540 likes | 794 Views
Türk Akciğer Kanseri Derneği 4. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi 10-14 Kasım 2010, Antalya. Türkiye'de Tütün Sorunu ve Kontrolü. Prof.Dr . Celal KARLIKAYA TAKD Tütün Kontrolü Çalışma Grubu. DSÖ kanser önleme çerçeve planı: Neredeyiz? (**) Nerede olmak istiyoruz? (**)
E N D
Türk Akciğer Kanseri Derneği 4. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi 10-14 Kasım 2010, Antalya Türkiye'de Tütün Sorunu ve Kontrolü Prof.Dr. Celal KARLIKAYA TAKD Tütün Kontrolü Çalışma Grubu
DSÖ kanser önleme çerçeve planı: • Neredeyiz? (**) • Nerede olmak istiyoruz? (**) • Nasıl olacak? (*) http://www.who.int/cancer/modules/Prevention%20Module.pdf
Tüm erken ölümlerin %10’undan azı uygunsuz, kötü tıbbi bakıma bağlıdır. Bu gerçeğe karşın başlıca mesleki ve politik gayret güncel, kaliteli tıbbi bakıma nasıl ulaşılacağı ve bunun nasıl ödeneceğine odaklanmıştır • Oysa tüm erken ölümlerin %40’ı sağlıksız davranışlardan – sigara, aşırı alkol tüketimi, obezite, yetersiz fizik aktivite, yasa dışı ilaç kullanma ve tedbirsiz cinsel davranış kaynaklıdır • Genetik %30’dan sorumludur • Sosyal faktörler %15’ten sorumludur • Çevre %5’ten sorumludur Cecil Medicine, 23rd ed.
Sağlığımız Geleceğimizdir! Türkiye’de 5 Milyon Ölüm 1,5 trilyon $ • TÜTÜN, dünya genelinde erkeklerde kansere bağlı ölümlerin ana nedenidir ve kadınlarda da gittikçe artmaktadır • Maruziyet aktif tüttürme, başkasının dumanını soluma (pasif maruziyet, istemsiz duman soluma) ve dumansız tütün şeklinde gerçekleşmektedir • Tütün akciğer, özofagus, larinks, ağız, mesane, böbrek, mide, serviks ve kolorektal olmak üzere birçok kanserin nedenidir • 2005 yılında tütünden toplam ölüm 5.4 milyon insandır(Mathers & Loncar, 2006)ve bunun 1.5 milyonukanser ölümüdür • Mevcut seyir bu şekilde gittiğinde 2015’te 6.4 milyon tütün ölümü ve 2.1 milyon tütüne bağlı kanser ölümü beklenmektedir. 2030 yılında toplam tütün ölümü 8.3 milyon olacaktır • Düşük ve orta gelirli ülkelerdeki ölümlerin 2002-2030 arasında ikiye katlanacağı hesap edilmektedir http://www.who.int/cancer/modules/Prevention%20Module.pdf
Türkiye’de tütün bağımlılığı ne durumda? • Tütün kullanma prevalansı, genel ve özel gruplar • Erişkin, çocuk, kadın, erkek, kent-kır, meslek vs • Sağlık Çalışanları ve sigara ilişkisi • Çocukların başlama durumları • Sigara Tüketimi • Dumana maruziyet • Ülke ekonomisine etkileri • Sigara içen bireye ekonomik maliyeti • Tütün Üretimi • Tütün Ticareti • Sigara Kaçakçılığı • Pazarlama faaliyetleri • Tütün mücadele kapasitesi • FCTC uygulamaları • Dumansız mekanların yaygınlığı • Pazarlama yasakları
Türkiye’de 55-56 Milyon kişi sigara içmiyor! 16 Milyon erişkin sigara içiyor! On beş yaş ve üzerindeki yetişkinlerin %31,2’si (yaklaşık 16 milyon kişi) halen sigara içiyor • Erkekler: %47,9 14 Milyon • Kadınlar: %15,2 4 Milyon KYTA 2008 UTKP Hedefi: 2010 yılına kadar toplumda sigara bırakma oranını % 40’ın üzerine çıkarmak
Austria: 46.4Brazil: 20.3Egypt: 24.5France: 36.6Greece: 63.6Bulgaria: 47.5Italy: 32.8Iran: 24.0Turkey: 51.6Russia: 70.1Austria: 46.4Brazil: 20.3Egypt: 24.5France: 36.6Greece: 63.6Bulgaria: 47.5Italy: 32.8Iran: 24.0Turkey: 51.6Russia: 70.1 13.
