Implementatie Arbocatalogus SW

1. Implementatie Arbocatalogus SW 9 en 23 november 2010

2. Programma • (in willekeurige volgorde) • Doelgroepen • Inhoud (Historie & Achtergrond, Wat is een • Arbocatalogus) • Oefening • Voorbeelden uit deelcatalogi • Tips en Trucs • Stellingen / Lichtbeelden / Geluidsfragmenten

3. Doelgroepen (1) • Hoger Management (MT, Managers, Staf,) • Midden Management (Werkleiding op de vloer) • Werkvloer (Voorlieden, medewerkers) • Informatie is toegespitst op niveau ontvanger • Inhoud van de informatie is toegespitst op ontvanger • Taalgebruik is toegespitst op ontvanger • Proces van implementatie begint met bewustwording!

4. Doelgroepen (2) • Hoger Management: Gevolgen voor beleid, de organisatie, juridische aspecten. • Midden Management: Wat betekent dit voor de werkvloer (mensen, middelen, instructies, gereedschap, enz.). • Werkvloer (Voorlieden, medewerkers): Praktische oplossingen. • Iedereen: Wat is een Arbocatalogus?

5. Wat vooraf ging (1)………. Wat vooraf ging (1) Arbowet 1998 bestaat uit: Arbowet, Arbobesluit, Arboregeling (doelvoorschriften) en Arbobeleidsregels (middelvoorschriften en maatregelen). Voorbeeld Doelvoorschrift: Organisatie van de arbeid voor zwangere werknemers is dusdanig, dat deze geen gevaar oplevert voor haar veiligheid of gezondheid en geen terugslag kan veroorzaken op de zwangerschap. Voorbeeld Middelvoorschrift: In de laatste drie maanden van de zwangerschap mogen zwangere werknemers niet worden verplicht dagelijks meer dan één maal per uur te hurken, bukken, knielen of staande voetpedalen te bedienen.

6. Wat vooraf ging (2)……… Wat vooraf ging (2) Overleg Werkgevers / Werknemers / Min SZW over de “zin en onzin” van de Arbobeleidsregels (periode vòòr 2007). Eén van de wijzigingen in de Arbowet 2007: Arbobeleidsregels vervallen op termijn en worden vervangen door een branchegerichte Arbocatalogus. Bericht van SZW in september 2010: Per 1 januari 2011 vervallen 76 van de 92 beleidsregels, 11 worden overgeheveld naar de Arbowetgeving, 6 vervallen per 1 januari 2012.

7. Wat is een Arbocatalogus? • Wat is een Arbocatalogus (1) • Afspraken tussen Sociale Partners (werkgevers en • werknemers) op gebied van arbeidsomstandigheden. • Marginale toetsing door AI. • Toegespitst op de betreffende sector • (middelvoorschriften en maatregelen). • Voldoet aan wettelijk kader (Arbowet, Arbobesluit, • Arboregeling inclusief de bijlagen). • Sluit aan op doelvoorschriften. • Hulpmiddel voor aanpak aan de hand van goede • (praktijk)voorbeelden uit de branche. • Voldoen aan laatste stand der techniek. • Arbeidshygiënische strategie is leidend.

8. Wat is een Arbocatalogus? • Arbeidshygiënische Strategie • Bronmaatregelen (wegnemen van het risico) • Collectieve maatregelen om risico’s te verminderen • (bijv. afschermingen) • Individuele maatregelen om risico’s te verminderen • (bijv. taakroulatie) • Persoonlijke beschermingsmiddelen (in principe een • tijdelijke noodoplossing)

9. Wat is de Arbocatalogus SW ? • Wat is een Arbocatalogus (2) • Arbocatalogus gaat in op gemeenschappelijke risico’s • binnen de SW branche. • Arbocatalogus SW geeft achtergrond informatie. • Arbocatalogus SW geeft kader voor oplossingen. • Arbocatalogus SW geeft tips en praktijkvoorbeelden voor • aanpak en oplossingen. • Onderverdeling Techniek, Organisatie, Cultuur/Gedrag. • Arbocatalogus SW vervangt niet de RI&E. • RI&E + plan van aanpak is en blijft leidend bij het • voorkomen en beperken van risico’s in het bedrijf. • Arbocatalogus is geen wondermiddel.

