1 / 51

De vallende oudere

De vallende oudere. Een verborgen probleem. Kernboodschap. Vallen bij ouderen: Komt vaak voor Vaak niet bekend bij huisarts Multifactorieel bepaald Grote gevolgen Valpreventie is belangrijk. Na deze bijeenkomst weet u meer over:. Omvang van valproblematiek Risicofactoren voor vallen

morty
Download Presentation

De vallende oudere

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. De vallende oudere Een verborgen probleem

  2. Kernboodschap Vallen bij ouderen: • Komt vaak voor • Vaak niet bekend bij huisarts • Multifactorieel bepaald • Grote gevolgen • Valpreventie is belangrijk

  3. Na deze bijeenkomst weet u meer over: • Omvang van valproblematiek • Risicofactoren voor vallen • Preventieve maatregelen • Diagnostiek bij vallen • Opstellen van plan van aanpak • Verwijsmogelijkheden

  4. Onbekende problematiek Onderdiagnostiek?

  5. Valincidenten • Thuiswonenden (>65jaar): 1 valincident/jaar 30%; 2 valincidenten/jaar 15% • VZH/VPH bewoners: 1 valincidenten/jaar 50%;  2 valincidenten/jaar 20-25% • Ziekenhuis: minstens 1 valincident/opname 2-15%

  6. Van welk deel van de valpartijen bent u op de hoogte? • 1/3 van de valincidenten zijn bij de huisarts bekend

  7. Omvang valproblematiek • 29.000 valincidenten in/rondom huis • 700.000 valincidenten/ jaar: 66.000 SEH bezoeken • 14.000 heupfractuur (hiervan woont 34% in VZH/VPH) • 23,5% maakt gebruik van gezondheidszorg • Medische kosten €460 miljoen/ jaar, waarvan €210 miljoen voor heupfractuur Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument&Veiligheid

  8. Vergrijzing Ouderen in Nederland 2000 2050

  9. Risicofactoren thuiswonenden (1) • Mobiliteitsstoornissen • Eerder gevallen • Psychofarmaca • Moeite met ADL activiteiten • Gewrichtsaandoeningen • Visusstoornissen • Urine-incontinentie CBO richtlijn Preventie valincidenten bij ouderen 2004

  10. Risicofactoren thuiswonenden (2) • Ziekte van Parkinson • Duizeligheid • Leeftijd • Polyfarmacie • Depressieve symptomen • Vrouwelijk geslacht • Cognitieve stoornissen CBO richtlijn Preventie valincidenten bij ouderen 2004

  11. Vallen en aantal risicofactoren Tinetti, NEJM, 1988:319:1701-7

  12. Kans op herhaling vallen Beste voorspellers • Eerdere val • Verminderde mobiliteit • 20% kans op nieuwe val komend jaar bij bestaan 1 risicofactor • > 80% kans bij bestaan 5 risicofactoren

  13. Vallen en gevolgen • Bij 70% (zelfstandig thuiswonenden) lichamelijke gevolgen • 10% serieuze letsels • 1/3 valangst • toename immobiliteit en afname ADL • sociaal isolement en afname kwaliteit van leven • Stress mantelzorger Stel, Age&Ageing 2004; Gerontolgy 1992;38:338; Vellas, Age&Ageing 1997

  14. Gevallen? Naar een gerichte aanpak!

  15. Casus 2 Mevrouw Bastiaansen - 78 jaar - Gevallen in huis

  16. Spoed? • Bij verdenking van een fractuur: dringend • Bij bewustzijnsstoornis: hoogste urgentie • Bij een (kans op) ernstige bloeding of shock: hoogste urgentie • de urgentie wordt hoger door contextuele factoren als: hoge leeftijd, gebruik bloedverdunners, alleen zijn, de plaats waar Pt ligt (risico op afkoelen, etc) bijkomende ziektes, etc.

  17. Valanamnese • Wanneer bent u gevallen en wat is er daarna gebeurd? • Waar heeft u last van? • Zijn er andere klachten? Bijvoorbeeld klachten die vooraf zijn gegaan aan de val? • Hebt u deze klachten vaker gehad en hoe was toen het beloop? • Valt u vaker? • Maakt u zich ongerust?

