Zarządzanie terenami chronionymi zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju

1. Zarządzanie terenami chronionymi zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju Krosno, 30 czerwca 2008 r.

2. Historia naszego stowarzyszenia. Pracownia na rzecz Wszystkich Istot powstała w 1990 r. w celu ochrony dzikiej przyrody. Pracownia odwołuje się do zasad głębokiej ekologii, podkreślającej szacunek do wszystkich form życia. Przez lata swojej działalności Pracownia wielokrotnie występowała w obronie zagrożonej przyrody, prowadząc kampanie i działania m.in. w sprawie Puszczy Białowieskiej, Tatr, dużych drapieżników.

3. Cele i metody • propagowanie filozofii głębokiej • ekologii; • zachowanie, odtwarzanie i dbałość • o środowisko naturalne, • w szczególności miejsca dzikie • i nie przekształcone; • - prowadzanie kampanii i projektów dla • ochrony dzikiej przyrody; • - prowadzenie projektów i zajęć • edukacyjnych; • działalność wydawnicza i • popularyzatorska.

4. Plan szkolenia: • Wprowadzenie do projektu „Budowanie międzysektorowej platformy • współpracy dla zapobiegania i rozwiązywania konfliktów na linii: • przyroda-infrastruktura-społeczeństwo w Karpatach. • 2. Natura 2000 • 3. Uwarunkowania ochrony środowiska w procesie inwestycyjnym • 4. Oceny oddziaływania na środowisko • 5. Dyskusja panelowa

5. „Budowanie międzysektorowej platformy współpracy dla zapobiegania i rozwiązywania konfliktów na linii: przyroda – infrastruktura - społeczeństwo w Karpatach” Kluczowe cele projektu: - wypracowanie i wdrożenie dobrych praktyk oraz optymalnego modelu współpracy międzysektorowej w zakresie planowania i realizacji inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska obszarów cennych przyrodniczo w Karpatach. - stworzenie optymalnego modelu kwalifikacji inwestycji do procedury oceny oddziaływania na środowisko (ooś) oraz modelu określenia jej zakresu.

6. CZĘŚĆ I EUROPEJSKA SIEĆ OCHRONY PRZYRODY NATURA 2000

7. NATURA 2000 • Dlaczego konieczna jest ochrona przyrody w UE ? • • 38% ptaków w Europie jest zagrożonych • • 45% motyli w Europie jest zagrożonych • • zanik 60% terenów podmokłych w Europie Płn-Zach. w porównaniu z rokiem 1900 • • zanik 40% wydm na wybrzeżach w porównaniu do 1900 (1/3 od 1977) • • zanik pierwotnych lasów (obecnie – tylko 4% powierzchni lasów) • Jednym z celów strategicznych UE jest zatrzymanie spadku bioróżnorodności do 2010 r.

8. NATURA 2000 Natura 2000 – sieć obszarów chronionych prawem UE: dyrektywą ‘ptasią’ oraz dyrektywą ‘siedliskową’. Cel: skuteczna ochrona najważniejszych miejsc występowania zagrożonych wyginięciem gatunków roślin, zwierząt i siedlisk przyrodniczych • Dyrektywa “ptasia” (79/409/EEC) – 194 zagrożone gatunki ptaków • Dyrektywa “siedliskowa” (92/43/EEC) gatunki i siedliska o znaczeniu wspólnotowym – ok. 220 siedlisk (UE15)+ 20 siedlisk (UE10) – ok. 700 gatunków (UE15) + 165 gatunków (UE10)

9. NATURA 2000 2 typy obszarów: OSOP – Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków SOOS – Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (oba typy obszarów mogą się pokrywać) Wyznaczanie obszarów Natura 2000 • odbywa się w oparciu o kryteria naukowe • względy ekonomiczno – społeczno – gospodarcze nie mogą być powodem niewyznaczenia obszaru • przy wyznaczaniu sieci ważne jest podejście z punktu widzenia UE, a nie danego państwa członkowskiego

