1 / 62

Onkolojik Aciller

Onkolojik Aciller. Dr. P. Fulden Yumuk Marmara Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı. Tanım. Kanser veya tedavi komplikasyonları Hayatı tehdit eder Geç kalınırsa geri dönüşümsüz olabilir Kanserin herhangi bir dönemde görülebilir İlk tanı sırasında Aktif tedavi alırken

kira
Download Presentation

Onkolojik Aciller

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Onkolojik Aciller Dr. P. Fulden Yumuk Marmara Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

  2. Tanım • Kanser veya tedavi komplikasyonları • Hayatı tehdit eder • Geç kalınırsa geri dönüşümsüz olabilir • Kanserin herhangi bir dönemde görülebilir • İlk tanı sırasında • Aktif tedavi alırken • Hastalığın seyrine bağlı olarak ilerleme sırasında

  3. Onkolojik Aciller • Kardiyovasküler • SVC sendromu • Kalp tamponadı • Solunum sistemi • Akut hava yolu tıkanıklığı • Akciğer hemorajisi • Solunum yetmezliği • Hematolojik • Lökostaz • Hipervizkosite • DİK • Trombositopeni • Nötropeni • Nötropenik ateş • Jinekolojik kanamalar • Renal & metabolik • İdrar yollarında tıkanma • Ürat nefropatisi & • Tümör erime sendromu • Hiperkalsemi • Gastrointestinal • Tıkanma • Perforasyon • Kanama • Nörolojik • Spinal kord basısı • Artmış kafa içi basıncı • Epilepsi • Çeşitli • Göz & göz dibi metastazı • Kemik ağrısı

  4. Onkolojik Aciller A - Yapısal ve tıkayıcı aciller B - Metabolik aciller C – Tedaviye bağlı aciller

  5. A - Yapısal ve tıkayıcı onkolojik aciller • Superior vena kava sendromu (SVC) • Spinal kord basısı • Perikard tamponadı • İntestinal obstrüksiyon • Üriner obstrüksiyon • Malin bilier obstrüksiyon • Artmış kafa içi basınç • Neoplastik menenjit (ac, meme ca, melanom, lenfoma) • Epileptik atak • Kafa içi lökostaz • Hemoptizi • Hava yolu obstrüksiyonu

  6. SVC Patofizyoloji • Obstrüksiyonun nedenleri: • Dıştan bası • Malin nedenler • Damar içi tıkanıklık • Tromboz • Damar duvarının direkt invazyonu • Hızla ilerleyen olay Akut SVC

  7. SVC Etyoloji - Malin • Akciğer ca %75’inde neden • NSCLC %50 • SCLC %22 • Sigara ve >50 yaş • Sağ kitlede sık • Ac Ca’nin %3-12’sinde SVC • Lenfoma • SVC’nin %12’inde neden • LAP, <65 yaş • Lenfomaların %8’sinde SVC • Metastatik Ca %9 • Meme ca • Germ-hüc.li tm %3 • Erkek, <40 yaş • βHCG, AFP • Timoma %2 • Myastenia gravis, saf kırmızı hücre aplazisi • Mezotelyoma %1 • Asbest • Diğer Ca %1 Wilson L, N Engl J Med 2007

  8. SVC Etyoloji- Selim • SVC’nın % 10-25’inde neden • Substernal guatr • Mediastinal granulomatöz hast. • Histoplasmosis • Tbc • Diğer mediastinal inf. • Pyojenik • Actinomysis • Perikardit • İdiyopatik mediastinal fibroz • Selim mediastinal tm • Bronkojenik kistler • Santral v kateterler

  9. Ödem & şişlik Boyun Yüz %82 Üst ekstremite %46 Üst göğüs kafesi Pletore %20 Artan dispne %54 Öksürük %54 Ortopne Ses kısıklığı %17 Stridor %4 SVC Semptomlar & Bulgular

  10. SVC Semptomlar & Bulgular • Kollateralvenözdilatasyon • Boyun venleri %63 • Göğüs kafesi %53 • Abdomen • Görme bozuklukları %2 • Serebral v. basıncı artar • Senkop %10 • Başağrısı %9 • Başdönmesi %6 • Konfüzyon %4 • Stupor & koma Wilson L, N Engl J Med 2007

  11. SVC - Tanı • Anatomik lokalizasyon Torasik BT • Vasküler özellikler MRI • Histolojik tanı Lenfoma • Germ hüc. Tm • SCLC

  12. SVC Tedavi • Destek • Steroidler • RT ile semp. artış • Diüretikler • Antikuagulan tedavi • Trombolitik tedavi • Cerrahi • Bypass graft, stentler • Santral venöz kateter çıkartılması • Radyoterapi • Palyasyon • Küratif • Lenfoma • SCLC • Kemoterapi • SCLC • Lenfomalar • Germ hüc. tm.

