بسم الله الرحمن الرحیم

بسم الله الرحمن الرحیم

کارگاه آموزشی آشنایی با طراحی آزمون وارزشیابی تحصیلی ”ویژه کارشناسان آموزشی“مورخ 92/8/8شهرستان شاهین شهرو میمه

اهداف : - آشنایی بامفاهیم اساسی ارزشیابی ، ارزشیابی اثر بخش دوره های آموزشی ، یادگیری بزرگسالان وفرایند آموزش - آشنایی با چهار سطح ارزیابی اثر بخشی بر اساس مدل پاتریک و شناخت ابزار های قابل استفاده - آشنایی با جدول مشخصات آزمون و قواعد طراحی سئوالات استاندارد - توانایی کاربرد اصول و قواعددرطرح سئوالات پیش آزمون و پس آزمون

تعریف ارزشیابی :روندی منظم است برای تعیین مجموعه ای از فعالیت ها برای دستیابی به اهداف تعیین شده ارزشیابی بردو جنبه از فرایند آموزش تاکید دارد 1 – ارزشیابی ناظر بر پیشرفت تحصیلی است2 – ارزشیابی متوجه نحوه طراحی و اجرای برنامه آموزشی استارزشیابی پیشرفت تحصیلی : عبارت است از فرایندی منظم برای تعیین و تشخیص میزان پیشرفت یادگیرندگان در رسیدن بههدف های آموزشی

هدف از نظارت و ارزشیابی آموزشی :اصلاح وبهبود عملکردها و برنامه آموزشی و ارتقاء کیفیت فعالیتهای آموزشییکی از دستاورد های مهم نظارت و ارزشیابی :تعیین نیاز های آموزشی فراگیران است نیاز آموزشی وضعیتی است که در آن بین ” آنچه هست ” و ” آنچه باید باشد ” اختلاف وجود دارد عملکرد واقعی –عملکرد مطلوب =نیاز آموزشی ( آنچه انجام می دهد ) -( آنچه باید انجام دهد )=نیاز آموزشی

منظور از اثر بخشی آموزشی : بررسی میزان موثر بودن اقدامات انجام شده برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده( یادگیری در حیطه شناختی ، عاطفی ، روانی حرکتی ) (دانش ، نگرش ، عملکرد )

اهمیت ارزشیابی و نظارت آموزشی : ( اجزا و عناصراصلی آموزش : مربی ، دانش آموز ، محتوا) از نظر مربی ( سخنران ):ارزشیابی ، اشکالات و نواقص احتمالی طراحی و اجرای تدریس شامل هدف ها ، محتوا ، روشها ، مواد و وسایل آموزشی و عناصر دیگر را در اختیار مربی می گذارداز نظر دانش آموز : ارزشیابی سبب می شود که فراگیر نسبت به نقاط ضعف و قوت خود بیشتر آگاه گردد وثمره کار و فعالیت آموزشی خود را خواهند دید و به بهبود یادگیری کمک موثری می کند

از نظر بهبود و اصلاح کلی برنامه درسی: انجام منظم ارزشیابی به اصلاح مداوم برنامه درسی و بهبود و بهسازی فعالیت آموزشی می انجامد و گامی مهم در راستای بهسازی و ارتقاء کیفیت اجرای برنامه آموزشی است

راههای ارتقاء یادگیری به بزرگسالان 1 – دارای هدف مشخص باشد 2 – آموزش کاربردی باشد (توانایی به کار بردن مطالب در محیط کار )3 – آموزش قابل انعطاف باشد 4–تنوع درمطالب بانحوه ارائه متناسب 5 – استفاده از مدرسین با تجربه 6 – طبقه بندی مطالب آموزشی7 – توجه به سطح فراگیران و ویژگی های شخصیتی 8 – آموزش مداوم و مستمر 9 – توجه به امکانات برگزاری آزمون

مراحل ارزشیابی اثر بخشی دوره های آموزشی ( مدل کرک پاتریک ) 1-واکنش( تعیین میزان رغبت ، علاقه مندی و اساسا احساس فراگیران در مورد دوره آموزشی می باشد )78%2 –یادگیری[ فراگیران به چه یافته ها، اطلاعات ، فنون و دانشی دست پیدا کردند وتا چه میزانی نگرش فراگیران تغییر کرده است ( دانش ، نگرش ، مهارت ) ] 32% ( میزان دستیابی افراد به اهداف حوزه شناختی ، نگرشی و مهارتی تعیین می گردد 3 –ارزشیابی رفتار ( چک لیست ، ارزشیابی 360 درجه)ارزیابی ارتقاءو بهبود رفتار شغلی و حرفه ای ناشی از شرکت در برنامه آموزشی 9% 4 – ارزشیابی نتایج میزان تحقق اهدافی که به طور مستقیم به سازمان ارتباط دارد (اینکه سازمان چه نفعی از اجرای دورهای آموزشی برده است ) 7%

