BIOVEILIGHEID: wetgeving & werkelijkheid

1. BIOVEILIGHEID:wetgeving & werkelijkheid René Custers regulatory & communications manager, VIB

2. Bioveiligheid Het veiliggebruik van levendeorganismen in het bijzonderpathogenen en GGO’s mbt: • werknemersbescherming • volksgezondheid, en • leefmilieu

3. Wetgeving • Werknemersbescherming • EU richtlijn 2000/54 over risico’s verbonden aan blootstelling aan ‘biologische agentia’ op het werk • Welzijnswet, KB biologische agentia • Volksgezondheid en leefmilieu • EU richtlijn 2009/41 over ingeperkt gebruik van GG micro-organisms • Vlarem rubriek 51

4. Vlarem rubriek 51 • Scope: • Pathogenen • GGO’s (dus niet alleen GGM’s) • Ingeperkt gebruik • Principes: • Milieuvergunning noodzakelijk • Bioveiligheidstoelating voor de activiteit

5. Vlarem rubriek 51 • Milieuvergunning • Zwaarte procedure afhankelijk van risiconiveau activiteit • Procedure bioveiligheidsdossier • Afhankelijk van: • Type gebruik (eerste gebruik, volgend gebruik) • Risiconiveau activiteit • Onderscheid tussen: • Toelatingsaanvraag • Kennisgeving

6. Welzijnswet / KB biologische agentia • Scope: • Biologische agentia op het werk • Principes: • Risico-analyses uitvoeren en gepaste maatregelen treffen • Melding aan FOD werk

7. Wat is de essentie? • Risico-analyse voorafgaand aan de werkzaamheden • Gepaste (inperkings)maatregelen Maw: nadenken en vervolgens verantwoord handelen!

8. Klasse-indeling

9. Inperkingsniveau’s • Omschrijving van: • Fysieke inrichtingseisen • werkprocedures

10. Inperking • Is de gecombineerde toepassing van: • Biologische inperking • Fysische inperking • Toepassing van veilige werkprocedures • PBM’s

11. Fysieke inperking L1 • Permanente structuur • Gladde, makkelijk te ontsmetten oppervlakken • Wasbak • kapstok

12. Fysieke inperking L2, additioneel: • Deuren kunnen gesloten worden • Waarschuwings- en informatie signalen • Gerestricteerde toegang • (klasse II veiligheids-kabinet)

13. Fysieke inperking L3 additioneel • Sas • Onderdruk • Hepa filter • Fumigeerbaar • Klasse II veiligheidskabinet • Electronische back-up • Brandalarm • ……

14. De risicoanalyse (GGO’s) • Hoe begin je eraan? ………

15. Stap 1 • Hazard identificatie <-> organismen • Taxonomie • Schadelijke eigenschappen • Verspreiding • GGO: gastheer, donor, insert • Eindpunt: risicogroep-indeling

16. Stap 2 • Analyse van de activiteit <-> kritische punten • Type activiteit • Schaal vd activiteit (volume / concentratie) • Bijzondere handelingen • Transport • Afval • In noodgevallen • Eindpunt: modifyers van risiconiveau

17. Stap 3 • Inperkings / preventiemaatregelen • Primaire inperking • Secundaire inperking • Procedures • Toegang • Training • Gezondheid • Eindpunt: finale risiconiveau-indeling

18. Werkprocedures Veilige microbiologische technieken!! (VMT) Voor alle werk met micro-organismen en cellen

19. VMT

20. Aerosolproducerende handelingen

21. Labjas Routine Normal labcoat Dedicated labcoat

23. PBMs

24. Handschoenen • Kunnen om twee redenen gedragen worden: • Om jezelf te beschermen • Om je experiment te beschermen • Draag ze enkel als het echt moet • Versvers ze regelmatig • Blijf af van deurknoppen, etc.

25. Handschoenen veilig uitdoen

26. Unwanted skin exposure ?

27. De veiligheidsbril • Wanneerchemischestoffeneengevaarkunnenbetekenenvoor het oog • Histologie • Geconcentreerdezuren / basen • Etc.

28. Klasse II bioveiligheidscabinet • Bescherming van: • medewerker • experiment • leefmilieu • -> Correct gebruik!

29. Klasse II veiligheidskabinet • Biohazard laminar flow class II • HEPA filtered air • Underpressure in working area • Inflow creates air barrier Containment, sterility working area: largely dependent on this “air curtain” • This is not a magical box !

30. Houd het luchtgordijn intact! • Elk object = verstoring • Enkel objecten die je echt nodig hebt • Open rekken, niets op de roosters • Elke manipulatie = verstoring • Beweeg voorzichtig • Vermijd telkens van binnen naar buiten te bewegen • Verstoring van buiten • Passerende collega’s • Plaatsing onder ventilatoren

31. SAFE USE?

32. Controleer altijd • Bij recente kabinetten kan de luchtsnelheid aangepast worden van: • - Downflow • - Luchtgordijn Alarm ? Dat gaat jou aan !

33. Front scherm Niet genoeg ruimte voor openen en manipuleren van kooien Dit kabinet niet geschikt voor dit werk

34. Een alternatief voor in animalaria

35. Safe use of a class II cabinet • Prepare an experiment thoroughly and collect all necessary materials before beginning work. • Allow the cabinet to run for a minimum of 15 minutes before beginning work. • Check the indicators on the cabinet to see that it is properly functioning and safe to use. • Decontaminate the work surface and air intake grills with a proper disinfectant (for instance 70% ethanol or 1% Virkon). • Only place materials and equipment in the cabinet that is required for immediate work. • Do not put any paperwork in the cabinet. • Only use ‘open’ trays and holders which do not block the airflow. • Never place objects over the front or rear air intake grills. • Remember to always work from a ‘clean’ to a ‘dirty’ side. On the ‘dirty’ side you should place a small container or plastic bag for contaminated items such as pipette tips.

36. …Continued • Move your arms slowly in a manner that will minimize the disruption of the airflow. • Minimize activities that can disturb the air barrier in the cabinet such as the opening of nearby doors, or personnel passing by close to the cabinet. • Perform all work well inside the cabinet, and not on the outer edge. • Do not use a Bunsen burner or an equivalent electronic heating device, since this may create a strong turbulence in the airflow. Use disposable inoculation needles instead. • When your work is finished, decontaminate all materials on the outside before removing them from the cabinet. • Waste should be removed from the cabinet in a closed container or a closed plastic bag, which is decontaminated on the outside before removing them from the cabinet. • Decontaminate the work surface and the air intake grills. • Allow the cabinet to run for another 10 minutes before turning it off.

37. Bunsen brander in the cabinet ? Smaller, better controlled flame Heated glass beads But: any heat source = disruption of air currents No flame at all !

38. Use disposables instead

39. Hazardous waste?!

40. Houdt een logboek bij

41. Correct gebruik

42. Laat je niet foppen!

43. Zie je het verschil?

44. En nog een!

45. Petrischalen veilig openen en sluiten

46. Opening safely Open the petri dishes and put the lids in front, resting with one side on the petri plate

47. Closing safely Close the lids by simply pushing the lid over the petri dish with your fingers In this way you avoid having to go over the open plates with your fingers / hands !

48. How not to open it Now you have to go over the opened petri dish!

49. How not to close it And when you close it again you have to go over the open petri dish risking contamination of yourself or the contents of the dish

50. Werken met ‘sharps’ • Scalpels • Injectienaalden • NOOIT herkappen!