  13. Spinal Kord Basısı • Ca hastalarının % 5-10’unda • Etyoloji • Ac Ca (en sık) • Meme & prostat Ca (çok odak) • Lenfoma, myeloma • Dorsal vert 70% • Lumbosakral vert 20% • Servikal vert 10%

  14. Spinal Kord Basısı • Semptomlar • Lokalize sırt ağrısı • Radiküler • Kuşak tarzı • Aşağıya vuran • Hassasiyet • Uyuşukluk • Güçsüzlük • Barsak & mesane kontrol kaybı • Fizik muayene • Ağrı • Spastisite • Ekstensorplantar refleks • anal tonus • perinealsensitivite • Globvezikal

  15. Spinal Kord Basısı • Tanı • Direkt grafi • Vertebra destrüksiyonu, çökme • Litik / sklerotik lezyonlar • Kemik sintigrafisi • MRI • Tedavi • Deksametazon (Dekort) 8 mg • 4x4 mg IV/IM • RT (melanom, renal hüc. Ca dirençli) • Laminektomi • Ketokonazol 400 mg 3x1 (prostat ca) + steroid

  16. Perikard Tamponadı • En sık • Ac & meme Ca, Lösemi, Lenfoma • Ca hastalarının % 50’sinde selim nedenlerle • RT, ilaca bağlı perikardit • Hipotiroidi • İdiyopatik • İnfesiyon • Otoimmun • Üremi

  17. Perikard Tamponadı -Tanı • Ac PA & lat. • EKG • EKO • BT

  18. Perikard Tamponadı • Tedavi: • Drenaj • Sitoloji % 65-85’inde (+) • Perikard biyopsisi • Perikardda pencere/skleroz

  19. Perikard TamponadıKlinik Özellikler • Dispne • Öksürük • Göğüs ağrısı • Ortopne • Halsizlik • Plevral efüzyon • Sinus taşikardisi • Jugular v. distansiyonu • Hepatomegali • Periferik ödem • Siyanoz • Pulsus paradoksus • kalp sesleri • Pulsus alternans • Perikardiyal rub

  20. İntestinal obstrüksiyon • İleri evre kolorektal / over Ca • Metastaz • Ac Ca • Meme Ca • Melanom • Patofizyoloji: • Mesenter/barsağa tm.ün infiltre olması • Çölyak pleksus tutulumu • Paraneoplastik nöropati (SCLC)

  21. İntestinal Obstrüksiyon • Bulgular: • Ağrı • Batın distansiyonu • Hepatomegali • Bulantı & Kusma • Prognoz çok kötü • Octreotide • somatostatin analoğu • sandostatin 0.1 mg amp., LAR formu

  22. Etyoloji Prostat/GYN Ca (Serviks) Met. hastalık Fibroz (Post RT) Semptomlar Bilat. hidronefroz Böbrek yetmezliği Böğür ağrısı Üriner infek. Proteinüri Hematüri Üriner Obstrüksiyon

  23. Üriner Obstrüksiyon • Tanı • Kreatinin • Böbrek US • Tedavi • Palyatif üriner diversiyon (fistül, sepsis) • Perkütan nefrostomi • Suprapubik sistostomi

  24. Etyoloji pancreas ca ampulla Vateri ca safra yolları ca kc ca kc’e metas yapmış tm.ler Periduktal LN metas olan tm.ler (gastrik, kolon, meme, ac ca) Belirti: Sarılık Açık renk dışkı Koyu idrar Kaşıntı Kilo kaybı Palyatif tedavi (stent) Malin Biliyer Obstrüksiyon

