1 / 40

Prof. Dr. Gülay Koçoğlu Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D.

FONKSİYONEL BESİNLER. Prof. Dr. Gülay Koçoğlu Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D. Fonksiyonel Besinler Gelişim. Yaşlanan nüfus Artan sağlık harcamaları Sağlığın korunması ve geliştirilmesinde bireysel etkinlik, sağlık bakımında özerklik

saad
Download Presentation

Prof. Dr. Gülay Koçoğlu Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D.

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. FONKSİYONEL BESİNLER Prof. Dr. Gülay Koçoğlu Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D.

  2. Fonksiyonel BesinlerGelişim • Yaşlanan nüfus • Artan sağlık harcamaları • Sağlığın korunması ve geliştirilmesinde bireysel etkinlik, sağlık bakımında özerklik • Diyetin hastalık prevelansını ve progresyonunu değiştirdiğine özgü artan bilimsel çalışmalar • Beslenme alışkanlıklarının değişimi J Am Diet Assoc 2004;104:814-26

  3. Fonksiyonel Besinlerin Tanımı İçerdikleri fizyolojik aktif bileşenleri ile sağlıklı beslenmeye katkıda bulunmanın yanı sıra iyi hal ve sağlığı geliştirici, hastalık riskini azaltıcı etkileri olan besinlerdir International Life Sciences Institute (ILSI),2002

  4. Foods for Specified Health Use- FOSHU (1991)

  5. Fonksiyonel Besinlerin Bileşenleri • Makro besin öğeleri • Mikro besin öğeleri • Besin değeri olan bir besin bileşeni • Besin değeri olmayan bir besin bileşeni Br J Nutr 2002;88:S133-S38 ILSI Europe Concise Monograph Series, 2002

  6. Fonksiyonel Besinler • Besindir, kesinlikle ilaç değildir • Normal diyet örüntüsü içinde yer almalıdır • Besin değeri/temel beslenmenin dışında hedef işlevler üzerinde pozitif etkisi olmalıdır • Yaşam kalitesini yükselten iyi hal ve sağlığı geliştirici, hastalık riskini azaltıcı etkisi olmalıdır • Etkinliği objektif, güvenilir, bilimsel çalışmalar ile gösterilmelidir Bri J Nutr 2002;88:S133-S38

  7. Fonksiyonel Besinlerin Üretimi • Tanımlama /eliminasyon • Besinin doğal olarak içerdiği besin öğesi/bileşeninin konsantrasyonunu artırma • Besinin doğal olarak içermediği, ancak sağlık üzerine yararlı olduğu bilinen bileşenleri ekleme • Besin öğelerinin yerine geçen bileşenler ekleme • Besin bileşenlerinin stabilitesini ve bioyararlılığını artırma Br J Nutr 2002;88:S133-S38 ILSI Europe Concise Monograph Series, 2002

  8. Fonksiyonel Besinlerin Sağlıkla İlgili Hedef İşlevleri • Büyüme, gelişme ve farklılaşma • Sübstrat metabolizması • Oksidatif strese karşı savunma • Kardiyovasküler fizyoloji • Gastrointestinal fizyoloji • Davranışsal ve psikolojik işlevler Bri J Nutr 1999;81:S1-S27

  9. 1) Büyüme, Gelişme ve Farklılaşma • Hamilelik ve emziklilik döneminde maternal adaptasyon • İskelet gelişimi • Nöral tüp gelişimi • Büyüme ve vücut bileşimi • İmmün işlev • Psikomotor ve bilişsel gelişim Bri J Nutr 1999;81:S1-S27

  10. 2) Sübstrat Metabolizması • Uygun vücut ağırlığının korunması • İnsülin duyarlılığının ve kan glukoz düzeyinin kontrolü • Trigliserid metabolizmasının kontrolü • Fiziksel aktivite sırasında optimal performans • Sıvı homeostazı Bri J Nutr 1999;81:S1-S27

  11. 3) Oksidatif Strese Karşı Savunma • DNA’ nın fonksiyonel aktivitesi ve yapısının korunması • ÇDYA ‘ nin fonksiyonel aktivitesi ve yapısının korunması • Lipoproteinlerin fonksiyonel aktivitesi ve yapısının korunması • Proteinlerin fonksiyonel aktivitesi ve yapısının korunması Bri J Nutr 1999;81:S1-S27

  12. 4) Kardiyovasküler Fizyoloji • Lipoprotein homeostazı • Endotelyal ve arteriyal bütünlük • Trombojenik potansiyelin kontrolü • Hipertansiyon kontrolü • Homosistein düzeyinin kontrolü Bri J Nutr 1999;81:S1-S27

  13. 5) Gastrointestinal Fizyoloji • Optimal intestinal işlev • İntestinal mikroflora bileşimi • Barsaklara eşlik eden lenf doku (GALT) işlevinin kontrolü • Fermantasyon ürünlerinin kontrolü Bri J Nutr 1999;81:S1-S27

  14. 6) Davranışsal ve Psikolojik İşlevler • İştah, tokluk ve doygunluk • Bilişsel performans • Ruhsal durum ve canlılık • Stres yönetimi Bri J Nutr 1999;81:S1-S27

  15. Biyoaktif Bileşenler Karotenoidler International Food Information Council (IFIC), 2004 J Am Diet Assoc 2004;104:814-26

