480 likes | 708 Views
Sağ kalp kateterizasyonunun komplikasyonları. Dr. Güntülü Ak Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD. Pulmoner arter kateteri (PAK) ile ilişkili komplikasyonlar :. 528 PAK: Komplikasyon insidensi : %24. PAC-man çalışması (randomize çalışma ):
E N D
Sağkalpkateterizasyonununkomplikasyonları Dr. GüntülüAk EskişehirOsmangaziÜniversitesi TıpFakültesi GöğüsHastalıkları AD
Pulmonerarterkateteri (PAK) ileilişkilikomplikasyonlar: • 528 PAK: • Komplikasyoninsidensi: %24 • PAC-man çalışması (randomize çalışma): • Komplikasyoninsidensi: %10 • ESCAPE çalışması (randomize çalışma): • Komplikasyoninsidensi: %5 • Mortalite: %0.02 – 1.5 Body KD, et al. Chest 1983; 84: 245 – 9. Harvey S, et al. The Lancet 2005; 366: 435 – 6. Binanay C, et al. JAMA 2005; 294: 1625 – 33. Ginosar Y, et al. Crit Care Clin 1996; 12: 771 – 5. Society of Critical Care Medicine. 1997; 25: 910 – 25.
Pulmonerarterkateteri (PAK) ileilişkiliciddikomplikasyonlar: • Pulmonerhipertansiyonlu 7218 hasta: • Ciddikomplikasyon: 76 hasta (%1.1) • En sık: • venözgirişleilişkili (hematom, pnömotoraks), • aritmi, • hipotansiyon • Ölüm: 4 hasta (%0.055) Hoeper MM, et al. J Am CollCardiol 2006;48:2546–52
Pulmonerarterkateteri (PAK) ileilişkilikomplikasyonlar: 1- Santralvenegiriş 2- PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonu 3- PAK’ninkardiyovaskülersistemdebırakılması Tekniknedenlikomplikasyonlar: Pulmonerarterkateterizasyonusonucueldeedilen verilerinhatalıyorumlanması
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar: • Artergirişi • Arteryalveyavenözhematom • Arteriyovenözfistül: karotidarterile internal jugulerven • Psödoanevrizmaoluşması • Duktustorasikusunzedelenmesi • Pnömotoraks / hemotoraks • Trombüsveya fibrin kılıfoluşumu • Havaembolisi • Freniksinirzedelenmesi • Endotrakealtüpkafınınzedelenmesi Kearney TJ, Shabot M. Chest 1995; 108: 1349 – 52. Abreu et al. J Intensive Care Med 2004; 19: 291 – 6.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Artergirişi • İnsidensi ~%1.9 • Karotid, subklavianveyaeksternaliliakarteregirişile • ciddikanama, • arteryeldiseksiyon, • tromboz, • serebral emboli, Evans DC, et al. Scan J Surg 2009; 98: 199 – 208. Guilbert MC, et al. J VascSurg 2008; 48: 918 – 25. Shah KB, et al. Anesthesiology 1984; 61: 271 – 5.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Artergirişi • Eksternalbası: 22 – 25 Gauge iğneninarterdençekilerekbasıuygulanması • Genişçaplıkateterilearterinjurisi (Dilatöryerleştirilmişse) • Kanülünçekilmesivebası • Acilcerrahikonsültasyonveyaendovaskülerteknikleriletedavi (>7F kateter) • Psödoanevrizma • US rehberliğindekompresyon • Perkütantrombinenjeksiyonu • Stent Evans DC, et al. Scan J Surg 2009; 98: 199 – 208. Guilbert MC, et al. J VascSurg 2008; 48: 918 – 25. Shah KB, et al. Anesthesiology 1984; 61: 271 – 5. Tan PL, Gibson M. ClinRad 2006; 61: 13 – 22.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Artergirişi • Tedavihemenmümkündeğilse heparin verilmelidir • Arteryeltamirsonrasınörolojikdeğerlendirme Evans DC, et al. Scan J Surg 2009; 98: 199 – 208. Guilbert MC, et al. J VascSurg 2008; 48: 918 – 25. Shah KB, et al. Anesthesiology 1984; 61: 271 – 5.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:DuktustorasikusunzedelenmesiSantralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Duktustorasikusunzedelenmesi • Sol internal jugulerveyasubklavianvenegirişsırasında • Şilotoraks • Lenfatikkutanözfistül
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Pnömotoraks • Santralvenözkateteryerleştirilenhastaların ~%0.5 • Subklavianvengirişlerinde internal jugulervengirişlerinegöredahafazla • Mekanikventilatördeizlenenhastatansiyonpnömotoraks !.. Shah KB, et al. Anesthesiology 1984; 61: 271 – 5. Macdonald S, et al. J VascIntervRadiol 2000; 11: 225 – 31.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:KomplikasyonriskininazaltılmasıSantralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Komplikasyonriskininazaltılması Ultrasonografirehberliğindesantralvengirişi Santralvenözkateterizasyonyapılanardışık 1978 hasta: raporedilenpnömotoraksvediğermajörkomplikasyonlaryok Cavanna L, et al. World J SurgOncol 2010; 8: 91.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar: Karakitsos D, et al. Critical Care 2006; 10: 1 – 8.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar: Internal jugulervengirişi: prospektif, randomize US eşliğinde X landmark tekniği Her birgrupiçin 450 YB hastası: • US tümhastalardabaşarılıgiriş, landmark tekniği 425 (%94.4) hastada • Ortamagirişsayısıvesüresi US grubundadahaaz Karakitsos D, et al. Critical Care 2006; 10: 1 – 8.
