AB Rekabet Politikası ve İç Pazar

1. Türkiye’ye Köprü Projesi 4. Seminer AB Rekabet Politikası ve İç Pazar Michael Schmidt ICCR Viyana 4 Eylül 2007

2. Genel Açıklama • Giriş: Rekabet Politikasının Tarihçesi • AB Rekabet Politikası • İç Pazar • Vaka Çalışmaları 2

3. AB Rekabet Politikasının TarihçesiI • Avrupa Kömür ve Çelik Antlaşması’nın ekonomik dayanağı (1951) • Roma Antlaşması (1957) • Ortak Pazar “dört özgürlüğe” dayanıyordu: • Kişiler • Mallar • Para • Hizmetler 3

4. Tarihçe II • Gümrük vergileri kaldırıldı(1968) • “Avrupa Tek Senedi” (1986) • 1993 yılına kadar ortak pazarın kurulması hedeflendi • Kurumsal reform • Uyumlaştırma çalışmaları • 1992’den itibaren: AB tek para birimine ve sınırların kaldırılmasına yöneldi 4

5. AB Rekabet Politikasının Kapsamı • Teoride yalnızca “üye devletlerin arasındaki ticareti etkileyebilecek” faaliyetler • Pratikte ise • Serbest Rekabet • Birleşmeler ve Devralmalar • Devlet Yardımlarıyla ilgili neredeyse tüm ekonomik faaliyetler 5

6. Serbest Rekabet • Pazarın sektörlere göre izlenmesi • Rekabeti bozan uygulamalar: • Tekel • Oligopol / Gizli Anlaşmalar • Damping • Diğer haksız rekabet uygulamaları veya piyasalardaki hakim durumun kötüye kullanılması • Rekabet Genel Müdürlüğü ulusal otoritelerin üzerinde yetkiye sahiptir. 6

7. Birleşmeler ve Devralmalar • Büyük ölçekli birleşmeler/devralmalar (B/D) önce ulusal merciler sonra da Rekabet Genel Müdürlüğü tarafından araştırılır. • “Şartlı” onaylarda büyük bir esneklik gösterilir; Örn. işlemin yapılmasına belli koşulların yerine getirilmesi kaydıyla müsaade edilir. • Uluslararası B/D söz konusu olduğunda (örn. AB ve ABD) tüm tarafların mutabık kalması şarttır. 7

8. Devlet Yardımları • “..her türlü yardımortak pazara aykırıdır...” (AB Antlaşması Madde 87) • Siyasi açıdan en hassas konu • Bu durumdan en çok etkilenen alanlar: • Çok büyük şirketlerin iflası • Finans sistemi • Kamu hizmetleri (toplu taşımacılık, elektrik, atık bertaraf hizmetleri vs.) 8

9. İç Pazar • Amaçlar: • Siyasi • Ekonomik • Sosyal • Çevresel • ‘Dört özgürlük’ kişiler, para ve mallar açısından tamamen sağlandı. • Hizmetler açısından ise yalnızca kısmen sağlanabildi. 9

10. Hizmet Sunma Özgürlüğü • Diğer üye devletlerde hizmet vermek için tam özgürlük tanınması hususunda siyasi tartışmalar devam ediyor, • Asıl sorun, üye devletlerin vergi ve sosyal güvenlik sistemlerinin birbirinden farklı olması. 10

11. Vaka Çalışması 1: Microsoft • Tekel • Piyasa gücünü kötüye kullandı, • WINDOWS işletim sisteminde değişiklik yapmasına karar verildi, • İki kez aldığı para cezalarıyla toplam 970 milyon USD ödedi. 11

12. Vaka Çalışması 2: Otomobil Piyasası • Üye Devletler arasında fiyat ayrımcılığı • Üreticilerin piyasa gücünü kötüye kullanması • Araç tescil engellerinin rekabeti bozan uygulamaları kolaylaştırması 12

13. Vaka Çalışması 3:Cep Telefonu Dolaşım Ücretleri • Operatörler arasında gizli anlaşmalar, • Fiyatlar marjinal maliyetleri yansıtmıyor, • AB Mevzuatı 2007 Temmuz ayında yürürlüğe girdi. 13

14. Vaka Çalışması 4 : Perakende Gıda Satışı • Baskın süpermarket zincirleri ortaya çıktı • Belli şartlarla birleşme ve devralmalara izin verildi • Mağazaların satılması • Dağıtım zincirine rekabet erişimi tanınması 14

15. Vaka Çalışması 5:Tarım • Ortak Tarım Politikası (OTP) pek çok kuraldan muaf (örn. devlet yardımları) • 2000’den önce: fiyat stabilizasyonu, üretimin desteklenmesi, • 2000 yılından bu yana: hacmin stabilizasyonu, üreticilerin desteklenmesi. 15

16. Beni dinlediğiniz için çok teşekkür ederim Michael Schmidt m.schmidt@iccr-international.org www.iccr-international.org