530 likes | 854 Views
Kötü Over Yanıtında Tedavi Seçenekleri. Prof Dr Cihat Ünlü, ACIBADEM Universitesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD İstanbul - Türkiye. Tanım - I. hCG günü <3-5 folikül Toplanan oosit sayısı <3-5 En yüksek E 2 düzeyi <300-500pg/mL. Garcia et al., Fertil Steril, 1983
E N D
Kötü Over Yanıtında Tedavi Seçenekleri Prof Dr Cihat Ünlü, ACIBADEM Universitesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD İstanbul - Türkiye
Tanım - I • hCG günü <3-5 folikül • Toplanan oosit sayısı <3-5 • En yüksek E2 düzeyi <300-500pg/mL Garcia et al., Fertil Steril, 1983 Land et al., Fertil Steril, 1996 Fridstrom et al., Gynecol Endocrnol, 1997 Surrey et al., Fertil Steril, 1998 Rombauts et al., Fertil Steril, 1998 Raga et al., Hum Reprod, 1999
Tanım - II • Stimulasyonun 5. günü E2 <100 pg/mL • Siklusun 3. günü FSH >7-15 mIU/mL • İleri yaş >40 • 1 IVF başarısızlık öyküsü • Kullanılan gonadotropinler • >44 amp. • >300 IU • Uzamış stimulasyon süresi Navot et al., Lancet, 1987 Schaker et al., Fertil Steril, 1992 Tooth et al. J Reprod Med, 1996 Schoolcraft et al., Fertil Steril, 1997 Schachter et al., J Assist Reprod Genet, 1997 Karande et al., Fertil Steril, 1997 Faber et al., Fertil Steril, 1998
Kötü Ovaryan Yanıt • İnsidans %9-24 • Ovaryan yaşlanmanın ilk belirtisi Keay, Br J Obstet Gynecol, 1997 Beckers, Fertil Steril, 2002 De Boer, Fertil Steril, 2002 Nikolau, Human Reprodution, 2002
Etyoloji • Azalmış over rezervi (Yaş, Endometriosiz, Cerrahi, Kemo-radyoterapi, İmmünolojik hast.) • Granuloza hücrelerinde azalmış FSH reseptör sayısı • FSH bağlanması sonrası defektif sinyal iletimi • Foliküler sıvıda FSH reseptör bağlanma inhibitörünün varlığı • Gonadotropinlerin yayılımını sağlayan vasküler ağın yetersizliği • Granüloza hücre otoantikorlarının varlığı • “gonadotropin surge attenuating faktör” (GnSAF) biyoaktivitesi
Fonksiyonel Ovaryan Rezerv • Her zaman kronolojik yaş ile korele değil Genç hastalarda hızlanmış folikül kaybı Kronolojik yaşa göre azalmış fonksiyonel germ hücre kapasitesi Faddy et al., Hum Reprod, 1992 Fujine et al., Hum Reprod, 1996 Lim et al. Fertil Steril, 1997 Sutter, Fertil Steril, 2003
Prediksiyon Testleri • 3. gün FSH 12-15mIU/mL • 2-3. gün E2 30-75pg/mL • 2-3. gün inhibin B <45pg/mL • İleri yaş • FSH/LH (>3-5) • Foliküler sıvı IGF-I • GnSAF üretimi • Serum antimüllerian hormon
Kötü over yanıtını önceden %100 güvenilirlik ile tahmin edebilecek bir test yoktur En ideal test ovaryan stimulasyona karşı overlerin verdiği yanıttır
Kötü Over Yanıtına Sahip Hastalar Granuloza hücreleri - Kültürde sağkalım oranları - steroid salınımı - mitotik indeks - IGF-I ve II üretimi - a-inhibin salınımı
Kötü Over Yanıtı – Oosit Kantitatif değişiklikler ?? Kalitatif değişiklikler ?? Erken menopoz (x8-11) Farklı stimulasyon rejimleri ne kadar başarılı?
