ارزشیابی اقتصادی پروژه های سلامتی

1. ارزشیابی اقتصادی پروژه های سلامتی

2. بار بیماری معياري از اثرات فيزيكي، عاطفي،اجتماعي و مالي يك بيماري خاص بر سلامت وكاركرد جمعيت . بار بيماري به صورت هاي زير قابل اندازه گيري است: تعداد مواردبیماری ، تعداد مرگ، ميزان ناتواني، درد يا رنج، تعداد افراد با يك عامل خطر خاص، ميزان پولصرف شده باری یک مشکل سلامت ،میزان درآمد از دست رفته ناشی ازیک مشکل سلامت

3. در ارزيابي اقتصادي مي توان با ر بيمار ي را بادسترسي از معيارهاي سلامتي (همانند تعداد مو اردبيماري، تعداد مرگ هاي ناشي از بيماري، تعدادسال هاي زندگي از دست رفته به واسطه بيماري ) يا در قالب مقادير پولي همچون هزينه مشكلات سلامت(ارزش پولي منابع به كار رفته از دست رفته به علتمشكلات سلامت) سنجيد.

4. مداخله مراقبت از سلامت مداخلات دربرگيرندة : پيشگيري، كنترل، غربالگري، تست هاي تشخيصي درماني است . براي انجام مداخله اولين قدم،مشخص كردن منابع خاصي است . منابع درواقع اجزاءمداخلات سلامت مي باشند كه گاهي تحت عنوان داده ها يا منابع ورودي خوانده مي شوند. انواع منابع 1. پرسنلي، 2. ساختمان و فضا، 3 تجهيزات، 4. داروها و ملزومات، 5. حمل و نقل، 6آموزش 7. بسيج اجتماعي و تبليغات، از جمله اطلاع رساني، آموزشي و ارتباطات. پس از شناسایی منابع باید میزان استفاده از آنها را اندازه گیری کرد تا بتوانیم هزینه مداخله را محاسبه کنیم

5. پیامد ها تغییر در وضعیت سلامت در نتیجه مراقبت را پیامد گویند هدف اصلی کاهش بار بیماری است

6. ارزیابی اقتصادی سه مرحله اصلي در اجراي يك ارزيابي اقتصادي 1. تعيين چهارچوب ارزيابي 2. شناسايي، كمي كردن و ارزش گذاري منابع موردنياز 3. شناسايي، كمي كردن و ارزش گذاري پيامدهاي سلامت

7. ارزيابي مالي و اقتصادي پروژه هاي مراقبت هاي بهداشتي • تهیه لیست هزینه های مستقیم است هزينه هاي تجهيزات، هزينه هاي ساختمان، وسايط نقليه، هزينه هاي آموزش و مقرري كاركنان . دارو غالباً به عنوان بخشي از پروژه هاي مشترك توسط دولت واهداكنندگان، تأمين مالي مي شود • منظور کردن هزینه های پیش بینی شده در هر یک از مقوله های یا گروههای هزینه است • چگونه هر هزینه اضافی تامین اعتبار می گردد

8. تحليل اقتصادي آيا مزاياي اجتماعي (مشترك ) برهزينه ها فزوني مي گيرد؟ مزاياي اضافي مشترك مي تواند به دو گروه اصلي تقسيم شود : مزايايمرتبط با هزينه هاي درمان ومزاياي مرتبط با نتايج درمان. مزاياي مرتبط با هزينه هاي درمان، به عنوان مثال، كاهش مدت زمان انتظار براي درمان در يك مركز بهداشتي را دربر مي گيرد . همچنين تغييرات مرتبط با طول زمان مسافرت يا هزينه هاي جابجايي مربوط به رفتن به واحدهاي ديگر به قصد درمان را نيز شامل ميشود. مزاياي بهبود نتايج درمان و وضعيت سلامت وبهداشت به طرق مختلفي قابل حصول است . ارتقاءسطح مراقبت هاي مركز بهداشت نه تنها سرعت را افزایش می دهد بلکه تولید و ارائه درمان فوری و ضروری را نیز تضمین می کند

9. قيمت هاي سايه در مواقعي كه قيمت هاي بازار به طور مناسب هزينه فرصت اجتماعي منابع و درون دادها را منعكس نمي كنند، مهم است كه از قيمت هاي ساية مربوطه استفاده شود.

