210 likes | 483 Views
KRONİK TIKAYICI AKCİĞER HASTALIĞI Tanımı, Tanı ölçütleri, Etyolojisi, Epidemiyolojisi. Doç. Dr. Zekeriya Aktürk. 7. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi 23-26 Mayıs 2006, Çeşme http://ailehekimligi.trakya.edu.tr naturamed@hotmail.com. Bu sunumda…. Kronik bronşit ve amfizemin tanımı
E N D
KRONİK TIKAYICI AKCİĞER HASTALIĞI Tanımı, Tanı ölçütleri, Etyolojisi, Epidemiyolojisi Doç. Dr. Zekeriya Aktürk 7. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi 23-26 Mayıs 2006, Çeşme http://ailehekimligi.trakya.edu.tr naturamed@hotmail.com / 21
Bu sunumda… • Kronik bronşit ve amfizemin tanımı • KOAH’ın birinci basamak için önemi • Toplumdaki yaygınlığı • Etyolojisi • Kronik bronşit, amfizem, astım ilişkisi • Bireye ve topluma etkileri • Uluslararası tanı ölçütleri / 21
Tipik bir vaka • 65 yaşında, 30 yıldır günde 1 paket sigara içen, son zamanlarda nefes darlığından yakınan, anamnez ve muayenede kronik bronşit düşündüğünüz bir erkek hasta hayal edelim. • Tanıyı nasıl kesinleştirirsiniz? • Hangi tetkikleri istersiniz? • Sevk veya konsültasyon düşünür müsünüz? • Nasıl bir hasta eğitimi yaparsınız? • İlaç önerir misiniz? / 21
KOAH Yönetimi / 21
Tanımlar • Kronik Bronşit • Ana hava yollarında (bronşlarda) inflamasyon vardır. Bu inflamasyon aşırı mukus üretimine, akciğere giden hava miktarının azalmasına ve nefes darlığına yol açar. • Klinik tanımı: yılda en az 3 ay çoğu günleri kapsamak üzere en az 2 yıldır devam eden balgamlı öksürürk / 21
Amfizem • Akciğerlerdeki hava keselerinin (alveollerin) genişlemesiyle karakterize, nefes darlığına yol açan bir hastalıktır • Patolojik tanımı: Fibrozis olmadan terminal bronşiyollerden daha aşağıda akciğer duvarında parankim harabiyeti. / 21
Etyolojisi • Sigara • Meslek • Çiftçilik • Maden işçiliği • Tozlu işler • Kimyasallar • Gazlar / 21
Sigara ve KOAH / 21
Yaygınlığı / 21
3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0 Koroner Arter Hastalığı İnme Diğer KVS KOAH Tüm Diğer Nedenler –59% –64% –35% +163% –7% 1965-1998 1965-1998 1965-1998 1965-1998 1965-1998 Yaşa göre düzeltilmiş ölüm oranları(ABD 1965-1998) / 21
Türkiye’de 1965-1997 yılları arasında tüm hastanelere kronik bronşit, amfizem ve astım tanısı ile yatışlar Yüz binde Yüz binde Taburcu Ölüm / 21
Aile Hekimleri İş Başına ! • KOAH Yükü (UHY-ME Çalışması, 2000) • Tedavi edilecek vakalar 3.315.612 • Ölümler 27.724 • YLL 178.486 • YLD 253.864 • YLL-Tedavisiz Durumlarda 4.269.155 • YLD- Tedavisiz Durumlarda 3.577.507 • DALYs-Tedavisiz Durumlarda 7.846.663 • DALYs-Kurtarılan 3.766.398 • Hastanede • Maliyet/Vaka (TL) 295.988.554,28 • Sağlık ocağında • Maliyet/Vaka (TL) 77.802.449,88 / 21
Tanı ölçütleri • Belirtiler • Nefes darlığı • Balgam (özellikle sabahları) • Tekrarlayan akut akciğer hastalıkları • Sabah baş ağrısı(hiperkapni ?) • Kor pulmonale (sağ kalp yetmezliği) / 21
Bulgular • Ekspiriyumda uzama • Expiratuvar weezing • Göğüs AP çapında artma • Akciğer seslerinde azalma (özellikle üst loblar) • Kalp seslerinde zayıflama • Son dönem: aksesuar kas kullanımı, siyanoz, karaciğerde büyüme / 21
Radyoloji • Akciğer grafisi • Sigara içenlerde üst loblarda bilateral bül oluşumu • Diyaframda düzleşme (lateral grafi) • Göğüs BT • PA akciğer grafisinden daha hassas • KOAH’ın rutin bakımında yeri yok • Cerrahi planlanması halinde gerekli olabilir / 21
Solunum fonksiyon testi • Spirometre: FEV1/FVC oranında azalma • Şiddeti belirleyen beklenen FEV1 düzeyidir • Akciğer volümleri: • TLC, RV, RV/TLC de artma • DLCO’da azalma / 21
KOAH’da Sınıflandırma • GOLD Kriterleri • Stage O: • Normal spirometre; kronik semptomlar (öksürük, balgam) • Stage 1 (hafif): • kronik semptom olsun veya olmasın FEV1/FVC < % 70; FEV1 beklenene göre > % 80. • Stage 2 (Orta şiddette): • kronik semptom olsun veya olmasın FEV1/FVC < %70; FEV1 beklenene göre %50-80. • Stage 3 (Şiddetli): • kronik semptom olsun veya olmasın FEV1/FVC < %70; FEV1 beklenene göre %30-50. • Stage 4 (Çok şiddetli): • FEV1/FVC < %70; FEV1 beklenene göre < %30 veya FEV1 beklenene göre < %50 ama beraberinde kronik solunum yetmezliği var. / 21
http://www.toraks.org.tr http://www.saglik.gov.tr http://www.goldcopd.org / 21