420 likes | 688 Views
Hirşutizmde non -farmakolojik tedavi. Prof. Dr. Ayten FERAHBAŞ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar AD, KAYSERİ. Sunum Akışı. Kıl anatomisi Kıl gelişim döngüsü Kıl giderme yöntemleri Geçici yöntemler Kalıcı yöntemler. Kıl follikülü anatomisi. Kıl tipleri.
E N D
Hirşutizmdenon-farmakolojik tedavi Prof. Dr. Ayten FERAHBAŞ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar AD, KAYSERİ
Sunum Akışı • Kıl anatomisi • Kıl gelişim döngüsü • Kıl giderme yöntemleri • Geçici yöntemler • Kalıcı yöntemler aytenferahbas
Kıl follikülü anatomisi aytenferahbas
Kıl tipleri aytenferahbas
Vücut lokalizasyonuna göre kıl döngüsü aytenferahbas
Kıl derinliği (mm) aytenferahbas
Kıl giderilmesi Depilasyon Epilasyon • Kıl gövdesinin bir bölümü infundibulumdan itibaren giderilir • Kıl gövdesinin tamamen kıl yuvasından çıkarılması işlemidir aytenferahbas
Non-farmokolojik tedavi Geçici Yöntemler Kalıcı Yöntemler Mekanik • Kesme • Traş • Cımbızla koparma • Ağda Kimyasal • Soldurma • Kimyasal depilasyon • Elektrolizis-Termolizis • Foto epilasyon • Lazer • IPL • Fotodinamik tedavi aytenferahbas
Kesme (Trimming) • Kılların deri seviyesinde kesilme işlemi • Genç ve çocuklardaki lokalize hipertrikozis için uygun olabilir • Güvenli bir yöntemdir ve kıl gelişimini artırmaz. aytenferahbas
Traş • Hızlı, kolay, etkili ve ucuz olması nedeni ile en popüler yöntemlerden biridir • Yaygın inanışın aksine kıl gelişimini hızlandırmaz • Dezavantajları : • günlük traş gerektirmesi • irritasyona yol açması • kıl diplerinin görünmesi • Bayanlar bacak bölgesinde yüze göre daha çok tercih etmektedir. aytenferahbas
Cımbızla çekme (Tweezing) • Sınırlı küçük alanlar için kullanılabilir • Sakıncaları • follikülit • hiperpigmentasyon • eritem • follikülerdistorsiyon • skar • Elektrikli mekanik cımbızlar diffüz alanlar için kullanılabilmektedir aytenferahbas
Ağda (Waxing) • İstenmeyen kılların giderilmesi için sık kullanılan bir yöntemdir • Erimiş ağda kıllı bölgeye sürülüp, kuruduktan sonra kılın büyüme yönünün aksine hızla çekilir • Kılların belirli uzunlukta olması gerekir. • Pahalı olmayan ve diğer geçici yöntemlere göre daha uzun etkili (ortalama 6 hafta) bir yöntemdir • Tekrarlayan folliküler travma sonucu zamanla kıl büyümesi azalmaktadır aytenferahbas
Ağda sakıncaları • Allerjikkontakt dermatit: • Balmumu • Kolofoni • Fragrance • Benzokain • Uygulama zorluğu • Follikülit • Deri irritasyonu • Keloidalskar aytenferahbas
Soldurma • Dış kıl gövdesinin rengi soldurularak kıllar daha az fark edilir hale gelir • 4 haftaya kadar etkisi sürer • Ticari olarak nötral yağ, krem, pudra gibi ürünler bulunmaktadır. • Aktif madde olarak hidrojen peroksit içerir • %6 lık peroksit kılı oksidize edip soldurup yumuşatır • %28 lik amonyum soldurucu etkiyi artırır • Bu solduruculara persulfat eklenmesi , • jeneralize ürtiker, astma, senkop ve şoka neden olabilir • Sakıncaları • irritasyon • kılda hoş olmayan renk değişikliği • Bu yöntem açık tenli kişilerin yüz veya kollarındaki aşırı pigmente kıllar için en uygundur aytenferahbas
Kimyasal depilasyon • Etki mekanizması: Disülfit bağlarının kırılması yolu ile kılı deri yüzeyi seviyesinden follikülden ayırarak etki eder • İçerik: • Kalsiyum, arsenik, antimon, baryum ve stronsiyum sülfür bileşeni • Merkaptantiyoglikolik asit ile alkali karışımı • Kılın yeniden büyümesi birkaç gün alır • Küçük alanların haftalık olarak kıldan temizlenmesi için uygundur • Sakıncaları: İrritan ve Alerjik kontakt dermatit • Hastaların %1’inden daha azı yüz bölgesinde bu uygulamayı tolere edebilmektedir aytenferahbas
Kalıcı Yöntemler aytenferahbas
