Metody aktywne w nowoczesnym nauczaniu

1. Metody aktywne w nowoczesnym nauczaniu Joanna Dembowa

2. DEFINICJE • To taki sposób nauczania, w którym nauczyciel nie przekazuje dzieciom gotowej wiedzy, lecz stwarza warunki do samodzielnego uczenia się

3. DEFINICJE - cd • To całokształt działań grupy i prowadzącego, służących uczeniu się przez doświadczenie, która zwiększa czynny udział uczących się w zajęciach dydaktycznych, ograniczając rolę nauczyciela do pomagania uczącym się w realizacji celów i kontroli postępów.

4. Metody nauczania według Okonia: • podające (przyswajanie), • problemowe (odkrywanie), • waloryzacyjne (przeżywanie), • praktyczne (działanie)

5. METODY PROBLEMOWE • wykład problemowy, • wykład konwersatoryjny, • klasyczna metoda problemowa, • metody aktywizujące.

6. Stożek doświadczeń Dale 'aLudzie generalnie pamiętają : poziom abstrakcji 10% tego co czytają czytanie Odbiór werbalny 10% tego co słyszą słuchanie 30% tego co widzą oglądanie obrazków nieruchomych 50% tego co widzą i słyszą oglądanie obrazków odbiór wizualny ruchomych 70% tego co mówią i piszą Aktywne zwiedzanie słyszenie mówienie Dramatyczne prezentacje widzenie 90% tego co mówią Gry z podziałem na role i symulacje i robienie podczas wykonywania Zastosowanie w praktyce

7. Metody aktywne to wskazówki, które pomogą uczniom: • pogłębić zainteresowanie wspólną zabawą, • przyswoić bez trudu nową wiedzę oraz nabyć przydatne umiejętności • rozwinąć własne pomysły i idee, • komunikować się i tym samym doprowadzić do dobrych relacji pracy zespołowej,

8. dyskutować i spierać się na różne tematy, • wypracować nietypowe, twórcze rozwiązania, • zainteresować i zmotywować do pracy, • nauczyć w sposób praktyczny demokracji, • podjąć działania na rzecz szkoły.

9. Nauczyciel pracując metodami aktywnymi odchodzi od roli nauczyciela eksperta w kierunku nauczyciela: • doradcy, który jest do dyspozycji, gdy uczniowie mają problem z rozwiązywaniem trudnego zadania, czegoś nie rozumieją, są niepewni, • animatora, który inicjuje metody i objaśnia ich znaczenie dla procesu uczenia się, przedstawia cele uczenia się i przygotowuje materiał do pracy,

10. obserwatora i słuchacza, który obserwuje uczniów przy pracy i dzieli się z nimi tymi obserwacjami, • uczestnika procesu dydaktycznego, który nie musi być doskonały i jest przykładem osoby,która uczy się przez całe życie, • partnera, który jest gotowy modyfikować przygotowaną wcześniej lekcję w zależności od sytuacji w klasie.

11. Rola nauczyciela i ucznia • Nauczyciel i uczeń są tak samo odpowiedzialni za wyniki, wspólnej pracy. Razem decydują o sposobach dochodzenia do wyników. • Nauczyciel przestaje być wszystkowiedzącym, natomiast uczeń przeobraża się z biernego odbiorcy działań dydaktycznych w aktywnego uczestnika planowania, organizowania i oceniania własnej pracy

12. Uczeń, aby przygotować się do samodzielnej pracy-potrzebuje wskazówek, jak organizować własny warsztat pracy, jak racjonalnie planować czas, jak się uczyć samodzielnie i poza szkołą (w domu, przy realizacji projektów, w czasie pracy indywidualnej na lekcji).

13. Nauczyciel i uczeń są twórczy i posiadają ogromny potencjał, który trzeba uruchomić. Nie potrzebują gotowych rozwiązań, lecz tylko przykładów, impulsów i zachęt do eksperymentowania i różnego dochodzenia do wiedzy. • Nauczyciel i uczeń potrzebują zweryfikowanych w praktyce wskazówek, jak optymalnie wykorzystać dany pomysł, na co zwracać uwagę, czego unikać, mając na uwadze to, iż w procesie dydaktycznym nie ma idealnych rozwiązań.

14. UWAGA! • Metody bez powiązania z celami, ramami organizacyjnymi, a przede wszystkim z potrzebami ucznia i preferencjami nauczyciela nie mają wartości.

15. Wybierając metodę nauczyciel musi: • Przygotować wcześniej materiały, • Zaaranżować miejsce nauki (odpowiednio ustawić krzesła, ławki, itd.) • Pokonać własną niepewność przed eksperymentem na lekcji, • Doskonalić swe umiejętności metodyczne, co nie jest łatwe i wymaga dodatkowej pracy, ale procentuje to w przyszłości na wielu płaszczyznach.

16. Do przeszkód organizacyjnych można zaliczyć: • Nieodpowiednie miejsce, sztywno ustawione ławki, brak materiałów, trudności w zorganizowaniu kącików do pracy grupowej, niemożność powielania materiałów. • Brak dostępu do źródeł wiedzy, nieodpowiednia pomoce dydaktyczne.

17. Bariery wynikające z postawy prowadzącego: • Błędy w planowaniu, ustalenie zbyt krótkiego czasu w stosunku do oczekiwanych osiągnięć, zbyt szczegółowe trzymanie się planu, mała elastyczność. • Niechęć do dodatkowego wysiłku, starannego planowania i przygotowywania zajęć. • Brak czasu. • Niewiara w możliwości uczniów, wtrącanie się w ich pracę, narzucanie gotowych rozwiązań.

18. Jak usprawnić lekcję, na której uczniowie pracują w grupach? • Nie nadużywaj tej metody, ale stosuj ją • Planując pracę na cały rok pozwól sobie i uczniom na komfort zwiększonej ilości jednostek lekcyjnych, na których przewidujesz zajęcia w grupach. • Zmieniaj sposób dzielenia na grupy, by ograniczyć do minimum stratę czasu i pobudzić emocjonalnie uczniów • Polecenia zawsze zapisz na kartkach i wręcz je uczniom. Zapisz je także na tablicy,

19. Każdej grupie przydzielaj inne zadanie • Wyznacz w każdej grupie: strażnika ciszy, łącznika - osobę do kontaktu z nauczycielem, sekretarza do zapisu, lidera - kierownika grupy. • Kontaktuj się zwłaszcza z grupą, którą podejrzewać możesz o niezrozumienie zadania. • Zapisane na dużych arkuszach papieru wnioski uczniów prezentuj na forum klasy • Nie bój się oceniania. • Czasami poproś dzieci o informację zwrotną.

20. Przegląd metod aktywnych

21. Metody tworzenia i definiowania pojęć Kula śnieżna Mapa pamięci

22. Metody hierarchizacji Promyczek Diament Piramida

23. Metody dyskusyjne 6 myślących Akwarium Pro-contra kapeluszy

24. Metody twórczego rozwiązywania problemów Dywanik Rybi szkielet pomysłów 6-3-5 Asocjogram Fabuła z kubka

25. Metody planowania Metoda projektu Gwiazda pytań

26. Metody grupowego podejmowania decyzji Drzewo decyzyjne Tort decyzyjny

27. Gry dydaktyczne Prawda – fałsz Gry planszowe

28. Metody ewaluacyjne Tarcza Kosz i walizeczka Pociąg Obcy przybysz

29. Metody integracyjne Pajęczynka Krasnoludek