Spontan Takip ile Gebelik? %10 2-12 yıl Baram, J Physchom Obstet Gyencol, 1998 Bryson, Hum Fertil, 2000
Gonodotropin Doz veya Tip Gonadotropin dozunu arttırmak r-FSH r-LH eklenmesi Senkronizasyon ve Erken Recruitment Luteal FSH (Geç Luteal) Luteal E2 (Geç Luteal) Luteal GnRH antagonist OKs ön tedavi Down Regülasyon Methodları GnRH-a Flare up Mikrodoz GnRH-a flare GnRH-a stop protokolleri GnRH antagonistleri Doğal Siklus Tedavi Seçenekleri
Ko-Treatment Modelleri GH Eklenmesi Deksametazon Eklenmesi Testosteron supplementasyonu İndüksiyon ajanları eklenmesi Yeni Ajanların Kulllanımı Aromataz İnhibitörleri Yardımcı Methodlar ve Laboratuar Yöntemleri In vitro matürasyon (FSH ve hCG priming) Assisted hatching Preimplantasyon aneuploidi taraması Tedavi Seçenekleri
Yüksek Doz Gonadotropin * Randomize prospektif çalışma, retrospektif kontrol † Randomize prospektif çalışma
Randomize Prospektif Çalışma • hMG 225450 IU/mL (siklusun 5. günü) - Over yanıtında artış sağlamıyor - Folliküler recruitment geç luteal ya da erken folikülür fazda gerçekleşmektedir Von Hooff, Hum Reprod, 1993
Randomize Prospektif Çalışma • NETA (10mg/gün) 14 gün tedavi • 100 g triptorelin (1.gün) 25 g (3.gün) • Saf FSH 3. gün Randomizasyon 300 IU/mL 150 IU/mL 450 IU/gün FSH sabit doz İptal oranları = Benzer gebelik oranları Gonadotropin kullanımı Cedrin-Durnerin et al., Fertil Steril, 2000
Poor Responder: Optimal Gonadotropin Dozu > 300 IU/gün FSH Etkinlik/Yarar : Minimal yada Etki yok • 1 Sistematik Review (Tarlatzis 2003) Yüksek doz çalışmalar tutarsız (Birkaç RKÇ minimal yarar veya etki yok !) • Randomize Kontrollü Çalışma • Etki yok---- Van Hoof (1993), Rombaoust (1998), Cedrin Dunerin (2000) • Gebelik Oranları benzer, Toplanan oosit ve follikül sayısı yüksek----Garcia-Velasco (2000), Akman (2001) • Gebelik Oranları, Toplanan oosit ve follikül sayısı benzer---- Goswami (2004) Let vs Yüksek doz FSH • 9 Prospektif Kontrolsüz Çalışma---- Etkindir, Outcome iyi cevap veren hasta ile aynı • 8 Retrospektif Çalışma----- Fazla yarar yok • 5 Review----- Sistematik Review ile aynı sonuçlar Siristanidis & Hamilton 2007
Rekombinant FSH • Normal yanıt veren hastalarda r-FSH ile daha iyi sonuçlar; • Granüloza hc. FSH’a duyarlılık artışı • Kötü yanıt veren hastalarda r-FSH oosit ve embriyo kalitesini arttırır mı??? Daya ve Ganby, Cochrane Review, 2000 Out, Hum Reprod Update, 1996
Rekombinant FSH vs Uriner FSH • Artmış Gebelik Oranları • Artmış Toplanan Oosit Sayısı • Düşük İptal Oranları • LH eklenmesi ile daha iyi sonuçlar • hMG’ye belirgin üstünlüğü yok Raga , Hum Reprod 1999 De Placido, Hum Reprod, 2001 Ng EH, Hum Reprod, 2001 Westergaard Fertil Steril, 2001 Gordon, Fertil Steril, 2001 Gleicher , Human Reprod, 2003
r-LH Eklenmesi: Poor Response • 84 Poor Responder, Randomize Prospektif • Grup A / • D7-10 150 IU, D11-14 75 IU/gün r-LH • D1-6 r-FSH 375 IU/gün, D7-14 r- FSH 300 IU • Grup B / • D1-6 r-FSH 375 IU/gün, D7-14 r- FSH 300 IU Follikül ve Toplanan Oosit Sayısı, Transfer Edilen Embryo Sayısı, Embryo Kalitesi Gebelik Oranları İmplantasyon Oranları Fark Yok Barrenetxea, 2008