  25. Onkolojik Aciller A - Yapısal ve tıkayıcı aciller B - Metabolik aciller C – Tedaviye bağlı aciller

  26. B - Metabolik Aciller • Hiperkalsemi • Uygunsuz antidiüretik hormon salgılanımı sendromu (SIADH) • Laktik asidoz • Hipoglisemi • Adrenal yetmezlik

  27. Hiperkalsemi • Normal düzeyi • 8.15-10.5 mg/dl (2-2.6 mmol/L) • Serbest 4.5-5.1 mg/dl • Düzeltilmiş Ca: Ca + 0.8 (4-alb) • Malinite sonucu gelişen hiperCa’de sağkalım 3 ay

  28. Malin Hiperkalsemi Patofizyoloji • Kemikten Ca salınımı • Osteoklast proliferasyonu ve aktivitesindeki • Distal tübüllerden Ca emilimindeki • PTHrP • PTH ile 13 aa benzer, % 80 homolog • PTH reseptörüne bağlanır • Kemik met.de osteolitik faktörler salınır • Paraneoplastik send.(NHL) olarak • 1,25-OH D vit

  29. Hiperkalsemi Etyoloji Tüm vakaların % 80’i Primer Hiperparatiroidi veya Malinitedir. VVitaminler I İmmobilizasyon TTirotoksikoz AAddison’s M Süt-alkali sendromu I İnflamatuarhast. NNeoplastikhast. SSarkoidoz T Thiazide, diğer ilaçlar - Lithium R Rabdomyoliz A AIDS P Paget’s hast Parental beslenmeFeokromositoma Paratiroid hast

  30. Malin HiperkalsemiEtyoloji • Ac Ca (skuamöz hücreli) • Meme Ca • Baş & Boyun Ca • Böbrek Ca • Multipl myelom • Lenfoma

  31. Malin HiperkalsemiKlinik • En sık paraneoplastik • Bitkinlik • İstahsızlık • Konstipasyon • Polidipsi • Kas güçsüzlüğü • Bulantı & kusma • Şuur bulanıklığı • Lab. • Elektrolitler • Ca, PO4, albumin • Düzeltilmiş Ca: • Ca + 0.8 (4-alb) • PTH • PTHrP • 1,25-dihydroxy D3

  32. Hiperkalsemi Tedavi • Hidrasyon • Furosemide • Bisfosfanat • Kalsitonin • (taşiflaksi) • Mithramycin • Gallium nitrate • Steroid • IV Fosfat • Diyaliz

  33. Hidrasyon • İlk yapılacak -isotonic NaCl infüzyonu • Genellikle Ca 1.6-2.4mg/dl azalır • Tek başına yetersiz kalır • Kardiovasküler duruma göre infüzyon hızı ayarlanır • KCl ve Mg da gerekebilir

  34. Loop Diüretikleri • İdrarla Ca atılımını sağlar Henle loopunun çıkan kolunda Ca emilimini önler Volüm fazlasını atar Önce sıvı verilir, sonra furosemid Sık elektrolit ve aldığı/çıkardığı sıvı takibi yapılır

  35. Bisfosfanatlar • Kemikte hidroksiapatite bağlanır • Kristallerin erimesini önler • Kemik içinde yarı ömürleri çok yüksek • GI sistemden emilmez (<%10) • Clodronate • Pamidronate • Zolandronic acid (en potent) • Ibandronate • Böbrekten atılır, yetm.te doz ayarı

  36. Tedavi Seçimi Hafif(<12mg/dl)-Hidrasyon Orta(12-14mg/dl) - Hidrasyon + Bifos. Hayatı tehdit eden(>14 mg/dl) Hidrasyon + Kalsitonin + Mithramycin Bifosfonat Steroidler

  37. Tedavi • Genel yaklaşım (Ca > 12 gr/dl ise tedavi et) • İzotonik NaCl inf. 2-3 lt/gün • Furosemide 20-60 mg/gün • PTHrP • Zolandronic acid 4 mg (15 dk) • Pamidronate 60-90 mg (3-24sa) • Ibandronate 6mg (15-60 dk) • 1,25-Dihydroxyvit. D3 sentezini azaltmak • Prednisone 40-60 mg/gün • Prostoglandin sentezi üzerinden • Indomethacin 50-150 mg/gün

