160 likes | 330 Views
Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau. Sut mae damcaniaethau seicolegol yn cael eu cymhwyso mewn lleoliadau gofal?. Mae'n bosibl y bydd angen cymorth ar unigolion mewn gwahanol leoliadau gofal i ddelio â phroblemau cymdeithasol, seicolegol neu ddatblygiadol.
E N D
Sut mae damcaniaethau seicolegol yn cael eu cymhwyso mewn lleoliadau gofal? • Mae'n bosibl y bydd angen cymorth ar unigolion mewn gwahanol leoliadau gofal i ddelio â phroblemau cymdeithasol, seicolegol neu ddatblygiadol. • Mae angen i weithwyr gofal ddeall y damcaniaethau a allai egluro'r problemau hyn, a pha strategaeth y gellid ei defnyddio i helpu. Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Beth yw'r lleoliadau gofal? Meddyliwch am enghreifftiau o wahanol leoliadau gofal o dan y tri chategori isod. Cyn ysgol ac addysgol Gofal dydd Preswyl Day care • canolfan ddydd i unigolion sydd ag anableddau • meithrinfa • cartref preswyl • cylch chwarae • cartref nyrsio • canolfan ddydd i unigolion oedrannus • sesiwn mam a'i phlentyn • tai gwarchod • gwarchodwr plant Pa unigolion mae'r lleoliadau hyn yn gallu gofalu amdanynt? • plant o'u genedigaeth nes cyrraedd oedran ysgol • pobl ifanc ac oedolion • pobl hŷn sydd wedi ymddeol • plant anabl • pobl ifanc ac oedolion • pobl hŷn ag anghenion meddygol • pobl hŷn â phroblemau symud Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Mabwysiadu damcaniaeth seicolegol Os gwelir bod problem gan unigolyn mewn lleoliad gofal, rhaid i weithiwr gofal benderfynu pa ddamcaniaeth sy'n egluro'r broblem orau a pha strategaeth neu driniaeth i'w defnyddio.Yn aml gellir egluro problem drwy fwy nag un ddamcaniaeth a'i thrin drwy fwy nag un strategaeth. Ymddygiadol (1 clic) Therapi ymddygiad e.e. therapi llwyrfoddi neuanghymell Mae'rymatebofnuscyntafar ôlgweldcorrynwedi'I Atgyfnerthuganbobl eraill (cyflyru) Seicodynamig (2 glic) Seicdreiddio Mae corynnodwedi'ucysylltu â phrofiadysgytiolmewnplentyndode.e. brawdyngollwngcorrynteganmawrarwynebplentyn. Mae dwy ddamcaniaeth isod a allai helpu i egluro ffobia corynnod. Cliciwch ar y disgrifiadau a'r strategaethau ar y dde i ddangos y lliw sy'n cyfateb i'r damcaniaethau. Module 10: Strategies associated with theories Module 3: Multi-disciplinary Teams Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Dewis strategaeth briodol Pa dri pheth sydd angen eu hystyried wrth ddewis strategaeth briodol ar gyfer unigolyn? Edrychwch ar y lluniau i'ch helpu. Oed yr unigolyn Y lleoliad gofal Lefel yr hyfforddiant sydd ei hangen i ddefnyddio'r strategaeth Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Lleoliadau cyn ysgol ac addysgol Ystyriwch y problemau hyn a allai godi mewn plant cyn ysgol. Cliciwch ar y botymau saeth i'w didoli a'u rhoi o dan y ddau gategori isod. Cuddiwchyratebion Atebion Problemau datblygiadol Problemau ymddygiadol/emosiynol Oediwrthddysgusgiliauechddygol bras Oediwrthddysgusgiliauechddygol bras • Problemaudatblygiadol: • Oediwrthddysgusgiliauechddygol bras – cropian, cerdded, etc. • Oediwrthddysgusgiliauechddygolmanwl – cydio, gwthioedaudrwynodwydd, etc. • Meistrolisgiliauiaith/ lleferyddynhwyr am eioedran. • Problemauymddygiadol/emosiynol: • Gorfywiogrwydd • Bwlio/ymosodedd • Anhawsterwrthgymdeithasuâ phlanteraill Oedi wrth ddysgu sgiliau echddygol bras Gorfywiogrwydd Gorfywiogrwydd Gorfywiogrwydd Bwlio/ymosodedd Bwlio/ymosodedd Bwlio/ymosodedd Oediwrthddysgusgiliauechddygolmanwl Oediwrthddysgusgiliauechddygolmanwl Oedi wrth ddysgusgiliau echddygol manwl Anhawsterwrthgymdeithasu â phlanteraill Anhawsterwrthgymdeithasu â phlanteraill Anhawster wrth gymdeithasu â phlant eraill Meistrolisgiliauiaith/lleferyddynhwyr am eioedran Meistrolisgiliauiaith/lleferyddynhwyr am eioedran Meistrolisgiliauiaith/lleferyddynhwyr am eioedran Module 6: The impact of national policy and legislation Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Astudiaeth achos cyn ysgol (1) Mae Harry yn bedair oed. Mae'n orfywiog a bydd yn rhedeg o gwmpas yn aml gan wrthod eistedd a gwneud unrhyw beth am gyfnod hir. Bydd yn cael stranciau ac mae'n ymosodol tuag at blant eraill yn y cylch chwarae. Pa strategaethau y gellid eu defnyddio? Sut byddai'r dull Ymddygiadol yn egluro ei ymddygiad? Mae wedi dysgu ei ymddygiad o'i amgylchedd a gan y bobl o'i gwmpas. • Addasu ymddygiad • Rhaglen atgyfnerthu â thalebau Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Astudiaeth achos cyn ysgol (2) Mae Vicky yndairblwydd a hanneroed ac wedicaeleimabwysiadu'nddiweddar. Mae eisgiliauiaithfel y rhaisyddganblentyndwyflwydd . Mae eisgiliauechddygolgwaelynachosipryderhefyd. Trafodwch sut y byddai strategaethau Gwybyddol yn gallu helpu i ddatblygu iaith a sgiliau echddygol Vicky. Cofnodwch eich syniadau yma: • Dylai Vicky: • gaelteganausy'naddasi'whoedranihelpuiddatblygueisgiliauechddygol. • caelmyndigylchchwaraeiryngweithioageraill a datblygueisgiliauiaith. • caelgwrandoarstorïau o lyfraulluniaufelei bod yngalluedrychar y lluniau a gwrandoar y geiriau. Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Lleoliadau gofal dydd Mewn lleoliadau gofal dydd, gellid cael unigolion ag anableddau neu unigolion hŷn sydd â phroblemau fel diffyg hunanhyder neu hunan-barch isel. Allwch chi feddwl am bedair problem arall allai godi? Iselder/gorbryder Anawsterau cyfathrebu Diffyg hunanhyder/swildod Problemau mewn lleoliadau gofal dydd Hunan-barch isel ? Straen oherwydd problemau teuluol Diffyg sgiliau cymdeithasol priodol Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Astudiaeth achos gofal dydd Mae Julia ynferchyneiharddegausy'nbywgartrefondynmyndiganolfangofaldydd. Mae'nanghwrtaiswrth y staff ac yngwneudhwyl am ben rhaio'rbobleraillsy'nmyndi'rganolfan. Sut byddai'r dull Dysgu Cymdeithasol yn egluro ymddygiad Julia? Pa strategaethau o'r dull Dysgu Cymdeithasol y gellid eu defnyddio? Mae wedi dysgu ei hymddygiad o'i hamgylchedd a gan y bobl o'i chwmpas. • hyfforddiant sgiliau cymdeithasol • modelu • therapi teulu Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Canu er mwyn yr ymennydd Nawr gwyliwch y clip fideo hwn am strategaeth lesol i bobl oedrannus sydd â dementia a'u gofalwyr. Wrth wylio, meddyliwch am y cwestiynau canlynol: • Sut bydd yr unigolion hyn yn teimlo weithiau pan fyddan nhw gartref? • Pa ddull seicolegol allai egluro'r teimladau hyn? • Sut mae'r sesiwn canu hwn yn helpu pobl sydd â dementia a'u gofalwyr? Cliciwch yma i weld rhai atebion enghreifftiol. Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Lleoliadau preswyl Byddai rhai o'r problemau mewn lleoliadau gofal dydd yn gallu codi mewn lleoliadau preswyl hefyd, e.e. iselder, gorbryder a diffyg hunanhyder. Allwch chi feddwl am bum problem ychwanegol? profedigaeth teimlo'n annigonol iselder/gorbryder ? diffyg hunanhyder/swildod Problemau mewn lleoliadau preswyl ? teimlo'n chwerw ar ôl colli annibyniaeth ymddygiad obsesiynol/ffobiâu diflastod unigrwydd Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Astudiaeth achos lleoliad preswyl Mae Elizabeth ynwraigweddw 85 mlwyddoed. Arôlcwympo’nddrwgnifer o weithiauyneichartref, cafoddeipherswadioiwerthueithŷ a symudigartrefpreswyl. Mae'nanhapusiawnyno ac weithiaubyddynceisiodychwelydi'wchartref. Dydy hi ddimyncysgu'ndda ac maehi’ncaelhunllefau. Trafodwch ddull seicolegol a allai helpu i egluro ymddygiad Elizabeth. Un enghraifft bosibl yw'r dull Dyneiddiol. Gallai fod â lefel isel o hunan-barch ar ôl symud i gartref preswyl ac am ei bod yn teimlo'n chwerw ar ôl colli ei hannibyniaeth. Pa strategaeth y gellid ei defnyddio i helpu Elizabeth i ymgartrefu yn y cartref preswyl? Efallai y byddai therapi person-ganolog yn ei galluogi i siarad am ei theimladau am symud a'i helpu i gael ffyrdd i ymaddasu i'w hamgylchoedd newydd. Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Dewis strategaeth Dim ond ag unigolion neu grwpiau penodol y gellir defnyddio rhai strategaethau. Cliciwch ar y botymau saeth i ddidoli'r strategaethau isod a'u rhoi o dan benawdau'r ddau unigolyn. Atebion Cuddiwchyratebion Plentyn cyn ysgol Unigolyn oedrannus Seicdreiddio • Plentyn cyn ysgol: • Addasu ymddygiad • Rhaglen atgyfnerthu â thalebau • Therapi chwarae • Unigolyn oedrannus: • Therapi ymddygiadol gwybyddol • Therapi person-ganolog • Seicdreiddio Seicdreiddio Seicdreiddio Addasuymddygiad Addasuymddygiad Addasu ymddygiad Therapigwybyddolymddygiadol Therapigwybyddolymddygiadol Therapi gwybyddol ymddygiadol Rhaglenatgyfnerthuâ thalebau Rhaglenatgyfnerthuâ thalebau Rhaglen atgyfnerthu â thalebau Therapiperson-ganolog Therapiperson-ganolog Therapi person-ganolog Therapichwarae Therapi chwarae Therapichwarae Module 6: The impact of national policy and legislation Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Ymarferwyr cymwysedig Pa rai o'r strategaethau hyn a fyddai'n cael eu defnyddio gan ymarferwyr cymwysedig yn unig? Ymlacio Therapi person-ganolog Seicdreiddio Rhaglen atgyfnerthu â thalebau Cylchoedd cwrdd Fully qualified practitioner Addasu ymddygiad Therapi teulu Triniaethau cyffuriau Hyfforddiant sgiliau cymdeithasol Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau
Rhestr wirio ar gyfer cymhwyso damcaniaethau Trafodwch beth mae angen i weithwyr gofal ei wneud i helpu unigolion yn y gwahanol leoliadau gofal. Mae angen i weithwyr gofal: • ddeall y gwahanol ddamcaniaethau. • gwybod pa ddamcaniaeth a allai egluro'r broblem orau. • deall y strategaethau sy'n gysylltiedig â phob dull seicolegol. • gwybod sut y gellid defnyddio strategaeth benodol i helpu unigolyn. • gwybod pa strategaethau sy'n addas i'r lleoliad gofal ac i oedran yr unigolyn. • Deall manteision a chyfyngiadau pob strategaeth, yn gyffredinol ac ar gyfer yr unigolyn dan sylw. Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau