350 likes | 1.46k Views
DAMIZLIK TAVUKLARDA BAKIM VE YÖNETİM. Doç.Dr.Metin PETEK. Damızlık tavuklar. Kahverengi yumurtacı damızlıklar (Lohman,Hisex, Babcock,Bovans, Nick) Beyaz yumurtacı damızlıklar (Nick Chick, Lohman, Isa) Broyler damızlıklar (Ross, Lohman, Avain Farm, Cobb 500)
E N D
DAMIZLIK TAVUKLARDA BAKIM VE YÖNETİM Doç.Dr.Metin PETEK
Damızlık tavuklar • Kahverengi yumurtacı damızlıklar (Lohman,Hisex, Babcock,Bovans, Nick) • Beyaz yumurtacı damızlıklar (Nick Chick, Lohman, Isa) • Broyler damızlıklar (Ross, Lohman, Avain Farm, Cobb 500) • Ebeveynleri cüce olanlar ve olmayanlar
Damızlık Tavuk Kümesleri • Izgara-altlık (En yaygın) • Derin-altlık • Kafes (koloni tip,
Bakım • Büyütme Dönemi • Standard canlı ağırlık • Üniformite • Yeterli düzeyde bağışıklık • Mümkün olduğu kadar erken dönemde yumurtlamaya başlangıç
Civciv kalitesi • Civciv kalitesi; erken ölümleri azaltma ve performansı artırma bakımından önemli • Kuluçkalık yumurta kalitesi ve yumurta iriliği ile yakından ilgili • Renk; Koyu sarı • Uzun tüylü,iri • Göbek bölgesi kapanmış • Atik, yem ve suyu rahatça bulabilen • Ayak eklemleri ve burunda kızarıklık olmayan • Üniform • 35-38 g • İlk hafta ölüm oranı 0.3-0.5%, %1’ i aşmamalı
Bakım • Erkeklerin Bakımı • Dişilerin Bakımı • Erkek ve dişiler aynı barınakta, bölmeler ile ayırma • Her iki cinsiyet ayrı barınakta
Broyler damızlıkların Bakımı • Büyütme döneminde 6.7/m2 (dişiler 7 adet, erkekler 4 adet), civciv/piliç, 10 cm yemlik alanı • Yemlik alanı ve barındırma yoğunluğu ile yumurta sayısı arasında önemli ilişki. • Isıtma, 7.5 m3/saat havalandırma, sıcak koşullarda 11 m3/saat • 7 günlük yaşta otomatik yemlikler • 4 haftalık yaşta tüm kümes kullanılmalı
Bakım • Askılı tip suluk kullanılıyor ise 4-6 haftalık yaşta su kısıtlama başlatılmalı • 7 günlük yaşta gaga kesimi • 7. günden itibaren Sürünün % 1’ i haftalık olarak tartılmalı • 28 günlük yaşta 408 g ağırlığa ulaşılmalı • 3-4 haftalık yaşta kısıtlı yemleme (4-3, 5-2, skip a day), 21 günlük yaştan önce başlamamalı (koksidia aşısı yapılmış ise)
Gaga Kesimi • 7-10 gün; dişilerin gagası kesilmeli, erkeklerin törpülenmeli • Hasta hayvanların gagası kesilmemeli • Acele etmemeli • Kesimden 2 gün önce ve sonra Vit K ve diğer vitaminler • Uygulama sonrası derin yemlik. • Coccidiostat kullanılıyor ise suya katılabilen türden kullanılmalı • Ehil personel
Erkek damızlıklarda bakım ve yönetim • Erkek-dişi oranı % 10, erkeklerin genetik ilerleme ve performansa katkısı %50 • Yüksek düzeyde fertilite sağlamak için büyütme dönemi oldukça önemli • Horozlarda erken büyüme ve gelişme
Yemleme ve tartım • Broyler damızlıklarda tartımların amacı, hedef canlı ağırlığa ulaşacak şekilde yem miktarını ayarlamaktır. • İlk 2 hafta serbest yemleme (dişiler, 27 g tüketene kadar serbest, 14 güne kadar aynı, 15. günde 32 g, 22. günde 36 g yükseltilmeli), 9 günden sonra yem tartımı önemli • Sürüde eşitsizlik ve stresi azaltma için yem dağılımı 4 dakika içinde tamamlanmalı
Aydınlatma Programı • Daha yüksek peak verim ve yumurta verimi • 8A:16K (Çevre kontrollü kümesler) • Işık kısıtlaması ilk 10 hafta içinde yapılabilir. En iyisi dişiler için 7 günlük, erkekler için 21-28 günlük yaşta başlamalıdır. • Karanlık sürede kümes tamamen karanlık olmalı • Işık yoğunluğu 08.-1 footcandle olmalı • Nakilde ışık süresi 14-14.5 saat, 0.5 saat artışla 16-17 saat.
Büyütme Dönemi • Yaşama Gücü • Yem Tüketimi (25 haftalık yaş ) • Bir örneklilik • Canlı ağırlık • Gerçek başarı parametresi tavuk başına üretilen yumurta ve civciv sayısı
Verim Dönemi • 21-22 haftalık yaşta nakil (Dişiler erkeklerden birkaç gün önce), 154-161.günde ilk yumurta, 25 haftalık yaşta %5 verim, en yüksek verim 200-210 gün. • 100 hayvana 1 adet askılı suluk, 8 hayvana “ adet nipel • 30x30x30 cm olan bir folluk gözüne 1 adet dişi • Yumurtlama kümesinde ışık yoğunluğu 30-50 lux. • Işık süresi tedrici olarak artırılarak 16 saate çıkarılır. • Erkek-dişiler ayrı yemlenmeli
Yumurtacı damızlıkların Bakımı • Broyler damızlıklar ile aynı • Büyütme döneminde yem kısıtlaması broyler damızlıklar kadar önemli değil. • Ağırlık artışları broyler damızlıklar kadar hızlı değil • Kg canlı ağırlık için saatte 4 m3 taze hava • Barınakta • Aydınlatma • Yumurta verimi, ağırlığı, yaşama gücü; ekonomik verimlilik • İk gün 24 saat, daha sonra 20-22 saat, 10 lux yoğunluk • 2. haftadan sonra 15. haftaya kadar 11-12 saate düşür, 5 lux yoğunluk • 17-19 haftalık yaşta ışık uyarısı, peak verimde sonlanmalı (10-20 lux, verim dönemi). İlk ışık uyarısı gün sonunda verilmeli, yumurta verimi başladıktan sonra ışık uyarısı gün başlangıcında verilmeli
Verim Dönemi-Yumurtacı damızlıkların bakımı • Ayıklama • Tamamen tüylenmiş erkek ve gösterişli dişiler seçilmeli • Erkek-dişi oranı • Beyazlarda 8-12 /100 dişi, kahverengilerde 8 /100 • Kafes sistemi; hastalık kontrolü, temiz yumurta, yüksek yumurta verimi, alan kullanımı, • Erkek-dişi oranı ve çiftleşme önemli • 181x87x63.5 kahv 20 dişix2 erkek, 23 beyazx2 erkek
Büyütme Dönemi • Kaliteli damızlık civciv • İlk hafta ölüm oranı 0.3-0.5%, %1’ i aşmamalı • Grand-parentler (pasif bağışıklık) ve parent civcivler büyütme döneminde belli hastalıklara karşı aşılanmalı • Günlük yaşta Marek (HVT) ve SB1, istek üzerine çiçek, gumboro, reovirüs, koksidia v.b,
Erkek-dişi ayrı büyütme • Erkek ve dişiler aynı barınakta, bölmeler ile ayırma • Her iki cinsiyet ayrı barınakta • Büyütme döneminde 6.7/m2 (dişiler 7 adet, erkekler 4 adet), civciv/piliç, 10 cm yemlik alanı • Yemlik alanı ve barındırma yoğunluğu ile yumurta sayısı arasında önemli ilişki. • Isıtma, 7.5 m3/saat havalandırma, sıcak koşullarda 11 m3/saat
Büyütme dönemi günlük işler • 7 günlük yaşta otomatik yemlikler • 4 haftalık yaşta tüm kümes kullanılmalı • Askılı tip suluk kullanılıyor ise 4-6 haftalık yaşta su kısıtlama başlatılmalı • 7 günlük yaşta gaga kesimi • 7. günden itibaren Sürünün % %’ i haftalık olarak tartılmalı • 28 günlük yaşta 408 g ağırlığa ulaşılmalı • 3-4 haftalık yaşta kısıtlı yemleme (4-3, 5-2, skip a day), 21 günlük yaştan önce başlamamalı (koksidia aşısı yapılmış ise)
Bir örneklilik • Günlük civciv kalitesi • İlk 4 hafta düşük ısı • Başlangıç yem miktarı, erken yem kısıtlaması • Gaga kesimi • Barındırma yoğunluğu • Erkek-dişi ayrı barındırma • Koksidia ve diğer intestinal problemler • Yem ve yemleme • Aydınlatma programı • Hastalıklar
Yumurtlama dönemi • 21-22 haftalık yaşta nakil (Dişiler erkeklerden birkaç gün önce), 154-161.günde ilk yumurta, 25 haftalık yaşta %5 verim, en yüksek verim 200-210 gün. • 100 hayvana 1 adet askılı suluk, 8 hayvana “ adet nipel • 30x30x30 cm olan bir folluk gözüne 1 adet dişi • Erkek-dişiler ayrı yemlenmeli
Sağlık Kontrolü • 20. haftada sürünün % 10’ her kümeste Mikoplazma testi yapılmalı • 30 ve 42 haftalık yaşlarda kuluçkadan çıkan ıskarta civcivlerden 25 adetinden kan alınarak çabuk lam yöntemi, • Salmonella
www.aviagen.com • www.rossanadolu.com • www.hy-line.com • North m, Bell DD (1990) Commercial Chicken Production Ankara. • 5. Sainsburry D (1992) Poultry Health and Management. Third Edition.Blackwell Sci. • Erensayın C, Tavukçuluk • Şenköylü, Modern Tavuk Üretimi