Mısır: %0.9 Azerbeycan: %0.9 İran: %1.9 İtalya: %19.2 Rusya: %26.5 Bulgaristan: %27.8 Yunanistan: %39.8 UTKP Hedefi: 2008 yılına kadar hamilelik döneminde sigarayı bırakmış olma oranının % 90’nın üzerine çıkarmak 12. http://www.tobaccoatlas.org
Sağlık Profesyonelleri «Tütünsüz bir yaşam tarzı ve kültürün teşvik edilmesinde sağlık görevlilerinin davranışı ve verdiği görüntü yaşamsaldır» — DSÖ, 2005 Klinisyenlerin yaklaşımında önemli bir değişime gereksinim vardır. Sigara içme prevalansı sağlık personelinde de yüksektir. Sigara içen klinisyenlerin, sigara sorununa müdahalede, gerek isteklilik gerekse etkin müdahale açısından daha başarısız olduğu bildirilmiştir UTKP, 2006
Brazil: 17Egypt: 8France: 33Germany: 52Greece: 41Italy: 51Iran: 3Turkey: 33United Kingdom: 7United States of America: 4Russian Federation: 39
Avrupa’daki doktorların günlük sigara içme prevalansı WHO Europe, 2005
KYTA Raporu 2008 UTKP Hedefi 2008 yılı sonuna kadar sağlık personelinde bırakma oranlarını %50’nin üzerine çıkarmak
Değişik Meslek Grupları UTKP Hedefi: 2010 yılına kadar öğretmenler, din adamları ve yönetici, görevle bağlantılı meslek mensuplarında sigara bırakma oranlarının % 50’nin üzerine çıkarmak
Austria: 26.1Egypt: 5.9France: 26Germany: 32.2Greece: 11.3Bulgaria: 26Italy: 21.8Iran: 3.2Turkey:9.4 > 10.2United Kingdom: 20.3United States Of America: 12.1Russian Federation: 26.9 Erkek çocuklar
Austria: 37.1Egypt: 1.4France: 26.7Germany: 33.7Greece: 9Bulgaria: 39.4Italy: 24.9Iran: 1Turkey:3.5 > 5.3 United Kingdom:27.4 Kız çocuklar
Austria: 1684Azerbaijan: 1089Brazil: 580Egypt: 1082France: 876Germany: 1125Greece: 3017Bulgaria: 2437Italy: 1596Iran: 764Turkey: 1499United Kingdom: 790United States Of America: 1196Russian Federation: 2319 Sigara Tüketimi
TÜRKİYEDE TÜTÜN KULLANIMI (BİN TON) Türkiye’de yabancı sigara fabrikalarının kurulması Amerikan Sigaralarının İthalatı ve Satışı Sigara Davası Uyarı yazıları 4207 Sayılı Yasanın yürürlüğe girmesi Kaynak: Tekel ve TAPDK, 2006 Verileri
Percent of Youth in HomeswithSmokers Brazil: Rio de Janeiro: 37.2Egypt: 38Greece: 89.8Iran, IslamicRepublic Of: 42.9Turkey: 89United States Of America: 41.lRussian Federation: 75.2 Dumanaltı durumu
Tütün, tüm dünyada 8 major ölüm nedeninin 6’sı için risk faktörüdür.—Margaret Chan Fung Fu-chun, Director-General, WHO, 200 5,4
Türkiye Genelinde Seçilmiş Risk Faktörlerinin Ortadan Kaldırılması İle Önlenebilecek DALY Sayılarının Dağılımı (UHY-ME Çalışması, 2004, Türkiye) Disability Adjusted Life Year (Sakatlığa Uyarlanmış Kayıp Yaşam Yılı = Erken ölümler (YLL) + Sakatlığa Bağlı Kayıp Yıllar (YLD ) 931.909
20 Marlborocigarettes* Austria: 5.4658Azerbaijan: 1.33Brazil: 1.5897Egypt: 1.3274France: 7.2603Germany: 6.3786Greece: 3.7671Bulgaria: 2.5352Italy: 5.6164Iran, IslamicRepublic Of: 1.8244Turkey: 3.5385United Kingdom: 10.7245United States Of America: 4.7919Russian Federation: 1.623 Total Tax as a proportion of CigarettePrice, 2007 orlatestavailable data Austria: 74.9%Brazil: 68.2%Egypt: 58%France: 80.39%Germany: 75.77%Greece: 73.47%Bulgaria: 81.56%Italy: 75.17%Iran, IslamicRepublic Of: 10%Turkey: 58%United Kingdom: 76.49%United States Of America: 36.93%Russian Federation: 33.11%
''Tahminlerimize göre Türkiye'deki sigara tüketiminin yüzde 10 ile 15'ini kaçak sigara oluşturuyor.’’ Sigara Şirketi Yöneticisi, Ekim 2010, Mersin
Türkiye’de sigara yasağı(dumansız hava hakkı) ölçütleri • Yasanının desteklenme oranı • Uygulanma oranları • Denetlemeler ve diğer ilgili faaliyetler • Sağlık yararları • tüketim azalması, • Hastalık verileri üzerine etkiler • Araştırmalar • …
2010 ilk 8 ay TAPDK verilerine göre: Geçen yılın ilk 8 ayında 3 milyar 641 milyon paket olan sigara tüketimi, bu yıl 3 milyar 50 milyon pakete indi Kapalı alanlarda sigara yasağı uygulaması, sigara satışlarını bu yıl yüzde 16,2 oranında düşürdü AA, 4.10.2010