10. NATURA 2000 • USTANAWIANIE OBSZARÓW NATURA 2000 • kryteria określone w dyrektywie siedliskowej i dyrektywie ptasiej • państwa członkowskie proponują krajowe listy obszarów o znaczeniu wspólnotowym • Państwa członkowskie uzgadniają z Komisją listy obszarów dla każdego regionu biogeograficznego (seminaria biogeograficzne) • Rada Ministrów EU zatwierdza listy • Państwa członkowskie zapewniają im odpowiednią ochronę i zarządzanie • Powszechną praktyką w każdym państwie członkowskim jest tworzenie alternatywnej listy obszarów proponowanych do włączenia w sieć Natura 2000. „Shadow List” opracowują naukowcy i organizacje pozarządowe. Zarówno Komisja Europejska, jak i seminarium biogeograficzne, uznają „Shadow List” za bardzo ważny dokument – wyrazem tego jest uznanie, iż ochronie podlegają nie tylko obszary z „listy rządowej”, ale i obszary z „Shadow List”

11. NATURA 2000

12. NATURA 2000 ZIDENTYFIKOWANE OBSZARY NATURA 2000 w Polsce SHADOW LIST + LISTA RZĄDOWA (sprzed 2007 r.): http://kp.org.pl/n2k/index.html http://www.wwf.pl/projekty/natura_2000.php http://natura.odra.pl/ AKTUALNA LISTA RZĄDOWA http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/ Brak aktualnej i pełnej Shadow List; pierwsza powstała w 2004 r., została zaktualizowana w 2006 r., najpóźniej wiosną będzie kolejna jej aktualizacja – dopełniająca pozostałe i mająca być kompleksowym i ostatecznym uzupełnieniem listy rządowej w przypadkach wątpliwych należy zwrócić się do Klubu Przyrodników (tel. 0-68 / 3828236) oraz Ministerstwa Środowiska (Departament Parków Narodowych i Obszarów Natura 2000, tel.022 / 5792-235) na stronach internetowych Ministerstwa Środowiska są mapy pozwalające na lokalizację korytarzy ekologicznych, które podlegają przepisom o Naturze 2000 (na mocy art. 10 Dyrektywy Siedliskowej)

13. NATURA 2000 • Dyrektywa ‘siedliskowa’ - Artykuł 6 • • Dla obszarów N2000 państwa członkowskie są zobowiązane: • – ustanowić odpowiednie środki ochronne (6.1) • – unikać zniszczenia (6.2) • • Opracować odpowiednią ocenę każdego planu i/lub projektu (6.3) • – który może mieć negatywny wpływ – sam, lub w połączeniu z innymi planami/projektami • Artykuł 6(4) - jeżeli stwierdzono znaczący negatywny wpływ... • 1. Poszukiwanie alternatyw (!!!) • 2. Brak alternatyw: • • czy istnieje nadrzędny interes publiczny? • • czy jest wpływ na siedliska i gatunki priorytetowe? • • jakie są przyczyny interesu publicznego? • 3. Decyzja o działaniach kompensacyjnych aby zapewnić spójność sieci Natura 2000 • 4a. Poinformowanie Komisji Europejskiej o kompensacji; • 4b. Zwrócenie się o opinię Komisji (s/g priorytetowe)

14. NATURA 2000 Rozwiązania alternatywne są PRAWIE ZAWSZE MOŻLIWE: •kompetentne władze ustalają czy istnieją rozwiązania alternatywne czy też nie •alternatywy proponowane przez wykonawcę projektu •alternatywy proponowane przez inne zainteresowane strony (np. NGO) •działania zmniejszające szkodliwy wpływ Nadrzędność interesu publicznego: • dotyczy fundamentalnych wartości związanych z życiem obywateli (zdrowie, bezpieczeństwo, środowisko) • spełnienia celów interesu społecznego, np. wypełniając obowiązki związane z usługami publicznymi • w ramach polityk będących podstawą funkcjonowania państwa oraz społeczeństwa (zdrowie, edukacja, usługi komunalne itp.) • określone przez władze krajowe • oparte na dowodach • ocenione w stosunku do celów dyrektywy ‘siedliskowej’ oraz celów ochrony danego obszaru N2000

15. NATURA 2000 Potencjalny bezpośredni lub pośredni wpływ realizacji planu lub projektu przedsięwzięcia na stan obszaru Natura 2000 – nie dotyczy wyłącznie tych planów i zamierzeń, które znajdują się w granicach obszaru Natura 2000 – ale również znajdujących się poza tym obszarem, ale mogących na niego oddziaływać.