  16. Karotenoidler Nutrition 2004;20:95-102 Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  17. Diyet/Fonksiyonel Posa Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  18. İsothiosiyanatlar Biomed Pharmacother 2003;57:251-260 Am J Med 2002;113;S71-S88

  19. Monoterpenler Biomed Pharmacother 2003;57:251-260 Am J Med 2002;113;71S-88S

  20. Flavonoidler Nutrition 2004;20:95-102 Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  21. Flavonoidler Biomed Pharmacother 2003;57:251-260 Am J Med 2002;113;S71-S88

  22. Flavonoidler Nutrition 2004;20:95-102 Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  23. Flavonoidler Nutrition 2004;20:95-102 Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  24. Fitoöstrojenler Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  25. Fitoöstrojenler Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  26. Kükürtlü Bileşenler Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  27. Sterol/Stanol Biomed Pharmacother 2003;57:251-60 Am J Med 2002;113;S71-S88

  28. Biyoaktif Bileşenler International Food Information Council (IFIC), 2004

  29. Biyoaktif Bileşenler International Food Information Council (IFIC), 2004

  30. Ayrıca; • Nane, kekik, ada çayı, anason, defne yaprağı, maydonoz, dere otu, rezenede bulunan bazı Uçucu yağlarhipertansiyon, sindirim ve solunum sistemi hastalıkları, kanser, kalp hastalıklarından korur.

  31. PROBİYOTİKLER İnsanların veya hayvanların doğal mikroflorasına ait özellikleri geliştiren, tüketilmeleri sonucunda ağızda, gastrointestinal sistemde, üst solunum yollarında ya da üregenital kanallarda yararlı etkileriyle sağlığa ve iyileşmeye yardımcı olan tek veya karışık mikroorganizma kültürleridir.

  32. Endojen patojenleri durdurma İnflamatuar bağırsak hastalıklarının kontrolü İrritable Bağırsak Sendromunun kontrolü İnfant besin alerjisi semptomlarını azaltma Dengelenmiş immün yanıt İntestinal mikrofloranın normalizasyonu Kolonizasyona direnç Doğal immüniyeti güçlendirme İmmünomodülasyon Eksojen patojenleri durdurma Serum kolesterolünü düşürme Probiyotikler Probiyotikler Safra tuzlarının dekonjigasyonu ve sekresyonu Bağırsak epitellerine vitaminler (örn, folik asit) ve KZYA sağlama Metabolik Etkileri Laktozun hidrolizi Bağırsaklarda toksijenik/mutajenik reaksiyon seviyesini azaltma Kolon kanser riskini azaltma Laktoz toleransını geliştirme Int J Food Microbiol 2002 15;78:99-117

  33. PROBİYOTİKLERİN ETKİLERİ I- İmmünomodülasyon • Dengelenmiş immün yanıt • İnflamatuar bağırsak hastalıklarının kontrolü • İnfant besin alerjisi semptomlarını azaltma • Doğal immüniyeti güçlendirme

  34. II- İntestinal mikrofloranın normalizasyonu • İrritable Bağırsak Sendromunun kontrolü • Kolonizasyona direnç • Endojen patojenleri durdurma

  35. III- Metabolik Etkileri • Safra tuzlarının dekonjigasyonu ve sekresyonu  Serum kolesterolünü düşürme • Laktozun hidrolizi  Laktoz toleransını geliştirme • Bağırsaklarda toksijenik/mutajenik reaksiyon seviyesini azaltma • Bağırsak epitellerine vitaminler (örn, folik asit) ve KZYA sağlama • Eksojen patojenleri durdurma • Kolon kanser riskini azaltma

  36. ProbiyotiklerDiyare • Diyare süresini kısaltma 0.7 (0.3-1.2) gün • Diyare sıklığını azaltma 1.6 (0.7-2.6) dışkı/gün Dig Dis Sci 2002;47:2625-34 Pediatrics 2002;109:678-84

  37. Fonksiyonel Besinlerin Önerilen Tüketim Düzeyi Besin Tüketim Düzeyi Yeşil/siyah çay 4-6 fincan/gün Soya protein 25 g/gün: kan lipitleri 60 g/gün: menopozal s Sarımsak 600-900 mg/gün: kan basıncı 1 diş serum kolesterolü Sebze-meyve 5-9 por kanser riski kan basıncı

  38. Besin Tüketim Düzeyi Fruktooligosakkaritler 3-10 g/gün Probiyotik ürün 1 SB/g Balık 180 g/hafta kalp has

  39. Fonksiyonel Besin Piramidi Kakao/ Çikolata Bal Yağlar ve Şekerler Et, Tavuk, Balık, Yumurta,Kuru baklagil ve Yağlı tohum Süt, Yoğurt ve Peynir Brokoli, Brüksel lahanası, havuç, lahana, karnabahar, kereviz, sarımsak, turp, enginar, soğan, pırasa, soya fasulyesi,domates Sebzeler Elma, muz, çilek, böğürtlen, greyfurt, meyve suları, limon, portakal Meyveler Tam buğday ürünleri ,mısır ürünleri, yulaflı ürünler, pirinç, keten tohumu Ekmek, Tahıl, Pirinç ve Makarna Yeşil veya siyah çay Sıvı Southern Illinois University, Functıonal Foods For Health Program ,2004

More Related