Raporti i Stabilitetit Financiar Numër 2

1. Raporti i Stabilitetit Financiar Numër 2

2. Raporti i Stabilitetit FinanciarNumër 3 Arben Mustafa Drejtor Departamenti i Stabilitetit Financiar dhe Analizave Ekonomike 19 dhjetor 2012

3. Figura1. HartaMakroekonomike Zhvillimet Makroekonomike në Kosovë • RritjarealeekonomikenëKosovëpërvitin 2012 parashihettëjetënën 4%. • Nëperiudhënqershor 2011 - qershor 2012, shpenzimetqeveritare u rritënpër 18% • Deficititregtar u rritëpër 6.4%: eksportet 18.4%, importet 2.6% • Dërgesat e emigrantëve u zvogëluanpër 0.7% • Investimet e HuajaDirekte u zvogëluanpër 53.3% • Norma mesatarevjetore e inflacionit (çmimet e konsumit) nëgjashtëmujorin e parëishte 1.5% • (9.6% nëperiudhën e njejtëtëvitittëkaluar)

4. Figura3. HHI për asetet, kreditëdhedepozitat Figura 2. Struktura e asetevetësistemitfinanciarsipassektorëve Sistemi Bankar • Totali i asetevetësistemitfinanciararritinë3.5 miliardë euro (72.5% e PBB-së). • 74.6% e asetevetësistemitfinanciarpërbëhetngasistemibankar. • 89% e asetevebankarejanënëpronësitëhuaj. • Shkallë e lartë e koncentrimittëtregut, por me rënietëvazhdueshme.

5. Figura4. Kontributinërritjen e asetevetësistemitbankarsipaskategorive, në përqindje Bilanci i Gjendjes: Asetet • Asetet e sistemit bankar u rritënpër 6.1% (12.7% rritjenëvitin 2011). • Vlera e asetevetotalearritinë 2.65 miliardë euro (54 % e PBB-së). • Kreditëpërbënin67% tëgjithsejasetevenëqershor2012. • Nëjanar 2012 filloitregtimi i bonovetëthesarittëQeverisësëRepublikëssëKosovës, kuakterëtprimarjanëbankatkomerciale.

6. Figura6. Strukturaekredivesipasveprimtarisëekonomike, nëpërqindje Figura5. Norma e rritjessëkredivesipassektorëve, nëpërqindje Bilanci i Gjendjes: Kreditë • Kreditëarritënnë1.77 miliardë euro (36.2 % e PBB-së). • Aktivitetikreditorvazhdoitërritet, por me ritëmtëngadalësuar (rritjeprej 9.3% nëqershor 2012 vs. 15.7% nëqershor2011). • 67 % e gjithsejkredive u pranuanngandërmarrjet. • Sektori i tregtisëpranoi 51.3% tëkredivepërndërmarrje. • Sektori i bujqësisëvazhdontëketëqasjenmëtëulëtnëkredi, me vetëm 4%. • Kreditë me afatmaturimimbi 2 vitevazhdojnëtëmbizotërojnë me 69.4%

7. Figura8. Strukturae depozitavesipassektorëve, në përqindje Figura7. Trendiirritjessëdepozitave, nëpërqindje Bilanci i Gjendjes: Depozitat • Depozitat vazhdojnëtëjenëburimikryesor i financimittësistemitbankar(79.5% e gjithsej detyrimeve). • Vlera e depozitave arriti në 2.1 miliardë euro. 72.1% e tyre i takuanekonomivefamiljare. • Norma e rritjes sëdepozitaveu ngadalësua në 7.7% nga 11.8% në qershor 2011. • Pothuajse përgjysmim i depozitave të ndërmarrjeve publike. • Zvogëlim i depozitave të jorezidentëve për 23.9%. • Ngadalësim i rritjessëdepozitavetëekonomivefamiljaredhendërmarrjeveprivate.

8. Figura9. Mesatarjagjashtëmujore e normavetëinteresit, nëpërqindje Normat e Interesit • Norma mesatare e interesitnëgjysmën e parëtëvitit 2012: • kredi13.7%(14.3% në qershor 2011) • depozita3.4% (3.4% në qershor 2011) • Margjina e interesit10.2pp ( 0.7pp) • Depozitat me afatmaturimimbi 2 viteshënuannormëinteresimëtëlartë. • Nëkuadërtëkredivepërndërmarrje, normamëtëulëtatëinteresitshënuankreditëinvestive me afatmëtëgjatëmaturimi. • Nëkuadërtëkredivepërekonomifamiljare, normamëtëulëtainteresishënuankreditëpërpatundshmëri me afatmaturimiderinë 5 vite.