10. مسائل توزیع فرض ضمني ما اين بوده است كه هزينه ها و منافع به شيوه هاي يكسان و بدون توجه به اين كه چه كسي از آن ها سود مي برد يا ضرر مي كند.ارزشگذاري مي شوند. اما در بيشتر متدولوژي هاي ارزشيابي پروژه اين امكان وجود دارد كه اثرات پروژه روي گروه هاي خاص، بسيار زياد ارزشگذاري شود . يك شيوة رايج براي اين كار، انتساب ضرايب مختلف براي گروه هاي متفاوت است

11. روشهای ارزیابی اقتصادی

12. تعریف ارزیابی اقتصادی مراقبتهای سلامت:تحلیل مقایسه ای شقوق مختلف مراقبتهای سلامت از منظر هزینه و فایده آنهاDrummond, et all, 1998

13. ارزیابی اقتصادی، هزینه ها و نتایج دو یا چند مداخله سلامت را با هم مقایسه می کند. ارزیابی اقتصادی بدین منظور انجام می شود که تعیین کنیم کدامیک از مداخلات سلامت مخارج صورت گرفته در سلامت را بهتر پاسخگو هستند. Fox-Rushby and Cairns, 2005

14. یک مطالعه ارزیابی اقتصادی کامل شامل می شود:1) هزینه و فایده مراقبتهای سلامت2)مقایسه دو یا چند شق مختلفبرای این کار باید:شناسایی(تعریف)واحد اندازه گیریارزیابیشقوق مختلف مداخلات در هر دو بخش هزینه و نتیجه انجام شود.

15. چه کسانی از ارزیابی اقتصادی استفاده می کنند؟ • مدیران در بیمارستان ها • کارخانجات و شرکتهای تولید کننده دارو • دولت و سیاستگذاران اقتصادی و بهداشتی • محققین

16. ده مرحله از انجام ارزیابی اقتصادی • مرحله اول: • تعیین اینکه ارزیابی اقتصادی را از منظر چه گروهی انجام دهیم؟ • از منظر بیمار: هزینه های درمان، میزان سلامتی • از منظر دولت:هزینه ها ، سود کلی... • از منظر جامعه: بار بیماری، ...

17. ده مرحله از انجام ارزیابی اقتصادی... • 2) تعریف یا تعیین شقوق مختلف • برای مثال در بیماران با نارسایی کلیوی: شقوق مختلف عبارتند از: • همودیالیز • پیوند کلیه • دیالیز خانگی یا صفاقی باید تعیین کنیم کدامیک از این شقوق را با هم مقا یسه نماییم.

18. ده مرحله از انجام ارزیابی اقتصادی... • برای هر شق، خروجیهای ممکن و احتمال وقوع هر کدام از خروجیها را تعریف کنیم. • به دو روش انجام می شود: • 1) درخت تصمیم • 2) مدل مارکوف

19. مراحل ترسیم یک درخت تصمیم: • تعیین احتمال بوقوع پیوستن هر یک از مسیرها • مشخص کردن هزینه مورد نیاز برای هر یک از مسیرها و اندازه گیری هزینه ها • اندازه گیری ارزش هر یک از پیامدهای نهایی

21. احتمالات را می توان با استفاده از نمونه گیری و یا با استفاده از مطالعات کلینیکی دیگران بدست آورد. • به دایره های موجود در درخت تصمیم حالت شانس گویند. • برای هر حالت شانس یک احتمال وقوع و یک خروجی و یک هزینه مشخص وجود دارد که در مطالعه ارزیابی اقتصادی باید محاسبه شوند.

