300 likes | 496 Views
Kwaliteit van leven na kanker. harde feiten vragen om eigentijdse zorg Josine Nogossek psychosociale zorg. “De confrontatie met kanker betekent een scala aan taken, een serie primaire en secundaire inschattingen, die onze verstandelijke vermogens te boven gaan .
E N D
Kwaliteit van leven na kanker harde feiten vragen om eigentijdse zorg Josine Nogossek psychosociale zorg
“De confrontatie met kanker betekent een scala aan taken, een serie primaire en secundaire inschattingen, die onze verstandelijke vermogens te boven gaan . …. in een periode van strijd, …vol chaos” uit: Leven met kanker Prof. Harry van de Wiel
Presentatie • Eigentijdse zorg voor kwaliteit van leven • is nodig • mogelijk • voor sommigen is extra zorg nodig • van belang is hen te onderscheiden
Leven na kanker • Goede kwaliteit van leven • Meer zorgconsumptie • Minder arbeidsparticipatie • Algemene en specifieke gezondheids- klachten Mols 2007, Nivel 2005
Kwaliteit van leven Zaadbalkanker • goede kwaliteit van leven • bij 1 op 8 drukt kanker stempel op leven • ook na 10 jaar • negatieve invloed op dagelijks leven • angst om opnieuw ziek te worden Fleer 2006 , Dahl 2005
Kwaliteit van leven Borstkanker • behoefte aan ondersteunende zorg onafhankelijk van diagnosejaar • 65 % had tenminste 1 behoefte • zorgbehoeften 3 keer groter bij klinische angst Hodgkinson 2006
Arbeidsparticipatie • Na kanker minder dan 50% ( bevolking 66%) • Werkhervatting na kanker 62% geheel of gedeeltelijk NIVEL 2005
Adaptieve opgaven • Ziektegerelateerde • Persoonlijke • Sociale • Materiële
Vermoeidheid • Bij 20- 48% van de kankerpatiënten • Vaak met psychologische stoornis • Voorspellers van aanhoudende vermoeidheid • Hoge angst • Weinig gevoel van controle over symptomen NIVEL 2005, Goldstein 2006, Servaes 2006
KWALITEIT VAN ZORG Onderkenning van psychosociale problemen • Een aanzienlijk deel van depressies bij kanker wordt niet of niet goed herkend Fallowfield 2001, Keller 2004
Obstakels in onderkenning • Overlap met fysieke symptomen • Interpretatie van symptomen • Onderschatting van frequentie en ernst • Gebrek aan communicatie van zijde van patiënt en arts • Verborgen symptomen, als zich sociaal afzonderen • IPOS core curriculum 2007
Effect psychosociale interventies Gunstige uitwerking op • stemming • omgaan met de ziekte • zelfwaardering • gevoel van controle • relaties • kwaliteit van leven CBO Richtlijn borstkanker
Communicatie met patiënt Meten en bespreken van kwaliteit van leven verbetert • communicatie arts-patient • welbevinden patiënt Detmar 2000, Velikova 2004
Gezamenlijke besluitvorming • meer positieve psychologische uitkomsten als patiënt expliciet gevraagd wordt definitief besluit te nemen • meer psychologische problemen bij nadrukkelijk advies arts • afname angst als besluitvorming conform voorkeur patiënt plaats heeft Deadman 2001,Gattellari 2001
effectieve interventies o.a. • psycho-educatie effect ook na 3 jaar • psychologische interventies bij hoge mate van ‘distress’ • instructie ontspanning significante verbetering van angst en depressie Stanton 2006, Jacobsen 2006
Interventies bij vermoeidheid Multidisciplinair revalidatieprogramma • bevordert fysiek, psychisch en relationeel welbevinden Trainingsinterventie • vergroot lichamelijke conditie • verhoogt kwaliteit van leven • vermindert vermoeidheid VIKC-CBO Richtlijn oesofaguscarcinoom
Eigentijdse zorg voor kwaliteit van leven • Multidisciplinaire visie en beleid • Kwaliteit van leven integraal • Op basis van ‘evidence’ en consensus • Systematische werkwijze • Verwijsstructuur • Evaluatie en onderzoek
Afstemming en samenwerking arts verpleegkundige maatschappelijk werk psycholoog geestelijk verzorger seksuoloog psychiater
Eigentijdse psychosociale zorg • Basale psychosociale zorg arts en verpleegkundige zijn voor patiënt belangrijkste bronnen van informatie en steun • Psychosociale signalering specifieketaak • Gevarieerd zorgaanbod professionele en informele zorg
Doel signalering • Kwaliteit van leven bespreken met patiënt • Mate van distress bepalen • Zonodig verwijzen
Aanpak signalering • Structureel bij iedere patiënt met kanker • Systematisch met instrument • Vroeg in traject en daarna herhaald
Gevarieerd zorgaanbod • Informele zorg lotgenotencontact bijeenkomsten patiëntenorganisaties inloophuizen • Gespecialiseerde psychosociale zorg Herstel & Balans psycho-educatie cursus “leven met kanker” ontspanningsoefeningen individuele hulp
IKZ ondersteunt • psychosociale signalering • projecten • regionale uitwisseling en afstemming • landelijke richtlijn • revalidatieprogramma herstel & balans • lotgenotencontact
Leven na kanker is leven met een gezond lichaam én een gezonde geest.