Piotr Maks Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi

1. zadania Inspekcji Ochrony Środowiska w Świetle ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152 poz. 897) Piotr Maks Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi Kwiecień 2012 r.

2. Rodzaje Sankcji • Zakaz prowadzenia działalności • wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru • zakaz prowadzenia działalności przez gminną jednostkę organizacyjną • Administracyjne kary pieniężne • nakładane przez wójta na przedsiębiorcę • nakładane przez wioś na gminę albo gminną jednostkę organizacyjną • Sankcje karne (wykroczenia) Kary pieniężne, o których mowa w art. 9y ust. 1 i 2, art. 9z ust. 1, 2 i 4 oraz art. 9za nakłada, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska 2 Kwiecień 2012 r.

3. Naruszenia obowiązków przez gminyw zakresie gospodarki odpadami komunalnymi powodujące nałożenie administracyjnej kary pieniężnejprzez WIOŚ • przekazywanie po terminie wymaganych ustawą rocznych sprawozdań z realizacji zadań gospodarowania odpadami do marszałka województwa i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska – kara pieniężna w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia [art. 9z ust.1] – obowiązuje od 01.01.2013 r. • nie zorganizowanie przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości – kara pieniężna w wysokości od 10 000 zł do 50 000 zł [art. 9z ust.4] – obowiązuje od 01.07.2013 r. 3 Kwiecień 2012 r.

4. nie wykonanie obowiązku o którym mowa w art. 3b • tj. osiągnięcia przez gminy do dnia 31 grudnia 2020 r.: • poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co najmniej 50% wagowo • poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami odpadów budowlanych i rozbiórkowych (innych niż niebezpieczne) w wysokości co najmniej 70% wagowo) lub nie wykonanie obowiązku, o którym mowa w art. 3c tj. osiągnięcia ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania: • do dnia 16 lipca 2013 r. – do nie więcej niż 50% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, • do dnia 16 lipca 2020 r. – do nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. • kara pieniężna obliczona odrębnie dla wymaganego poziomu 1) recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami 2) ograniczenie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania [art. 9z ust.2] – obowiązuje od 01.01.2013 r. 4 Kwiecień 2012 r.

5. Naruszenia obowiązków przez gminne JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi powodujące nałożenie administracyjnej kary pieniężnej przez WIOŚ • odbieranie odpadów komunalnych, mimo zakazu wykonywania działalności, o którym mowa w art. 9k – kara pieniężna w wysokości 5 000 zł za pierwszy miesiąc wykonywania działalności pomimo zakazu oraz 10 000 zł za każdy kolejny miesiąc wykonywania działalności pomimo zakazu [art.9y ust.1 pkt.1] – obowiązuje od 01.01.2012 r. Kwiecień 2012 r.

6. mieszanie selektywnie zebranych odpadów ze zmieszanymi odpadami komunalnymi – kara pieniężna w wysokości od 10 000 zł do 50 000 zł [art.9y ust.1 pkt.2] – obowiązuje od 01.01.2012 r. • nie przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych – kara pieniężna w wysokości od 500 zł do 2 000 zł za pierwszy ujawniony przypadek [art.9y ust.1 pkt.3] – obowiązuje od 01.01.2012 r. • przekazywanie nierzetelnych sprawozdań, o których mowa w art. 9n – kara pieniężna w wysokości od 500 zł do 5 000 zł [art. 9y ust.1 pkt.4] – obowiązuje od 01.01.2013 r. • przekazywanie sprawozdań po terminie, o którym mowa w art. 9n – kara pieniężna w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia [art. 9y ust.1 pkt.5] – obowiązuje od 01.01.2013 r. 6 Kwiecień 2012 r.