Folliküler Senkronizasyon veErken Recruitment Window Geç luteal fazda “Erken Recruitment” • Luteal FSH Desteği Folliküler Senkronizasyon ve Luteoliz • Luteal Östrojen Desteği • Luteal fazda GnRH antagonist uygulaması (Antagonist Sikluslarında)
FSH – Luteal Dönemde Başlama I Prospektif randomize kontrollü çalışma FSH : 150 IU/gün Rombauts, Fertil Steril, 1998
FSH – Luteal Dönemde Başlama II Prospektif randomize kontrollü çalışma Long GnRH + Luteal FSH vs Mikrodoz FSH : 150 IU/gün, * P< 0.05 Kucuk T, JARG, 2007
Luteal Östrojen Desteği (Geç Luteal) • 60 Poor responder, 120 IVF siklusu • GnRH antagonist veya Mikrodoz flare-up • E2 luteal 21- gonadotropin 3.gün 2x2 mg E2 destek grubunda; • Peak E2 değeri • Matür ve Toplanan oosit sayısı • 2PN embryo sayısı • D3 >7 hc embryo sayısı Frattarelli, Fertil Steril 2008
Luteal GnRH Antagonist (CRASH) • 36 Poor responder, 72 IVF/ICSI siklusu • Self-Kontrol( Long Agonist vs CRASH-GnRHant) Sonuçlar; • Toplanan Oosit ve Follikül Sayısı • Fertilize Oosit Sayısı • Kaliteli Embryo Sayısı • Transfer Edilen Embryo Sayısı • Düşük İptal Oranı Oranlar; • % 26 Klinik Gebelik • % 19 Canlı Doğum • % 18 İmplantasyon Daha İyi Oranlar Humaidan, 2005
OK ile Ön Tedavi OK - Östrojen reseptör sentezinde - Östrojen reseptör duyarlılığı GnRH-a rejimi öncesi / Retrospektif Çalışma - İptal oranlarında ? - Gebelik oranlarında ? Lidheim, J Assist Reprod Genet, 1996
Flare-Up Rejimler Teorik Avantalar • Ovaryan süpresyon şiddetli değil • GnRH reseptörlerinin başlangıç stimulasyonu ile endojen gonadotropin salınımı
Standart Flare-Up Rejimler Prospektif çalışmalar 1. Buserelin 0.5 mg/gün siklusun ilk 3 günü (ultrashort) İptal=%0, Gebelik=%42.9 Howles, Hum Reprod, 1987 2. 53 poor responder hasta (ultrashort) Oosit sayısı , İptal=%11.3, Gebelik=%29 Padilla, Fertil Steril, 1996 3. Luteal GnRH-a ile karşılaştırmalı çalışma Gebelik=%20.4 vs. %11.7 Toth, J Reprod Med, 1996
Standart Flare-Up Rejimler • Prospektif çalışmalar • GnRH-a 0.5 mg/gün, siklusun 2. günü • hMG 450-600 IU/gün, siklusun 3. günü • Oosit = 10 • İptal = %23.4 • Gebelik = %13.4 • Belirgin avantajı yok Karende, Fertil Steril, 1997
Mikrodoz Flare-Up • GnRH-a dozu • Ovaryan süpresyon şiddetli değil
Estradiol (pg/mL) 1200 800 400 0 -10 -8 -6 -4 -2 0 1 Kontrol Microdose GnRH-a Microdose GnRH-a vs. luteal faz GnRH-a Scott et al. Fertil Steril 1994; 61: 880-5. hCG gününe göre stimulasyon günleri
Mikrodoz Flare-Up • Klasik flare rejimlere oranla azalmış LH ve androjen salınımı • OK ile ön tedavi • 20-40mg bid GnRH-a3. gün • Gonadotropin 5. gün • oosit sayısı • İptal oranları • Gebelik oranları Scott ve Navot , Fertil Steril, 1994 Schoolcraft, Fertil Steril, 1997 Surrey, Fertil Steril, 1998 Leondires, Fertil Sterili 1999
Flare rejimi + L-arginine (NO öncülü)-16 mg / d p.o. • Aynı hMG / FSH doz ve süresi • Artmış oosit sayısı • Standart flare-up rejimlere oranla azalmış iptal oranları Battaglia, Hum Reprod, 1999