16. NATURA 2000

17. CZĘŚĆ II UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA W PROCESIE INWESTYCYJNYM

18. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • PODSTAWOWE PRZEPISY: • KRAJOWE • Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2008.25.150) • Ustawa o ochronie przyrody (Dz.U.2004.92.880, z późn.zm.) • Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.2003.80.717, z późn.zm.)

19. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • PODSTAWOWE PRZEPISY: • MIĘDZYNARODOWE • Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985r. w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska, znowelizowana Dyrektywą Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997 r., • Dyrektywa 2001/42/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001r. w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko, • Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG, • Dyrektywa Rady 2003/35/WE ustanawiająca udział społeczeństwa w przygotowaniu niektórych planów i programów dotyczących środowiska oraz zmieniająca Dyrektywy Rady: 85/337/EWG i 96/61/WE w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do sprawiedliwości

20. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • PODSTAWOWE PRZEPISY: • MIĘDZYNARODOWE – cd. • Dyrektywa Rady 92/43/EWG o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. (zmieniona Dyrektywą 97/62/EWG) – tzw. Dyrektywa Siedliskowa • Dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków z dnia 2 kwietnia 1979 r. (zmieniana późniejszymi dyrektywami) – tzw. Dyrektywa Ptasia • Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu – tzw. Dyrektywa Odpowiedzialnościowa

21. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • Proces inwestycyjny krok po kroku: • przepisy o zagospodarowaniu przestrzennym • decyzje o uwarunkowaniach środowiskowych • pozwolenia sektorowe • pozwolenia na budowę

22. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE • 1. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania • przestrzennego gminy • 2. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego • (uzgodnienie w trybie art.33 UoOP – pod kątem Natury 2000) • 3. decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania • terenu • - decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego • decyzja o warunkach zabudowy

23. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • DECYZJE O UWARUNKOWANIACH ŚRODOWISKOWYCH dotyczą przedsięwzięć wyszczególnionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 09.11.2004 r. (Dz.U.2004.257.2573, z późn.zm.) o przedsięwzięciach, dla których raport oddziaływania na środowiska: • jest wymagany (grupa I) • może być wymagany (grupa II) • może być wymagany ze względu na możliwe znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000 (grupa III – są tu także te inwestycje, które nie występują w rozporządzeniu)

24. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE Pierwszy problem – kryteria kwalifikacji przedsięwzięcia do sporządzenia raportów OOŚ. Zasada: kryteria powinny być racjonalne i mierzalne, zawierające podstawę prawną i merytoryczną.

25. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE

26. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE

27. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE

28. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE

29. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE

30. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE

31. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE DECYZJA O UWARUNKOWANIACH ŚRODOWISKOWYCH powinna być wydana przed uzyskaniem m.in..: • pozwolenia na budowę obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych • koncesji geologicznych • pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych • decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych

32. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • Organ wydający decyzję uzgadnia uwarunkowania środowiskowe realizacji przedsięwzięcia: • z wojewodą lub dyrektorem urzędu morskiego (w przypadku oddziaływania na obszar Natura 2000) • z organem ochrony środowiska (starosta lub marszałek) • z wojewódzkim / powiatowym inspektorem sanitarnym • z ministrem środowiska (w przypadku dróg oraz linii kolejowych wymagających sporządzenia raportu OŚ) • z organem koncesyjnym (dla przedsięwzięć wymagających uzyskania koncesji geologicznych) (głównie Marszałek Województwa) • z dyrektorem urzędu morskiego (dla przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich)

33. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE Uzgodnienie wojewody decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych (ale nie tylko)– jest jednocześnie zezwoleniem na realizację planu lub przedsięwzięcia, które mogą mieć negatywny wpływ na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000. Zezwolenie to wymagane jest przepisem art. 34 ustawy o ochronie przyrody: „34.1. Jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, może zezwolić na realizację planu lub przedsięwzięcia, które mogą mieć negatywny wpływ na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, zapewniając wykonanie kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2.”

34. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • „34.2. Jeżeli na obszarze Natura 2000 występuje siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może zostać udzielone wyłącznie w celu: • 1) ochrony zdrowia i życia ludzi; • 2) zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego; • 3) uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego; • 4) wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej.”

35. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE • Skąd wojewoda bądź dyrektor urzędu morskiego ma wiedzieć, że przedsięwzięcie może oddziaływać negatywnie? • „art.34 ust.3. Projekty planów i projekty zmian do przyjętych planów oraz planowane przedsięwzięcia, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 (...), lub nie wynikają z tej ochrony, a które mogą na te obszary znacząco oddziaływać, wymagają przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska” • W przypadku Natury 2000 – potrzebny dokument udowadniający brak negatywnego oddziaływania.

36. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE Co wynika z takiej oceny? • Wnioski wynikające z takiej oceny mają być podstawą decyzji przy wyrażaniu zgody na realizację danego planu (czy innego dokumentu strategicznego) lub przedsięwzięcia. • Zgoda taka może być wyrażona tylko po upewnieniu się, że dany plan lub przedsięwzięcie nie wpłynie niekorzystnie na integralność danego obszaru oraz po uzyskaniu opinii społeczeństwa.

37. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE

38. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE Od 30 kwietnia 2007 r. obowiązują przepisy ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. nr 75, poz. 493). Ustawa ta (wraz z Dyrektywą Odpowiedzialnościową, którą ustawa transponuje w życie) pod kątem przyrodniczym ma zastosowanie przede wszystkim do gatunków i siedliskktóre podlegają ochronie. Skutek - granice obszarów chronionych nie są jednym wyznacznikami lokalizacji inwestycji. Gatunki i siedliska mają być odpowiednio chronione nawet poza obszarami Natura 2000.

39. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PRAWNE Według ustawy, szkodą NIE JEST negatywny wpływ który został wcześniej przewidziany (np. w raporcie o oddziaływaniu na środowisko) i na wywarcie którego wydano odpowiednie zezwolenie (np. decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych) Natomiast szkodą JEST oddziaływanie pominięte w raporcie oddziaływania na środowisko, nawet gdy na podstawie tego raportu została wydana ważna decyzja zezwalająca na dane przedsięwzięcie. Tym ba rdziej szkodą jest każde negatywne oddziaływanie które wystąpiło bez uprzednio sporządzanego raportu o oddziaływaniu na środowisko. Ma to automatyczne przełożenie na zwiększenie odpowiedzialności wykonawców raportów oddziaływania na środowisko.

40. CZĘŚĆ III OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

41. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO • WYMOGI FORMALNE • dla raportów o oddziaływaniu na środowisko Zakres pełnego raportu o oddziaływaniu na środowisko określa art.52 POŚ: • opis planowanego przedsięwzięcia bardzo ważny punkt opracowania. Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na to, czy ujęty jest każdy rodzaj emisji (np. wynikający z poszczególnych procesów produkcyjnych). Przez pojęcie emisji należy rozumieć wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio (!!!) do powietrza, wody, gleby lub ziemi substancji oraz energii (ciepło, hałas, wibracje, pola elektromagnetyczne) • Przykładowymi nieprawidłowościami są w tym zakresie są: • - brak wykazania emisji zanieczyszczeń gazowych z układów chłodzenia, w których czynnikiem chłodzącym są ścieki, • - brak wskazania pewnych specyficznych substancji zawartych w ściekach pochodzących z oczyszczalni oczyszczających ścieki zarówno komunalne, jak i przemysłowe, • - brak informacji o hałasie pochodzącym z silnika napędzającego wyciąg narciarski bądź inną kolej linową.

42. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO • opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia należy się odnieść do zasięgu przewidywanego oddziaływania projektowanego przedsięwzięcia. Inwentaryzacja przyrodnicza. • opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych • opis analizowanych wariantów • Ważnym jest tu wyszczególnienie nie tylko dwóch wariantów: projektowanego i tzw. „zerowego” (polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia), ale wszystkich możliwych (co dotyczy zarówno procesów produkcyjnych, jak i np. powiązania z sieciami transportu). • Należy pamiętać, iż wariantowość w wielu przypadkach powinna dotyczyć nie tylko miejsca czy sposobu lokalizacji danego przedsięwzięcia, rozwiązań konstrukcyjnych, ale i np. terminów realizacji przedsięwzięć, sterowania popytem

43. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO • określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w wypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko • analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych • uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko

44. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO • opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z: • a) istnienia przedsięwzięcia, • b) wykorzystywania zasobów środowiska, • c) emisji, • oraz opis metod prognozowania, zastosowanych przez wnioskodawcę • Warto zauważyć, jak wiele rodzajów oddziaływań powinno zostać opisanych. Istotnym zapisem wydaje się być obowiązek przedstawienia oddziaływań skumulowanych; dane przedsięwzięcie samo w sobie niekoniecznie musi znacząco oddziaływać na środowisko, natomiast w połączeniu z innymi (istniejącymi bądź projektowanymi) może już spowodować znaczne negatywne oddziaływanie na środowisko bądź pogorszyć miejscowy stan środowiska. • Warto też zwrócić uwagę na metody prognozowania; często zdarza się, iż zastosowano niewłaściwe modele rozprzestrzeniania zanieczyszczeń.

45. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO • opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko • dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1 - określenie założeń do: • a) ratowniczych badań zidentyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego przedsięwzięcia, odkrywanych w trakcie prac budowlanych, • b) programu zabezpieczenia istniejących zabytków przed negatywnym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony krajobrazu kulturowego

46. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO • jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie proponowanej technologii z najlepszą dostępną techniką (BAT) • wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz określenie jego granic, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich • (dotyczy to tylko oczyszczalni ścieków, składowisk odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej, lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej – gdy wokół nich nie da się zachować standardów jakości środowiska, to tworzy się obszar ograniczonego użytkowania).

47. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO • przedstawienie zagadnień w formie graficznej • analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem • przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji • wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport • streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie Należy również pamiętać, iż raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien uwzględniać oddziaływanie przedsięwzięcia na etapach jego realizacji, eksploatacji oraz likwidacji. Powinien również zawierać opis oddziaływań o charakterze transgranicznym, o ile takie występują.

48. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Specyfika OOŚ związanych z Naturą 2000: • szczegółowe zapisy dotyczące ocen oddziaływania na środowiska związanych z obszarami Natura 2000 znajdują się w: • wytycznych Komisji Europejskiej pt. „Zarządzanie obszarami Natura 2000: Postanowienia Artykułu 6 Dyrektywy "Siedliskowej" 92/43/EEC”, oraz w • poradniku Komisji Europejskiej pt. „Ocena planów i przedsięwzięć znacząco oddziałujących na obszary Natura 2000” • http://ec.europa.eu/environment/nature/nature_conservation/eu_nature_legislation/specific_articles/art6/index_en.htm • http://www.wwf.pl/informacje/publikacje_natura.php • http://www.wwf.pl/informacje/publikacje_inne.php • http://landconsult.de/twin/start_pl.html

49. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Zgodnie z tymi dokumentami, ten specyficzny rodzaj raportu powinien zawierać następujące informacje: • wskazanie wszystkich gatunków bądź siedlisk chronionych Dyrektywą Ptasią i Siedliskową występujących na terenie objętym potencjalnym oddziaływaniem • 2) odniesienie się do właściwego stanu ochrony (właściwy stan ochrony gatunku lub siedliska – gatunek jest trwałym składnikiem właściwego dla niego siedliska, naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się ani nie ulegnie zmniejszeniu w dającej się przewidzieć przyszłości oraz odpowiednio duże siedlisko dla utrzymania się populacji tego gatunku istnieje i prawdopodobnie nadal będzie istniało)

50. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 3) odniesienie się do korzystnego statusu ochrony (nie zmniejsza się naturalna powierzchnia siedliska bądź nie zmniejsza się liczebność gatunku, zachowane są specyficzne struktury i funkcje, występuje taki sam stan dla typowych, kluczowych gatunków siedliska, nie zmniejsza się naturalny zasięg występowania i gdy występuje odpowiednio duża powierzchnia siedlisk niezbędnych dla długookresowego zachowania trwałych i zdolnych do odtwarzania populacji • 4) odniesienie się do integralności obszaru Natura 2000 • Na integralność obszaru składają się takie aspekty, jak: • korzystny status ochrony siedlisk • korzystny status ochrony gatunków • zachowanie kluczowych struktur, relacji i procesów • 5) odniesienie się do fragmentacji siedlisk oraz zagrożenia dla kluczowych struktur bądź procesów • 6) przedstawienie wszystkich oddziaływań w formie matrycy • 7) wyraźne stwierdzenie braku lub występowania istotnego bądź znaczącego oddziaływania na obszar Natura 2000 • 8) jeśli istnieje to oddziaływanie – zaproponowanie i ocena działań kompensacyjnych • 9) odniesienie się do nadrzędnego interesu publicznego (zdrowie, bezpieczeństwo)