22. مشخص کردن هزینه استفاده شده بر هر یک از شقوق • منابع انسانی • ساختمان • زمین • دارو و ابزار آلات و....

23. قرار دادن ارزش پولی برای هر یک از منابع مورد استفاده و تعیین میزان استفاده از آنها در مداخله مربوطه. • همه منابع در مداخلات سلامت دارای یک هزینه فرصت هستند و برای تمامی منابع باید هزینه های آنها را محاسبه کرده و در ارزیابی اقتصادی وارد نمود.

24. انواع هزینه ها: • هزینه های مستقیم • هزینه های غیر مستقیم • هزینه های ناملموس • در محاسبه هزینه ها باید به نرخ تنزیل توجه کرد.

25. هزینه ها • هزینه های مستقیم: • - منابع خدمات سلامت: نیروی انسانی، منابع مصرفی، سربار،سرمایه و .... • - سایر خدمات مرتبط: آمبولانس، خدمات داوطالبانه و... • - هزینه هایی که به خانواده و بیمار تحمیل می شود: هزینه های پرداخت از جیب و...

26. هزینه های غیر مستقیم: • - زمان صرف شده برای کار • - درآمد یا تولید از دست رفته به خاطر حضور بیمار و خانواده اش در بیمارستان و... و غیبت آنها در تولید.

27. واحد اندازه گیری هزینه ها • بر حسب واحدهای طبیعی: • Health care resourcesMeasured how? • نیروی انسانیزمان کار • مواد مصرفی میزان مصرف • هزینه های بالا سریمیزان مصرف برای واحد • سرمایهبر اساس فرمول عمر مفید

28. Total cost= sum of all the costs of producing a particular quantity of output Average cost = total cost /quantity e.g. cost per patient, cost daily Marginal cost = the extra cost of producing one extra unit of output Fixed costs = cost which do not vary with the quantity of output in the short run e.g. rent, equipment, lease payments, some wages and salaries Variable costs = costs which vary with the level of output, e.g. food, medical/surgical supplies Main types of cost

29. اندازه گیری و محاسبه خروجیها: • در گذشته برای محاسبه خروجیها از شاخصهای اپیدمیولوژیک استفاده می شد. • اکنون کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و مطلوبیت سلامت شاخصهایی هستن که برای محاسبه خروجیها مورد استفاده قرار می گیرند.

30. چرا کیفیت زندگی؟ • 1- شاخصی کلی است که از تمام جوانب وضعیت سلامتی فرد را می سنجد. • 2- شاخصهای اپیدمیولوژیک، مانند مرگ و میر فقر به یک جنبه کلی اشاره دارد. برای مثال فردی که بیمار می شود ممکن است نمیرد ولی به جهت ابتلا به بیماری تا اندازه زیادی از نظر جسمی تواناییهای خود را از دست دهد. و این ممکن است فقط محود به تواناییهای جسمی نباش و از نظر روحی و... نیز فرد دچار مشکل شود.

31. شاخصهایی چون کیفیت زندگی سعی بر این دارند که ویژگیهای فرد را از منظر تمامی مشکلات بسنجند لذا نسبت به شاخصهای اپیدمیولوژیک کامل تر بوده و دقیق ترند.

32. مطلوبیت سلامت • از واژه مطلوبیت برای ارزشگذاری مزایای مداخلات یا برنامه های خاص استفاه می شود. • مقیاس اینها نیز رتبه ای یا عددی هستند. و به ترجیحات افراد جامعه در مورد یک وضعیت سلامتی خاص اشاره دارد. • روشهای مستقیم و غیر مستقیم اندازه گیری مطلوبیت سلامت

33. QALY • تعداد سالهای عمر با مطلوبیت کامل را qaly گویند. • کالی با کیفیت زندگی ارتباط مستقیم دارد. هر چه کیفیت زندگی فردی پایینتر باشد، دارای سطح کالی پایینتری خواهد بود.