  18. Aandachtspunten korte termijn • ADL op korte termijn: kan zij zichzelf verzorgen, ondersteuning nodig? • Hoe kan voorkomen worden dat mevrouw opnieuw valt • valrisico analyseren: vervolgconsult op praktijk

  19. Risicofactoren • Eerdere val • Psychofarmacagebruik • Visusprobleem • Duizeligheid • Polifarmacie • Leeftijd

  20. Complicaties • Fractuurkans (osteoporose) • Ontstaan van valangst • Immobiliteit

  21. In vervolgconsult bespreken (1) • Duizeligheid • Visus • Gewrichtsklachten • Rugklachten • Lichaamsbeweging

  22. In vervolgconsult bespreken (2) • Problemen met ADL • Urine-incontinentie • Angst om te vallen • Depressieve klachten • Geheugenproblemen • Medicatie

  23. Bezorgd over het vallen? • Er zijn meerdere risicofactoren aanwezig • Er is sprake van herhaald vallen • De belangrijkste risicofactor is een eerder valincident. • Er is dus reden tot bezorgdheid

  24. Lichamelijk onderzoek • Algemeen • Cardiovasculair • Motoriek/statiek • Zintuigen • Cognitie • Sociaal

  25. Algemeen • Gewicht • Lengte • BMI

  26. Cardiovasculair • RR zittend en na 1 minuut staan (orthostatische hypotensie: daling>20 mmHg syst of > 10 mmHG diast), • Pols, • Cortonen, • Hartritme, • Souffles

  27. Motoriek/statiek (1) • Observatie lopen • Motoriek benen, spierkracht benen (tenen/hakkenloop) • Rugonderzoek, beenlengteverschil, sta-houding • Coördinatie: kniehakproef, reflexen Propriocepsis • Romberg

  28. Motoriek/statiek (2) Functionele testen: • Get-up en Go-test • tandemtest/koorddansersgang • stop talking when walking test (dubbeltaken)

  29. Zintuigen • Visus, • Pupillen • Perifere gezichtsvelden • Fluisterspraak

  30. Cognitie • MMSE • Depressie-schaal (GDS-15: Geriatric Depression scale)

  31. Sociaal • Functioneren ADL: Barthel-index

  32. Aanvullend onderzoek Oriënterend bloedonderzoek geriatrisch: • BSE, Hb, MCV • Ureum/kreatinine, Na, K • TSH • Glucose • ECG, evt. aangevuld met Holteronderzoek of eventrecorder

  33. Plan van aanpak • Cardiovasculair • Medicatie • Mobiliteit • Zintuigen • Psychisch • Sociaal

  34. Cardiovasculair Uitsluiten/aantonen cardiovasculaire oorzaken • Onderzoek orthostatische hypotensie • ECG + evt. Holter/eventrecorder • Evaluatie: 3-4 weken

  35. Medicatie • Staken temazepam • Lab (elektrolyten) • Zonodig aanpassen antihypertensiva • Evaluatie 3-4 weken

  36. Mobiliteit (1) Doel: • Betere balans • Spierversterking • Valangstreductie • Advies loophulp gebruiken • Gedragsverandering (haasten/struikelen) 

  37. Mobiliteit (2) Verwijzing • Fysiotherapie • Ergotherapie • evaluatie 2-3 maanden

  38. Zintuigen • Gedragsverandering: leesbril afzetten bij lopen • Evaluatie 2-3 maanden

  39. Psychisch • Diagnostiek angst en somberheid • Valangstreductie • Zonodig verwijzing GGZ ouderen, sociaal geriater • Evaluatie 1 maand

  40. Sociaal • Evt. advies woningaanpassing • Ergotherapie • 3-4 maanden

  41. Valpoli of geriater? • Geïntegreerde aanpak • Bij complexe problematiek • Arbitrair > 4 risicofactoren • Bij psychogeriatrische problematiek

  42. Andere verwijzing(en)? Verwijsopties bij valproblematiek: • Cardiovasculair: cardiologie • Mobiliteit: neurologie, orthopedie; paramedisch: podotherapie, diëtiste • Zintuigen: KNO, Oogheelkunde

  43. Andere verwijzing(en) • Psychisch: psychiatrie, psychologie • Sociaal: ouderenadviseur, WMO-loket (persoonsalarmering), thuiszorg, welzijn (sport, soos) etc.

  44. Kernboodschappen (1) • Vallen bij ouderen komt vaak voor. • In 1/3 van de gevallen is de huisarts op de hoogte van het valincident.

  45. Kernboodschappen (2) • Vallen bij ouderen is multifactoriëel bepaald. • Een systematische aanpak van de diagnostiek bij vallen is gewenst.

  46. Kernboodschappen (3) • Vallen heeft belangrijke gevolgen voor: • gezondheid • kwaliteit van leven • ADL • kosten van gezondheidszorg.

  47. Kernboodschappen (4) • Valpreventie is belangrijk • Er zijn mogelijkheden voor interventie.

  48. Van broos… Naarkrachtig

  49. Visus Cardiaal Balans Spierkracht Medicatie Valangst Schoeisel Woningaanpassing Persoonalarmering Sociaal isolement Multifactoriële aanpak meest succesvol?!

More Related