Inhalatory • MDI (metered -dose inhaler)-inhalatory ciśnieniowe • DPI (dry powder inhalaer)-inhalatory suchego proszku • nebulizatory

10. Leki kontrolujące przebieg choroby • wziewne glikokortykosteroidy • długo działające beta 2 mimetyki • metyloksantyny o przedłużonym uwalnianiu • leki antyleukotrienowe • kromony • glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe

11. Glikokortykosteroidy wziewne • najskuteczniejsze leki przeciwzapalne stosowane w astmie • poprawa czynności płuc, zmniejszenie nadreaktywności oskrzeli, zmniejszenie objawów choroby, częstości i ciężkości zaostrzeń • leki z wyboru u chorych na astmę przewlekłą

12. Glikokortykosteroidy wziewne • Dipropronian beklometazonu • Budesonid • Flutikazon

13. Leki kontrolujące przebieg choroby • wziewne glikokortykosteroidy • długo działające beta 2 mimetyki • metyloksantyny o przedłużonym uwalnianiu • leki antyleukotrienowe • kromony • glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe

14. Β2 mimetyki długodziałające • wziewne: formoterol i salmeterol; doustne: bambuterol • działają ponad 12 h • rozszerzają oskrzela + niewielki efekt przeciwzapalny • stosowane razem z sterydami wziewnymi • skutki uboczne: pobudzenie ukł. sercowo- naczyniowego, drżenia mięśni szkieletowych, hipokaliemia • formoterol • salmeterol • bambuterol

15. Leki kontrolujące przebieg choroby • wziewne glikokortykosteroidy • długo działające beta 2 mimetyki • metyloksantyny o przedłużonym uwalnianiu • leki antyleukotrienowe • kromony • glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe

16. Metyloksantyny • rozszerzają oskrzela, niewielkie działanie przeciwzapalne • stosowane postaci o przedłużonym uwalnianiu • pomocne w opanowywaniu objawów nocnych • jako dodatkowy lek rozszerzający oskrzela w astmie ciężkiej • ryzyko działań niepożądanych, w trakcie długotrwałego stosowania powinno być monitorowane jej stężenie w osoczu • Aminofilina • Teofilina

17. Leki kontrolujące przebieg choroby • wziewne glikokortykosteroidy • długo działające beta 2 mimetyki • metyloksantyny o przedłużonym uwalnianiu • leki antyleukotrienowe • kromony • glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe

18. Leki antyleukotrienowe • antagoniści receptora leukotrienów cysteinylowych typu1 (montelukast, zafirlukast) oraz inhibitor 5 lipoksygenazy (zlieuton) • niewielki efekt rozkurczający oskrzela, działanie przeciwzapalne • antagoniści receptora cys LT typu 1 dobrze tolerowani • montelukast, zafirlukast

19. Leki kontrolujące przebieg choroby • wziewne glikokortykosteroidy • długo działające beta 2 mimetyki • metyloksantyny o przedłużonym uwalnianiu • leki antyleukotrienowe • kromony • glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe

20. Kromony • Nie do końca poznany mechanizm działania tych przeciwzapalnych leków • Stosowane jako leki kontrolujące chorobę w astmie przewlekłej lekkiej • Niewielkie skutki uboczne • Kromoglikan disodowy • Nedokromil

21. Leki kontrolujące przebieg choroby • wziewne glikokortykosteroidy • długo działające beta 2 mimetyki • metyloksantyny o przedłużonym uwalnianiu • leki antyleukotrienowe • kromony • glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe

22. Glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe • konieczne do opanowania astmy ciężkiej • najczęściej w postaci doustnej • stosuje się prednizon, prednizolon, metyloprednizolon • liczne objawy uboczne: osteoporoza, nadciśnienie, cukrzyca, zaćma, jaskra, otyłość, scieńczenie skóry, rozstępy, supresja osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej

23. Leki stosowane doraźnie Szybko działające ß2 mimetyki wziewne Sterydy ogólnoustrojowe Leki antycholinergiczne Metyloksantyny

24. β2 mimetyki krótkodziałające • Szybko rozkurczają drzewo oskrzelowe • leki z wyboru w leczeniu nagłych zaostrzeń astmy • zapobieganie napadom duszności w astmie wysiłkowej • nie zaleca się regularnego (4x dz) stosowania β2 mimetyków krótkodziałających • salbutamol • fenoterol • działają synergistycznie z lekami antycholinergicznymi

25. GKS ogólnoustrojowe • Leczenie ciężkich zaostrzeń • prednizon, prednizolon, metyloprednizolon • liczne skutki niepożądane

