1 / 25

BEÄNH THIEÁU VITAMINE A

BEÄNH THIEÁU VITAMINE A. ThS Nguyeãn Hoaøi Phong. MUÏC TIEÂU HOÏC TAÄP. Phaùt hieän ñöôïc caùc bieåu hieän thieáu vitamin A ôû treû em. Trình baøy ñöôïc chæ ñònh, lieàu, taùc duïng phuï cuûa vieäc ñieàu trò vitamine A lieàu taán coâng

hani
Download Presentation

BEÄNH THIEÁU VITAMINE A

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. BEÄNH THIEÁU VITAMINE A ThS Nguyeãn Hoaøi Phong

  2. MUÏC TIEÂU HOÏC TAÄP • Phaùt hieän ñöôïc caùc bieåu hieän thieáu vitamin A ôû treû em. • Trình baøy ñöôïc chæ ñònh, lieàu, taùc duïng phuï cuûa vieäc ñieàu trò vitamine A lieàu taán coâng • Keå ñöôïc 3 noäi dung chính cuûa chöông trình quoác gia phoøng choáng beänh thieáu vitamin A.

  3. NOÄI DUNG • Vitamine A : • Caùc daãn xuaát -ionone: retinol, retinal (retinaldehyde), retinoic acid vaø retinyl esters. • 1µg retinol = 3,31 IU. • Hoaït tính cuûa vitamin A: • 1µg retinol = 12 µg -carotene = 24 µg carotenoids khaùc. • Nhu caàu cuûa treû 0-6 thaùng: 400µg retinol, 7-12 thaùng: 500 µg, 1-3 tuoåi: 300µg, 4-8 tuoåi: 400µg, treû lôùn vaø ngöôøi lôùn:600-900µg.

  4. Vitamine A nhaïy caûm aùnh saùng, tan trong môõ, beàn nhieät, caàn maät ñeå haáp thu, gaén vôùi protein ñaëc hieäu trong huyeát töông laø RBP (Retinol Binding Protein) vaø döï tröõ ôû gan. • Vieäc naáu nöôùng, ñoùng hoäp, ñoâng laïnh thöïc phaåm laøm maát löôïng nhoû vitamin A. • Vitamin A bò huûy bôûi caùc chaát oxyt hoùa vaø acid.

  5. NGUOÀN CUNG CAÁP VAØ CHUYEÅN HOÙA • Nguoàn cung caáp: • Ñoäng vaät: • Thòt, tröùng, caù, gan: • Bô, söõa: Retinyl ester Retinol taïi ruoät, Gan :Retinyl palmitate Retinol töï do RBP.(Keõm) • Thöïc vaät: rau xanh, traùi caây vaøng, xanh: Provitamin A carotenoids, carotenoid ~ß Carotene. • ß Carotene : Haáp thu vaøo maïch baïch huyeát ruoät, 2 phaân töû retinol. • Khi aên quaù nhieàu ß Carotene  vaøng da (beänh gan, tieåu ñöôøng, suy giaùp, thieáu men chuyeån provitamin Acarotenoids )

  6. Chuyeån hoùa • Taïi ruoät vitamine A hoøa tan trong chaát beùo  Haáp thu vaøo maùu nhôø maät; 40% toå chöùc; 60% gan. • Töø gan, muoán ñöôïc söû duïng, retinol phaûi gaén vôùi RBP. ÔÛ treû SDD hoaëc suy gan, RBP giaûm  Thieáu vitamine A. • Gan döï tröõ 90% vitamin A • Noàng ñoä vit A/maùu # 30-50 µg/dL ôû nhuõ nhi • 30-225 µg/dL ôû treû lôùn vaø ngöôøi lôùn. • Döï tröõ ôû gan : Caïn khi noàng ñoä vit A/maùu < 10µg/dL

  7. NGUYEÂN NHAÂN THIEÁU VIT A • 90% caùc baø meï chöa bieát cho con taän höôûng söõa meï, vit A trong söõa non cao hôn trong söõa vónh vieãn. • Treû <12 thaùng khoâng coù söõa meï chæ ñöôïc nuoâi baèng nöôùc chaùo hoaëc söõa ñaëc coù ñöôøng, ít ñaïm vaø khoâng coù vit A. • Ña soá treû < 3 tuoåi ñeàu bò kieâng chaát beùo. Cheá ñoä aên giaûm chaát beùo seõ giaûm haáp thu vitamin A. giaûm protein seõ giaûm taïo ra RPP. Keát quaû laø giaûm noàng ñoä vitamin A trong maùu. • 60% caùc baø meï chöa bieát cho con aên daëm theâm caùc chaát töø 4 thaùng trôõ ñi. • Giaûm haáp thu taïi ruoät do caùc beänh lyù ruoät maõn tính hoaëc hoäi chöùng keùm haáp thu chaát beùo.