9. Figura11. Raportishpenzime/tëhyra, nëpërqindje Figura10. Bilanciitëhyravedheshpenzimeve, nëmilionë euro Performanca e Sistemit Bankar • Profiti neto u zvogluanë10.2 milionë euro – rënie vjetore prej 31.2%. • Shpenzimet janë rritur me ritëm më të shpejtë se tëhyrat, sirrjedhojë e ngadalësimittëkreditimitsidherritjessëshpenzimeve për provizione. • Raporti shpenzime/të hyra u ngrit në 89.9%. • Tëhyratngainteresinëkredimbesinkategoriadominuese e tëhyrave (78.0% tëgjithsejtëhyrave) • Shpenzimet e përgjithshme dhe admin.përfaqësojnëkategorinëdominuesetëshpenzimeve (44.5% të gjithsej shpenzimeve)

10. Figura12. Raportiasetelikuide "broad"/detyrimeafatshkurtëra Figura13. Hendekuilikuiditetit, nëmilionë euro Rreziqet e Sistemit Bankar: rreziku i likuiditetit • Nivel i kënaqshëm i likuiditetit,por me rënie të lehtë në disa nga indikatorët • Raporti/Kredi depozita arritinë83.2% në qershor 2012 (83% në qershor 2011) • Raporti asete likuide ‘broad’/ detyrime afatshkurtërazbriti në 36.2% (38.1% në qershor 2011) • Rezervat e mbajtura nga bankat u rritën, duke tejkaluar për 127.5 milionë euro (70%) nivelin e rezervës së detyrueshme. • Afati më ishkurtëi maturimit për depozitatkrahasuarme kreditëvazhdon të shkaktojë hendek tëgjerëmaturimi.

11. Figura14. NPL-tëdheprovizionet Figura15. NPL-tësipassektorëve Rreziqet e Sistemit Bankar: rreziku kreditor (1) • Migrim i lehtë i kredivedrejtkategorive me cilësimëtëdobët. • Raporti kreditëjoperformuese/gjithsej kreditë arriti në 6.5% (5.9% në qershor 2011) • Rritja i atribuohetkryesishtzvogëlimittënormëssërritjessëgjithsejkredive. • Kreditë joperformuese të mbuluara me 117.3% nga provizionet për humbje nga kreditë. • Kreditë për ndërmarrjet vazhdojnëtëjenëmë problematike për sa i përket kthimit.

12. Figura16. Koncentrimiirrezikutkreditor Rreziqet e Sistemit Bankar: rreziku kreditor (2) • Nëqershor 2012, koncentrimiirrezikutkreditor u rritënë 72% nga 55.6% saishtenëqershor 2011 • Numriiekspozimevetëmëdhaështërriturnë 54 (nga 41 nëqershor 2011), duke bërëshpërndarjen e koncentrimittërrezikutkreditornëmëshumëkredimarrës

13. Figura17. Kapitalizimiisistemitbankar Figura18. Struktura e kapitalittësistemitbankar Rreziqet e Sistemit Bankar: rreziku i solvencës • Treguesi i Mjaftueshmërisë së Kapitalit qëndroinë 17.2% (12% minimumi i kërkuarnga BQK). • Kapitali i sistemitbankarnëqershor 2012 ishte 303.9 milionë euro: 92.2 milionmëtepër se kapitali i kërkuarrregullativ. • Struktura e kapitalit të bankave karakterizohet me cilësi të mirë, ku kapitali i klasit të parë përbën rreth 83.5% të gjithsej kapitalit. • Kapitaliaksionarvazhdontëpërbëjërreth60% tëgjithsejkapitalit.

14. Analiza stress-test • Rrezikukreditor: • Niveli lartë iqëndrueshmërisësë sistemitnërasttëparaqitjessëskenarëve “ekstrem” tërritjessëkredivejoperformuese. • Mjaftueshmëria e kapitalitnësisteminbankarnëpërgjithësi do tëvazhdontetëishtembi 12%, përveçnëdisabankaindividualeku do tëparaqitejnevojapërinjektimtëkapitalnëvlerëtëulët. • Ndjeshmëri e ulët e sistemitkundrejtrrezikutnganorma e interesitdhekursi i këmbimit. • Rrezikuilikuiditetit: • Qëndrueshmërimjaft e lartë e sistemitkundrjetpërballimittëtronditjevetëmundshmengarrezikuilikuiditetit • Sistemibankarështënëgjendjetëpërballojëtërheqjederinë 30% tëgjithsejdepozitave, pa pasur problem me mirëmbajtjetëmjetevelikuide • Aftësia e sistemitpërpërballimin e tërheqjessëmenjëhershmetëdepozituesvetëmëdhenj

15. Sektorët Tjerë Financiar • Sektori i Sigurimeve: • Asetet: 120.2 milionëeuro,rritje vjetore prej 16.3%. • Vlera e primevetëpranuaraishte 39.6 milionëeuro, rritjevjetoreprej 4%. • SistemiPensional: • Asetet e sistemitpensionalshënuanrritjevjetoreprej 19.5%. • Trusti i KursimevePensionaletëKosovësshënoiperformancëpozitivengainvestimiimjeteve. • Institucionet Mikrofinanciare: • Numriiinstitucionevefinanciareështërriturnga 17 në 19. • Vlera e kredive: 102.6 milionë euro, rënie vjetore prej 10.9përqind

16. Tema Specifike • RelacioninëmestëKonkurrencëssëSektoritBankardheProvizionevetëHumbjevengaKreditë • IdentifikimiiBankave me RëndësiSistemikenëKosovë

17. Raporti i Stabilitetit Financiar Numër 2