7. Art. 9k W przypadku gdy stwierdzono, że gminna jednostka organizacyjna odbierająca odpady komunalne od właścicieli nieruchomości: • nie spełnia wymagań określonych dla podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości [art. 9d ust.1] • po raz drugi przekazuje zmieszane odpady komunalne, odpady zielone lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych • nie osiągnęła w kolejnym roku kalendarzowym poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3b ust.2 i art. 3c ust 2 -WIOŚ zakazuje, w drodze decyzji, wykonywania przez tę jednostkę działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na okres 3 lat. 7 Kwiecień 2012 r.

8. Nie wykonanie obowiązku określonego w art. 9g – podlega karze pieniężnej, obliczonej odrębnie dla wymaganego poziomu: 1) recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami; 2)ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania [art. 9y ust.2] – obowiązuje od 01.01.2013 r. 8 Kwiecień 2012 r.

9. Naruszenia obowiązków przez prowadzących instalację wskazaną w uchwale w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi powodujące nałożenie administracyjnej kary pieniężnej przez WIOŚ • odbieranie od podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, przeznaczonych do składowania, pochodzących spoza regionu gospodarki odpadami komunalnymi – kara pieniężna w wysokości 500 zł za każdą tonę odebranych odpadów [art. 9za pkt.1] – obowiązuje od 01.01.2012 r. 9 Kwiecień 2012 r.

10. nie zawarcie umowy na zagospodarowanie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych z podmiotem odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, który wykonuje swoją działalność w ramach regionu gospodarki odpadami komunalnymi – kara pieniężna w wysokości 10 000 zł [art. 9za pkt.2] – obowiązuje od 01.01.2012 r. • nie odbieranie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania od podmiotu przekazującego odpady komunalne do instalacji przewidzianej do zastępczej obsługi regionu, wskazanej w uchwale w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami kara pieniężna w wysokości 10 000 zł [art. 9za pkt.3] – obowiązuje od 01.01.2012 r. 10 Kwiecień 2012 r.

11. Zawieszanie kar na max. 5 lat • Umarzanie kar • Wojewódzki inspektor ochrony środowiska, w drodze decyzji, może zawiesić zapłatę kar, o których mowa w art. 9z ust. 1, 2 i 4, lub je umorzyć. • Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może zawiesić zapłatę kary pieniężnej na okres konieczny do podjęcia działań naprawczych, nie dłuższy jednak niż 5 lat, w przypadku przedstawienia przez gminę udokumentowanego wniosku dotyczącego podjętych działań naprawczych zmierzających do usunięcia przyczyny nałożenia tej kary. • Po usunięciu przyczyn nałożenia kary pieniężnej kara ta podlega umorzeniu; w przypadku nieusunięcia przyczyn kara ta podlega ściągnięciu. 11 Kwiecień 2012 r. A. D.

12. Wymagania wynikające z dyrektyw • Dyrektywa 2008/98/WEw sprawie odpadów • do 2015 r. należy wprowadzić selektywne zbieranie odpadów przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło • do 2020 r. minimum 50 %ponownego wykorzystania i recyklingu odpadów, przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło pochodzących z gospodarstw domowych oraz z podobnych innych źródeł • do 2020 r. minimum 70 % ponownego wykorzystania, recyklingu i zastosowania innych sposobów odzyskiwania materiałów, w odniesieniu do innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych 12 Kwiecień 2012 r.

13. Wymagania wynikające z dyrektyw • Dyrektywa 1999/31/WEw sprawie składowania odpadów • Ograniczenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania: • do dnia 16 lipca 2013 r. – do nie więcej niż 50 %wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji • do dnia 16 lipca 2020 r. – do nie więcej niż 35 %wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji • w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. 13 Kwiecień 2012 r.

14. Wymagania wynikające z dyrektyw • Do dnia 16 lipca 2013 r. należy zredukować ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania do nie więcej niż 50 %wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. • Realnie, przeliczając to na 2013 r. redukcja winna wynieść ponad 60%. 14 Kwiecień 2012 r.