26. Leki antycholinergiczne • Powodują rozkurcz mięśni oskrzeli, zapobiegają skurczowi • działanie słabsze niż ß2 mimetyków • działają synergistycznie z ß2 mimetykami • bromek ipratropium (Atrovent, Berodual)

27. Leczenie chorób alergicznych Unikanie alergenu jest pierwszym krokiem w leczeniu chorób alergicznych

28. Astma sporadyczna -leczenie • Niepotrzebne przewlekłe leczenie kontrolujące • w razie konieczności ß2 mimetyk wziewny (ewentualnie lek antycholinergiczny) • przed wysiłkiem fizycznym lub ekspozycją na alergeny ß2 mimetyk lub kromon

29. Astma przewlekła lekka-leczenie • Chorzy wymagają codziennego stosowania leku kontrolującego przebieg choroby- najlepiej GKS wziewnego (inne: kromony, metyloksantyny czy antyleukotrienowe mniej skuteczne) • chory powinien mieć przy sobie ß2 mimetyk krótkodziałający

30. Astma umiarkowana- leczenie • Do GKS wziewnego dołączyć długodziałający b ß2 miemtyk • alternatywa(GKS + metyloksantyna, GKS+antyleukotrienowy lub GKS w większej dawce) • chory powinien mieć przy sobie ß2 mimetyk krótkodziałający (nie powinien go stosować więcej niż 3-4 x dziennie)

31. Astma ciężka -leczenie • GKS wziewny w dużej dawce+ • ß2 mimetyk wziewny długodziałający+ jeden lub więcej z poniższych leków: • preparat teofiliny o przedłużonym uwalnianiu+ • lek antyleukotrienowy+ • GKS doustny

32. Leki stosowane w terapii alergicznego nieżytu nosa cz. 1 Doustne leki przeciwhistaminowe II generacji -blokują receptor histaminowy H1 -stosowane 1 x dziennie -zaczynają działać szybko po zażyciu - działają na objawy ANN i zapalenia spojówek - mogą zapobiegać rozwojowi astmy oskrzelowej Działanie niepożądane: - sedacja - zab. rytmu

33. Leki stosowane w terapii alergicznego nieżytu nosa cetiryzyna- loratadyna- fexofenadyna - deslotatadyna- lewocatyryzyna- Leki podawane donosowo: Azelastyna

34. Leki stosowane w leczeniu alergicznego nieżytu nosa Wziewne sterydy donosowe - silne działanie przeciwzapalne -efektywne w leczeniu objawów alergicznego nieżytu nosa -stosowane 2 x dz Budesonid - Beclometazon- fluticazon-

35. Leki stosowane w alergicznym nieżycie nosa Donosowe leki pobudzające receptory  -oksymetazolina, ksylometazolina -skuteczne w zniesieniu blokady nosa -stosować maksymalnie do 10 dni!!!!! Doustne leki pobudzające receptory  -pseudoefedryna -skutecznie znoszą blokadę nosa -efektywne w połączeniu z antyhistaminikami

36. Leki stosowane w terapii alergicznego nieżytu nosa Kromony- nedokromil, kromoglikan disodowy - zapobiegają degranulacji komórek tucznych - mniej skuteczne niż leki antyhistaminowe -bardzo bezpieczne

37. Skuteczność farmakologicznego leczenia objawów alergicznego nieżytu nosa

38. Postępowanie w alergicznym nieżycie nosa 1. Unikanie alergenu jeżeli nieskuteczne to 2. Doustne lub donosowe antyhistaminiki lub kromony jeżeli nieskuteczne to  3. Sterydy donosowe jeżeli nieskuteczne to  4. Sterydy donosowe plus antyhistaminiki jeżeli nieskuteczne to  5. Krótkotrwała terapia doustnymi sterydami

39. Immunoterapia swoista • Podawanie uczulonym chorym stopniowo zwiększanych dawek wyciągu alergenowego • Immunoterapia podskórna • Immunoterapia donosowa • Immunoterapia podjęzykowa

40. Immunoterapia swoista- wskazania • Należy uwzględnić • Są dowody na to , że choroba jest spowodowana IgE-zależną reakcją alergiczną • skuteczność innych metod leczenia • koszt i czasochłonność dostępnych metod leczenia • wiek chorego

41. AZS Właściwa pielęgnacja i nawilżanie skóry! Unikanie czynników drażniących

42. AZS leczenie Pielęgnacja i nawilżanie skóry Pimekrolimus 2 x dz Pimekrolimus 2 x dz Maść sterydowa Sterydy doustne