34. QALY • همانطور که گفته شد qol عددی بین 0 تا 1 است. لذا برای محاسبه QALY سالهای عمر باقی مانده فرد را در نظر گرفته و در کیفیت زندگی فرد ضرب می کنیم. • کیفیت زندگی سال به سال دارای نرخی نزولی است. برای مثال یک فرد 80 ساله به نسبت یک فرد 40 ساله دارای کیفیت زندگی پایینتری است.

35. Disability adjusted life years DALYs • عبارت است از تعداد سالهای از دست رفته در ارتباط با مرگ زودرس یا ناتوانی جسمی در ارتباط با یک بیماری خاص.یک DALY نشاندهنده یک سال از دست رفته در ارتباط با یک بیماری در یک منطقه جغرافیایی است • Daly= yll +yld

36. تعداد سالهای سالم از دست رفته را برای هر بیماری یا آسیب در جمعیتی مشخص بیانگر DALY است. • بین بیماریهای مختلف در مکانهای مختلف قابل قیاس است. • برای مثال شکستگی استخوان باعث کاهش 0.5 ِDALY می شود. در حالی که بیماری کمبود پروتئین کاهش 2 DALY را منجر خواهد شد.

37. محاسبه DALY

39. DALYبا بار بیماری ارتباطی مستقیم دارد. • بار بیماری و DALYدر کشور به عوامل زیر وابسته است: • مرگ و میر • فراوانی(شیوع- بروز) • شدت( کیفیت زندگی- ناتوانی)

40. هزینه های یک بیماری در بار بیماری: • هزینه های مستقیم مانند هزینه دارو • هزینه های غیر مستقیم مانند هزینه های مسافرت • کاهش کیفیت زندگی در اثر دچار شدن به بیماری • هزینه های غیر قابل مشاهده مانند درد و...

43. work

44. انواع مختلف ارزیابی اقتصادی: Cost Minimization Analysis Cost-Effectiveness Analysis Cost-Utility Analysis(QALYs) Cost-Benefit Analysis Cost-Consequence Analysis

45. 1 Cost Minimization Analysis

46. تعریف • کم هزینه ترین راه برای دستیابی به مراقبت سلامت بین مداخلات مختلف کدام است؟ • خروجیها در مداخلات مختلف، از نظر اثربخشی، مطلوبیت و ایمنی و... باید یکسان باشند. • انجام آن در همه موارد امکان پذیر نیست. چون معمولا مداخلات مختلف، مطلوبیتهای یکسان ندارند.

47. مثال • ارزیابی اقتصادی واکسیانسیون توسط پزشکان در مقابل واکسیناسیون توسط پرستاران • خروجیها معمولا یکسان است: چون تعداد نفرات مصون شده از بیماری در دو حالت یکسان است. • هزینه واکسیناسیون توسط پزشکان بالاتر است. • نتیجه: با این روش ارزیابی واکسیناسیون توسط پرستاران بهتر است.

48. 2 Cost-Effectiveness Analysis

49. 2. Cost-Effectiveness Analysis • هزینه(بر حسب واحد پول) / واحد طبیعی • دستیابی به یک خروجی مشخص از سلامت چقدر هزینه بر است؟ • خروجی مشخص می تواند: • سالهای عمر به دست آمده • جلوگیری از بیماری خاص • تعداد مرگ و میرهای جلوگیری شده • و....

50. Cost Effectiveness Analysis • معمولترین روش ارزیابی اقتصادی است. • مثال: • غربالگری دیابت در مقابل استفاده از انسولین برای درمان دیابت • تعداد فوت در حجم نمونه در غربالگری:20 نفر. • تعداد فوت در حجم نمونه در انسولین 110 نفر. • جمعیت نمونه:200 نفر. • هزینه غربالگری برای هر نفر: 1000 تومان • هزینه انسولین برای هر نفر:2000 تومان