Santral vene giriş ile ilişkili komplikasyonlar: Karakitsos D, et al. Critical Care 2006; 10: 1 – 8.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Trombüs • Endotelhasarı • Lokalvaskülertravmaile laminar kanakımınınkesilmesi • Kalıcıkateter Subklavianvenözkateterizasyon: %1.9 Internal jugulervenkateterizasyonu: %7.6 Femoral venkateterizasyonu: %22 Evans DC, et al. Scan J Surg 2009; 98: 199 – 208.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Trombüs ICU’dakateterilişkilitrombozis: 208 internal jugulerveyasubklavianvengirişi Ortalamakatetersüresi 9+/-5 gün İnternaljugulerven %33 Subklavianven %10 trombüs Bağımsız risk faktörleri: Internal jugulergiriş (4.13 kat) Terapötikheparinizasyon (0.47 kat) Yaş >64 (2.44 kat) Kateterilişkili sepsis trombozisoluştuğunda 2.62 katfazla Timsit JF, et al. Chest 1998; 114: 207 – 13.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Trombüs • Tanı: • Linogram / US / • Magnetikrezonansvenografi • Tedavi: • Antikoagulan • Pulmoner Emboli ileilişkiliyakınmalarıolanhastalara: • Trans-katetertrombolitiktedavi • Mekaniktrombektomi • Santralvenözanjioplasti • Stent Tan PL, Gibson M. ClinRadiol 2006; 61: 13 – 22.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:fibrin kılıfoluşumu • Kateterinçalışmamasının en sıknedenidir • Trombüsleilişkiliolabilir • Uzunsürelibırakılankateterlerilegörülür • Linogramiletanınır • Tedavi: • Ilk seçenektPA • Klavuztelilekateterindeğiştirilmesi Merport M, et al. J IntervRadiol 2000; 11: 1115 – 20.
Santralvenegirişileilişkilikomplikasyonlar:Havaembolisi • Negatifintratorasikbasınç • ASD / VSD’siolanhastalardaölümcülseyredebilir Han SS, et al. J Korean Med Sci 2010; 25: 1536 – 8.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar: • Aritmiler • Pulmonerinfarktüs • Valvülerhasar • Kateterindüğümlenmesi • Diğerendovaskülercihazlariledolaşma • Atrium / ventrikülperforasyonu • PulmonerArter (PA) rüptürü • BalonunrüptürüvePAK’inkırılması • PAK’ninartereyerleştirilmesi
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:AritmilerPAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:Aritmiler • Insidensi %12.5 – 70 • Ektopikatrialveventrikülervurular • Atrialveventrikülertaşikardiler • Iletianormallikleri, sağdalbloğu, tam blok… • En sıkgörülenaritmiprematürventrikülerkontraksiyonlar (%52 – 68) • Geçiciventrikülertaşikardiler de sıktır • Tedavigerektiren VT veyaventrikülerfibrilasyonnadirdir (< %1) Sprung CL, et al. Am J Med 1982; 72: 203 – 8.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar: • Ventriküleraritmiiçin risk faktörleri: • Kateterizasyonsüresininuzaması • Ventrikülerektopiiçinpredispozisyon • Karaciğertransplantasyonu • Komplikemiyokardinfarktüsü • Asidemive sepsis • Düşükkardiyak output Gwak MS, et al. Liver Transpl 2007; 13: 1451 – 4. Sprung CL, et al. Am J Med 1982; 72: 203 – 8.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar: • PAK sırasındaantiaritmiktedavigereksinimi: ~%3 • Islemöncesiveyasırasındaproflaktiklidokainkullanılmasıaritmileriazaltmaz • Katetersüresininkısaolmasıriskiazaltır • Geçicisağdalbloğuinsidensi %5’tir • Dahaevvel sol dalbloğuolanhastalardadikkatedilmelidir Sprung CL, et al. Am J Med 1983; 75: 906 – 10.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar: 293 hastada 307 PAK: • Yenigelişensağdalbloğu %3 • Dahaevvel sol dalbloğuolan 14 hastanınhiçbirinde tam blokgörülmediği Sprung CL, et al. Crit Care Med 1989; 17: 1 – 3.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar: • Kardiyakyapılarda (kapakçıklarvekordalar) mekanikhasar (%0.9) Arnaout S, et al. Chest 2001; 120 :1742 – 4. • PAK’indiğerintravaskülercihazlarladolaşması • CerrahisırasındakateterinPA’edikilmesi Bossert T, et al. J Card Surg 2006; 21: 292 – 5. Karagöz A ve ark. TüberkülozveToraksDergisi 2009; 57: 81 - 3
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:RV içindekateterindüğümlenmesi • İnsidensi %0.03 Karakoç E ve ark. YoğunBakımDergisi 2005; 5: 247 – 9. Bossert T, et al. J Card Surg 2006; 21: 292 – 5.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:RV içindekateterindüğümlenmesi • Risk faktörleri: • Işleminköryapılması • Kateterçapınınküçükolması • Balonu tam şişirmedenilerleme • Wedge içinbirkaçkezgirişimdebulunma • Isıyabağlıkateterineğilmesi • Sağkalpboşluklarınıngenişolmasıvekanakımınınyavaşlaması • Kateterinfazlailerletilmesi
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:RV içindekateterindüğümlenmesi: tedavi • Endovaskülerteknikler: wire, snare, balonkateterlerile • Cerrahi / venotomi: endovaskülertekniklerleçözülemeyen, çokbüyükilmikli, papyon tipi düğümler Bossert T, et al. J Card Surg 2006; 21: 292 – 5.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:büyükdamar / kalbinperforasyonu • Büyükdamarlarınvekalbin (Sağ atrium / ventrikülrüptürü) perforasyonu: <%1 • Şüphelenilmesigerekendurumlar: • Kateterin distal kısmıkıvrıkgörünüyorise • Kateterinseyriatipikise • Pnömotoraks • Mediastinalgenişleme • Plevralsıvı • Hemotoraks • Pnömomediastinum Robinson JF et al. Arch Intern Med 1995; 155:1225 – 8. Tan PL, Gibson M. ClinRadiol 2006; 61: 13 – 22.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PA rüptürü • İnsidensi %0.03 – 0.20 • 1975 – 1991 arası 32,442 Swan – Ganzkateter: ameliyathaneveYB’da • 10 PA rüptürü • 6245 vaka: perioperatifmonitörizasyoniçin PAK • 4 PA rüptürü Kearney TJ, Shabot M. Chest 1995; 108: 1349 – 52. Shah KB, et al. Anesthesiology 1984; 61: 271 – 5. Yapıcı N ve ark. GKD CerDerg 1994; 2: 194 – 6.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PA rüptürü Yenibaşlayanhemoptizi: PA rüptürügelişenhastaların %90’ından fazlasında 3 güniçinde Akciğergrafisindehemotoraks, infiltrasyon, pulmonerhematombulguları PA psödöanevrizması: aylarsonrakanayabilir / asemptomatikolabilir Grafi: fokal dens konsolidasyon / sınırlarıdüzgünnodül / kitle Kearney TJ, Shabot M. Chest 1995; 108: 1349 – 52. Shah KB, et al. Anesthesiology 1984; 61: 271 – 5.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PA rüptürü Bossert T, et al. J Card Surg 2006; 21: 292 – 5.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PA rüptürü Abreu A, et al. J Intensive Care Med 2004; 19: 291 – 6.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PA rüptürü • Risk faktörleri: • Yaş > 60 • Pulmonerhipertansiyon • Balonunaşırışişirilmesi • Kateterinfazlailerletilmesi • Kardiyopulmoner bypass • Antikoagulasyon Kearney TJ, Shabot M. Chest 1995; 108: 1349 – 52. Shah KB, et al. Anesthesiology 1984; 61: 271 – 5.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PA rüptürü • Olasıacilcerrahigereksinimiiçinameliyathanevetorasikcerrahhaberdaredilmeli • AntikoagulantedavikesilmelivekateteranaPA’egeriçekilmeli • Çiftlümenlitüpileentübasyonveyüksek PEEP • FOB yapılabilir • Rüptüretarafaşağıdatutulmalı Kearney TJ, Shabot M. Chest 1995; 108: 1349 – 52. Sirivella S, et al. Ann ThoracSurg 2001; 72: 2056 – 9.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PA rüptürü Tedavi: • Radyolojikteknikler: transkateterembolizasyon (kullanılanmaddeler: steel coil, likitler, absorbable jelatinsüngerler, detachable balonlar…) • Cerrahi:Hemotoraksvarsa, hemoptizidevamediyorsavehemodinamikinstabilitevarsaacilcerrahivetamir • Mortalite % 42 – 70 Kearney TJ, Shabot M. Chest 1995; 108: 1349 – 52. Sirivella S, et al. Ann ThoracSurg 2001; 72: 2056 – 9.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:BalonunrüptürüPAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:Balonunrüptürü • Nadirdir • Introducer ilekateterçapınınuyumluolmaması • Tekrarlayanşişirmeler • Nitrözoksitileanesteziileoluşabilir
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’inkırılmasıveembolizasyonPAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’inkırılmasıveembolizasyon • < %1 • Pulmoner emboli • Sepsis • Aritmi • Kardiyakperforasyon • Erkendönemde loop snare, basket, forceps… ileçıkarılabilir, EKG monitörizasyonugerekir • Geçdönemdeveyabüyükparçalarınçıkarılmasıiçincerrahigerekebilir Gabelmann A, et al. AJR Am J Roentgenol 2001; 176: 1509 – 13.
PAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’ninartereyerleştirilmesiPAK’ninyerleştirilmesivemanüplasyonuileilişkilikomplikasyonlar:PAK’ninartereyerleştirilmesi • Introducer sheath’inyanlışyerleştirilmesisonucu • Hipotansifhastalardakolayfarkedilmeyebilir • VSD tamiriyapılanhastalardaPAK’isağkarotidartereyerleştirilebilir Kanbak M, Ocal T. Can J Aneaesth 2000; 47: 460 – 2.
KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar: • Trombozvevenöz emboli • Enfeksiyon • PAK’ninyerdeğiştirmesi / göçü, distal damarlarızedelemesi • Infüzyonsendromları / verilenilaçlarınekstravazasyonu
KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:Trombozvevenöz emboli • PAK’ninyerleştirilmesiyle ilk 24 saatiçinde platelet agregasyonu / trombüsoluşumubaşlar, 72. saattedahadaartar • Kateterbalonununmanüplasyonuile pro-trombotikendotelialhasaroluşur • Katetersüresikısatutulmalıdır Hofbauer R, et al. Crit Care Med 2000; 28: 727 – 35.
KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:Trombozvevenöz emboli • Heparin verilmesi / heparinlikateterlerinkullanılmasıtrombüsriskiniazaltır • Heparininindüklediğitrombositopenigelişebilir, süreuzayabilir Randolph AG, et al. chest 1998; 113: 165 – 71.
KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:EnfeksiyonlarKardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:Enfeksiyonlar • Kateteryerienfeksiyonu • Bakteriemi / sepsis • Sağtarafinfektifendokarditi • PAK ileilişkilibakteriemi ~%2 – 3 civarındadır • Katetersüresinin 5 gündenfazlaolmasıbağımsız risk faktörüdür • Kapakvejetasyonlarıveendokarditsıklığı %2.2 – 7.1’dir, prostetikkapağıolanlarda risk fazladır Rello J, et al. Chest 1993;103: 132 – 6. Damen J, Bolton D. ActaAnaesthesiol Scand 1986; 30: 386 – 92.
KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:EnfeksiyonlarKardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:Enfeksiyonlar • Heparin ile risk azaltılabilir Randolph AG, et al. chest 1998; 113: 165 – 71.
KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:PAK’ninyerdeğiştirmesi / göçü, distal damarlarızedelemesi • Günlükdeğerlendirme • Akciğergrafisitakibi • Pulmonerinfarktüs • ASD, VSD’lihastalarda sol kalpboşluklarınageçiş • Hepatikalanageçiş
KardiyovaskülersistemdePAK’ninkısaveyauzunsürelikalmasıylailişkilikomplikasyonlar:Infüzyonsendromları / verilenilaçlarınekstravazasyonu • PAK ilenadirdir • İntroducer sheath iledahafazla • Pıhtınedeniylekateterintıkanması • Kateterdedefekt • Kateteringeriyekaçması • Kateterucunundamarduvarınıerozyonauğratması • Lokaldokureaksiyonlarınekroz • Kompartmansendromu
PAK’teneldeedilenverilerinyanlışyorumlanması: • Basınçtransducer’ınınseviyesininbelirlenmesi • Kateterucununbasıncaduyarlılığınınbelirlenmesi: Sinyalkaybı / azalması • TermodilüsyontekniğiileCO’undeğerlendirilmesi • Miksvenözoksijensatürasyonununbelirlenmesi • MV’detakipedilenhastalardaverilerinyorumlanması
Sonuç: PAK: • Indikasyonuolanhastalardaönemlihemodinamikbilgilersunaraktedaviyiyönlendirir • Ancakişlemçeşitlikomplikasyonlaranedenolabilir • Verilerinyanlışyorumlanmasıda en azkateterizasyonlailişkilikomplikasyonlarkadarönemlidir