HİZMET TİCARETİ ANLAŞMALARI Ayşe Figen SAFALI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü

1. HİZMET TİCARETİ ANLAŞMALARI Ayşe Figen SAFALI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü

2. SUNUMUN İÇERİĞİ • Ekonomi Bakanlığının hizmet ticareti anlaşmalarına ilişkin görevleri • Hizmet anlaşmalarının temeli-GATS • Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamında hizmet ticareti • Çoklu hizmet ticareti müzakereleri (ISA) • Dünyada ve ülkemizde hizmet ticareti verileri • Hizmet ticaretine ilişkin istatistikler • Ticaret Müşavirlerimizden beklentilerimiz

3. EKONOMİ BAKANLIĞININ HİZMET TİCARETİ ANLAŞMALARINA İLİŞKİN GÖREVLERİ • GATS’ın gereklerini yerine getirmek amacıyla hizmet sunumunun düzenlenmesinden sorumlu olan kurumların ve meslek örgütlerinin koordinasyonunu sağlamak, • Ülkemizin sektörel bazda hizmet sektörlerindeki durumunu yansıtan taahhüt listesini hazırlamak ve güncellemek, • İkili ve çok taraflı GATS müzakerelerine katılım, ulusal düzeyde hazırlık çalışmalarını ve koordinasyonu yürütmek, • Hizmetler Ticareti Konsey ve Komite toplantılarına katılım sağlamak,

4. EKONOMİ BAKANLIĞININ HİZMET TİCARETİ ANLAŞMALARINA İLİŞKİN GÖREVLERİ • Serbest Ticaret Anlaşmalarının (STA) hizmetler ticaretini içermesi halinde, ön hazırlık çalışmalarını ve müzakerelerini yapmak, • Hizmet ticaretine ilişkin olarak ülkemizin taraf olacağı diğer çok taraflı, çoklu ve ikili anlaşmaların hazırlık çalışmalarını ve müzakerelerini yapmak

5. HİZMET ANLAŞMALARININ TEMELİ-GATS • Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması(General Agreement on Trade in Services) • İlk çok taraflı hizmet anlaşmasıdır. Türkiye’nin Hedef ve Beklentileri: • Yoğun ticari ilişkilerimizin bulunduğu ülkelerin hizmet pazarlarına erişimin sağlanmasının önündeki engellerin kaldırılması • Hedef ülke taahhütlerinin, en azından tekliflerimizdeki liberalizasyon düzeyinde iyileştirilmesi • Gelişmiş ülkelerce, pazara girişte gelişmekte olan ülkeler yararına açılımlar yapılması • Disiplinlerle ilgili olarak gelişme yolundaki ülkelerce uygulanabilir kararların alınması

6. Serbest Ticaret Anlaşmaları Kapsamında Hizmet Ticareti • Bugüne kadar müzakereye başlanan ülkeler: • Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri (askıda) • G. Kore (askıdamal ticareti anlaşmasının yürürlüğe girişi bekleniyor) • Ukrayna (devam ediyor-taahhüt listesi değişimi gerçekleşti) • Kosova (ikinci tur müzakere Şubat 2013-anlaşma metni iletildi) • Şili (ilk tur müzakere Mart 2013-anlaşma metni teatisi) • İleride müzakereye başlanacak ülkeler: • Kolombiya, Malezya • Japonya, Hindistan, Endonezya, Kanada (ön değerlendirme çalışmaları) • Potansiyel ülkeler: • Komşu ve çevre ülkeler (Orta Doğu, Rusya ve BDT Ülkeleri, Balkanlar) • EUROMED ülkeleri • Mal ticareti alanında STA’mız olan ülkeler • AB’nin STA müzakere takviminde olan ülkeler

7. Serbest Ticaret Anlaşmaları Kapsamında Hizmet Ticareti • Hizmet ticareti konusunun STA müzakere gündemimize girmesi: • Gümrük Birliği yükümlülüklerimiz ve AB’nin yeni nesil STA yaklaşımı • STA partnerlerinden gelen müzakere talepleri • Amaç: • Hizmet sektörlerimizin gerçekleştirdiği ticarete ivme ve çeşitlilik kazandırılması • Bu alanda pazara giriş imkanlarının artırılması • Hizmet sektörlerinin istihdam yaratıcı etkisinin değerlendirilmesi • Önceliklerimiz: • Hedef pazarlarda mevzuat engellerinin giderilerek pazara giriş ve yatırım olanaklarının artırılması • Potansiyeli yüksek komşu ve çevre ülkelerde pazara erken girme avantajının elde edilmesi • Müteahhitlik, lojistik ve ulaştırma hizmetleri, sağlık hizmetleri, turizm hizmetleri, mali hizmetler gibi alanlarda hedef ülkelerdeki yatırım ve iş imkanlarımızın artırılması

