1 / 59

Acil Kontrasepsiyon

Acil Kontrasepsiyon. Doç. Dr. Ümit GÖKTOLGA ETLİK ZÜBEYDE HANIM KADIN HAST. EĞİTİM ARAŞTIRMA HST. ANKARA. Acil Kontrasepsiyon nedir . Tanım. İstenmeyen bir gebelik Korunma olmadan cinsel ilişki sonrası Tanımlanmış kontrasepsiyon yetersizliği sonrası

gordon
Download Presentation

Acil Kontrasepsiyon

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Acil Kontrasepsiyon Doç. Dr. Ümit GÖKTOLGA ETLİK ZÜBEYDE HANIM KADIN HAST. EĞİTİM ARAŞTIRMA HST. ANKARA

  2. Acil Kontrasepsiyon nedir

  3. Tanım • İstenmeyen bir gebelik • Korunma olmadan cinsel ilişki sonrası • Tanımlanmış kontrasepsiyon yetersizliği sonrası • İlişki sonrası ama implantasyon öncesi etki World Health Organization. Levonorgestrel for emergencycontraception, October 2005.

  4. Tanım – Yanlış kullanım • Günlük kullanımda • Post koital kontrasepsiyon • Morning after pill (Ertesi gün hapı) • Sekonder kontrasepsiyon • İlişki sonrası 7 güne kadar • İmplantasyon sonrası kullanılan yöntem • Abortifacient

  5. Fertilizasyon İmplantasyon

  6. Neden gereksinimTarihsel süreç

  7. Neden? • Tüm gebeliklerin yaklaşık % 38 i plansız (istenmeyen) gebeliklerdir. • Dünyada her yıl yaklaşık 20-22 milyon istenmeyen gebelik güvenilir olmayan şekillerde düşükle sonuçlanmaktadır. • Bunların da % 60 ı isteğe bağlı olarak sonlandırılmaktadır. (Abortus) • Özellikle gelişmekte olan ülkelerde abortusa bağlı maternal ölüm oranı yaklaşık % 15 leri bulmaktadır. • Sosyal-inanç faktörü WHO 2004, BMMS 2003 and Singh et al. 1997

  8. Neden? Maternal mortalite ve morbidite azalır

  9. Tarihsel süreç • Yuzpe rejimi (Preven) • İlk olarak 1974 te önerildi. • 1997 yılında FDA onayladı. • 2004 te satışa geçildi. • Levonorgestrel (Plan B) • 1975 te ilk defa çalışmalara başlandı. • 1999 da FDA onayı

  10. Tarihsel süreç Tarihsel süreç • Mifepristone • 2000’de FDA onayladı • 2002 de Çin‘de kullanılmaya başlandı • Ulipristal asetat (Ella) • 13 Ağustos 2010’da FDA onayladı. • 1 Aralık 2010’da satışa geçildi.

  11. Hangi durumda kullanalım ? Nasıl kullanalım ?

  12. Endikasyonlar • I-Korunmasız cinsel ilişki • II-Mevcut yöntemin başarısızlığı • Kondom yırtılması • Kombine OKS nin ard arda 2 defa unutulması • Prosteron only OKS nin 1 veya 2 defa unutulması • Geri çekme yönteminin başarısızlığı • IUD nin dislokasyonu veya çıkması • III-Potansiyel teratojenlere maruziyet • IV-Cinsel taciz

  13. YÖNTEMLER • Hormonal metodlar • Kombine estrojen-progesteron • Yuzpe yöntemi (ETHYNIL ESTRADIOL + LNG) • Sadece progesteron • LEVONORGESTREL (LNG) • Selektif progesteron reseptör modülatörü (SPRM) • MIFEPRISTONE (RU-486) MFP • ULIPRISTAL ASETAT • İntra-uterin metodlar • Bakırlı spiraller

  14. Neden progesteron ihtiyacı

  15. Task Force on Postovulatory Methods of Fertility Regulation, 1998

  16. Kombine Estrojen-Progesteron • Yuzpe yöntemi altın standart tır. (?) • İlk 72 saat • Standart rejim • 0.05 mg ethynil estradiol + 0.25 mg levonorgestrel 12 saat ara ile 2 doz

  17. Kombine Estrojen-Progesteron TÜRKİYEDE

  18. LEVONORGESTREL LEVONORGESTREL • Tek doz 1500 µg (1.5 mg) • 2 doz 12 saat ara ile 750 µg (0.75 mg)

  19. Enteric-coated LNG ENTERIC-COATED LNG • Etkili • Güvenli • Tolerabilitesi yüksek • Randomize kontrollü çalışmalara ihtiyaç var Chen et al, Hum. Reprod 2011