10. Hoe is de Arbocatalogus SW tot stand gekomen ? • Traject • Werkgroep onder leiding van SBCM, bestaande uit • vertegenwoordigers Cedris, ABVAKABO, CNV Publieke • zaak en “Experts” uit de SW bedrijven. • Stuurgroep onder leiding van TOSW, bestaande uit • vertegenwoordigers Cedris, ABVAKABO en CNV • Publieke Zaak. • Projectleider SBCM verantwoordelijk voor proces • (o.a. rapportage aan stuurgroep, toetsaanvraag naar AI, • aanvragen van subsidie). • Start voorjaar 2008, eind 2010 gereed. • Hobbels onderweg.

11. Resultaat: 7 deelcatalogi • Agressie & Geweld • Psycho-Sociale Arbeidsbelasting (PSA) • Lawaai • Detacheren • Fysieke Belasting • Machineveiligheid • Gevaarlijke stoffen en Biologische agentia

12. Gevolgen voor SW bedrijven • Tot slot • Arbocatalogus is privaatrechtelijke afspraak en maakt • formeel geen onderdeel uit van Arbowet. • Bedrijven moeten zich houden aan de afspraken of • kunnen aantonen op andere manieren te voldoen aan • doelvoorschriften uit de Arbowet. • Branches met goedgekeurde Arbocatalogus worden • minder gecontroleerd door de AI. Bij controle door AI • geldt Arbocatalogus als referentiekader. • Arbocatalogus SW is geldig sinds begin december 2009 • en geïntroduceerd op landelijk congres d.d. 19-11-2009. • En hoe nu verder…………?

13. Arbo en imago (1) Citaten Directeur SW bedrijf: Als SW bedrijf vinden we dat we moeten excelleren in Arbo. Ik merk echter bij vergaderingen in den lande, dat Arbo een lage prioriteit heeft. Het gaat bijna altijd over geld. Arbo is geen sexy onderwerp. Je krijgt er geen complimenten voor, maar je krijgt het wel op je dak als je het niet goed doet. AWVN: Als je bedenkt, dat Arbozorg om voortdurende alertheid en inspanning vraagt, die (als het goed is) iets voorkomt, waarvan je pas echt weet hoe erg het is, wanneer het jezelf overkomt…..

14. Arbo en imago (2) En wat als je dan niks overkomt? Dus welbeschouwd………………...is je beloning voor steeds maar weer opletten, uitkijken, inspannen, waarschuwen, enzovoort…….dat iets niet gebeurd. Hoezo imago probleem? Hoe maken we van een “negatieve” beloning op lange termijn een positieve beloning op korte termijn? Roken werkt zeer verslavend; begin er niet mee

15. Arbo en imago (3) Er zijn bedrijven en instellingen, die er in slagen om van het voortdurend werken aan verbetering en vernieuwing iets volkomen vanzelfsprekend te maken. Niet voor sommigen, maar voor iedereen! Dat zijn sociaal innovatieve bedrijven. Gebrek aan sociale innovatie is misschien wel het grootste (arbo) risico dat je als bedrijf loopt. Vraag: Doen wij genoeg aan sociale innovatie?

16. Gevolgen voor SW bedrijven

17. Gevolgen voor SW bedrijven • Kruip in de huid van ……………. • Directeur / MT-lid • Leidinggevende • Medewerker • OR lid • Arbo coördinator • Welke mogelijke weerstand tegen de Arbocatalogus • kan er zijn bij deze functie? • Wat levert het iemand op in deze functie als hij/zij wel • gebruik maakt van de Arbocatalogus? • Kruip terug in je eigen huid en ga na wat je kan doen om • deze weerstanden op te heffen.

18. Gevolgen voor SW bedrijven • Weerstanden • Te duur • Kost te veel tijd • Lastig (bijvoorbeeld PBM’s) • Verlaagde productie • Oud zeer • Niet nodig (het is toch altijd goed gegaan) • Te moeilijk • …………………..