  38. SIADH - Etyoloji • Ca’lar: • SCLC % 38’i (kötü prog.) • Pank., GI Ca, Lenfoma, Timoma • SSS, • Pulmoner hast • Cerrahi • İlaçlar: • vincristine, vinorelbine, • melphalan, cisplatin, • cyclophosphamide • levamizole

  39. SIADH Semptomlar • Asemptomatik • Anoreksi • Depresyon • İrritabilite • Konfüzyon • Letarji • Kas güçsüzlüğü • Belirgin kişilik değişiklikleri • Na 110 mEq/L • Ekstansor plantar cevap • Arefleksi • Psödobulbar palsi • Koma • Konvulsiyon • Ölüm

  40. SIADH • Hiponatremi (<135 mEq/L) • Osmolarite: İdrar > Plasma • idrar Na excretion (>30 mEq/L) • Volüm azalması yok

  41. Ayırıcı Tanı:

  42. SIADH Tedavi • Su kısıtlaması • Distal renal tübüllerde vasopresinin etkisini inhibe et • Demeclocycline 900-1200 mg, 2x1 • Lithium carbonate 300 mg, 3x1 • Epilepsi, koma (Serum fizy. inf+frosemide) • Ca’u izle ( ) • Altta yatan kanseri tedavisi

  43. Adacık hüc. tm. Mezenkimal tm.ler (retroperit./ torax) İğsi hüc. sarkom Hepatom Adrenokortical tm. Kc met. Kc yetm. Tm.’ün glukoz kullanımı Lösemi IGF-II salgılar Belirtiler Mental değiş., koma Hipotansiyon, Terleme, solukluk Tedavi Palyatif Glukoz Diazoksid Steroid Somatostatin Glucagon Cerrahi Hepatomlara alkol /kriyo tedavi Hipoglisemi

  44. Etyoloji Bilateral surrenal met. Ac, meme, kolon, böbrek ca, lenfoma Bilateral surren. alınması Hemorajik nekroz sepsis, antikua. İlaçlar mitotane, ketoconazole, suramin, aminoglutethimide Steroid & megestrol acetate tedavisinin aniden kesilmesi Semptomlar Bulantı & Kusma Anoreksi Ortostatik hipotansiyon Tanı Serum ACTH Serum kortizol Tedavi Steroid Adrenal Yetmezlik

  45. Onkolojik Aciller A - Yapısal ve tıkayıcı aciller B - Metabolik aciller C – Tedaviye bağlı aciller

  46. C – Tedaviye bağlı aciller • Tümör erime sendromu • İnsan antikor infüzyonu reaksiyonu • Hemolitik üremik sendrom (HUS/TTP) • Nötropeni ve infeksiyon • Pulmoner infiltratlar • Tifilit (nötropenik enterokolit) • Hemorajik sistit (koruyucu Mesna)

  47. Tümör Erime Sendromu • Etyoloji • Kemoterapiye cevaplı hastalıklar • ALL, KLL • Burkitt’s lenfoma • Yüksek gradlılenfomalar • Solidtm. (nadir, germhüc. ve SCLC) • Yüksek Riskli Hasta • Lökosit>100.000 • Bulkytm kitlesi • Yüksek kreatinin (>2.4mg/dL) • Yüksek ürik asit • LDH > 1000 U/L • Tam kan sayımı, kreatinin, ürik asit, Na, K, Ca, PO4 • İdrar pH • Aldığı/çıkardığı sıvı takibi

  48. Tümör Erime Sendromu

  49. Tümör Erime SendromuProfilaksi • Allopurinol 300-600 mg/gün PO • IV sıvı 3000 ml/m²/gün • Na bicarbonate 50 mEq/lt • 2-3 amp/lt (84 mg/ml, 10 ml amp.) • İdrar pH > 7 (ürik a. nefropatisi & ABY’den korunmak için) • Ca glucanate • Hemodiyaliz

  50. Febril Nötropeni • Tanı Kriterleri • Ateş • ≥ 38’C (1 saaten fazla) • Oral ≥ 38.3’C • Nötropeni • Nötrofil < 500mm3 • Nötrofil < 1000/mm3, fakat ilk 48 saat içinde 500/mm3’ün altına düşme ihtimali yüksek • Ağır nötropeni < 100/mm3

More Related