  20. MİFEPRİSTONE • Farklı doz • Mid doz (25-50 mg) • Düşük doz (< 25 mg) • Yüksek doz (> 50 mg) • 5 gün içerisinde • Maliyet yüksek • Ulaşım zor • Klinik çalışma düzeyinde Ülkemizde yok Sadece Çinde

  21. Ulipristal acetate ULİPRİSTAL ASETAT • SPRM • Tek doz 30 mg • 5 gün içerisinde • Karaciğerde metabolize oluyor. Ülkemizde yok l l l l

  22. Ulipristal acetate ULİPRİSTAL ASETAT • Karaciğer hastalığında kontraendike • 18 yaş altı kadınlara ait çalışma yok. • Yan etkiler • Karın ağrısı • Geçici menstruel bozukluklar • Başağrısı ve bulantı

  23. İNTRA UTERİN YÖNTEMLER • Bakır salan intrauterin sistemler • 5-7 güne kadar kullanılmalı • Menstruel siklusun herhangibir zamanında kullanılabilir

  24. Yüksek doz estrojen (DES) Teratojenik etki Progesteron Sentez İnhibitörü (Epostane) İnsanlarda kullanımı yaygın değil Anti-androjenik ajan (Danazol) Yüksek gebelik oranı ve anti androjenik etkiler Methotrexate Misoprostol DİĞER YÖNTEMLER

  25. Ne zaman kullanalım

  26. Ne zaman almalı

  27. Ne zaman almalı Piaggio G et al. Lancet, 1999.

  28. LNG TEK-2 DOZ

  29. LNG-MİFEPRİSTONE (< 25 mg)

  30. MİFEPRİSTONE-YUZPE

  31. LNG • LNG’nin acil kontrasepsiyon amaçlı 5. gün kullanımında ilk 24 saatte kullanımına göre 5 kat fazla gebelik riski mevcut • 5. gün kullanımının etkili olup olmadığı şüpheli Piaggio et al,Contraception 2011

  32. ULIPRISTAL ASETAT Gebelik oranı:26/1241 (2.1%) • 48-72 saat :2.3% • 72-96 saat :2.1% • 96-120 saat :1.3% Fine et al,Obstet Gynecol 2010

  33. Etki mekanizmaları

  34. Hormonal Yöntem • LH pikinden önce kullanım • Ovulasyon inhibisyonu veya geciktirilmesi • LH pikinden sonra kullanım • Hipofiz--------- over arasında • Korpus luteum------- endometrium arasındaki sinyal iletimini etkiler. • Sperm ve ovum migrasyonunda azalma • Uterin sıvının alkalizasyonu • Servikal mukus viskozitesinde artış

  35. Mifepristone • Mid- geç folliküler fazda • Dominant follikülün ileri gelişimini engeller • Estradiolun pozitif feed-back ini önleyerek, LH piki ve ovulasyonu engeller • Luteal fazda • Endometrium progesteron reseptörlerinde down regülasyon • Diğer endometrial reseptivite markerları değişmez.

  36. Ulipristal acetate UIipristal asetat • Etki Mekanizması • Ovulasyonun önlenmesi veya geciktirilmesi • Endometrium maturasyonunun geciktirilmesi

  37. İntrauterin sistem • Blastokist implantasyonunu bozan steril inflamatuar rx • Spermin fallop tüpü içerisine migrasyonunu önleme ve sperm immobilizasyonu

  38. Hangisi daha etkin Hangisini tercih edelim

  39. LNG Mİ? YUZPE Mİ?

  40. LNG ‘İ TEK DOZ MU 2 DOZ MU KULLANALIM

  41. LNG mi? Orta doz MFP (25-50 mg) mu?

  42. LNG mi? Düşük doz MFP (< 25 mg) mu?

  43. MFP 10 mg mı? 20 mg mı?

  44. MFP 25 mg mı? 50 mg mı?

  45. MFP yüksek doz (>50 mg) mu? Düşük doz (< 25 mg) mu?

  46. MFP mu? YUZPE mi?

  47. (Glasier et al,Lancet 2010) LNG mi?ULIPRISTAL ASETAT mı? LNG mi? UPA mı?

  48. Obezlerde acil kontrasepsiyon sonrası gebelik riski 3 kat daha fazla fakat bu risk UPA’ya göre LNG kullanımı ile daha fazla • BMI>25 kg/m2 olanlara IUD veya UPA • Periovulatuar dönemde IUD tercih edilmeli Glasier et al,Contraception 2011

  49. Sonrası izlem

  50. Eğer mens gecikmesi 7 gündenfazla olursa • Gebelik testi • Ektopik gebelik nadir olmakla birlikte akılda tutulmalıdır. • Hastalara mutlaka kontrasepsiyon yöntemi planlanmalıdır. • Menstruel siklus devamında bariyer yöntemler • Bir sonraki siklusta hormonal kontrasepsiyon yöntemleri

More Related