Społeczno – gospodarcze funkcje Lasów Państwowych

1. Społeczno – gospodarcze funkcje Lasów Państwowych Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku Zbigniew Kaczmarczyk Owidz 8 listopad 2013 r.

2. Wykorzystywanie gruntów leśnych na potrzeby jednostek samorządu terytorialnego oraz na realizację przedsięwzięć wspólnych.

3. Lesistość Polski wg województw (GUS)

4. Udział lasów prywatnych w ogólnej powierzchni leśnej województw (GUS)

5. Powierzchnia leśna województwa659,9 tys. ha – 36%

6. Lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa Zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe W ramach sprawowanego zarządu Lasy Państwowe: • Prowadzą gospodarkę • leśną II. Gospodarują gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną III. Prowadzą ewidencję majątku Skarbu Państwa oraz ustalają jego wartość.

7. Funkcje lasu „każdy las, w każdym miejscu i czasie pełni jednocześnie różne funkcje w sposób naturalny” Zasady Hodowli Lasu, 2003, §5

8. USTAWA O LASACH • Art. 6. • 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają: • 1) gospodarka leśna – działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania – z wyjątkiem skupu – drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu;

9. USTAWA O LASACH • Art. 6. • 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają: • 1a) trwale zrównoważona gospodarka leśna – działalność zmierzającą do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów;

10. Płaszczyzny współpracy Lasów Państwowych z Samorządami • Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych. • Uzgodnienia planów zagospodarowania przestrzennego gmin. • Opiniowanie wniosków wójtów, burmistrzów do Ministra Środowiska o zmianę przeznaczenia gruntów na cele nieleśne. • Uzgodnienia projektów decyzji o warunkach zabudowy i projektów decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. • Wyłączenia gruntów leśnych z produkcji leśnej. • Prowadzenie ewidencji gruntów; rekultywacja. • Udział samorządów w tworzeniu planów urządzenia lasu. • Nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa. • Inne …( a jest ich wiele )

11. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych • Sprzedaż lasów, gruntów i innych nieruchomości, • Zamiany gruntów, • Dzierżawa lasów, najem, • W trybie specustaw ( 10 - drogowa, gazowa, lotniskowa , autostradowa , kolejowa - itd ), • Przekazanie na podstawie porozumienia : starosta – nadleśnictwo (np. drogi), • Przekazania na podstawie art. 40, • Ustanawianie służebności przesyłu i drogowej, • Inne formy udostępniania: trasy konne, pieszo – konne, rowerowe, narciarskie, miejsca postoju, miejsca biwakowania …

12. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych • Sprzedaż lasów, gruntów i innych nieruchomości regulują zapisy art. 38 ustawy o lasach. - tylko w ściśle określonych przypadkach ( 5 przypadków ), - wymagana jest zgoda Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, - tylko forma przetargu publicznego, - pkt. 5:,,w razie sprzedaży położonych w granicach administracyjnych miasta lasów, gruntów i innych nieruchomości …. gminie służy prawo pierwokupu.

13. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych • W trybie specustaw ( drogowa, gazowa, lotniskowa …. ) Art. 38a. 1. Nieruchomości przeznaczone na drogi krajowe, stanowiące własność Skarbu Państwa, zarządzane przez Lasy Państwowe, stają się nieodpłatnie, z mocy prawa, przedmiotem trwałego zarządu ustanowionego na rzecz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej stała się ostateczna. 2. Ustanowienie trwałego zarządu stwierdza starosta w drodze decyzji. 3. Decyzja, o której mowa w ust. 2, stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej. 4. Przepisy ust. 1—3 stosuje się odpowiednio do nieruchomości objętej decyzją o: 1) zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. Nr 42, poz. 340 i Nr 161, poz. 1281) wydaną na rzecz podmiotu, o którym mowa w art. 28 ust. 1 tej ustawy z tym, że ustanowienie trwałego zarządu stwierdza wojewoda w drodze decyzji; 2) pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963) wydaną na rzecz podmiotu, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy z tym, że ustanowienie trwałego zarządu stwierdza wojewoda w drodze decyzji.

14. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych: • Zamiany gruntów – • art. 38e ustawy o lasach :,, … w przypadkach uzasadnionych potrzebami i celami gospodarki leśnej..” • - zasady prowadzenia zamian, kryteria jakie powinny spełniać przedmioty zamiany określa Zarządzenie z dnia 15 lipca 2011 r Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych . • - inicjatywa nadleśniczego, korzyści dla gospodarki leśnej, ekwiwalentność; • - wymagana jest zgoda dyrektora RDLP; • - dla zbywanych przez Lasy Państwowe lasów, gruntów i innych nieruchomości wypis z aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy ( lub decyzja o ustaleniu lokalizacji celu publicznego) są obowiązkowe.

15. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych 3. Dzierżawa lasów , najem – art. 39 ustawy o lasach • Lasy, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a oraz pkt 2, pozostające w zarządzie Lasów Państwowych, mogą być za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych wydzierżawione przez nadleśniczego, z zachowaniem celów i zadań gospodarki leśnej określonych w planie urządzenia lasu. Inne nieruchomości, o których mowa w art. 4 ust. 3, pozostające w zarządzie Lasów Państwowych mogą być wydzierżawiane i wynajmowane przez nadleśniczego za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.

16. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych 5. Przekazanie • Art. 38d ustawy o lasach • 1. Na wniosek starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, grunty, o których mowa w art. 38c ust. 1, oraz nieprzydatne dla potrzeb gospodarki leśnej budynki i budowle, wraz z gruntem niezbędnym do korzystania z nich, mogą być przekazane przez Lasy Państwowe w użytkowanie wieczyste osobie prawnej lub użytkowanie innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

17. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych • Ustanawianie służebności przesyłu i drogowej –zmiana w ustawie o lasach (z 17 grudnia 2010 r.) – art. 39a ,, Nadleśniczy może za zgodą dyrektora RDLP obciążyć, za wynagrodzeniem, nieruchomości pozostające w zarządzie LP służebnością drogową lub służebnością przesyłu.”. 8. Inne formy udostępniania: - obiekty liniowe – zasada: budowa obiektów liniowych np: wodociągów, kanalizacji, światłowodów do szerokości do 2 m nie wymaga procedury zmiany w m.p.z.p. i wyłączenia gruntu z produkcji leśnej, wyjątek stanowią gazociągi, - ścieżki konne, pieszo – konne, rowerowe, istniejące i projektowane np. ścieżka pieszo - konna Berlin – Gdańsk .

18. Udostępnianie gruntów Lasów Państwowych • Przekazania na podstawie art. 40 1. Dyrektor Generalny, na wniosek zainteresowanego ministra lub organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, może przekazać w użytkowanie wskazanej przez wnioskodawcę jednostce organizacyjnej lasy, grunty oraz inne nieruchomości, bez zmiany ich dotychczasowego przeznaczenia, jeżeli za tym przemawiają względy: 1) obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony granicy państwowej; 2) nauki lub dydaktyki; 3) ochrony przyrody; 4) ochrony ujęć wodnych; 5) przeciwdziałania niebezpieczeństwu powodzi; 6) ochrony wybrzeża morskiego; 7) lecznictwa; 8) opieki nad zabytkami; 9) wypoczynku ludności; 10) gospodarki rolnej. 2. Przekazania w użytkowanie wskazanej jednostce organizacyjnej dokonuje Dyrektor Generalny, w drodze umowy, w której określa się termin i warunki użytkowania oraz jednostkę sprawującą nadzór nad gospodarką leśną.

19. UDOSTĘPNIANIEDRÓG LEŚNYCH • Art. 6 ustawy o lasach • 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają: • 8) drogi leśne – drogi położone w lasach niebędące drogami publicznymi w rozumieniu przepisów o drogach publicznych; • Art. 29 ustawy o lasach • 1. Ruch pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach.