15. KWESTIA MOŻLIWOŚCI (PODSTAWY PRAWNEJ) NALICZANIA KAR w oparciu o ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w związku z brzmieniem art. 9x ust.3 …iloczyn stawki opłaty za zmieszane odpady komunalne…. • zgodnie z opinią prof. M. Górskiego przy obecnym zapisie art. 9x ust. 3 nie ma możliwości ustalenia stawki opłaty, a tym samym naliczenia kary, ponieważ sformułowanie takie nie występuje w ustawie POŚ oraz w rozporządzeniach wykonawczych • w opinii MŚ (stanowisko z dnia 13.01.2012 r.) zwrot „stawki opłaty za zmieszane odpady komunalne określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 290 ustawy POŚ” … odnosi się do opłaty za umieszczenie na składowisku odpadów o kodzie 20 03 01 – niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne • w opinii MŚ nie ma zatem żadnych wątpliwości co do możliwości naliczania kar 15 Kwiecień 2012 r.

16. Wyniki kontroli WIOŚ 2011 r. w zakresie realizacji obowiązku określonego w art. 16a pkt. 4 lit. a ustawy o odpadach (uzyskania w 2010 r. ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania do nie więcej niż 75 % wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji: • Kontrola w 8 gminach w tym 1 miejska • We wszystkich gminach odpady komunalne odbierała ta sama firma • Wszystkie gminy uchwaliły regulamin utrzymania czystości i porządku • W regulaminie ustalenia o obowiązku selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych i o możliwości kompostowania odpadów roślinnych • Wszystkie gminy posiadały informację za 2010 r. o masie odpadów komunalnych masie odpadów biodegradowalnych składowanych i nieskładowanych oraz sposobach jej zagospodarowania 16 Kwiecień 2012 r.

17. Kontrola w firmie odbierającej odpady posiadającej składowisko odpadów komunalnych, sortownię, kompostownię oraz instalację do wytwarzania paliwa alternatywnego: • Firma dysponuje informacjami o masie zebranych odpadów komunalnych w 2010 r. w poszczególnych gminach i liczbie obsługiwanych nieruchomości (mieszkańców) • Firma dysponuje informacjami o ogólnej masie odpadów biodegradowalnych składowanych oraz poddanych procesom odzysku • Firma nie dysponuje informacjami o masie odpadów biodegradowalnych składowanych oraz poddanych procesom odzysku w rozbiciu na poszczególne obsługiwane gminy 17 Kwiecień 2012 r.

18. Wnioski z kontroli: • Ilość faktycznie zebranych na terenie kontrolowanych gmin odpadów komunalnych stanowiła od 47 do 74% ilości wyliczonej na podstawie teoretycznych wskaźników • Im mniejsza gmina (o charakterze typowo rolniczym, tym większa rozbieżność między stanem teoretycznym (wskaźnikowym), a stanem faktycznym (mniejszy procent zebranych odpadów komunalnych) Podsumowanie: • Gminy wyliczały masę odpadów biodegradowalnych kierowanych do składowania wyłącznie w sposób teoretyczny • Ustalenia kontroli nie dały podstaw do oceny czy ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania nie przekroczyła 75 % wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. 18 Kwiecień 2012 r.

19. Wytyczne dla gmin dotyczące wdrażania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi – dr inż. Paweł Grabowski Politechnika Krakowska – listopad 2011 http://www.mos.gov.pl/artykul/4437_opracowania_i_ekspertyzy/18105_wytyczne_dla_gmin_dotyczace_wdrazania_systemu_gospodarowania_odpadami_komunalnymi.html • Projekty przepisów wykonawczych http://www.mos.gov.pl/artykul/4439_projektowane/16812_projektowane.html 19 Kwiecień 2012 r.

20. Uchwały Rady Gmin, wynikające z ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_03/21fd050698c75bb2502f06e1f342ec9d.pdf 20 Kwiecień 2012 r.

21. Dziękuję za uwagę Kwiecień 2012 r.