530 likes | 1.13k Views
Benign ve Malign Melanositik Hastalıklar. MELANOMA RİSK FAKTÖRLERİ. M Mol : atipik (displastik (Clark) nevus) (>5) M Mol: akkiz nevomelanositik nevüs (>50) R Red (kızıl)saç ve çil I Inability to tan: deri fototipi 1 ve 2 S Sunburn: 14 yaş öncesinde büllü güneş yanığı
E N D
Benign ve Malign Melanositik Hastalıklar
MELANOMA RİSK FAKTÖRLERİ MMol : atipik (displastik (Clark) nevus) (>5) MMol: akkiz nevomelanositik nevüs (>50) RRed (kızıl)saç ve çil IInability to tan: deri fototipi 1 ve 2 SSunburn: 14 yaş öncesinde büllü güneş yanığı KKindred: aile öyküsü
Melanoma Öncüsü Lezyonlar • Displastik nevüs • Konjenital melanositik nevüs
DİSPLASTİK MELANOSİTİK NEVÜS • Görülme sıklığı; %5 • Otozomal-dominant geçiş • Ultraviyole teması • Başlangıç: Geç çocukluk dönemi-erişkin • DN yüzeyel yayılan MM • Normal deride primer MM riski artar
Displastik Nevüs • Klinik • Boyut: büyük (>5mm) • Şekil: irregüler (yuvarlak, oval) • Kenar: keskin sınırlı değil, düzensiz • Renk: homojen değil (açık-koyu kahve, pembe, kırmızı) • Spontan regrese olmaz
DİSPLASTİK NEVÜS-MM RİSKİ • Normal popülasyonda hayat boyu MM riski % 0.8 • 1 displastik nevüs: x2 MM riski • 10 veya >: x12 MM riski
Tanı • Klinik • Dermatoskop • Histopatoloji
TAKİP-TEDAVİ • 6 ayda bir kontrol • Güneşten korunma • Cerrahi eksizyon endikasyonları • Boyut-renk-şekil-kenar değişikliği • Takibi zor lokalizasyon: skalp, genital, üst sırt • Aile bireylerinin muayenesi
KONJENİTAL MELANOSİTİK NEVÜS • Doğumsal • Klinik: • Şekil: oval-yuvarlak plak • Renk: açık-koyu kahve • Boyut: küçük-<1.5 cm, büyük-1.5-20 cm, dev- >20cm • Kenar: düzenli-düzensiz • Yüzey değişikliği (+): terminal kıllar, çıkıntılı, lobüler
KONJENİTAL NEVÜS-MM RİSKİ • Küçük: %1-5 • Büyük: daha yüksek • Dev: %6.3
TAKİP-TEDAVİ • KÜÇÜK-BÜYÜK : 12 yaşından önce eksizyon • DEV: HEMEN eksizyon • Dev konj. nevüslerden gelişen MM’ların %50’si ilk 3-5YILiçinde gelişir • Konjenital nevüs üzerinde gelişen papül-nodül MM?
MELANOMUN 6 BELİRTİSİ-ABCDE KURALI • ASİMETRİ-şekil:bir yarı diğerinin ayna görüntüsü değil • BORDER-kenar: düzensiz • COLOR-renk: benekli-karışık renkli-kahve ve tonları, siyah, gri, kırmızı, beyaz (homojen değil) • DIAMETER-büyüklük: geniş, >6mm • ELEVASYON • ENLARGEMENT-genişleme
MM PATOGENEZİ RADİYEL BÜYÜME EVRESİ intraepidermal büyüme malign hücreler epidermiste metastaz (-) bu evrede kür şansı yüksek-iyi prognoz VERTİKAL BÜYÜME EVRESİ malign hücreler dermiste (dermal invazyon) metastaz(+) kötü prognoz
MELANOMA TİPLERİ Yüzeyel yayılan MM (%70) Nodüler MM (%16) Lentigo MM (%5) Akral lentiginöz MM Desmoplastik MM Diğer (Amelanotik MM)
Yüzeyel yayılan MM 30-50 yaş Kadın>erkek Lokalizasyon: sırt (erkek>kadın) alt bacaklar (kadınlarda) gövde ön yüz (erkekler)
NODÜLER MM 50 yaş Kadın-erkek eşit sıklıkta Lokalizasyon: sırt-erkek alt bacak-kadın Klinik: koyu mavi-siyah nodül
LENTİGO MALİGNA(LM)-LENTİGO MALİGN MELANOMA(LMM) İleri yaşta sık-65yaş LM’dan LMM’a dönüşüm ortalama 20 yıl Risk faktörleri: Yaş, Kronik güneş teması (“outdoor” meslek grubu) Lokalizasyon: yüz, boyun, el-ön kol dorsumu
LENTİGO MALİGNA(LM)-LENTİGO MALİGN MELANOMA(LMM) • LM: Düz makül-kahverenkte zeminde düzensiz siyah ağ- “leke” gibi-düzensiz , keskin kenarlı • LMM: Düz zeminde fokal papül-plaklar
AKRAL LENTİGİNÖZ MM (ALMM) • Avuç içi, ayak tabanı, tırnak yatağı (subungual) • Asyalı-Afrikalı-siyahlarda sık • Beyazlarda subungual tip sık
PROGNOSTİK FAKTÖRLER Tümör kalınlığı: Breslow tm kalınlığı**** Clark seviyesi Cinsiyet: erkek-kötü prognoz Lokalizasyon: sırt, skalp, avuç içi-ayak tabanı kötü prognoz MM tipi: Nodüler MM-en kötü prognoz Akral lentiginöz MM- kötü prognoz Yüzeyel yayılan MM ve LMM iyi prognoz
PROGNOSTİK FAKTÖRLER • Ülserasyon: kötü prognoz • Yaş: (genç yaş iyi prognoz) • Regresyon: kötü prognoz
BRESLOW TÜMÖR KALINLIĞI <0.75mm 0.76-1.5mm 1.51-4mm > 4mm
CLARK SEVİYESİ • 1: tm hücreleri epidermiste • 2: papiller dermiste(yüzeyel) • 3: papiller dermisin tamamı • 4:retiküler dermiste (yüzeyel) • 5: retiküler dermisin tamamı+ sc yağ dokusu
MM-METASTAZ İlk ve en sık: Bölgesel lenf nodları (%50-60) Uzak metastaz (%30) Deri, akciğer, karaciğer, santral sinir sistemi ve kemikler Metastaz yolları: Lenfatikler Kan damarları