مراحل ارزشیابی اثر بخشی دوره های آموزشی ( مدل کرک پاتریک ) 1-واکنش( تعیین میزان رغبت ، علاقه مندی و اساسا احساس فراگیران در مورد دوره آموزشی می باشد ) ،این ارزشیابی بلافاصله پس از پایان دوره آموزش انجام می شود و بر بررسی واکنش های فوری شرکت کنندگان متمرکز است ( دریافت نظرات شرکت کنندگان نسبت به آموزش و مواد و تجهیزات آموزشی ، ارزش و عمق محتوای دوره آموزشی با استفاده از پرسشنامه ارزشیابی کارگاه و مدرس و مصاحبه )78%

2 –یادگیرییاد گیری زمانی اتفاق می افتد که حداقل یکی از موارد زیر پیش آید : - دانش افزایش پیدا کند - نگرش ها تغییر یابد - مهارت بهبود یابد [ فراگیران به چه یافته ها، اطلاعات ، فنون و دانشی دست پیدا کردند وتا چه میزانی نگرش فراگیران تغییر کرده است ( دانش ، نگرش ، مهارت ) ] ( میزان دستیابی افراد به اهداف حوزه شناختی ، نگرشی و مهارتی تعیین می گردد ( ابزار مورد استفاده : پیش ازمون،پس آزمون ،آزمون کتبی ، آزمون عملکردی مانند ایفای نقش 32%

3 –ارزشیابی رفتار ابزار مورد استفاده : (چک لیست ، ارزشیابی 360 درجه)ارزیابی ارتقاءو بهبود رفتار شغلی و حرفه ای ناشی از شرکت در برنامه آموزشی دادن فرصت بین 3 تا 6 ماه به تغییر رفتار در محیط کار 9%

4 – ارزشیابی نتایج میزان تحقق اهدافی که به طور مستقیم به سازمان ارتباط دارد (اینکه سازمان چه نفعی از اجرای دورهای آموزشی برده است ) نتایج از قبیل : کاهش هزینه ، دوباره کاری ، نسبت جابجایی ، افزایش کیفیت خدمات در نظر گرفتن حداقل 6 تا 12 ماه برای تاثیر آموزش بر محیط کار ابزار مورد استفاده : مصاحبه قبل و بعد از آموزش 7%

انواع ارزشیابی :قبل از آموزش 1 - ارزشیابی تشخیصی (ابزار : آزمون رفتار ورودی ) در حین آموزش 2 – ارزشیابی تکوینی ( در طول اجرا ، گام به گام ابزار : ایفای نقش ، پرسش و پاسخ ) بعد از آموزش 3 – ارزشیابی پایانی یا تراکمی ابزار : آزمون

آزمون - وسیله ای برای شناساندن هدفهای تدریس به فراگیران- وسیله ای برای بهبود واصلاح روش تدریس- وسیله ای برای یافتن نارسائیهای آموزشی فراگیرندگان به منظور کوشش در جهت رفع آن انواع آزمون آزمون شفاهی و آزمون کتبی آزمون کتبی : 1 – گسترده پاسخ (انشایی ( 2 – محدود پاسخ ( کامل کردنی یا جورکردنی (3 – گزیده پاسخ ( عینی یا غیر ذهنی )

نیازبه تهیه جدول مشخصات آزمون ( هدف / محتوا ) جهت انواع آزمون

چگونه سئوالات محدود پاسخ یا گزیده پاسخ (چهار گزینه ای )طراحی کنیم( قواعد و اصول طراحی سئوالات چهار گزینه ای )

یک سئوال چهار گزینه ای در فرم ایده آل خود ، باید به ترتیب دارای گزینه هایی به درستی : الف - 100 درصد صحیح ، ب - 75 درصد صحیح ، ج - 50درصد صحیح ، د - 25 درصد صحیح باشد گزینه های انحرافی نباید به طور آشکار غلط باشد

ازعبارات و کلمات مبهم ( دشوار بودن یا مبهم بودن) در طراحی سئوال استفاده نشود 1)براساس نتایج مطالعه ملی بار بیماری ها در ایران (سال 1382) بیشترین بار منتسب ، مربوط به کدام عامل خطر می باشد؟الف)چاقی و فشار خون ب) عدم فعالیت فیزیکی ج) پرفشاری خون د) مصرف مواد مخدر

سئوال به گونه ای طراحی شود که مطلب در تنه سئوال باشد که با دست گذاشتن روی 4 گزینه بتوان سئوال را پاسخ داد 1 – هدف کلی از انجام واکسیناسیون چیست ؟ الف – تحریک سیستم ایمنی ب – ساخت پادتن ج – بروز نشانه های ضعیف یک بیماری د – جلوگیری از ابتلای فرد به برخی عفونت ها

