Download
1 / 31
310 likes | 488 Views
Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010. ZAŁOŻENIA.
E N D
Roman S. LorencDIAGNOSTYKA I LECZENIEOSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010
ZAŁOŻENIA Selekcja pacjentów, Podjęcie decyzji terapeutycznej, Wybór leczenia, Ocena i Monitorowanie Efektów Leczenia.
Klasyfikacja Osteoporozy Postmenopauzalnej wg.WHO World Health Organization. Technical Report Series 843WHO, Geneva.1994. 4
Spine: L1-L4 BMD gm/cm2 Score +1.0 1.320 0.0 1.200 T -1.0 1.080 Z -2.0 0.960 0.840 -3.0 T = −2.0 Z = −0.5 0.720 -4.0 20 40 60 80 100 Age 5
Bone Mineral Density (BMD) and fracture rate Siris et al. Arch Intern Med. 2004; 164:1108-1112
Założenia nowego algorytmu WHO • Próba integracji występujących u kobiet i mężczyzn klinicznych czynników ryzyka złamań z populacyjnymi danymi densytometrycznymi • Uwzględnienie bezwzględnego ryzyka złamań i kosztoefektywności w wyborze progu interwencyjnego
DOBRA WIADOMOŚĆ; Wybrane do analizy czynniki ryzyka są niezależne od BMD: • Wiek • Obecność nietraumatycznych złamań • Niskie BMD • Palenie tytoniu • Stosowanie sterydów • Reumatyczne zapalenie stawów • Spożywanie alkoholu powyżej 2 jednostek dziennie • Złamania szyjki kości udowej u rodziców
UWAGI OGÓLNE nt. FRAX-u: - Główna przydatność FRAX-u dotyczy Integracji niezależnych czynników ryzyka w addytywne wartości liczbowe przy wyznaczaniu kosztoefektywnego progu terapeutycznego - Wprowadzenie FRAX-u do rutynowej praktyki wymaga znajomości wartości lokalnych dotyczących bezwzględnego ryzyka złamań, śmiertelności a także kosztoefektywności wdrażanego leczenia. -FRAX™ nie zmienia diagnostycznych klasyfikacji osteoporozy; -FRAX nie jest arbitralnie przyjętym progiem terapeutycznym nie jest także substytutem T-score. –FRAX jest pozbawiony szeregu informacji diagnostycznych istotnych w wyborze terapii
Ryzyko złamania WYSOKIE FR > 20%/10 lat Ryzyko złamania NISKIE Ryzyko złamania UMIARKOWANE FR = O – 10%/10 lat FR = 10 – 20%/10 lat Algorytm postępowania w osteoporozie (M80/M81) Podejrzenie osteoporozy Dokonane złamanie kręgu lub biodra po niewielkim urazie Ubytek wzrostu powyżej 4 cm oraz znaczna kyfoza • Wiek: kobiety po menopauzie po 65 r. ż., mężczyźni po 70 r. ż. • Złamania bliższej nasady kości udowej u rodziców • BMI < 18 kg/m2 • Nikotynizm • Aktualne lub przeszłe leczenie glikokortykoidosteroidami, (co najmniej 5 mg prednizonu przez okres 3 miesięcy) • Wczesna chirurgiczna lub farmakologiczna menopauza oraz przedwczesna naturalna menopauza przed 40 r.ż. • Choroby zwiększające ryzyko osteoporozy lub stanowiące przyczyny osteoporoz wtórnych RTG kręgosłupa Th-L-S Złamania obecne Obecne Nieobecne Badanie gęstości mineralnej szyjki kości udowej metodą DXA Wyliczenie 10-letniego ryzyka złamań (RZ)
OGRANICZENIA ( 1 ) Oznaczenia BMD są ograniczone do FN W zero-jednostkowych czynnikach ryzyka (sterydy, alkohol, papierosy, RA) nie uwzględniono “wpływu dawki” Często dochodzi do zawyżania lub zaniżania istniejącego ryzyka Brak jest zadawalającej precyzji przy wartościach obarczonych błędem Wyniki ,w niektórych przypadkach są niespójne z intuicją
OGRANICZENIA ( 2 ) Czynniki ryzyka nie uwzględniają upadków, tempa ubytku masy kostnej, obrotu kostnego. Osteoporoza wtórna pozostaje “niema “ przy wprowadzeniu danych densytometrycznych.
Semiquantitative (SQ) Analysis of Genant Visual Grading of Fracture Type and Severity Combines the advantages of a quantitative method with visual assessment
Zmiany średnicy poprawiają właściwości mechaniczne Increasing Bone Strength 1 4 = - 4 I ( r r ) 0 i 4 ro Resistance to bending in bones is increased by a higher value of secondary moment of area, I ro ri ri Cortical Area 100% 100% Bone Mass 100% 100% I 100% 452%
Estimating hip geometry from 2D DXA“Hip Strength Analysis” Estimate femoral geometry and strength indices • Use 2D image data to derive 3D geometry • Requires assumptions that have not been tested for all populations and treatments Beck et al. 1999, 2001
Podwyższony obrót kostny prowadzi do obniżenia jakości tkanki kostnej Osteoclasts Lining Cells Bone Perforations Stress Risers
Przewidywanie Ryzyka Złamań (BMD, Przebyte Złam., Metabolizmu Kostnego): 10 letnie ryzyko złamania b.k.k.u. u 80 letnich kobiet 4.43 3.50 2.74 2.39 1.82 1.77 1.4 RR=1.0 18% Wg Johnell O, et al. Osteoporos Int. 2002;13:523.
ZAŁOŻENIA Selekcja pacjentów, Podjęcie decyzji terapeutycznej, Wybór leczenia, Ocena Efektywnosci LeczeniaMonitorowanie Leczenia.
Analiza ROC ryzyka złamań szyjki kości udowej u kobiet 50-cio i 70-cio letnich.CRF=clinical risk factor wgKanis et.al Ost.Int.2007,18,1033
10-letnie ryzyko złamania w zależności od wieku i BMD T-score za 2005 OSC Recommendationas for Bone Mineral Density Kobiety: : FR < 10% FR 10 – 20% FR > 20%
Ryzyko złamania WYSOKIE FR > 20%/10 lat Ryzyko złamania NISKIE Ryzyko złamania UMIARKOWANE FR = O – 10%/10 lat FR = 10 – 20%/10 lat Algorytm postępowania w osteoporozie (M80/M81) Podejrzenie osteoporozy Dokonane złamanie kręgu lub biodra po niewielkim urazie Ubytek wzrostu powyżej 4 cm oraz znaczna kyfoza • Wiek: kobiety po menopauzie po 65 r. ż., mężczyźni po 70 r. ż. • Złamania bliższej nasady kości udowej u rodziców • BMI < 18 kg/m2 • Nikotynizm • Aktualne lub przeszłe leczenie glikokortykoidosteroidami, (co najmniej 5 mg prednizonu przez okres 3 miesięcy) • Wczesna chirurgiczna lub farmakologiczna menopauza oraz przedwczesna naturalna menopauza przed 40 r.ż. • Choroby zwiększające ryzyko osteoporozy lub stanowiące przyczyny osteoporoz wtórnych RTG kręgosłupa Th-L-S Złamania obecne Obecne Nieobecne Badanie gęstości mineralnej szyjki kości udowej metodą DXA Wyliczenie 10-letniego ryzyka złamań (RZ)
Wnioski • Densytometria w lokalizacjach centralnych jest wartościowym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu leczenia • Ocena ryzyka złamań prognozuje zarówno istniejące zagrożenia jak również ułatwia podjęcie decyzji terapeutycznej • FRAX jest właściwym krokiem w selekcji pacjentów niemniej jego algorytm wymaga dalszych uzupełnień.