20. Uzgodnienia planów zagospodarowania przestrzennego gmin. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie wymienia nadleśnictwa i RDLP wśród instytucji opiniujących projekt m.p.z.p. i projekt studium. Jednak najczęściej jesteśmy pytani o opinie i jest to dobry obyczaj.

21. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych • Dyrektor RDLP: Kompetencje : • wydaje decyzje zezwalające na wyłączenie gruntów z produkcji leśnej – art. 12 ust.1 • ustala należności i odszkodowanie za przedwczesny wyrąb do gruntów objętych decyzjami o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej • opiniuje wniosek wójta ( burmistrza, prezydenta miasta) o wyrażenie przez ministra zgody na przeznaczenie gruntów leśnych na cele nierolnicze i nieleśne – art. 7 ust 3 • może w pewnych sytuacjach umorzyć całość lub część należności, opłat rocznych i odszkodowania za przedwczesny wyrąb – art.12 ust 16 • opiniuje decyzje rekultywacyjne – art. 22 ust.2 pkt 2 • nakłada kary i opłaty za naruszenie przepisów ustawy – art. 28 i 29 ust. 2 • kontroluje stosowanie przepisów ustawy – art.26 ust.1 • prowadzi sprawozdawczość - art. 33 • Dyrektor parku narodowego –na obszarze parku narodowego jak dyrektor RDLP,

22. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych Art. 5 1. Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, właściwym w sprawach ochrony gruntów rolnych jest starosta, a gruntów leśnych - dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, z wyjątkiem obszarów parków narodowych, gdzie właściwym jest dyrektor parku. 2. Zadania starosty, o których mowa w ustawie, są zadaniami z zakresu administracji rządowej. 3. Zadania marszałka województwa, o których mowa w art. 7 ust. 2 i 4 oraz art. 26 ust.1, są zadaniami własnymi samorządu województwa.

23. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych - Art. 7 1. Przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, wymagającego zgody, o której mowa w ust. 2, dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporządzonym w trybie określonym w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 2. Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne:     2)   gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa - wymaga uzyskania zgody ministrawłaściwego do spraw środowiska lub upoważnionej przez niego osoby,     5)   pozostałych gruntów leśnych - wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyrażanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej. 3. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2 pkt 1-5, następuje na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Do wniosku dotyczącego gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa wójt (burmistrz, prezydent miasta) dołącza opinię dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a w odniesieniu do gruntów parków narodowych - opinię dyrektora parku. 4. Do wniosku dotyczącego gruntów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, marszałek województwa dołącza swoją opinię i przekazuje wniosek odpowiedniemu ministrowi w terminie do 30 dni od chwili złożenia wniosku przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). 5. Organ wyrażający zgodę, o którym mowa w ust. 2, może żądać złożenia wniosku w kilku wariantach, przedstawiających różne kierunki projektowanego przestrzennego rozwoju zabudowy. Art. 8. Przepisów art. 7 nie stosuje się do okresowego wyłączania gruntów z produkcji, związanego z podjęciem natychmiastowych działań interwencyjnych wynikających z klęsk żywiołowych lub wypadków losowych

24. Hierarchia potrzeb człowieka wg Masłowa

25. IDEA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU • 1972 r. Światowa Konferencja w Sztokholmie • 1992 r. Światowa Konferencja „Środowisko i Rozwój w Rio de Janeiro • Zapewnienie wysokiej jakości życia społeczeństwa przez kształtowanie właściwych proporcji w realizacji celów : • ekonomicznych, • ekologicznych, • społecznych

26. Lasy jako istotny element zrównoważonego rozwoju – realizacja - czyj to problem?- Lasy stanowią istotny element zrównoważonego rozwoju na poziomie krajowymale czy regionalnym i lokalnym ?- Problem zrównoważonego rozwoju lasów – czy to tylko sprawa dla leśników ?

27. 6 ton tlenu 16 ton zanieczyszczeń pyłowych hektar lasu rocznie 3 tony węgla

28. Dziękuję za uwagę