HISTOLOŠKA ORGANIZACIJA ČULA ZA RAVNOTEŽU I ČULA SLUHA

1. HISTOLOŠKA ORGANIZACIJA ČULA ZA RAVNOTEŽU I ČULA SLUHA

2. spoljašnje uvo • srednje uvo • unutrašnje uvo • auditorni sistem - prijem zvuka • vestibularni sistem - održavanje ravnoteže

3. Spoljašnje uvo koža hrskavica Ušna školjka - koža - elastična hrskavica Spoljašnji slušni kanal - koža (dlake, lojne i ceruminozne žlezde) - elastična hrskavica / temporalna kost Timpanična “membrana” - pars tensa - pars flaccida (Šrapnelova “membrana”)

4. Spoljašnji slušni kanal

5. Ceruminozne žlezde • granate tubulo-alveolusne žlezde (izmenjene apokrine znojne žlezde) • žlezdane, izvorne i mišićno-epitelske ćelije • kanal – višeslojni epitel • lipidi, vosak, antibakterijske supstance

6. Timpanična “membrana” pars flaccida pars tensa pars tensa epiderm kolagena vlakna (spolj. zrakasti i unutr. kružni) jednoslojni pločasti epitel + elastična vlakna, kapilari, fibrociti pars flaccida (Šrapnelova “membrana”) istanjeni epiderm redukovan vlaknasti sloj jednoslojni pločasti epitel

7. Srednje uvo ovalni prozor kružni prozor timpanični prostor Timpanični prostor - ispunjen vazduhom - jednoslojan pločasti/kockasti (ili pseudostratif.) epitel - tanko podepitelsko vezivo - koštano tkivo Timpanična membrana Ovalni i kružni prozor Slušne koščice Eustahijeva tuba Konverzija zvučnih talasa u mehaničke vibracije

8. Slušne koščice • Rast završavaju u prenatalnom periodu. • Međusobno uzglobljene; sk. mišići, ligamenti. • Prekrivene jednoslojnim pločastim epitelom

9. polukružni kanali polukružni kanali koštani lavirint utriculus membr. lavirint sacculus cochlea vestibulum cochlea Unutrašnje uvo • - koštani lavirint - u petroznom delu temporalne kosti • polukružni kanali • vestibulum • kohlea • membranski lavirint (prati koštani lavirint) • vestibularni deo – utriculus i sacculus (otolitski organi ) • i polukružni kanali • kohlearni deo

10. Prostori u unutrašnjem uvu ispunjeni tečnošću - perilimfni prostor - između membranskog i koštanog lavirinta perilimfa (slična vanćelijskoj tečnosti) - endolimfni prostor - u membranskom lavirintu endolimfa (slična unutarćelijskoj tečnosti) - kortilimfni prostor - unutar Kortijevog organa, međućelijski prostor kortilimfa (vanćelijska tečnost)

11. Koštani i membranski lavirint 1, 7-8. polukružni kanali 2, 3, 9. ampule 4. sacculus 5. kohleina cev 6. helikotrema 10. ovalni prozor 11. okrugli prozor 12. scala vestibuli 13. scala tympani 14. utriculus

13. Čulo za ravnotežu Vestibulum: utriculus sacculus polukružna kanali (prednji, zadnji, bočni) • jednoslojni pločasti/kockasti epitel • rastresito neorgan. vezivo • neuroepitel (maculae, cristae) • vestibularne ćelije I • vestibularne ćelije II • potporne ćelije • želatinozni vanćelijski materijal (proteinsko-polisaharidni) - kupula • aferentni i eferentni nervni završeci Registruje rotacione i pravolinijske pokrete glave i osetljivost na silu zemljine teže

14. Vestibularne ćelije - flašolikog oblika - grEPR, mitohondrije - euhromatski nukleus - kinocilija - stereocilije - kutikularna ploča - cilindričan oblik - glEPR - euhromatski nukleus - kinocilija - stereocilije - kutikularna ploča Mehanička E se konvertuje u električnu, a ona se preko vestibulo-kohlearnog nerva prenosi do mozga.

16. crista ampullaris

17. Detektovanje rotacionih pokreta

18. Otolitski organi – sacculus i utriculus macula otoliti - kristali kalcijum-karbonata 3-5 μm

19. macula utriculus-a 1. čulne ćelije 5. epitel utriculus-a 2. potporne ćelije 6. vezivno tkivo 3. vezivno tkivo 7. otolitska komora 4. otolitska “membrana” 8. lobanjska kost

20. macula sacculus-a

21. Detektovanje pravolinijskih pokreta otolitskim organima - kada osoba stoji, macula utriculi je horizontalna, a macula sacculi je vertikalna

22. Čulo sluha • kohlein kanal – koštani deo • kohleina cev – membranski deo • modiolus (koštana osovina sa spiralnom ganglijom) • scala vestibuli(ispunjena perilimfom) • scala media (kohleina cev; ispunjena endolimfom) • scala tympani (ispunjena perilimfom) • scala vestibuli i scala tympanikomuniciraju preko otvora • koji se zove helikotrema

25. Delovi scala media: 1. Vestibularna (Reissner-ova) membrana - 2 sloja pločastih ćelija 2. Bazilarna membrana (2 sloja vezivnog tkiva; potpora Kortijevom organu) sc. vestibuli Rajsnerova “membrana” sc. media bazilarna “membrana” sc. tympani

26. Delovi scala media: 3. Stria vascularis (atipični epitel, sadrži krvne sudove) 4. Spiralni ligament sc. vestibuli Rajsnerova “membrana” sc. media stria vascularis sp. ligament bazilarna “membrana” sc. tympani

27. Delovi scala media: 5. Spiralni limbus - ispust periosta u scala media 6. Tektorijska membrana - proteoglikanski sloj+fibrili slični keratinskim sc. vestibuli Rajsnerova “membrana” sc. media spir. limbus stria vascularis tektorijska membr. sp. ligament bazilarna “membrana” sc. tympani

28. sc. vestibuli Rajsnerova “membrana” str. vascularis tektorijska “membrana” modiolus sc. media sp. limbus Kortijev organ sp. ligament spiralna ganglija koštana spir. lamela bazilarna “membrana” sc. tympani

29. interdentatne ćelije tektorijska “membrana” retikularna “m”. spoljašnje čulne unutrašnji spiralni tunel Nilsovi prostori unutrašnja čulna spoljašnje falangne (sp. limbus) Kortijev tunel sp. ligament stubolike unutrašnja falangna Kortijev organ

30. Kortijev organ Klaudijusova Hensenova Bečerova

31. IP – unutrašnja stubolika IPH – unutrašnja falangna NE – eferentni nervni završeci AF – aferentna nervna vlakna ACP – kutikularna ploča OPH – spoljašnja falangna EF – eferentni nervni završeci Spoljašnja vlatasta ćelija Unutrašnja vlatasta ćelija Structure of Outer Hair Cell Stereocilia Side and Attachment Links in the Chinchilla Cochlea. Vladimir Tsuprun and Peter Santi, The Journal of Histochemistry & Cytochemistry 50(4): 493–502, 2002

32. Stria vascularis kont. kapilar • atipični višeslojni epitel sa kapilarima • održavanje jonskog sastava endolimfe

33. Percepcija zvuka zvuk visoke frekvencije zvuk niske frekvencije

34. Pitanja: 1. Histološka organizacija čula sluha i ravnoteže 2. Neuroepitel čula sluha 3. Neuroepitel čula za ravnotežu