250 likes | 1.08k Views
BİRİNCİ BASAMAKTA ANEMİLERE YAKLAŞIM. UZM.DR.F.GÖKŞİN CİHAN. ANEMİ FİZYOPATOLOJİSİ DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ VE KRONİK HASTALIK ANEMİSİNİN AYIRICI TANISI MAKROSİTOZUN EN SIK NEDENLERİ VE B12 EKSİKLİĞİNDEN AYIRMA. Anemilerin Sınıflandırılması. Mi krositik (< 80 Fl) Demir Eksikliği
E N D
BİRİNCİ BASAMAKTA ANEMİLERE YAKLAŞIM UZM.DR.F.GÖKŞİN CİHAN
ANEMİ FİZYOPATOLOJİSİ • DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ VE KRONİK HASTALIK ANEMİSİNİN AYIRICI TANISI • MAKROSİTOZUN EN SIK NEDENLERİ VE B12 EKSİKLİĞİNDEN AYIRMA
Anemilerin Sınıflandırılması • Mikrositik (< 80 Fl) • Demir Eksikliği • Thalasemiler • Normositik(80-100 Fl) • Kronik hastalık • Böbrek hastalığı • Makrositik (> 100 Fl) • B12/folat eksikliği • KC Hastalığı; Alkol bağımlılığı • Myelodisplastiksendrom • Hemolitik anemi
Birinci Basamakta Anemiler Birinci basamaktaki anemilerin çoğu normositiktir. Fe eksikliği anemisi bazen atlanır bazense gereğinden fazla tanı konur. Makrositik anemiler her zaman vitamin eksikliğinden kaynaklanmaz Bazen hastalar aslında anemik değildir!
Eritrosit yaşam döngüsü • Hormones • Kidneys (EPO) • G-CSF • Bone marrow • Iron deposition • Reticulocytes • Senescence
Birinci Basamakta Anemiler • Demir eksikliği • Artmış kan kaybı • Böbrek disfonksiyonu • Kİ bozukluğu • Artmış yıkım(hemoliz)
Tam kan sayımı Demir TDBK Ferritin Vitamin B12/Folat MMA, HCY Retikülosit sayımı Periferik yayma TSH Laktat dehidrogenaz (LDH) Haptoglobin Coombs testi Kemik İliği Testler
En sık yapılan yanlışlar • Ferritin düzeyine bakmadan demir eksikliği tanısı koymak • Kronik hastalık anemisinde demir tedavisi vermek • Tüm makrositik anemilerde B12 eksikliği düşünmek • hemolitik anemi, myelodisplazi • Tedavi sonucunu takip
Demir eksikliği anemisi • Demir kaybı > dietle alınan demir • Malabsorbsiyon • Kan kaybı • Akut • Kronik
TDBK ve Transferrin Saturasyonu • Total Demir Bağlama Kapasitesi transferrin saturasyonu ile ilişkilidir. • Transferrin molekülü • Artmış TDBK demir için boş koltuk • Düşük TDBKdemir için boş yer az • Transferrin sat: Demir/TDBK=% saturasyonu
Ferritin • Vücudun total demir depolarını gösterir • Demir kaybı ile ilk etkilenen parametredir • Ferritin demir eksikliği anemisini en iyi ortaya koyan testtir
Ferritin • < 15: Demir eksikliği anemisi • 15-44: olası DEA • 45-100: şüpheli tanı • > 100: DEA değil
Kronik Hastalık Anemisi • İkinci sıklıkta görülen anemidir • Demir metabolizmasında bozukluk • Demiri kullanamama • RES te demir retansiyonu • Bozulmuş eritropoez
Kronik Hastalık Anemisi • Enfeksiyonlar (18-95%) • Akut • Kronik • Maligniteler (39-77%) • Otoimmün (8-71%) • Kronik Böbrek Hastalığı (23-50%) Weiss et al. Anemia of Chronic Disease. NEJM 2005;352:1011-23
Kronik Hastalık Anemisi • Demir normal veya düşüktür • TDBK normal veya düşüktür • Normositikveya mikrositik • Yüksek ferritin düzeyi • Ferritin > 100 tanı koydurur
Makrositik Anemiler • MCV> 100 FL • Etyoloji • Alkol • Kronik KC hastalığı • Vitamin B12/folat eksikliği • Myelodisplazi • Hemoliz • Retikülositoz
Akut Makrositik Anemi Rule out hemoliz, retikülositculocytosis • Reticulocyte count • Peripheral smear • Haptoglobin • LDH • Coombs test
Vitamin B12 deficiency • Serum B12 not accurate • Methylmalonic acid (MMA) • Homocysteine (HCY) • Macrocytic anemia • Invariably with low serum b12 Oh R. Brown DL. Vitamin B12 Deficiency. AFP 2003