GnRH-a Stop Protokolleri • Midluteal fazda başlanır, mens (ovaryan süpresyon) ile birlikte kesilir • Azalmış ovaryan süpresyon • oosit sayısı ? • İptal oranlarında • gebelik oranları ???? • Prematür LH salınım oranları Drinfeld, Fertil Steril, 1999 Garcia-Velasco, Hum Reprod, 2000
GnRH Long - Antagonist • Prospektif çalışma / kontroller retrospektif • n=24 siklus • CC 2-5. günler 100mg/gün + gonadotropin 375 IU (ort) • Cetrorelix 0.25mg/gün, 6. gün *P>0.05 Craft, Hum Reprod. 1999
GnRH Antagonist - Flare-up • Fasouliotis, J Assist Reprod Genet, 2003
GnRH Antagonist – Microdose Flare-up • Demirol & Gurgan, Fertil Steril , 2008
Down Regülasyon: Poor Response Metaanaliz Hangi protokol seçilmeli, tutarsız bilgi vermektedir. Khalaf, RBM online 2007
Doğal Siklus • Çoğunda self kontrol çalışmalar • Daha az invaziv, • Daha düşük maliyet, • Oosit Toplama yüzdesi % 48-82 • Ongoing PR % 2-18 (% 9) Bassil, 1999 Feldman, 2001 Bar Hava, 2000
Doğal Siklus vs Mikrodoz Morgia, Fertil Steril 2004
GH Eklenmesi: Poor Responder • 4-12 IU/gün, gonadotropinler ile birlikte • Ovaryan IGF-1 • Gonodotropinlerin granüloza hücreleri üzerindeki etkisi amplifiye olur İbrahim, Fertil Steril, 1991
GH Eklenmesi: Poor Responder - İlk çalışmalarda (+) etki Hugues, Fertil Steril, 1991 Hughes, Hum Reprod, 1994 • Randomize çalışmalar • yarar yok Hugues, Fertil Steril, 1991 Hughes, Hum Reprod, 1994 Suikkari, Fertil Steril, 1996 Howles, Hum Reprod, 1999 - Artmış Canlı Doğum Oranı (3 RKÇ; OR 4.37, 95% CI 1.06 to 18.01). - Yan etki yok, ancak tutarsız ve zayıf bilgi. Harper (Cochrane metaanalysis), 2003
GH Eklenmesi: Poor Responder • 62 Poor Responder, Prospektif Randomize • Grup A / Long GnRH analog + GH 4mg (12IU) • Grup B / Long GnRH analog Kucuk T, 2008 • 40 Poor Responder, Prospektif Randomize • Grup A / Long GnRH analog + GH 4mg (12IU) + düşük doz asprin • Grup B / Long GnRH analog Guan, 2007 ARTAR DEĞİŞMEZ • Toplanan ve Matür Oosit, • Fertilizasyon Oranları • Peak E2 • Gebelik Oranı • İmplantasyon Oranı
Deksametazon • GH = IGF-1 • Endometriumda immünmodulasyon • 1mg/gün normal yanıt veren hastalarda azalmış iptal oranları Smith, Fertil Sterili 2000 Polak de Fried, Hum Reprod, 1993 Miell, J Endocrinol, 1993 Keay, Hum Reprod, 2001
Testosteron Supplementasyonu:Poor response Massin, Hum Reprod 2006 Balasch, Hum Reprod 2006 Fabreques, Hum Reprod 2008
Aromataz İnhibitörleri: Poor Response Letrozol D 3-7, 2.5 mg gün • Kullanılan FSH dozu düşer, • > 18 mm follikül sayısı artar • Peak E2 düşer Mitwally & Casper 2002 • Granüloza hc FSH duyarlılığı artar, • Androjen düzeyleri artar, • IGF-1 düaeyi artar
Aromataz İnhibitörleri + FSH vs Mikrodoz + FSH Schoolcraft, Fertil Steril 2007 Yaralı, Fertil Steril 2008
Kötü Over Yanıtında IVM • Chian RC, et al. Fertil Steril 1999 • Chian RC, et al. Hum Reprod 2000 • Son WY, et al. Hum Reprod 2002 Oosit Retrieval öncesi • hCG priming var • 10 000 IU hCG 38 sa önce • Artmış IVM gebelik oranları • hCG priming yok