150 likes | 401 Views
Vermoeidheid na een CVA. Karlijn Overeem, september 2008. Casus. Dhr. S, ‘04: CVA li hemisfeer, hemiplegie re, afasie. Revalidatie in ‘04, mobiel met rolstoel. ADL deels zelfstandig ‘05 retour verpleeghuis: echtgenoot kan en wil zorg niet aan
E N D
Vermoeidheid na een CVA Karlijn Overeem, september 2008
Casus • Dhr. S, ‘04: CVA li hemisfeer, hemiplegie re, afasie. Revalidatie in ‘04, mobiel met rolstoel. ADL deels zelfstandig • ‘05 retour verpleeghuis: echtgenoot kan en wil zorg niet aan • dhr: apathie, lusteloos, niet revalideerbaar, blijvende opname • krijgt cipramil • blijft apathisch, voelt zich vermoeid, dhr ligt veel in bed
Stellingen • Vermoeidheid na een CVA komt voor bij ongeveer 25% van de patienten • juist/ onjuist • Vermoeidheid gaat doorgaans binnen 2 maanden na het CVA over • juist/ onjuist
Stellingen • Er zijn geen oplossingen voor vermoeidheid na een CVA • juist/ onjuist
Hoe vaak komt het voor? • 50-70% van de patiënten meldt moe te zijn • Prevalentie neemt toe tot twee jaar na het CVA
Oorzaak • Multifactorieel, vermoeidheid komt vaker voor bij: • Vrouwen • Externe locus of control • Grote verandering op cognitief en emotioneel gebied • Fysieke beperkingen
Gevolgen • Depressie, laag cognitief functioneren en vermoeidheid voorspellen onafhankelijk van elkaar de kans op achteruitgang in mobiliteit (van de Port, 2006) • Vermoeidheid en lage score op instrumentele ADL voorspellen depressie
Prevalentie depressie na CVA • Cumulatieve eenjaars-prevalentie na CVA = 45%
Hoe kom je erachter? • Diagnostiek: een geschikt screeningsinstrument dat aan alle eisen voldoet (validiteit, betrouwbaarheid) is niet beschikbaar!
Wat dan wel om vermoeidheid te inventariseren? • Ernaar vragen! • Diagnostiek naar comorbiditeit: Checklist voor cognitieve en emotionele klachten (CLCE-24).Patiënt in laten vullen. • herkenning en signalering in eerste lijn • voorspelt problemen op lange termijn
Behandeling: Wat werkt (niet)? • Tot nu toe weinig onderzoek naar emotionele en sociale verwerking van CVA • Effect van behandeling (cognitieve gedragstherapie) van angst en vermoeidheid is niet aangetoond
Behandeling: wat werkt wel? • aanpak van cognitieve en emotionele klachten: • Voorlichting • Antidepressiva -> afname depressieve klachten en emotionele labiliteit (dwanglachen/ huilen) • Poliklinische cognitieve revalidatie • Dagtherapie
Stappenplan bij thuiskomst • 1-3 mnd na CVA onderzoek op psychiatrische symptomatologie • Voorlichting en hulp bij verwerken • Antidepressiva bij ernstige klachten (voorkeur citalopram) • Consult ouderenpsychiater
Literatuur • CBO-richtlijn: beroerte • Depressie na een beroerte: samenspel tussen neurobiologische en psychosociale factoren. Aben I, Bour AMJJ, Verhey FJR. Tijdschrift voor Neurologie.