8. ÇOKLU HİZMET TİCARETİ MÜZAKERELERİ (ISA) NEDEN: Doha Kalkınma Turu ile başlatılan çok taraflı hizmet ticareti müzakerelerinin kesintiye uğraması AMAÇ: Hizmetler ticaretinin %70’ini oluşturan katılımcılar arasında serbesti düzeyini büyük ölçüde arttıracak bir anlaşmayı, müzakerelere 2013’ün ilk aylarında başlayarak 12 ay içinde imzalamak; kritik kitleye ulaşılması halinde çok taraflılaştırmak ÜYELER: ABD, Avustralya, Yeni Zelanda, AB, Japonya, Kanada, Norveç, İsviçre, Hong Kong, Güney Kore, Tayvan, Pakistan, Panama, Meksika, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Peru, İsrail, İzlanda ve Türkiye TEMEL PRENSİPLER :Tüm hizmet sektörleri ve hizmet sunum biçimlerini kapsayacak iddialı bir anlaşma olması, hizmetlerde pazara giriş taahhütleri verilirken en az piyasadaki durumun yansıtılması (standstill) ve hizmet sunumunu etkileyen farklı alanlarda yeni disiplinler geliştirilmesi

9. DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE HİZMET TİCARETİ VERİLERİ

10. DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE HİZMET TİCARETİ VERİLERİ

11. DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE HİZMET TİCARETİ VERİLERİ

12. Hizmet Ticareti İstatistikleri İkili hizmet ticareti müzakereleri kapsamında ülke temelinde veriye olan ihtiyaç düşünüldüğünde, en önemli sorun ülke temelinde istatistik tutulamıyor olmasıdır. Hizmet ticareti istatistiklerine ilişkin sorunlar Sayın Bakanımıza bir brifingle sunulmuş olup, talimatları çerçevesinde bir strateji planı hazırlanmıştır. Bu kapsamda, başta görece rekabetçi olduğumuz turizm, taşımacılık ve inşaat hizmetleri sektörleri olmak üzere sağlık, eğitim, yazılım ve görsel-işitsel hizmetlere yönelik istatistik problemlerinin de ele alınacağı bir yol haritası oluşturulmuştur. Yol haritası çerçevesinde yapılan çalışmalar sonucunda: -Hizmet ticareti istatistikleri gelişmiş ülkelerde ve bu konuda başarılı tüm ülkelerde doğrudan raporlama (anket) ve idari kayıtlar kullanılarak derlenmektedir. Bankacılık sistemi (ITRS) kayıtları artık kaynak olarak kullanılmamaktadır. -Ülkemizde de anket yoluyla veri derleme yöntemine hızla geçilmesi doğru olacaktır.

13. Hizmet Ticareti İstatistikleri -Bu sebeple, hizmet ticareti istatistikleri derleme görevinin diğer ülkelerde olduğu gibi TÜİK tarafından üstlenilmesi ilgili kurumlarca uygun görülmüş ve 30 Kasım 2012 tarihi itibariyle proje TÜİK tarafından sahiplenilmiştir. -Bakanlık olarak hedefimiz TÜİK’te Mart 2013 RİP Konsey Toplantısına kadar koordinasyon ekibinin ve anket alt yapısının hazırlanması 2013 yılı sonuna kadar veri derleme çalışmalarına başlanması Hedefleri konulmuştur.

14. Ticaret Müşavirlerimizden Beklentilerimiz Hizmet ticaretine yönelik ülkemiz pozisyonunun partner ülke bazında ve çok taraflı olarak oluşturulması çok önemlidir. Bu kapsamda, 1)Müşavirliklerimizin bulundukları ülkeler ile ülkemiz arasındaki hizmet ticaretini yakından takip etmeleri ve hazırlayacakları ülke raporlarına “Hizmet Ticareti” ne ilişkin bölümler bulunması çok faydalı olacaktır. 2)Bulundukları ülkenin, DTÖ/ GATS çerçevesinde sunulan taahhüt listelerinin incelenmesi, varsa pazarda söz konusu taahhütlere aykırı uygulamaların tespiti halinde Genel Müdürlüğümüzle temasa geçilmesi önem arz etmektedir. 3)Bulundukları ülke ile ülkemiz arasında ikili veya çoklu hizmet ticareti müzakereleri yapılıyor ise: o ülkede bulunan ülkemiz hizmet sunucularının karşılaştıkları problemlerin ve talep ettikleri pazar açılımlarının Bakanlığımıza bildirilmesi, müzakerelerde alacağımız pozisyonda, belirleyici rol oynayacaktır.

15. TEŞEKKÜR EDERİZ İletişim için: gats@ekonomi.gov.tr