19. Gevolgen voor SW bedrijven Draagvlak en communicatie Hoog Interesse Laag Laag Hoog Model door John Kingston en Bill Johnson Macht

20. Gevolgen voor SW bedrijven • Werkvloer • Afspraken over arbeidsomstandigheden tussen • vakbonden en werkgevers. • Arbobeleidsregels vervallen. • Arbocatalogus SW geeft oplossingen en tips. • Arbocatalogus geeft goede voorbeelden. • Arbocatalogus is (nog) niet verplicht. • Geldt voor iedereen binnen de SW. • Arbocatalogus vervangt niet de RI&E.

21. Gevolgen voor SW bedrijven • Voorbeeld uit de Arbocatalogus SW (1) • Waar moet je op letten als je een machine koopt/gebruikt? • CE keurmerk • Gevaarlijke machine? → dan een TRA • Noodstoppen • Jaarlijkse keuring • Nederlandse gebruiksaanwijzing • Training en opleiding • PBM’s (lawaai, veiligheidsschoenen, zaagbroek, • adembescherming, enzovoort) • Overige wettelijke eisen

22. Gevolgen voor SW bedrijven • Voorbeeld uit de arbocatalogus SW (2) • Als je gedetacheerd wordt, wat moet je dan over arbo weten? • Inlener is verantwoordelijk voor de veiligheid en de • arbeidsomstandigheden. • Je moet weten wat voor werk je gaat doen, zodat je weet • welke opleidingen en pbm’s je nodig hebt. • Je mag geen werk doen, dat niet geschikt voor je is. • Je mag pas ander werk gaan doen als je consulent daar • toestemming voor geeft.

23. Voorbeeld uit de arbocatalogus SW (3a) Geluidsniveau Veilige dagelijkse verblijfsduur Voorbeelden Industrie stofzuiger = 85 db(A) 80 db(A) 8 uur 83 db(A) 4 uur 86 db(A) 2 uur 89 db(A) 1 uur 92 db(A) 30 minuten 95 db(A) 15 minuten 98 db(A) 7,5 minuut 101 db(A) ca. 4 minuten Voorbijrijdende sneltrein op station = 90 db(A) Popgroep = 105 db(A) Laag overvliegende straaljager = 120 db(A)

24. Arbo en imago (3) Voorbeeld uit de Arbocatalogus (3b) Geluidsniveau Industriële stofzuiger Echt “live” optreden popgroep Nieuwe bosmaaier Overvliegende straaljager Duur 1 – 4 uur 5 minuten 0,5 – 1 uur 5 seconden

25. Arbeidshygiënische Strategie Versie “werkvloer”: “Hoe voorkomen we gevaar?” • Bron van het gevaar wegnemen • Collectieve maatregelen (bijvoorbeeld afschermingen) • Persoonlijke maatregelen (bijvoorbeeld taken afwisselen) • PBM’s

26. Arbo en imago (3) Voorbeelden uit diverse deelcatalogi Stelling: Er bestaan slijpschijven, die 15 db(A) minder geluid produceren dan standaard slijpschijven. Stelling: Medewerkers mogen niet langer dan 2 uur achtereen beeldschermwerk uitvoeren. Stelling: Een acculaadstation voor pallettrucks mag maximaal 4 laadstations bevatten. Stelling: Iedere werkplek moet in de RI&E worden beoordeeld op ergonomische aspecten

27. GBV = Gezond Boeren Verstand • Gebruik machines waarvoor ze zijn bedoeld. • Als je iets niet begrijpt, vraag het dan! • Je bent verantwoordelijk voor je eigen veiligheid. • Je beschermengel zit niet 24 uur per dag op je schouder. • Je wilt toch niet, dat je collega in het ziekenhuis terecht. komt? Of dat jij door toedoen van je collega daar beland?

28. GBV (2) = Gezond Boeren Verstand • Iedereen veilig aan het werk en daarna weer gezond naar huis! • Als je iets niet weet, kijk eens in de Arbocatalogus SW. • Kijk ook eens in de Arbocatalogus SW voor goede tips en oplossingen. • ……….maar je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om je werk wat SPANNENDER te maken.

29. Dank voor jullie aandacht. Doe er je voordeel mee. VRAGEN?