گزینه انحرافی برای نوشتن گزینه انحرافی می بایست از اشتباهات فراگیران سر کلاس استفاده نمود گزینه انحرافی از نظر منطقی با تنه سئوال مطابق باشد تا توجه امتحان شوندگان بی اطلاع را به خود جلب کند

برای اندازه گیری درک و فهم یا توانایی کاربرد اصول و مفاهیم در آزمون شونده ، از مطالب تازه و بدیع استفاده کنید سئوال حفظی ( سنجش دانش )1 – کدام یک ازموارد زیر ، وقتی در بدن مصرف شود ، بیشترین مقدار کالری را تولید می کند . الف – یک گرم چربی ب – یک گرم شکرج – یک گرم نشاسته د – یک گرم پروتئین سئوال کاربردی 1 – کدامیک از موارد زیر اگر از غذای روزانه حذف شود ، بیشترین مقدار کاهش کالری را سبب می شود . الف – یک قاشق سر صاف کره ب– یک قاشق سر صاف شکر ج – یک قاشق سر صاف برنج د– یک قاشق سر صاف ماست

هر سئوال باید یک هدف آموزشی مهم را بسنجد نه مطالب بی اهمیت در طرح سئوال از خود بپرسید آیا دانستن یا ندانستن پاسخ سئوال فرق عمده ای در صلاحیت آزمون شونده از لحاظ مطلب مورد آزمایش دارد یا نه مثال: فیلم اخراجی ها موضوع جزئی و کم اهمیت 1 -در کشورهای درحال توسعه، سالانه چند درصد افزایش مصرف دخانیات مشاهده می شود؟الف)4/3 درصد ب) 4/5 درصد ج) 4/7 درصد د) 4/9 درصد2 - استعمال دخانیات در ایجاد چند بیماری موثر است؟الف) 12 ب) 20 ج) 8 د)143 )استعمال دخانیات در بروز چند درصد سرطان ها، نقش دارد؟الف) 10 ب) 20 ج) 40 د)75

در طرح سئوال از خود بپرسید آیا دانستن یا ندانستن پاسخ سئوال فرق عمده ای در صلاحیت آزمون شونده از لحاظ مطلب مورد آزمایش دارد یا نه4- سالانه چند میلیارد تومان در اثر استعمال دخانیات دود می شود؟الف) 1740 ب) 1940 ج) 2940 د) 30405 - سالانه چند میلیارد تومان صرف درمان بیماری های ناشی از مصرف دخانیات می شود؟الف)2740 تا 6980 ب) 3690 تا 5320 ج) 3480 تا 5220 د) 5640 تا7850

بیش از یک مطلب یا مسئله در هر سئوال نباشد هر سئوال فقط یک هدف را بسنجد اگر فراگیر پاسخ سئوال را ندهد معلوم نیست کدام یک را نمی داند در طرح سئوال از خود بپرسید آیا دانستن یا ندانستن پاسخ سئوال فرق عمده ای در صلاحیت آزمون شونده از لحاظ مطلب مورد آزمایش دارد یا نه 4 - طبق تخمین سال 2000، چند درصد مرگ های ناشی از آتش سوزی ها (در محل کار،...) به علت سیگار بودهاست؟ و چه هزینه ای در بر داشته است؟الف) 20 درصد معادل 40 میلیارد دلار ب) 15 درصد معادل 50 میلیارد دلار ج)2 درصد معادل 20 میلیارد دلار د) 10 درصد معادل 27 میلیارد دلار

در سئوالات منفی زیر کلمات منفی خط کشیده شود یا پر رنگ شود 1 - کدامیک از گزینه های زیر جزء روشهای تقویت حافظه نیست .الف – نوشتن خاطرات ب – مطالعه کردن کتاب و مجله ج – گوشدادن به اخبار رادیو و تلویزیون

د – سئوال نکردن در مورد مسائل فراموش شده

در سئوالات کامل کردنی تنها عبارات و یا کلمات مهم راحذف کنید . ضمنا دقت نمائید کلمه حذف شده حتی الامکان در پایان جمله قرار گیرد ( یک جای خالی نه چند تا )مثال : مجموعه سلول هایی که ساختمان یکسان دارند و کار یکسانی انجام می دهند ......... نام دارند

-تا حد امکان از کاربرد عبارتهایی مانند :” همه موارد فوق ، هیچ کدام ،همیشه ، اغلب ، به ندرت وهرگز ”خودداری شود - از نوشتن سئوالهایی که در آنها متن سئوال منفی و گزینه ها منفی هستند ، یعنی منفی مضاعف پرهیز شود-پاسخ گزینه ها مختصر و کوتاه باشد

خسته نباشید

متشکرم

بسم الله الرحمن الرحیم