  8. VAI TROØ CUÛA VITAMIN A • Vitamin A vaø söï phaùt trieån theå chaát cuûa treû: Vit A giuùp treû taêng caân nhanh, phaùt trieån chieàu cao, taêng chuyeån hoùa caùc chaát, giuùp bieät hoùa teá baøo. 2. Vitamin A vaø heä thoáng mieãn dòch: Vit A aûnh höôûng leân soá löôïng vaø chaát löôïng cuûa teá baøo mieãn dòch: teá baøo lympho T&B, baïch caàu ña nhaân trung tính. 3.Vitamin A vaø lôùp thöôïng bì cuûa da, nieâm maïc vaø maét: Vit A coù vai troø trong vieäc söøng hoùa da, taïo giaùc maïc, phaùt trieån nhau thai, phaùt trieån vaø taêng tröôûng tinh truøng vaø hình thaønh chaát nhaøy.

  9. VAI TROØ CUÛA VITAMIN A 4.Vitamin A vaø thò giaùc: quan troïng nhaát • Voõng maïc coù 2 heä thoáng nhaän caûm aùnh saùng: teá baøo hình que nhaïy caûm vôùi aùnh saùng cöôøng ñoä thaáp, teá baøo hình noùn nhaïy caûm vôùi maøu saéc vaø aùnh saùng cöôøng ñoä cao. Retinal gaén vôùi caû 2 saéc toá thò giaùc: que (Rhodopsin) vaø noùn (Iodopsin). Trong boùng toái, taát caû caùc trans-retinal ñoàng phaân hoùa thaønh 11 cis-retinal, daïng naøy keát hôïp vôùi opsin ñeå hình thaønh rhodopsin. Naêng löôïng töø nguoàn aùnh saùng bieán 11 cis-retinal thaønh trans-retinal vaø söï trao ñoåi naêng löôïng naøy truyeàn qua thaàn kinh thò giaùc ñeán naõo gaây caûm giaùc thò giaùc. 5.Vitamin A thuùc ñaåy chöùc naêng cuûa teá baøo xöông: • Giuùp phaùt trieån raêng vaø xöông

  10. BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG CUÛA THIEÁU VIT A Beänh khoâ maét: Phaân ñoä toån thöông ôû maét theo toå chöùc y teá theá giôùi: • XN : Quaùng gaø • X1A : Khoâ keát maïc • X1B : Veät Bitot • X2 : Khoâ giaùc maïc • X3A: Loeùt giaùc maïc/nhuyeãn GM < 1/3 dieän tích GM • X3B: Loeùt giaùc maïc/nhuyeãn GM > 1/3 dieän tích GM • XS : Seïo giaùc maïc • XF : Toån thöông ñaùy maét

  11. X1B:VEÄT BITOT TREÂN KEÁT MAÏC X1A: KHOÂ KEÁT MAÏC X2: KHOÂ GIAÙC MAÏC (MOÂ HAÏT TREÂN BEÀ MAËT) X1B

  12. X3A: LOEÙT/NHUYEÃN GIAÙC MAÏC <1/3 DIEÄN TÍCH GÍAC MAÏC X3B: LOEÙT/NHUYEÃN GIAÙC MAÏC >1/3 DIEÄN TÍCH GÍAC MAÏC

  13. XS: SEÏO GIAÙC MAÏC MUØ HOAØN TOAØN

  14. Chaäm taêng tröôûng: Chaäm phaùt trieån theå chaát, taâm thaàn vaø traïng thaùi thôø ô. Thieáu maùu gan laùch to. Taêng ALNS vôùi giaõn roäng khôùp soï. Naõo uùng thuûy, lieät thaàn kinh soï Giaûm söùc ñeà khaùng ñoái vôùi nhieãm truøng: Da khoâ, bong vaûy, taêng söøng hoùa daïng nhuù treân vuøng vai, moâng, maët duoãi cuûa chi. Bieåu moâ aâm ñaïo cuõng bò söøng hoùa, dò saûn bieåu moâ ñöôøng tieåu gaây tieåu muû vaø tieåu maùu.

  15. CHAÅN ÑOAÙN • Test vôùi boùng toái • Khaùm maét baèng kính hieån vi sinh hoïc ñeå phaùt hieän khoâ giaùc maïc • Khaùm caùc maûnh vuïn thaûi ra töø maét vaø aâm ñaïo • Ño noàng ñoä Carotene, Retinol trong maùu. Thöôøng Carotene giaûm nhanh hôn Retinol.