Kalıcı kıl giderme • Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA)’nın tanımına göre: “En azından bir saç döngüsü süresince tutarlı kalan terminal kılların sayısında anlamlı derecede azalma” aytenferahbas
İğneli Epilasyon • Elektrolizis • Termolizis • Kombinasyon aytenferahbas
İğneli epilasyon-Uygulama • Elektrolizis büyüyen anagen kıllarda daha etkilidir; • işlemden önceki 3-5 gün içinde traş yapmak etkiyi oldukça artıracaktır • Kılların yeniden çıkma oranı %15-50 arasında değişmektedir ; • Bu geniş aralık cihazlar arası farklılık ve ve uygulama deneyimine bağlı olabilir. aytenferahbas
Elektro-Epilasyon Yan Etkileri • Ağrı • Enfeksiyon • Skar • Hipopigmentasyon • Hiperpigmentasyon aytenferahbas
Seçici fototermolizis Lazer IPL Light Amplificationby Stimulated Emission of Radiation • Monokromatik • Intense • Pulse • Light • Polikromatik aytenferahbas
Lazer epilasyon aytenferahbas
Fotoepilasyon etki mekanizması aytenferahbas
Fotoepilasyon etkinliği • Lazer Sistemi • Altta yatan klinik problem • Kılın • Rengi • Çapı • Derinliği • Kıl siklusu (anagen fazda en etkili) aytenferahbas
/ aytenferahbas
Ruby lazer • Dalga boyu: 694nm • Puls süresi: 5 ms • Hedef kromoformelanin • kıl follikülü • epidermis • Epidermis soğutulmalıdır • Yüksek yan etki riski nedeniyle epilasyon için ilk seçenek değildir aytenferahbas
Alexandrite • Dalga boyu:755nm • Epidermalmelanin tarafından daha az absorbe edilir • Özellikle koyu tenlilerde epidermal hasar riski daha azdır • Epidermal soğutma sistemi kullanılmalıdır. • Spot genişiliği 5 to 12.5 mm ve büyük alanların daha hızlı tedavi edilmesini sağlar • Puls süresi: 2±20ms aytenferahbas
Diod • Dalga boyu: 800/ 810 nm • Kıl follikülü tarafından enerji yeterince absorbe edilir • 3mm penetrasyon derinliği sağlar • Epidermis tarafından absorbe edilmediğinden koyu tenli kişilere de önerilebilir. • Uzun pulse süresi (50ms’ye kadar) ve yüksek akıma bağlı ağrı ve yan etkileri azaltmak için ilave epidermal soğutma sistemi gerektirir aytenferahbas
Nd:YAG • Dalga boyu: 1064 nm • Derin penetrasyon: 5-7mm • Epidermalabsorbsiyonu minimal • Koyu tenli kişilerde de (deri tipi IV-VI) minimal yan etki ile uygulanabilir • Yüzeyel soğutma uygulanmalıdır • En az yan etki ancak en fazla ağrı aytenferahbas
IPL (590-1200nm) • Geniş dalga boyu: Derin penetrasyon • En geniş spot genişliği: hızlı uygulama • Epidermisabsorpsiyon: minimal • Puls aralığı 0.5-25ms arasındadır, epilasyon için 20ms tercih edilir. • Tüm deri tiplerinde en az yan etki ile uygulanabilir aytenferahbas
Soğutucu sistemler Deri yüzeyindeki sıcaklığı azaltarak pigmente epidermisin termal hasarını azaltır ve derin dermisde ışık yoğunluğunu maksimize eder • Bazı sistemler özel olarak tasarlanmış contakt soğutucu el proplarına sahiptirler • Soğutulmuş jel • Soğutulmuş hava üfleyen cihazlar aytenferahbas
Kimlere hangi fotoepilasyon ? Açık tenli (deri tipi I-II) bronzlaşmamış,ve koyu renk kılları bulunan kişiler; • Lazer sistemi ile epilasyona ideal adaylar Koyu tenli kişiler (deri tipi IV-VI) • düşük akımlı alexandrite ve diod lazer • 1064 uzun pulseliNd:Yag lazer aytenferahbas
Yan etkiler • Minimal erken eritem ve geçici eritem (ilk 24-48 saatte) aytenferahbas
Peteşi, kurutlanma, vezikül aytenferahbas
Postinflamatuarhiperpigmentasyon(6 ay > ) aytenferahbas
IPL sonrası Geçici hiperpigmentasyon Kalıcı hipopigmentasyon aytenferahbas
Paradoksal hipertrikozis aytenferahbas
Sonuç • Kıl azalması :%40-80 arasında • Seans araları :4-6 hafta veya daha uzun • İdame: birkaç aylık aralar ile tekrarlayan tedaviler gerekir • Koyu ve kalın kıllar ince ve açık renkli kıllara göre daha iyi sonuç verir • Kıl genellikle daha ince ve açık renkli olarak büyür • Kalıcı epilasyon mümkün ancak garanti değildir aytenferahbas