  16. ÑIEÀU TRÒ 1.Taán coâng (vuøng thieáu vitamin A): • Chæ ñònh: • Thieáu vit A gaây khoâ maét XN - XF • Suy dinh döôõng naëng • Nhieãm truøng taùi phaùt ôû da, hoâ haáp, tieát nieäu. • Treû ñang maéc caùc beänh laøm suy giaûm mieãn dòch: sôûi, ho gaø, lao. • Lieàu : • Treû < 1 tuoåi: 300.000 UI chia 3 lieàu vaøo N1, N2 vaø N14 • Treû > 1 tuoåi: 600.000 UI chia 3 lieàu vaøo N1, N2 vaø N14

  17. NHÖÕNG ÑIEÀU CAÀN LÖU YÙ KHI ÑIEÀU TRÒ VIT A LIEÀU CAO • Nhuõ nhi sau uoáng 100.000 g (333.333 UI) vitamin A seõ taêng vitamin A trong maùu • Taêng vitamin trong maùu maõn do uoáng löôïng nhieàu trong nhieàu tuaàn hoaëc nhieàu thaùng • Caàn phaûi theo doõi retinyl esters huyeát thanh • Nhieàu dò taät baåm sinh coù theå xaûy ra ôû treû coù meï duøng löôïng lôùn vitamin A ñieàu trò muïn tröùng caù. • Vôùi lieàu taán coâng löôïng vit A ñuû duøng trong 3 thaùng. Neáu keøm cheá ñoä aên giaøu vit A seõ ñuû duøng trong 6 thaùng • Neáu treû coù xô gan, suy gan, vieâm gan, döï tröõ vit A giaûm:

  18. Treû deã ngoä ñoäc khi ñieàu trò taán coâng • Thôøi gian taùc duïng cuûa lieàu ñieàu trò keùo daøi döôùi 3 thaùng. Caàn phaûi kieåm tra vaø ñieàu trò tieáp. • Neáu ñaïm maùu giaûm naëng < 3g%. RBP khoâng ñöôïc toång hôïp ñaày ñuû, vit A khoâng ñöôïc ñöa ra maùu. Do ñoù phaûi ñieàu trò tích cöïc suy dinh döôõng baèng cheá ñoä aên giaøu ñaïm. Truyeàn ñaïm chæ taêng aùp löïc keo, khoâng taêng RBP. • Vitamin A coù theå gaây quaùi thai neân khoâng cho ôû phuï nöõ coù thai, chæ cho sau khi sanh. Caàn giaùo duïc treû vò thaønh nieân coù theå mang thai veà söï nguy hieåm cuûa vitamin A khi duøng ñeå ñieàu trò muïn tröùng caù.

  19. TRÖÔØNG HÔÏP • Thieáu Vitamin A tieàm aån: 1500 g/ngaøy • Beänh khoâ maét: uoáng 1500 g/kg/ngaøy trong 5 ngaøy sau ñoù 7500 g vitamin A tan trong daàu tieâm baép cho ñeán khi hoài phuïc. • Treû uoáng moãi ngaøy 1500-3000 g vitamin A giaûm tæ leä beänh taät vaø töû vong khi maéc sôûi.

  20. PHOØNG BEÄNH • Nhuõ nhi caàn 500 g vitamin A/ngaøy • Treû lôùn, ngöôøi lôùn: 650-1500 g vitamin A/ngaøy • Meï soáng trong vuøng thieáu vitamin A: 30.000 g (100.000 UI) vitamin A sau sanh. • Boå sung vitamin A ñoái vôùi cheá ñoä aên haïn cheá beùo. • Caàn uoáng vitamin A daïng tan trong nöôùc vôùi lieàu cao gaáp nhieàu laàn so vôùi nhu caàu haèng ngaøy trong beänh lyù keùm haáp thu chaát beùo hoaëc taêng baøi tieát vitamin A.

  21. Treû sinh non haáp thu vitamin A khoâng hieäu quaû baèng treû ñuû thaùng, caàn phaûi boå sung vitamin A daïng tan trong nöôùc. • Trong nhöõng vuøng thieáu vitamin A, vieäc boå sung ñaày ñuû kho döï tröõ vitamin A laøm taêng tæ leä soáng cuûa nhöõng treû thieáu leân 20%: moãi 4 thaùng boå sung vitamin A daïng tan trong nöôùc cho treû 6-11 thaùng 30.000 g (100.000 UI), cho treû  12 thaùng 60.000 g (200.000 UI) laøm giaûm tæ leä töû vong ñi keøm beänh sôûi vaø tieâu chaûy naëng.

  22. CHÖÔNG TRÌNH QUOÁC GIA PHOØNG CHOÁNG BEÄNH THIEÁU VITAMIN A 1. Giaùoduïcbaømeïnoäi dung GOBIFF, ñaëcbieätlaøcaùchchotreûbuùmeïvaøaêndaëmtöøthaùngthöù 4. 2. Höôùngdaãnnhaânvieân y teábieátñieàutròbeänhthieáu vitamin A theophaùcñoàmôùi, chuùyùtreûsuydinhdöôõngnaëngvaøsausôûi. 3. Phaùtvit A uoángphoøngñoáivôùimoätsoáñoáitöôïngnhö: • Treûdöôùi 6 thaùngkhoângñöôïcbuùmeï • Treûdöôùi 3 tuoåicheáñoäaêndaëmkhoângñuûchaát • Treûdöôùi 5 tuoåi hay bònhieãmtruøngtaùiphaùt. • Lieàu 100.000 UI ñoáivôùitreûtừ 6 đến 12 thaùng • 200.000 IU moãi 6 thaùngñoáivôùitreû > 6 thaùng

More Related